Name: Wat moet je eten voor een gezond brein?
Uploaded: 2022-10-23T20:00:00+02:00
Duration: 3 min 14 s
Description: Iedereen weet dat je van te veel vet en zoet eten dik wordt. Maar wist je dat het ook slecht is voor je hersenen? Janouk en de prof laten zien hoe je hersenen in shape houdt.

Groep 6/7/8

En hoppa. Wil jij ook zo'n frikandelletje Janouk? Met mayo, curry, of lekker speciaal, uitje. Nee prof, ik eet dat niet en het is ook helemaal niet gezond. Ach...De vraag is: welke voeding is goed voor je brein? Ja, wat moet je wel en wat moet je niet eten voor een gezond stel hersens? Ja, nou ja, dat dus in ieder geval niet. He, dit zit boordevol met verzadigde vetten. Dat zit vooral in dierlijke producten en in volle melk. Ja, te veel vet eten is natuurlijk weer niet goed, want daarvan kunnen je aderen dichtslibben. En vooral als die bloedvaten in je brein dichtslibben, dan kunnen bepaalde delen van je hersenen geen zuurstof meer krijgen, afsterven en heb je dus een herseninfarct. Ja... Kijk. Deze vis is ook vet, maar hier zitten dan vooral omega-3 vetzuren in en dat zijn vetzuren die zorgen voor een goede communicatie tussen je zenuwcellen. Nou. Ja, dan doe je het ook nog op een wit broodje. Je kan dus eigenlijk beter volkoren producten eten, want volkoren producten zorgen voor een stabiele bloedsuikerspiegel, in tegenstelling tot witte graanproducten zoals witbrood, witte pasta en witte rijst. Ja, da's eigenlijk wel een stuk beter. Ja oke. Oh ja, bakken in roomboter is een optie, maar veel beter voor je brein is olijfolie. Zout is heel belangrijk voor ons lichaam, maar daar krijgen we wel heel makkelijk te veel van binnen. Dat kan dan weer leiden tot een hoge bloeddruk, is slecht voor je hersenen, want daar kun je dan weer geheugenverlies van krijgen. Het advies is dan ook om niet meer dan 6 gram zout per dag te eten. En geloof me, da's echt niet zo veel hoor. Nee. Oke, da's duidelijk. En weg met die vette, zoute zooi. Ik krijg wel dorst van dit proefje trouwens. Oh ja, alleen in frisdrank zitten dan weer echt heel veel suikers. Ja, kijk. Kristalsuiker, honing. fruitsuiker, stroop. Boordevol calorieën allemaal. En als je daar te veel van binnenkrijgt, kan dat leiden tot overgewicht. En dat heeft dan weer gevolgen voor hoe goed je brein kan denken en hoe het zich ontwikkelt. Oke. Ja, kijk, maar drinken is natuurlijk wel heel belangrijk. Het liefst ook 1,5 tot 2 liter per dag. Maar drink dan gewoon water of thee. Ja, en verder moet je natuurlijk 250 gram groente per dag zo... Het liefst iets van twee stuks fruit. Ja en ik weet ook wel waarom. Dat is natuurlijk voor die vitaminen en mineralen. Kijk hop, alles in één pot. Is natuurlijk hartstikke belangrijk voor de ontwikkeling van je brein en voor je denkvermogen en voor de bescherming van die hersencellen. Ja, maar je moet het natuurlijk niet alleen maar nemen uit zo'n pot. Het beste kun je het dan nemen naast al dit soort producten. Ja, nou weet ik wel een ding zeggen. Kijk, als hersenwetenschapper weet ik dat dat natuurlijk allemaal veel gezonder en beter is voor je brein dan dit. Maar ik vind het wel gigantisch saai, hoor. Mag ik een voorstel doen? Ja. Let op. Frietjes? Hamburgertje? Klein glaasje cola en twee spekjes. Toch een klein beetje zondigen. Akkoord. Akkoord. Maar alleen als je jarig bent. kindermenuutje voor jou. Ik ben twee keer per week jarig.

Presentator/testpiloot Janouk en hersenwetenschapper Job duiken in de fascinerende wereld van het brein. Ze laten je ontdekken hoe je hersenen en geest werken.

Programmaheaders

Programmalogo's

Brainstorm

Brainstorm op Zapp

Je brein is een bijzondere machine. Weet jij waar je hersenen allemaal toe in staat zijn? Start de quiz en kies bij elke vraag het juiste antwoord. 

Quiz over je hersenen

Wat weet jij over je brein?

Wat moet je eten voor een gezond brein?

Iedereen weet dat je van te veel vet en zoet eten dik wordt. Maar wist je dat het ook slecht is voor je hersenen? Janouk en de prof laten zien hoe je hersenen in shape houdt. 

Mens en lichaam

Onverzadigde vetten, veel vezels en weinig suiker

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Hoe ziet een gezond eetpatroon eruit? En wat doet honger eigenlijk met je? Alles wat je moet weten over eten, vind je in deze afspeellijst. 

Liedjes met videoclips die ervoor zorgen dat het kwartje valt, of waarmee je een handig ezelsbruggetje leert. Snapje?

Snapje?

Kenny B zingt een liedje waarmee je heel makkelijk kunt onthouden wat het verschil is tussen een kilo, pond en ons. Start de quiz, bekijk het Snapje en beantwoord de vragen!

Quiz over verschillende gewichten

Weet jij het verschil tussen kilo, pond en ons?

Afspeellijst gezond eten

Klas 1/2/3

Je lichaam komt op verschillende manieren aan energie: uit eiwitten, vetten, en ook KOOLHYDRATEN. Die zitten in allerlei voedingsmiddelen zoals brood, aardappels, rijst, pasta maar ook in bonen, melk, fruit, snoep en jippie de pippie: een lekker chippie. Koolhydraten zijn te onderscheiden in suiker, zetmeel en vezels. Suikers gaan vrijwel meteen je bloedbaan in als bloedsuiker. Dit wordt verbrand door je weefsels. En hierbij ontstaat energie voor jouw lichaam. Zetmeel heeft eerst nog even een zetje nodig. In je darmen wordt zetmeel omgezet in glucose. Zo zorgt het voor een langduriger afgave van energie. En als derde koolhydraat de o zo belangrijke vezels. Die verlagen je cholesterol, geven een lekker vol gevoel én ze helpen je darmen een handje. Pfffffrt! Sommige koolhydraten zijn beter dan andere. Gezondere keuzes zijn volkorenbrood, havermout, groente en fruit. Eh, mag ik een portie volkoren havermoutfruitfriet?

Clipphanger

Koolhydraten zitten vol met energie voor je lichaam. Ze zitten bijvoorbeeld in brood, aardappels, rijst en pasta. Een prima energiebron, zolang je je koolhydraten uit gezonde producten haalt, en niet alleen uit snoep of wit brood.

Wat zijn koolhydraten?

En nu snel naar Victoria die iets voor ons gaat factchecken. Mijn moeder zegt altijd dat ik meer worteltjes moet eten. En dat ik daar dan betere ogen van krijg. Dan ga ik vandaag onderzoeken of dat echt waar is. Mevrouw. U heeft vast weinig worteltjes gegeten? Hoezo? Want u heeft een bril. Haha. Was het maar zo makkelijk. U heeft vast weinig worteltjes gegeten? Valt wel mee, hoor. Want u heeft een bril. Dat heeft niets te maken met worteltjes. Waar heeft 't wel mee te maken? Denk 'n stuk erfelijkheid. We gaan het even aan de expert vragen. Klopt het dat je van worteltjes eten betere ogen krijgt? Dat klopt. Het is niet zo dat je van worteltjes eten opeens veel betere ogen krijgt. Je hebt niet opeens ogen als een uil. Haha. Maar een worteltje eten is wel goed voor de gezondheid van je ogen. Er zit namelijk heel veel vitamine A in. Vitamine A zit ook in boter, lever en vis. Als je te weinig vitamine A eet dan kun je minder goed zien overdag. En je ogen worden droger. Dus, worteltjes eten, hartstikke goed voor je. Alleen roken, dat is wel gevaarlijk. Haha. Dus, van worteltjes eten krijg je niet betere ogen.

Zijn wortels goed voor je ogen?

Worteltjes zijn natuurlijk heel gezond. Ze zeggen wel eens dat je er zelfs betere ogen van krijgt. Is dat ook echt zo? Victoria zoekt het uit.

Vitamine A voor gezonde ogen

Kijk, Casper. Jou moet ik hebben. Jij bent de melkprofessor, dus jij kan ons vast vertellen hoe gezond deze plantaardige dranken nou eigenlijk zijn? Jazeker kan ik daar wat over vertellen. Als je kijkt naar koemelk, dan zit daar calcium in, B-vitamines zitten erin, er zit veel eiwit in. Daar verschillen deze plantaardige dranken in. Aan sommigen wordt dat wel toegevoegd, vooral de mineralen en vitamines. Ja precies, hier zie ik het staan. Bron van calcium, vitamine B12 en D2. Ja, precies. Maar op eiwitvlak zitten er hele grote verschillen tussen die producten. Bijvoorbeeld soja komt heel dicht in de buurt van koemelk. Terwijl, als je bijvoorbeeld naar rijstdrink kijkt, dat is gewoon twintig keer minder. Twintig keer minder? Zo. Haver, ook daar zit nog steeds tien keer minder in dan in koemelk. Eigenlijk alleen de erwten en de soja komen qua hoeveelheid eiwit in de buurt van koemelk uit. 
Eiwitten vormen de bouwstenen van het leven en zijn daarom heel belangrijk voor je gezondheid. De eiwitten in deze drankjes zorgen voor de witte kleur van het drankje. En anderzijds, hoe minder eiwit erin zit, hoe wateriger het drankje is. Tijd voor een testje. Okee, laten we kijken hoe de soja het doet. Okee, ik zie een beetje licht op het papiertje verschijnen en dan gaan we nu naar de rijst, want die heeft de minste eiwitten. Even zien wat voor een licht daar doorheen komt. Oh, zo! Ik zie nu echt veel meer licht op het papiertje. Dat klopt, rijstdrank is veel wateriger doordat er zo weinig eiwit in zit. Ja. En doordat het zo waterig is, komt er ook veel meer licht doorheen. Nou, geslaagd testje dit. 
Wat hebben we nou eigenlijk aan al die verschillende soorten plantaardige dranken? Nou, dat hangt weer van het product af. Sommige die zijn duurzamer dan koemelk, zoals bijvoorbeeld sojadrink, terwijl dat ook nog steeds een voedzaam product is. Maar andere producten zoals bijvoorbeeld amandelmelk, daar is heel veel water voor nodig om die amandelen te kweken, dus da's al een minder duurzaam product. Ja. Dus ja, daar schiet je ook niet zo heel veel mee op. Dus dan is zo'n sojadrank waarvan de soja verbouwd is in Nederland, zo lokaal mogelijk, is dan dus duurzamer dan koemelk. En het heeft ook nog eens de juiste voedingswaarden. Precies. Wauw! 
Hee jongens. Hee. Jullie houden je dus ook nog gewoon bezig met de koeien. Ja, klopt. Ja, wat ons betreft kan het heel goed samen. Misschien doordeweeks een glaasje plantaardige melk en in het weekend een glaasje koemelk van deze dames. Nou, dan kom ik nog een keer terug om die te proeven, maar voor nu neem ik lekker mijn flesje sojamelk mee. Dankjewel jongens. Geniet ervan! Doei hè, dag dames. Was gezellig.

Is plantaardige melk gezond?

In melk zit calcium, B-vitamines en eiwitten. Aan sommige plantaardige dranken worden mineralen en vitamines toegevoegd. Er zitten wel verschillen in hoeveel eiwit er in een glas melk zit. Bij rijstdrink is dit heel weinig. Melk van erwten en soja komt wel in de buurt van koemelk.

Verschillende hoeveelheden eiwitten, calcium en B-vitamines

Groep 3/4/5

We reizen met de auto 
Met het vliegtuig of de trein  
En door al dat lange zitten  
Doen echt al mijn spieren pijn 
 
Maar als we er dan zijn 
Voel ik me snel al superfijn 
Want weet je wat ik mag?
Een lekker ijsje elke dag  
 
Thuis eet ik “gezond”  
Ja dan ben ik echt de klos 
Maar als het weer vakantie is  
Dan ga ik lekker los 
 
Reis mee, reis mee 
Nee geen zuurkool of hachee 
Dat bedoel ik, dus dat 
Pizza, pasta en patat 
 
Reis mee, reis mee 
Nee geen spruitjes en puree 
Al die dingen zijn we zat 
Pizza, pasta en patat 
 
Zwemmen, lezen, ballen raken 
En veel nieuwe matties maken 
Dat bedoel ik dus dat 
Pizza, pasta en patat 
 
Potje dammen, potje schaken 
Foto’s en een vlogje maken 
Dat bedoel ik dus dat 
Pizza, pasta en patat 
 
 In Frankrijk een croissant 
Fish and chips in Engeland 
Oh die vette Vlaamse friet 
Thuis mag ik die dingen niet 
 
Of een crêpe met chocola 
Of een Duitse frikandel 
Ja een bak tiramisu 
Op vakantie mag het wel 
 
Thuis eet ik “gezond” 
Ja dan ben ik echt de klos 
Maar als het weer vakantie is  
Dan ga ik lekker los 
 
Reis mee, reis mee 
Nee geen zuurkool of hachee 
Dat bedoel ik dus dat 
Pizza, pasta en patat 
 
Reis mee, reis mee 
Nee geen spruitjes en puree 
Al die dingen zijn we zat 
Pizza, pasta en patat 
 
Zwemmen, lezen, ballen raken 
En veel nieuwe matties maken
Dat bedoel ik dus dat 
Pizza, pasta en patat 
 
Potje dammen, potje schaken 
Foto’s en een vlogje maken 
Dat bedoel ik dus dat 
Pizza, pasta en patat 
 
Broodje knakworst en een portie bitterballen 
Op reis: Macaroni en spaghetti bolognese 
Op reis:  Kipsaté en een lekker broodje shoarma 
Op reis: op reis eet ik alles wat ik wil 
 
Op reis:  Een warme wafel met ijs en heel veel slagroom 
Op reis:  Eet ik soesjes met witte chocola 
Op reis:  Zweedse appeltaart en Weense apfelstrudel 
Eet ik alles, eet ik alles wat ik wil 
 
Reis mee, reis mee 
Nee geen zuurkool of hachee 
Dat bedoel ik dus dat 
Pizza, pasta en patat 
 
Reis mee, reis mee 
Nee geen spruitjes en puree 
Al die dingen zijn we zat 
Pizza, pasta en patat 
 
Zwemmen, lezen, ballen raken 
En veel nieuwe matties maken 
Dat bedoel ik, dus dat
Pizza, pasta en patat 
 
Potje dammen, potje schaken
Foto’s en een vlogje maken 
Dat bedoel ik dus dat 
Pizza, pasta en patat 
 
Reis mee! 

Kinderen voor Kinderen - Reis mee! (Officiële Kinderboekenweek videoclip)

Gezond eten is belangrijk. Maar op vakantie mag het net even wat minder gezond! Kies jij voor pizza, pasta of patat? Daarover gaat dit liedje van Kinderen van Kinderen. 

Kinderen voor Kinderen

Reis mee!

Lekker aan het koken! Sausje, aardappeltjes, verse groente, stukje vlees. Maar waarom eigenlijk al die pannen? Waarom moeten we alles koken en bakken? Nou, dat heeft te maken met de microscopisch kleine bouwstenen in al het eten: cellen. Stel dat dit een cel is. In die cel zitten stoffen die ons lichaam nodig heeft zoals vitaminen, mineralen, eiwitten, vetten. Maar die krijg je er niet zo makkelijk uit. Die cel is namelijk heel erg stevig en er zijn er heel erg veel van. We moeten het dus flink stuk maken willen we bij de inhoud komen. Dat kan, daar hebben we gereedschap voor. Je tanden bijvoorbeeld. Die maken van grote brokken kleine stukjes. En die kleine stukjes, die komen in je maag terecht. En in je maag zit een soort brandend zuur. Dat de celwand kapotmaakt. Kijk en al die belangrijke stofjes kunnen er nu wel uit. En in je darmen worden die stoffen langzaam opgenomen en naar verschillende delen in je lichaam getransporteerd. Handig toch? Nou, niet helemaal. Sommige cellen geven zich niet zo makkelijk gewonnen. Groente- en fruitcellen bijvoorbeeld hebben een dubbele wand. Dat is voor ons lichaam heel moeilijk stuk te krijgen. Daarom hebben we al die potten en pannen om ons lichaam een beetje te helpen. Want door groente te koken maak je de celwand al een beetje stuk. Maar de cellen van vlees hebben maar een celwand. Vlees nis door ons lichaam dus makkelijk stuk te maken. Maar toch gooien we het in de pand. Dat heeft niet te maken me celwanden maar bacteriën: eencellige micro-organismen die ons ziek kunnen maken. En door die warm te maken gaan die dood. Voilà, een heerlijk bordje gekookt en gebakken eten. Het voorbereidende werk is al gedaan dus nu kan het echte werk beginnen. 

Waarom moet je eten koken of bakken?

Aardappels, groente en vlees zitten vol voedingsstoffen zoals vitamines en mineralen. Maar die komen pas vrij als je ze verhit. Bovendien bevat rauw vlees bacteriën waarvan je ziek kunt worden. Eerst even bakken dus!

Gezond eten is goed voor je lichaam

En uw gastvrouw van vandaag is Nienke de la Rive Box.
Hallo allemaal ja hoor daar zijn we weer voor een volgende Waarom Daarom. Vragen die in 1 minuutje zijn uit te leggen, op te lossen of te beantwoorden. En de vraag van vandaag: Waarom is vet eten vaak zo lekker? Waarom lusten bijna alle kinderen patat, pannenkoeken, poffertjes en pizza? Hartstikke vet en ongezond maar toch vinden we het allemaal lekker. Het gekke is, we vinden ongezond eten juist lekker omdat het vet is. De voorliefde voor vet eten hebben we namelijk geërfd van onze voorouders. Het zit in onze genen om vet te eten. Maar waarom is dat eigenlijk? In vet eten zit namelijk veel energie. Vroeger moesten mensen jagen en verzamelen om aan hun eten te komen. Ja en dat was niet altijd makkelijk. Er was niet altijd genoeg te eten en omdat je nooit wist wanneer de volgende maaltijd was had je dus de beste kansen als je in 1 keer lekker vol kon stouwen. Dat gaat het snelst als je energierijk voedsel eet. Vet dus. Het was dus eigenlijk gezond om van energierijk vet voedsel te houden. Diegene die graag vet aten hadden hogere overlevingskansen. En daar stammen wij van af. Dat kun je dus nog terugzien in onze hersenen. Bij het zien van vet voedsel wordt het beloningscentrum in onze hersenen actief. Dat zorgt ervoor dat je een fijn gevoel krijgt als je iets vet's eet. hierdoor kun je zelf als je hartstikke vol zit trek krijgen in een lekker vet stuk pizza. Tijden zijn veranderd. Nu is er eten in overvloed. We hoeven niet meer achter een patatje aan te jagen want dat kopen we gewoon bij de snackbar om de hoek. Die eetgewoontes van onze voorouders daar komen we niet zo snel vanaf. Die voorkeur voor vet eten zit er diep ingebakken. De neiging om zoveel mogelijk naar binnen te stouwen ook en daar gaat het nou net mis. Dat is hem weer. Tot de volgende Waarom Daarom.

Waarom is vet eten zo lekker?

Bijna iedereen houdt van patat, chips en pizza. We weten dat het niet gezond is, maar het is toch lastig om er vanaf te blijven. Dat komt doordat ons instinct zegt dat we vet eten nodig hebben om te overleven. 

Juist omdat het zo vet is

Hallo ik ben Yasmin, ik ben 10 jaar oud en mijn favoriete groente is broodje gezond. Je kan er wat sla bij doen, wat ei,  wat komkommer, wat worteltjes, wat paprika kan je ook nog doen. Dan doe je hem dicht en dan kan je er lekker van gaan happen. Je kan er ook nog saus bij doen zodat het een stuk lekkerder wordt. Een peer kan je ook nog daarna eten. 
Een broodje gezond? Wat is nou gezond? Alles wat ertussen zit dat geloof ik wel, maar waarom doen ze dat meestal op een wit broodje? Het zou natuurlijk een volkorenbroodje moeten zijn. Hier zit namelijk iets in wat je niet kunt zien, maar wat je wel nodig hebt. Volkorenbrood is namelijk gemaakt van tarwekorrels waar de vliesjes nog omheen zitten. Kijk, die zien er zo uit. Dit is het geheime ingrediënt. In die vliesjes zitten vezels en die heb je nodig om te poepen. Als je niet kan poepen ben je niet blij hoor. Wist je dat in 1 sneetje volkorenbrood meer vezels zitten dan in 5 pruimen? Van vezels krijg je dus goede poep. Het klinkt misschien een beetje smerig, maar goede poep is geen remsporen.

Waarom zijn vezels zo gezond?

Vezels zitten onder andere in pruimen en in volkoren brood. Dat komt omdat in een volkoren boterham de vliesjes van de tarwekorrel verwerkt zijn. Maar waarom zijn vezels zo belangrijk?


Een volkoren boterham

Granen als tarwe, haver en gerst barsten van het gluten. Als je met die granen
brood gaat bakken, dan zorgt het gluten ervoor dat je brood z'n broodachtige vorm
behoudt. En gluten wordt ook gebruikt als bindmiddel in soep en saus, en in pasta,
croutons, frikandellen, bier: gluten is overal. En da's best moeilijk voor de mensen
die last hebben van glutenintolerantie. Dat heet ook wel coeliakie, maar het is
helemaal niet zo cool! Bij een coeliakiepatient is de dunne darm extreem gevoelig
voor gluten. Als-ie daar toch mee in aanraking komt, dan zijn de rapen gaar.
(Gelukkig zit daar dan weer geen gluten in.)
Speciaal voor coeliakiepatienten worden er tegenwoordig levensmiddelen gemaakt
die absoluut glutenvrij zijn. Er zijn zelfs glutenloze kleurpotloden, speciaal voor
mensen die graag op een houtje bijten.
Zulke glutenvrije producten worden steeds populairder, omdat gluten een slechte
reputatie heeft. Maar da's nergens voor nodig, want als je geen coeliakie hebt, kun
je gewoon volop gluten eten. Dus schep gerust nog wat meer saus op je spaghetti,
en gooi nog maar een extra frikandel in je biertje. Eet smakelijk! Mmmmm, gluten!

Steeds meer producten zijn tegenwoordig glutenvrij. Dat klinkt zo lekker gezond. Maar gluten is helemaal niet slecht voor je, als je tenminste geen coeliakie hebt. 

Wat is gluten?

NOJ NOJ NOJ. Nee of ja? Welkom bij NOJ! Wat voor hond zei je dat je wilde? Ja, ik dacht, misschien iets uit het asiel of zo? Oh ja, lekker. Een lakense herder of iets van een heidewachtel of zoiets. Oh jammer. Een, twee drie, op tijd. Nee wat doe je nou?! Dat ga je toch niet opeten, dat heeft op de grond gelegen. Maar heb je nooit gehoord van de vijfseconderegel? Zo'n onzin. Nee hoor, je kunt gewoon binnen 5 seconden zo'n spekkie opeten, want die bacteriën hebben helemaal geen kans om daar op te kruipen of lopen whatever. Je kunt hem gewoon opeten. Laten we het uitzoeken. Is de vijfseconderegel waar? Nee of ja? Wat zijn we eigenlijk aan het doen? Nou ja, we gaan zometeen twee spekjes laten vallen. De ene pakken we op na 3 seconden en de andere na 10 seconden. En dan zetten we ze op kweek. Wat dat, op kweek? We moeten die bacteriën die op die spekjes zijn gelopen, gekropen of gezwommen. Whatever. Die moeten we wel zichtbaar maken door ze te laten groeien. Maar waarom staan we op tafel te dansen? Oh, nou ja, omdat we wel een vieze vloer moeten hebben. Kom maar, kom maar. Ga maar naar links. Zit. Goed zo. Volgens mij is ie overal even vies. Ik denk dat we er klaar voor zijn. Klaar voor? Ja. Nu moeten we de spekjes heel dicht bij elkaar laten vallen en dan pak ik hem binnen 5 seconden op. En jij pas na 10 seconden. Ja, en ik heb ook nog een stukje watermeloen. Waarom? Nou, ik zei toch dat bacterien kunnen zwemmen. Dus ik dacht een stukje watermeloen, dat zal ook wel heel bacterien aantrekken. Ah ok. Ben je er klaar voor? In 3, 2, 1 go. Goeie. twee, drie. Ja, ik pak hem al. Moet jij nog even wachten? Zes. Zeven. Acht, negen. Pak ze! Ja, oh, dat vond ik fantastisch. Hoppa kom maar dikke haar. Spekje 3 seconden dus dit wordt S3. Dit was de watermeloen. En dan hebben we nog het spekje van 10 seconden. S10. WEl jammer dat ze niet heeft gewonnen. Weekje wachten? Weekje wachten. Ik heb al een week lang dat nummer in m'n hoofd. Effe kijken, spekje 10 seconden op de grond. Ja, daar zitten toch wel wat bacterien op hoor, moet je kijken. Gadverdamme zeg. Watermeloen. Wauw. Al die verschillende kleuren, dat zijn al die verschillende bacteriën. Ja, dat zei ik toch een bacterie? Die houden van zwemmen, dus die houden ook lekker van dat eten. Maar nu de vijfseconderegel he want deze heb ik na 3 seconden opgepakt en kijk er zitten dus helemaal... Goh, er zitten toch wel bacteriën op. Ieuw! Dus alle drie hebben bacteriën. Ja, ik weet niet of het uitmaakt, want we weten helemaal niet welke bacteriën hier in zitten. Sommige bacteriën zijn niet zo erg, maar van andere kan je gewoon ziek worden. Ja. Dus het is een 5 seconden regel waar? NOJ NOJ NOJ, een dikke vette nee. Dat was hem alweer voor vandaag. Ciao for now en tot de volgende NOJ!

Kun je iets nog eten als het minder dan vijf seconden op de grond heeft gelegen?

Op de grond wemelt het van de bacteriën. Zitten die gelijk op een spekje als je dat op de grond laat vallen of kun je hem veilig opeten als je hem binnen vijf seconden opraapt? Eva en Tirsa zoeken het uit.

De vijfseconderegel getest

Zo dames. Fijn dat jullie mee willen doen aan deze hongertest. Hoe is het met jou? Ja, ik heb net lekker gegeten en nu lekker een krentenbol. Top. En met jou? Want jij hebt al even niks gegeten he. Ik heb de hele dag nog niks gegeten. Het is weer tijd voor een tweelingtest met aan de linkerkant Lisa die al 24 uur droog staat en aan de rechterkant Tess die nog even een stevige lunch naar binnen werkt. En hoe is met de trek? Ja, ik heb wel erg honger. Met deze test gaan we checken wat honger met je ruimtelijk inzicht doet en met logisch nadenken. Maar eerst de spelregels. De tweelingzussen krijgen een plank waarmee ze van eiland naar eiland moeten hoppen. Er zijn verschillende routes mogelijk. Sommige paden lopen dood. Is de volle maag of de lege maag het snelst bij Janouk? Oke Lisa, ben je er klaar voor? Ja. Top. 3, 2, 1 start. Lisa begint goed, maar dan raakt ze de weg kwijt. Is dat gerommel van haar maag of onweert het buiten? 
Gaat lekker, gaat lekker. Laatste hobbel...ze haalt het! Lekker bezig! En stop de tijd. Ik ga nog niks zeggen, eens even kijken of jouw zus, die wel lekker gegeten heeft, het beter doet. Oke Tess, klaar voor? Ja, ik denk het wel. Goed zo. Daar gaan we drie, twee, één en start de tijd. Dan Tess. Het tempo zit er flink in, ze hopt van eiland naar eiland. Ze gaat ook een stuk sneller. Twijfelt niet. Heeft goed overzicht. Yes Tess! Knap hoor, en daar is het eiland met Janouk. Gehaald! En stop de tijd. Heel goed gedaan. We gaan je zus erbij halen. He dames, ik heb hier de uitslag en die liegt er niet om. Jij was supersnel. Je hebt het in 1 minuut en 11 seconden gedaan. Yes. Heel goed. Jij was wat langzamer. Maar goed, je had dan ook echt heel erg honger. Jij hebt het in 1 minuut en 26 seconden gedaan. Maar hoe werkt dat nou precies in je brein? 
Net zoals een auto heeft ons lichaam en vooral ons brein brandstof nodig en die halen we uit ons eten. Bijna alles wat we eten wordt door ons lichaam omgezet in glucose. Een duur woord voor suikers en ons brein gebruikt daar ontzettend veel van, ook bij diep nadenken en problemen oplossen. Wanneer je weinig eet, krijgt je brein te weinig brandstof. Dan is het lastig om gefocust te blijven en dwalen je gedachten veel sneller af. En daarom was hongerige Lisa minder goed in het eilandenspel. Maar de test is nog niet voorbij. Ik heb een verrassing voor jullie. Kijk. Tada! Lekker stukje kip. Vooral jij zal daar heel blij mee zijn denk ik. De opdracht is eigenlijk heel simpel. Gewoon zo snel mogelijk die kip uit het kistje halen. Hier staan allerlei gereedschapsspullen. Je mag alles gebruiken. Wees voorzichtig met je vingers. Oké, daar gaan we. 3, 2, 1, go! Zo hoppa! Zo grof geweld! Ja! Nou, volgens mij is het heel duidelijk, als je honger hebt en je moet logisch nadenken, dan is dat best wel ingewikkeld. Maar als je honger hebt en er staat eten op het spel, dan word je ineens bloedfanatiek. Lekker he? Dat dacht ik al.

Wat doet honger met je hersenen?

Heb je wel eens een ingewikkelde puzzel proberen op te lossen op een lege maag? Dat is knap lastig. Je hersenen hebben namelijk brandstof nodig om te functioneren. Niet gek dus dat je slechter presteert als je weinig hebt gegeten.

Een experiment op een lege maag

Heerlijk. Zo lekker. Er zou een vraag zijn over patatjes en andere lekkere dingen. Ja, bingo. 'Waarom vind ik de drie P's, patat, pannenkoeken en pizza, zo lekker?' Dat is inderdaad heel lekker. Ik ga wel op onderzoek, dan kun jij lekker blijven zitten. Nee, ik pak deze. Jij zit net zo lekker. Nee, geeft niet. Ik doe deze. Patatje trekken? Wie het kortste patatje trekt, blijft hier. Heerlijk. We gaan straks een experiment doen voor de vraag van Emma. Ik heb van een deskundige opdracht gekregen om de hele dag niks te eten. Ik heb het er nu al moeilijk mee. ZIJN MAAG ROMMELT Hee, Emma. Hoi. Willem Wever hier. We gaan samen onderzoek doen. Dat heeft allemaal te maken met je vraag over de drie P's. Ja. Ben je er klaar voor? Ja. Pak je spullen, dan gaan we op onderzoek uit. Oke, wacht even. O ja, we wachten even. Even wachten. Pizza. Hier. Ik mag niks eten, dus jij mag de pizza. Ik heb net ontbeten. Nou, dan neem ik hem wel weer. Hee. Prehistorie. 200.000 jaar voor Christus. Hoe lang zou het zijn? 783 jaar na Christus. Gouden Eeuw. Industriële revolutie. Eerste Wereldoorlog. Tweede Wereldoorlog. Televisies en computer. Allemaal technologie. En dan? Nu. 2020. Een hele reis, van de prehistorie tot aan 2020. Volgens mij kan HIJ ons er meer over vertellen. Ha, Jeroen. Welkom in het nu, jongens. Je hebt lang op ons zitten wachten. Toch een paar duizend jaar. We zijn hier om een speciale reden. We zijn nieuwsgierig. Waarom vinden we de drie P's zo lekker? In dat eten zit een heleboel vet. En onze hersenen vinden vet waanzinnig lekker. Maar hoe komt het dat onze hersenen dat zo lekker vinden? Ja. Dat is een goeie vraag. Daarom hebben jullie die tijdreis afgelegd. Om dat te begrijpen moeten we een stukje terug in de tijd. Naar onze verre voorouders. In die tijd moest je je eten zelf zoeken. Daardoor was je in die tijd ook onzeker elke dag of je wel iets te eten zou vinden. Wat aten mensen dan in de oertijd? Geen patatje MET. Nee. Als er toen een snackautomaat had bestaan, had hij er ongeveer zo uitgezien. Er zitten wortelen in. Aardappels, bijvoorbeeld. Noten. Allerlei soorten groenten en peulvruchten. Hier word je niet echt blij van. Niet echt dat je zegt: Doe mij maar een worteltje MET. Dat was veel voorhanden, maar er zit minder energie in dan in vet. Als er een vet rund langskwam, had die natuurlijk de voorkeur. 'Die moeten we hebben. Dat wil ik eten.' Dat is natuurlijk... Daar ga je direct van watertanden. Heerlijk. Watertanden? Maar we hoeven nu niet meer achter een patatje aan te jagen. Dat klopt. Ons brein heeft er miljoenen jaren over gedaan om te worden wat het nu is. Het heeft al die jaren geleerd om vet eten te verkiezen boven dit. Maar het is nog maar relatief kort dat dat vette eten zo voorhanden is. Ons oerbrein heeft nog steeds zin in dat vette eten, terwijl het meer dan genoeg aanwezig is. Waarom moet ik er dan vandaag zo uitgehongerd bij zitten? Jij bent proefkonijn. Ik wil laten zien wat er in dat brein gebeurt, als je naar vet eten kijkt als je hongerig bent. Dat laat nog een beetje beter zien waarom dat vette eten zo lekker is. Ons hongerige proefkonijn Tim mag onder de scan, en Emma assisteert Job. Een MRI-apparaat maakt een serie scans... die meet hoe actief je hersenen zijn. Tim, even stilliggen. Sorry. Ik ga de scanner zo starten. Die gaat je hersenactiviteit meten. Je krijgt intussen plaatjes te zien van lekker vet eten, maar ook van groente. Je hoeft er alleen maar heel goed naar te kijken. Succes. Dat is wat Tim nu ziet. Lekkere pizza, lekkere frietjes. Nu krijgt hij de groenten te zien. Zullen we die arme jongen er maar eens uit halen? Zo. Was het leuk om te zien? Ja, en ook heel interessant. Daar ben ik blij om. Dan heb ik er niet voor niets gelegen. Het mooie is dat ik, zonder Tim pijn te doen, plakjes van z'n hoofd kan afsnijden. Ik pel je brein een beetje af. We zien allemaal kleurtjes en plekjes oplichten. Hoe roder de kleur, hoe actiever dat gebied was. Het mooiste vond ik dit hier. Dat is het gebiedje in dat middenbrein, in dat oerbrein van ons... dat het geluksgevoel geeft. Als je dat lekkere voedsel ziet, dan activeren die hersengebieden. Dan krijgt je dat gevoel van: Ik wil dat eten hebben. Vroeger zorgde dat ervoor dat we op een beest gingen jagen. Nu ga je naar de snackbar. Als we alleen naar dat oerbrein zouden luisteren, zouden we meer dan 200 kilo wegen. Maar gelukkig hebben we een groot stuk in ons brein, dat zien we hier... Dat heet de hersenschors. We kunnen die oerinstincten daarmee een beetje onder controle houden en bedenken: Wacht even, ik wil me gezond en fit voelen. Daarmee kun je jezelf een beetje aanleren om gezond te eten... en daar een geluksgevoel van te krijgen. Als ik zin heb om te sporten, dan is dat dus hetzelfde gebied. Ja. Als je veel motivatie hebt om lekker te gaan hardlopen, voetballen of krachttrainen... dan zul je dat in precies hetzelfde gebiedje terugzien. Nou, dat was vet interessant, he? Ja. Snap je? We weten in elk geval: Je krijgt veel energie van vet eten. Maar je moet het ook verbranden. We zijn in Maastricht. Zullen we een eindje naar huis rennen? Oke.

Waarom vinden we patat, pannenkoeken en pizza zo lekker?

Bijna iedereen houdt wel van de drie P's: patat, pannenkoeken en pizza. Samen met Emma zoekt Tim uit hoe het kan dat we dit eten zo lekker vinden.

Onze hersenen houden van vet

Iedereen heeft dat wel eens, zit je lekker een pizzaatje te eten of iets anders en voordat je het weet heb je gewoon buikpijn omdat je veel te veel gegeten hebt. Die ziet er wel goed uit hoor. Maar ja, hoe weet je nou wanneer je te veel gegeten hebt? Bepaalt je maag dat je vol zit? Of zijn dat je hersenen? Zo herkenbaar jongens, dat je wel eens buikpijn hebt omdat je gewoon te veel hebt gegeten? Best wel. Hoe is het met de trek? Ik heb wel honger. Goed, hou die honger even vast, want ik ga eerst even twee pizza's bezorgen bij de buren. Zo, hé jongens. Hadden jullie twee pizza's besteld? Een voor jou? Één voor jou? Beetje trek? Zeker, zeker. Mooi. Donutje erbij. Drankje erbij, filmpje erbij. 
Ik zou zeggen lekker proppen. Smakelijk! Janouk geeft beide teams precies hetzelfde eten. Bij het ene team zet ze alles in één keer op tafel, zodat ze lekker kunnen schransen terwijl ze een film kijken. Maar bij het andere team zet ze steeds kleine porties op tafel. 
Sorry voor het wachten jongens, maar ik heb hier een overheerlijk pizzapuntje, voor jou een Margarita en voor jou een Hawai. Smakelijk! Zij moeten zich vermaken zonder een film. Eet smakelijk! Eens kijken of ze even veel eten. Hoe is jouw pizza? Overheerlijk. Kan ik nog iets voor jullie doen? Nog een pizzapuntje misschien? Graag. Oke, komt eraan. Donuts zijn altijd goed. Inderdaad.
Zo jongens, hebben jullie genoeg gegeten? Ja, meer dan genoeg. Oke, jullie hebben allebei 4 pizzapunten op. Jij hebt een donut op en jij hebt nog een donut min een klein beetje. Jullie hebben allebei heel rustig gegeten. Kleine porties. Geen afleiding gehad, maar jullie zitten wel vol he? Ja. Genoeg gegeten? Check. Dan ga ik nu even bij de buren kijken. Zo jongens, was lekker? Zeker zeker. Nou, dat is te zien. Allebei een hele pizza op, die donuts zijn er ook aardig aan gegaan. Hoeveel heb je er op? 
3. Doe daarbij nog eens een keertje driekwart bij. Da's bijna 4. En jij 2,5 of zo. De ranja is op, eigenlijk is alles gewoon op. En hoe vol zitten jullie? Helemaal. Bomvol. Echt ik kan niet meer lopen gewoon. Kan niet meer lopen.
Als je rustig en met aandacht voor je maaltijd eet stuurt je maag na 20 minuten het ik-zit-vol-signaal naar je brein Het filmkijkende testteam kreeg alles in één keer voorgeschoteld, wat uitnodigt tot lekker snel eten. Ze hadden dus al te veel op voordat het ik-zit-vol-signaal binnenkwam. Daarnaast waren hun hersenen ook nog eens helemaal gefocust op de film, waardoor het signaal eigenlijk helemaal niet goed binnenkomt. 
Wil je nou niet onnodig veel eten? Zorg er dan gewoon voor dat je je eten rustig aan de eettafel opeet. Dat scheelt je een heleboel buikpijn.

Bepaalt je brein of je maag of je te veel eet?

Niet kijken als je honger hebt! Twee duo’s uit het testpanel krijgen van Janouk pizza en donuts voorgeschoteld. Het ene groepje krijgt alles in één keer, het andere duo krijgt een klein beetje per keer. Wie eten er het meest?

Een calorierijk experiment

Victoria, wat ben je aan het doen? Mijn moeder zegt altijd dat ik nooit zonder ontbijt de deur uit mag. Ik ga vandaag factchecken of dat klopt. Gaat u soms zonder ontbijt de deur uit? Willem Wever. Nooit. Gaat u soms zonder ontbijt de deur uit? Of ik zonder de deur uit ga? Nee, zonder ontbijt de deur uit. Zonder ontbijt de deur uit? Ja, zeker. En waarom? Ik eet 's ochtends altijd eh... moet ik wat eten. Nee. Gaat u soms zonder ontbijt de deur uit? Dus je gaat naar je werk en je hebt niet in de ochtend gegeten. Nee, zelden. Als ik geen tijd heb, dan maar een banaan. We gaan 't even een expert vragen. Da-da-da-da-da-da-da-da-da-dat is niet zo makkelijk, Victoria. Zo'n boterham met… een witte boterham met jam, Jus d'orange erbij. Hartstikke goed. Alleen volgens de voedselkenners, de ontbijtprofessoren, is het helemaal niet zo goed. Kijk, dit zit namelijk vol met suikers. En daar krijg je een booooooost van! Haha! En dan krijg je een inkakker. Krijg je weer honger. Dan wil je snaaien! Maar wij leven in moderne tijden, met moderne mensen en moderne jobs. Modern werk, he. We zitten bijvoorbeeld de hele tijd achter een computer. Met onze gat op een stoel. Kijk, dan heb je helemaal niet altijd zo'n energieboost nodig. Dan kan je best een keertje een ontbijt overslaan. Maar een bouwvakker, die hard aan het werk is! Lekker hard werken! Dan wil je wel een lekker broodje. Een eitje erop. Lekker met peper en zout en... Maar jullie, jullie kinderen, ja, jullie, jullie bewegen veel meer dan wij. Jullie zijn juist gebaat bij een goede morning boost energy. Hier, als jij nou een lekker broodje neemt, he... zo. Met kaas. Goede bruine boterham. Komkommertje erop. Je schuift 'm zo naar binnen, nou, dan krijg je genoeg energie. Daar kun je de hele dag mee door. De tienen zullen komen! Daar komt-ie. Nee. Het klopt een beetje. Als je een hele zware dag hebt, kan je ontbijt niet overslaan. Nee, een beetje... Kijk, je moet alles...

Is het slecht om niet te ontbijten?

Victoria mag nooit zonder ontbijt de deur uit. Ze gaat factchecken of het echt slecht voor je is als je niet ontbijt.

Victoria's factcheck

RELAXTE MUZIEK Je hebt dus voor ALLES in je leven energie nodig. Om te spelen, te sporten... om boomhutten te maken. Maar ook om te tanken, je lichaam te repareren, te slapen. Zelfs voor kattenfilmpjes kijken heb je energie nodig. Die energie haal je allemaal uit eten. Waar zit 'm dat toch in? Oke, ehm, er zit dus energie in eten. Bijvoorbeeld in pinda's zit heel veel energie. Als je achterop kijkt, zie je dat ook. Energie... Sorry hoor, 643 kcal. Wat is kcal? Dat wordt een kilocalorie genoemd, oftewel een calorie. Een calorie is een hoeveelheid energie. Dat klinkt ingewikkeld, een maat van energie, maar 't is heel logisch. Je kan je voorstellen dat als ergens veel energie inzit, bijvoorbeeld een pinda.... en je steekt een pinda aan... dan zie je dat 't op een gegeven moment blijft branden. In die pinda's zit heel veel olie en energie. Als ik dat aansteek, komt die energie eigenlijk vrij. Als er nu meer energie in iets van eten zit... dan kan er meer en langer vuur vanaf komen en kun je dus water meer opwarmen. Daar komt de maat calorie vandaan. Het is de hoeveelheid energie die nodig is om een 1 gram water met 1 graad te verwarmen. Dus als je bijvoorbeeld eten met 10 calorieën hebt... dan kun je dus 10 gram water met 1 graad veranderen. Als het 20 calorieën heeft, dan kun je 10 gram water met 2 graden opwarmen. En zo verder. Simpel door het aan te steken en te meten hoeveel warmer het water wordt... kun je de hoeveelheid calorieën bepalen. In bijna alles wat je eet, zit energie. Als je wil weten hoeveel energie... dan kun je op de verpakking de voedingstabel opzoeken. Dit is een voorbeeld. Daar staat hoeveel energie in dat product zit, in die calorieën. Maar er staat ook dat er voedings- stoffen als vetten, koolhydraten en eiwitten in zitten. Daar krijg je ook energie van. Van vetten krijg je bijvoorbeeld per gram 9 calorieën energie van. Koolhydraten en eiwitten krijg je per gram 4 calorieën energie van. Dus dat verschilt nogal. Dat zie je ook bij deze bordjes. Op elk bordje ligt een product... die dezelfde hoeveelheid energie geeft als je ze opeet of opdrinkt. Deze twee en een halve boterham bevat evenveel energie... als vier hele appels die je kunt wegsmikkelen. Dan heb je ook 'n stukje boter, maar 30 gram. Dat heeft evenveel energie. Een en een derde ei bevat evenveel energie. Tot slot: Met cola gaat 't snel. Anderhalf blikje cola levert evenveel energie op als 4 appels. Even los van 't feit dat er meer vitaminen en mineralen in een appel zit. Het gaat erom HOEVEEL energie je binnenkrijgt. Je kunt het 'n beetje vergelijken met een wasbak. Als je de kraan aanzet, dat is de hoeveelheid eten die je binnenkrijgt... dan stijgt het water in de wasbak en krijgt een bepaald niveau omdat aan de onderkant ook wat wegstroomt. Als je elke dag meer binnenkrijgt, alsof je de kraan opendraait... dan stijgt dat waterniveau naar een nieuw niveau... oftewel een nieuw gewicht. Je wordt wat dikker. Als je meer gaat bewegen, dus er gaat meer energie uit je lichaam... dan gaat dat waterniveau weer omlaag en val je dus af. Het is dus een balans tussen hoeveel je beweegt en hoeveel je eet. Ik kan niets zeggen over hoeveel je wel of niet moet eten... om niet teveel aan te komen of af te vallen. Dat verschilt per persoon. Misschien zit je in 'n groeispurt of ben je de hele dag aan 't gamen of sport je juist veel. Kortom: Gebruik je gezond verstand. Hou je gewicht in de gaten En pas je activiteiten of de hoeveelheid die je eet daarop aan. Ook af en toe wat groenten en fruit. Dat is ook goed. Niet alleen patat. Da's wel lekker, maar niet verstandig. RELAXTE MUZIEK

Waar in mijn eten vind ik energie?

In je eten zitten calorieën. Een calorie is een hoeveelheid energie. Op een verpakking staat hoeveel calorieën ergens in zitten. Ook staan er voedingsstoffen als vetten, koolhydraten en eiwitten op. Daar krijg je ook energie van.

Caloriën, vetten, koolhydraten en eiwitten

Waar in mijn eten vind ik energie? 

Hallo allemaal, wat goed dat jullie er allemaal zijn voor een nieuwe Waarom? Daarom! Vragen die in een minuut zijn uit te leggen, te beantwoorden of op te lossen. En wat zou de vraag zijn van vandaag? Ja, inderdaad! Waarom loopt er altijd water in je mond als je aan lekker eten denkt? Heb je dat ook altijd dat als je trek hebt en dan aan een patatje denkt, een hamburger, een kroket, pannenkoeken, poffertjes of een gebakken eitje, dat het water je in de mond loopt? Maar dan ook echt. Hoe kan dat? Als jij eten ziet gaan je hersenen denken er komt eten! Die geven dan een seintje aan de speekselmakers in je mond, joehoe er gaat eten aankomen, speeksel maken! Waarom is dat speeksel nodig? Die hamburger moet er uiteindelijk ook weer uit op de wc. En die grote happen kunnen niet in een keer door je keel. Daar heb je tanden en kiezen voor. Door te kauwen wordt alles een stukje kleiner. Om goed te kunnen kauwen moet het wel een beetje smeuïg en sappig zijn daar binnen. Wat is daar goed voor? Speeksel. Verder zitten er in speeksel ook nog stoffen zoals enzymen die al in je mond beginnen met het verteren van je hamburger. En dat prakkie in je mond heeft nog een hele lange weg voor de boeg voordat het via je slokdarm in je dunne darm en je dikke darm terechtkomt, moet je het eerst nog even doorslikken. Daarvoor is speeksel dus het wondermiddel. Het zorgt ervoor dat het boeltje een beetje soepel verdwijnt. Wees dus maar blij met al dat water in je mond want anders wordt die hamburger nooit een stevige drol. Nou dat was het, genoeg gekwijld, tot de volgende Waarom? Daarom!

Waarom loopt het water je soms in de mond?

Begin jij al te kwijlen als je aan chocoladetaart denkt, of een patatje met? Dat speeksel verschijnt automatisch in je mond als je hersenen denken dat er eten aan komt. En het heeft best een belangrijke functie!

Als je aan lekker eten denkt

Ons dagelijks eten barst van de eiwitten, vetten en koolhydraten. Daar haalt het lichaam energie uit, die we uitdrukken in calorieën. Om in leven te blijven heeft een gemiddelde man per dag ongeveer 2500 kilocalorieën nodig. Voor vrouwen ligt dat iets lager, op 2000, en daarom zijn vrouwen ook veel minder met eten bezig. (kuch)
Als je stopt met eten gaat het lichaam op de survivalstand: het begint zijn eigen weefsels op te eten om toch nog aan energie te komen. Eerst is je (eventuele) vet aan de beurt, en dan zijn die o zo eiwitrijke spieren de klos. Je organen vallen een voor een uit, totdat uiteindelijk je belangrijkste spier aan de beurt is: je hart. Als je hart eenmaal begint af te takelen, dan gaat het.. hard.
Hoe lang je precies op je lichaamsreserves zou kunnen teren verschilt per persoon. Een goed doorvoede man heeft zo’n 161.000 kilocalorieën opgeslagen in zijn weefsel. Bij een verbruik van 2500 kilocaloriën per dag zou je dan dus zo’n 2 maanden zonder eten moeten kunnen. Maar dan moet je wel blijven drinken, en hoe dan ook geldt: DON’T TRY THIS AT HOME.

Je lichaam heeft voedsel nodig om te overleven. Stop je met eten, dan valt je lichaam langzaam uit. Hoe langzaam hangt af van je lichaamsreserves.

Hoe lang kun je zonder eten?

Ons menselijk lichaam is een geoliede machine die letterlijk loopt op eten. Op bijna alles wat je naar binnen bunkert staat vermeld hoeveel calorieën erin zitten. Het aantal calorieën geeft aan hoeveel energie het eten oplevert voor je alledaagse bezigheden. Zo gaan er op een dag heel wat calorietjes doorheen: zelfs als je heel de dag stil op ’t strand blijft liggen, verbrand je nog zo’n 1000 calorieën, en je huid. 
Een gezonde man kan per dag zo’n 2500 calorieën verbruiken, en een vrouw 2000. Alles wat je meer eet, wordt niet meer verbrand, maar omgezet in het gevreesde lichaamsvet. Voor elke 3500 opgeslagen calorieën, kom je spontaan een pond aan. Als je dat er weer af wil krijgen, dan moet je dus flink aan de bak. En even wat minder aan de voederbak.
Een beetje honger is trouwens helemaal niet zo slecht. Uit Amerikaans onderzoek is gebleken dat een minimaal en ultragezond voedingspatroon prima bescherming biedt tegen verouderingsziekten. Zo krijg je een heel lang leven, zonder hartaanvallen en suikerziekte. Maar ook zonder hartige taart en suikerspinnen. Lekker hoor.

Calorieën worden vaak neergezet als de boosdoeners voor je slanke lijn. Maar je lichaam heeft calorieën gewoon nodig, net zoals een auto niet kan rijden zonder brandstof. 

Wat zijn calorieën?

Eind negentiende eeuw ontdekt Christiaan Eijkman dat we bepaalde stoffen nodig hebben om gezond te blijven. In Nederlands-Indië ziet Eijkman dat mensen die alleen witte rijst eten, vaak last krijgen van de ziekte beri beri. Beri Beri betekent zoveel als: ziek, zwak en misselijk. Mensen die zilvervliesrijst eten, zijn veel minder vaak ziek… prima, prima. 
Er zit dus iets in dat zilvervliesje dat beschermt tegen de ziekte en Eijkman noemt dat de anti-beri-beri factor. Voor deze buitengewone ontdekking krijgt hij een unieke prijs, de Nobelprijs. Na Eijkman worden er nog veel meer essentiële stoffen ontdekt. Samen worden ze 'vitale amines' genoemd, oftewel vitamines. Vita is Latijn voor leven en amine is een verbinding met stikstof. Nu weten we dat niet alle vitamines stikstof bevatten, maar ze hebben wel één ding gemeen: zonder vitamines word je ziek, zwak of misselijk. 
Intussen kennen we vitamine A, C, D, E, K en maar liefst acht soorten vitamine B. Best complex. Er zijn pillen met het hele vitamine-alfabet. Handig, maar met zo'n pil kun je ook te veel binnenkrijgen. En je hebt ze ook niet nodig, want als je gezond en gevarieerd eet, krijg je genoeg vitamines binnen. Voel je je toch niet lekker? Dan heb je misschien behoefte aan vitamine V: vakantie.

Als je gezond en gevarieerd eet, krijg je genoeg vitamines binnen. Maar bij een vitaminetekort word je vanzelf ziek, zwak en misselijk. 

Wat zijn vitamines?

Van vezels tot vitamines

Gezond eten

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.