Name: Wat is typisch Nederlands?
Uploaded: 2010-06-03T22:00:00+02:00
Duration: 2 min 9 s
Description: Dé Nederlander bestaat niet. Dat zei prinses Maxima ooit in een toespraak. Veel mensen waren daar verontwaardigd over. Maar Rob Wijnberg laat zien dat ze wel degelijk gelijk had.

Klas 4/5/6

Nederland is op zoek naar zichzelf. Bestaat dé Nederlander - en zo ja, wie is dé Nederlander dan? Waar staat Nederland voor? Wat betekent het om Nederlands te zijn? Die vragen voeren nu al bijna tien jaar de boventoon in politiek, de media en de wetenschap. Zo hebben historici een canon van onze vaderlandse geschiedenis gemaakt en zal in de Grondwet worden vastgelegd wat de ‘kernwaarden’ van ons land zijn. Op scholen zijn ondertussen lessen burgerschap geïntroduceerd en voor immigranten zijn inburgeringscursussen verplicht gesteld. Buitenlanders moeten zich namelijk aanpassen aan de Nederlandse normen en waarden, vindt men. 
Toen prinses Maxima zei dat dé Nederlander volgens haar niet bestaat, kreeg ze dan ook veel verontwaardigde en boze reacties. Ontkent de prinses nou onze nationale identiteit? Ontkent ze dat in Nederland bepaalde normen en waarden gelden waar iedereen zich aan heeft te houden? vroegen velen zich af. Het beruchte zinnetje werd eindeloos op televisie herhaald.
Maar wie de hele toespraak van Maxima had gehoord, zou hebben geweten dat de prinses juist probeerde te zeggen dat er wel degelijk bepaalde waarden typisch Nederlands zijn, zoals: vrijheid, autonomie van het individu en tolerantie. Mensen zijn allemaal unieke personen met hun eigen geschiedenis, levensloop en opvattingen, die, ook al zijn ze allemaal verschillend, toch in alle vrijheid naast elkaar kunnen samenleven - ook in een smeltkroes zónder gemiddelde. Dát is nou typisch Nederlands, bedoelde Maxima te zeggen. 
Daarmee heeft zij een filosofische paradox blootgelegd. Want wat wij de ‘kernwaarden’ van de Nederlandse identiteit noemen, dat zijn allemaal waarden die juist niet voorschrijven wie of hoe je moet zijn. Anders gezegd: de waarden die wij in Nederland heel belangrijk vinden, zoals vrijheid, autonomie en tolerantie, zijn allemaal waarden die geen normen kunnen zijn. Je kunt vrijheid niet opleggen zonder iemand onvrij te maken. En je kunt iemand ook niet dwingen autonoom te zijn zonder zijn autonomie af te pakken. 
In die zin heeft Maxima dus gelijk: de Nederlander, als maatstaf voor iedereen, bestaat niet. Want in Nederland mag je zijn wie je maar wil zijn. Maar dat is dan wel weer typisch Nederlands.

Klas 1/2/3

De negentiende eeuw wordt ook wel de ijzeren eeuw genoemd. Er worden bruggen gebouwd en industrieën opgezet. Een eeuw die de basis legt voor het moderne Nederland. Presentatie: Hans Goedkoop. 

Programmaheaders

De IJzeren Eeuw in de klas

NPO Geschiedenis

In de 19e eeuw begint in Nederland de industriële revolutie, ook wel bekend als de ijzeren eeuw. In deze tijdlijn word je meegenomen in belangrijke momenten voor de ijzeren eeuw.

Tijdlijn over de 19e eeuw

De industriele revolutie in Nederland

Amsterdam quiz

Daan Schuurmans onderzoekt het verleden van onze hoofdstad, vanaf de allereerste huizen tot de rolkoffers van nu. Vanaf 5 februari 2025 elke week een nieuwe aflevering.

Het verhaal van Amsterdam in de klas

Programmalogo's

Meer over de serie

Amsterdam begint in de Middeleeuwen als een kleine nederzetting en groeit in de zeventiende eeuw uit tot een rijke havenstad. Hoe heeft onze hoofdstad zich door de eeuwen heen ontwikkeld? Test je kennis van de geschiedenis van Amsterdam in deze quiz. Klik op de afbeelding om de quiz te starten.

Quiz over de geschiedenis van onze hoofdstad

Wat weet jij van Amsterdam?

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

Er zijn veel meer smaakjes dan hetero of homo en man of vrouw. Alle verschillende seksuele identiteiten worden afgekort met LHBTQIA+. Wat dat precies betekent, lees je in dit scrollverhaal. Klik op de afbeelding om de story te openen. 

Scrollverhaal over gender en seksualiteit

Wat betekent LHBTQIA+?

Niet iedereen houdt van jumpstyle, hardcore of elektronische muziek. Van welke muziek je houdt, wordt bepaald door verschillende factoren, zoals je persoonlijkheid en je omgeving. Je leest er alles over in de story op NPO Kennis.

Story over waarom je bepaalde muziek leuk vindt

Wat bepaalt je muzieksmaak?

Wat is typisch Nederlands?

Maatschappelijke vraagstukken vanuit de domeinen: rechtsstaat, parlementaire democratie, verzorgingsstaat en pluriforme samenleving.

Dossier maatschappijleer

Dé Nederlander bestaat niet. Dat zei prinses Maxima ooit in een toespraak. Veel mensen waren daar verontwaardigd over. Maar Rob Wijnberg laat zien dat ze wel degelijk gelijk had.

Burgerschap, mediawijsheid, welvaart en samenleving

Column over de Nederlandse identiteit

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

De Tweede Wereldoorlog in het kort

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.