Name: Wat is de Nutri-score?
Uploaded: 2024-02-28T14:00:00+01:00
Duration: 8 min 37 s
Description: Een gezonde keuze was nog nooit zo makkelijk. Gewoon producten met een groene ‘A’ in je mandje gooien. Of ligt het allemaal net even iets genuanceerder? Natuurlijk. In deze video legt Dennis de Nutri-Score aan je uit, die je op steeds meer producten ziet.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Dit is m de nutri score. Vanaf dit jaar is ie officieel goed gekeurd en ga je m dus op heel veel producten zien. Maar ja, wat zegt dit nou? Deze video gaat over de letter die jouw eten beïnvloedt. Producenten passen steeds vaker hun voedsel aan. En da's niet voor niets, want beetje plat gezegd. We worden steeds dikker. In 1990 was een derde van de volwassenen in Nederland te zwaar. Nu is dat de helft. Is niet alleen in Nederland zo. De Wereldgezondheidsorganisatie noemt het zelfs een epidemie. Een belangrijke oorzaak? Ons voedsel. En je hebt maar een paar soorten appels waar je uit kan kiezen. Maar echt wel dertig soorten chips. Volgens deze onderzoeker is zo'n 80% van wat er in de Nederlandse supermarkt ligt niet echt gezond. Nou, we zien dat heel veel chronische ziekten, denk aan diabetes type twee, hart en vaatziekten, maar ook sommige vormen van kanker, komen doordat we een ongezond voedingspatroon hebben. En we weten ook vanuit onderzoek dat mensen echt heel graag gezonder willen eten, maar het ontzettend moeilijk vinden om die gezondere keuze te maken. Ja dus. De afgelopen jaren discussieerde de politiek over allerlei plannen om mensen te helpen die gezonde keuze te maken. De btw op gezond eten moet omlaag. Elke dag dat er geen suikertaks is, is een dag te laat. Dat is eigenlijk het gezond eten de norm wordt. Het kabinet wil minder aanbod van fastfood in grote steden door een verbod op te leggen voor de supermarkten dat je dit niet onder je achttiende kunt kopen.
Lang niet iedereen ziet zulke ideeën zitten. Waarom moet alles wat verkeerd is ook weer belast worden? Veel werd niet ingevoerd. Maar euh, deze wel. De nutri-score. Met een score van A donkergroen tot E rood. Nou ja, ik vind dit rood. Maar volgens alle officiele informatie is het donker oranje. Nou ja, oordeel zelf maar. Deze twee hebben m al. En nu hoor ik je denken hoe kan een pizza beter scoren dan een zalm? Daar kom ik zo op terug. Oké, point of view. Je bent in de supermarkt en zoekt vooral gezonde producten. Ja, ik doe de boodschappen, boodschappen, boodschap, elke dag weer naar de supermarkt. Waar ga je dan voor? Rijk aan vezels, een bron van vitamine C, light, biologisch, 100% natuurlijk, geen toegevoegde suikers. Nutri-score A. Nou ja, je komt allerlei claims tegen die iets over gezondheid zeggen. Zulke claims en logo's mag je niet zomaar op een verpakking zetten. Voorbeeldje staat er op de verpakking een bron van vezels, dan moet er per honderd gram cracker drie gram vezels in zitten en staat er een vezelrijk op de verpakking, dan moet dat minstens het dubbele zijn. En zo is er voor iedere gezondheidsclaim een regel. Maar goed, je wilt dus iets gezonds kiezen. Het Voedingscentrum adviseert dan om iets uit de Schijf van Vijf te nemen. Wetenschappers zijn het erover eens wat daarin staat is goed voor je. Maar ja, ik weet niet de hele schijf uit mijn hoofd als ik door de winkel loop. Dus was er ooit het vinkje. Kon je makkelijk zien wat er binnen de schijf van vijf viel. Maar niet elke fabrikant deed daaraan mee en ongezonde producten konden hetzelfde vinkje in een andere kleur krijgen. Neem bijvoorbeeld dit pak chocomel, dat heeft het logo maar in een glas zitten nog altijd vijf klontjes suiker. En dus... Dit logo. ‘Ik kies bewust’ verdwijnt uit de supermarkt. Wat werkt er dan wel? Misschien het Britse systeem waar je met percentages ziet hoeveel vet, suiker en energie er in het eten zit. Rood is een waarschuwing: je kunt het prima eten. Maar zeker niet elke dag. Of het groene sleutelgat dat staat op Noord-Europese verpakkingen. Nee, in Nederland werd het net als een paar andere landen. De nutri-score. De afgelopen jaren stond de score als test al op een paar verpakkingen en nu die officieel is goedgekeurd, ga je m op nog veel meer plekken zien. En waarom deze dan beter scoort dan deze? Heeft alles te maken met hoe de score werkt. Kijk, het logo zegt niet of iets gezond is of niet. Je kan het eigenlijk alleen gebruiken om dezelfde soort producten met elkaar te vergelijken. Dus een pizza met andere pizza's, pastasaus met pastasauzen, frisdrank met. Nou ja, je snapt m. En ja, voor deze ene keer kun je dus wel appels met peren vergelijken. Dus een betere score betekent dat het een gezondere samenstelling heeft dan een variant met een slechtere score. Hartstikke goed dat de nutri-score op meerdere producten komt, zodat consumenten in één oogopslag kunnen zien welk product er beter is samengesteld naar voedingswaarden. Daarachter zit een hele berekening van straf en pluspunten suiker, verzadigd vet, energie en zout zorgen voor strafpunten. Want daar moet je niet te veel van binnenkrijgen. En eiwitten, vezels, groente, fruit, peulvruchten en noten juist voor pluspunten. Hoeveel punten de precies bij of afgaan verschilt per categorie. Vijf gram suiker in frisdrank krijgt bijvoorbeeld meer strafpunten dan vijf gram suiker in ontbijtkoek. Het totaal aantal pluspunten haal je uiteindelijk van de strafpunten af. Het aantal punten dat overblijft bepaalt welke letter het product krijgt. Dus stel ik vul hem in voor deze reep chocola. Even kijken hoor. 500 zestig calorien, 35,4 gram vet, 52,7 gram koolhydraten 51,8 gram suiker 2,4 gram vezels, 5,9 gram eiwitten en 0,23 gram zout. Dan komt er uit.. Label E Hartstikke rood dus. Nee, donker oranje. Nee, dit is heel erg rood. Goed, werkt het ook, zo'n logo? Met andere woorden kies jij ook echt eerder voor een A of B variant in plaats van een C, D of E? Daar zijn wel wat onderzoeken naar gedaan. Zijn er alleen niet zo veel en de conclusies verschillen een beetje. Maar het lijkt erop dat logo's met een stoplicht kleur zoals de nutri-score iets meer effect hebben dan logo's zonder die kleuren. Maar goed, da's dus niet zeker. En ook al zijn veel consumenten clubs er blij mee. Perfect is de Nutri-score zeker niet. Hij is bijvoorbeeld niet verplicht. En er is wel meer kritiek, want sommige producten die niet in de Schijf van Vijf staan, krijgen wel een goeie score. Zoals sommige soorten witbrood. En ook andersom. Deze zalm staat gewoon in de schijf van vijf, maar krijgt score D omdat er relatief veel vet in zit. Maar ja, dat zijn wel goeie vetten. Zo kan een gezonde vis dus slechter scoren dan een pizza. Dat is een van die voorbeelden waaruit blijkt dat het systeem weliswaar goed is, maar nog niet volmaakt. Ander kritiekpuntje de score kijkt niet naar porties, maar naar de voedingswaarde per honderd gram of milliliter. Dus als je pizza's met elkaar vergelijkt, kan het zijn dat je een pizza ziet met een betere score dan de rest, terwijl die pizza veel groter is en je dus alsnog veel meer suiker, energie, zout en vet binnenkrijgt dan die andere pizza met een lagere score. Want ja, niemand laat een halve pizza staan toch? En zo zijn er nog wel meer issues. Bij diepvries friet bijvoorbeeld moet je er zelf bij bedenken dat de score slechter uitvalt als je het bakt in de frituur in plaats van in de oven. En het systeem kan ongezonde ingrediënten zoals veel suiker compenseren met gezonde ingrediënten zoals eiwitten. Dan lijkt het net alsof het product gezonder is, terwijl je alsnog veel suiker binnenkrijgt. Ik zie voor een technoloog allerlei mogelijkheden om het recept gewoon te manipuleren, zodanig dat je makkelijk één hokje opschuift. Sommige mensen zien zo'n logo gewoon helemaal niet zitten. Dat moet groen zijn. Groen, groen, groen. Nee, rood. Nou ja, zo. De uitvinder van de nutri-score. Kijk, dit is m. Hoopt niet alleen dat jij een betere keuze maakt door die kleuren, maar ook dat merken hun eten gezonder maken. Het is natuurlijk een mooi voordeel als je een betere score hebt dan je concurrentie zou je zeggen. Of je het nou lekker vindt of niet, het lijkt erop dat het bij chips al gebeurd is. Het is niet meer van yeah.. Hier kom ik met mijn smaak. Of dat bij meer producten gaat gebeuren nu het logo officieel is goedgekeurd? Dat is nog even afwachten. Er is in ieder geval al een kleine update gemaakt. De rekenmethode van de nutri-score is zo aangepast dat ie beter bij de schijf van vijf past. En als dat zorgt voor andere scores bij producten, dan kan het tot twee jaar duren voordat het ook echt op de verpakking staat. Ja, wel nutri-score B. Wooh ja B Supergoed gedaan man!

Suiker

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

Suiker vind je in heel veel producten. Soms zit het er van nature in, soms wordt het er aan toegevoegd. Waarom doen producenten dat? Klik op de afbeelding om de story te lezen.

Story over toegevoegde suikers in ons eten

Waarom zit overal suiker in?

Steeds meer mensen in Nederland zijn te zwaar. Als je meer eet dan je verbruikt, kom je aan. Maar is het altijd je eigen schuld als je te dik bent? In dit scrollverhaal gaat het over de achterliggende oorzaken van overgewicht.

Scrollverhaal over obesitas

Hoe ontstaat overgewicht?

We worden in Nederland steeds zwaarder. Dat is slecht nieuws, want overgewicht brengt gezondheidsrisico's met zich mee. Klik op de afbeelding om het scrollverhaal te lezen over de gevolgen van obesitas.

Scrollverhaal over ernstig overgewicht

Wat zijn de gevolgen van obesitas?

Pannen, regenkleding of verf: iedereen heeft wel een product in huis waar PFAS in verwerkt is. Handig om te voorkomen dat je eitje aanbakt, maar als je er te veel aan wordt blootgesteld, kan dat schadelijk zijn voor je gezondheid. Lees er meer over in de story op NPO Kennis. 

Story over eeuwige chemicaliën

Wat is PFAS?

Wat is de Nutri-score?

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

Programmaheaders

Programmalogo's

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

Een gezonde keuze was nog nooit zo makkelijk. Gewoon producten met een groene ‘A’ in je mandje gooien. Of ligt het allemaal net even iets genuanceerder? Natuurlijk. In deze video legt Dennis de Nutri-Score aan je uit, die je op steeds meer producten ziet.

Mens en lichaam

Gezonde keuzewijzer in de supermarkt

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.