Nederland is ingedeeld volgens de Trias Politica, de scheiding van drie machten: de uitvoerende, de wetgevende en de rechtsprekende macht. Misschien wordt het tijd dat we daar een vierde macht aan toevoegen. De media.
Steeds vaker bemoeien zij zich met het recht en hun invloed is groot.
Neem het geval van de ‘kopschoppers’ in Eindhoven. In januari 2013 schoppen acht tieners in Eindhoven een jongen bewusteloos. De heftige beelden van de zware mishandeling komen op internet terecht en verspreiden zich als een lopend vuurtje. Op Facebook, Twitter, blogs, websites wordt emotioneel gereageerd. En nog voor de verdachten zijn veroordeeld, heeft de publieke opinie zich al tegen hen gekeerd. Iedereen is het erover eens: ze moeten zwaar gestraft. Een typisch geval van trial by media.
Maar hoe erg is dat eigenlijk? Wat die jongens deden was toch ook vreselijk? Het is toch ook onze samenleving? Hebben wij geen recht op de achterkant van het verhaal?
Het probleem, zegt Benedict Ficq, de advocaat van Badr Hari, is dat de media nooit alle informatie uit het dossier hebben. Ze presenteren dus altijd een oppervlakkige samenvatting van de zaak, zonder nuance en met veel emotie, want dat verkoopt, waardoor wij als samenleving ook een stuk ongenuanceerder reageren. Het vertroebelt onze blik. En zo richt de pers, zegt zij, veel schade aan.
Verdachten zijn tegenwoordig vaak banger voor de media dan voor de rechter, zegt advocaat Peter Schouten.
Hij schreef het boek ‘Trial by media’ waarin hij zegt dat het Openbaar Ministerie verdachten beter moet beschermen tegen de macht van de media. Hij stelt bijvoorbeeld voor om de facebookprofielen van verdachten uit de lucht te halen, zodat persoonlijke informatie niet langer op het internet zwerft.
Voor wie echt nieuwsgierig is naar hoe rechtspraak is er trouwens een oplossing. Steeds vaker wordt er in de rechtszaal gefilmd. Alle feiten en nuances keurig vastgelegd. Geen snelle tv of oppervlakkige samenvattingen maar lange pleidooien. Een stuk minder drama en sensatie dan opgefokte verslaggevers en heftige Facebook-berichten. Maar met sensatie heeft het recht heeft nu eenmaal weinig te maken.
