Name: Waarom staat de Noordpool niet op de kaart?
Uploaded: 2021-11-08T19:00:00+01:00
Duration: 2 min 13 s
Description: De Noordpool bestaat uit ijs, oftewel bevroren water. En op de meeste kaarten wordt water weergegeven als blauw. De Noordpool dus ook. Antarctica bestaat uit land, en staat dus wel op de kaart.

Groep 6/7/8

En uw gastvrouw van vandaag is Sosha Duysker! Ja, gezellig, daar zijn we weer met een nieuwe waarom? daarom! Vragen die in een paar minuutjes zijn uit te leggen, op te lossen of te beantwoorden. En de vraag van vandaag is…Ja. Goeie vraag: waarom staat de Noordpool niet op de kaart? Als je de Noordpool opzoekt op de kaartenapp op je telefoon, dan zul je zien dat die er niet op staat. Maar de Zuidpool staat er wel op. Waarom eigenlijk? Op kaarten zie je heel veel kleuren en wat die kleuren betekenen, dat is op elke kaart weer anders. Op deze kaart zie je bijvoorbeeld dat bos groen is, zand is dan weer geel en al het water is blauw. Al het water is blauw. Of het nou om een klein slootje gaat of om de Grote Oceaan. Al het water is blauw. De Noordpool bestaat uit drijvend ijs, dat is bevroren water en dat is dus ook blauw. De Zuidpool is land, dus die staat er wel op, maar die is op deze kaart veel te groot. Kijk, op een wereldbol is die Zuidpool een stuk kleiner. Nou, dat zit zo. Als je een bol plat wil maken, dan ziet het er zo uit. Allemaal van die ingeknipte gaten ertussen. En als je dat dan op een kaart doet, dan krijg je allemaal lege stukken. Dat kan niet. Dus wat je dan moet doen is deze kleine stukjes uitrekken zodat het weer aan elkaar past op de kaart. Maar ja, dan is die zuidpool op de kaart dus wel veel te groot. Je kunt de aarde trouwens op verschillende manieren vervormen om een platte kaart te maken. Maar de wereldbol? Dat is de enige kaart die klopt. Dit is de aarde in het klein. Hoewel, een kaart is eigenlijk altijd een momentopname. Als er een land bijkomt of als er een land verdwijnt bijvoorbeeld, dan moet je de kaart ook aanpassen. Ook de polen veranderen. Door klimaatverandering duurt het niet lang meer voordat de Noordpool helemaal gesmolten is. Maar ja, op deze kaart lijkt het natuurlijk al zo. Nou, dat was hem weer, tot de volgende waarom? daarom!

De allermooiste en meest beroemde kaarten ooit gemaakt? Dan wil je de Atlas Maior hebben! Deze atlas is gemaakt door de Nederlandse familie Blaeu. Dat was in de zeventiende eeuw, tijdens de bloeiperiode van de Republiek. Weet jij alles over kaarten, Atlas Maior en de familie Blaeu? Test je kennis in de quiz!

Quiz over de beroemdste kaarten van de familie Blaeu

Wat weet jij over de Atlas Maior van Blaeu?

Waarom staat de Noordpool niet op de kaart?

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Het Klokhuis

Programmalogo's

De Noordpool bestaat uit ijs, oftewel bevroren water. En op de meeste kaarten wordt water weergegeven als blauw. De Noordpool dus ook. Antarctica bestaat uit land, en staat dus wel op de kaart.

Aarde, zon en maan

Geen land, maar ijs

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Utrecht aan zee, strand om de hoek en een surfplank onder mijn arm. Wie had dat ooit gedacht? Lekker een golfje pakken in mijn eigen woonplaats surfen. Ja, klinkt gek, maar dat is niet hoor, want een groot deel van Nederland komt onder water te staan als het zo doorgaat. Nou, ik sta hier nu in het water en dit zou de toekomst van Nederland kunnen zijn als het klimaatprobleem niet wordt opgelost. Hoppetee. Ja, dit horen we natuurlijk al jaren en jaren. Maar even serieus ik heb nou niet het idee dat ik hier binnenkort als strand kan liggen. Hoe zit dat? Dit is uitgezocht, een serie van het Jeugdjournaal waarin we altijd één ding voor je uit zoeken. Dit keer. Wat als al het ijs op aarde smelt? En hoe zal Nederland er dan uitzien? Het heeft allemaal te maken met één onderwerp dat ik bijna niet durf te noemen klimaatverandering. Hoe gaat het met het klimaat? Nou, niet best. En dat heeft grote gevolgen, wereldwijd. Smeltende ijskappen, een stijgende zeespiegel, overstromingen en de extreme droogte. Ja, en het regent reacties onder onze video's over klimaatverandering. Daar gaat onze toekomst. Het is toch al te laat. Zou de wereld onder water lopen? Wat zou er gebeuren? Tja, wat zou er gebeuren? Bijna al het ijs op aarde bevindt zich op en rond de noord- en zuidpool en in reusachtige gletsjers in een hoge berg gebieden, zoals de Alpen of Himalaya. Al tientallen jaren wordt er rond de Polen gemeten hoeveel ijs er ligt. Dat wordt ieder jaar minder door de opwarming van de aarde. En ook de grote gletsjers verdwijnen langzaam. Ze smelten dus weg. Na nog iets dieper maar waar, Want ijskoud. Iemand die dat met eigen ogen zag is weerman en onderzoeker Peter. Ja, als je kijkt naar de afgelopen 150 jaar, dan is de zeespiegel al ongeveer 25 centimeter gestegen. Maar het gaat steeds sneller. Dus het afgelopen vijftien jaar ging het twee keer zo snel als bijvoorbeeld honderd jaar geleden. Ok, het ijs smelt dus, maar dat is morgen natuurlijk niet in een keer weg. Ja, zo op het ijs. Ja, dat klopt. Maar of dat in het aller aller aller ergste geval wel gebeurt over duizenden jaren? Dan ziet de wereld er zo uit. Stel je voor geen ijs op Groenland. De ijsberen op de Noordpool uitgestorven. En Antarctica, waar de pinguïns wonen, is een rotsachtige wereld zonder ijs. Al het ijs is weg. Het zeewater niveau, oftewel de zeespiegel, zou over de hele wereld met meer dan zestig meter stijgen. Ja, daar komt het water dus tot hier. Alle eilanden in de oceanen zijn al lang onder water verdwenen als ook de grootste wereldsteden aan de beurt zijn. Want die liggen bijna allemaal aan zee vanwege hun belangrijke havens. Shanghai, Peking, Tokio, Buenos Aires, Miami, New York, Londen en bijna heel Nederland weg. Alleen het eiland, de Veluwe en Limburg komen net boven het water uit, want die liggen hoog genoeg. In ons leven gaat dit niet gebeuren. Wij gaan dit niet meemaken. Toch Peter? Als al het ijs zou smelten, dan zou ik het heel ver omhoog moeten kijken en dan zou het hele bos hier zou er helemaal onder water staan. Gelukkig gaat niemand van ons dat ooit meemaken, want dat duurt echt misschien wel tien of 20.000 jaar voordat dat echt helemaal gesmolten is. Ok, da's nog heel ver weg. Maar klimaat deskundigen waarschuwen dus wel voor dat de zeespiegel steeds sneller stijgt. En dat weten ze omdat ze de zeespiegel al een paar honderd jaar bijhouden en meten aan de kust en in havens. Zelfs vanuit de ruimte wordt het nu in de gaten gehouden. Maar ja, niet iedereen gelooft het. Klimaatverandering is nep. Dat is al van alle tijden. Het klimaat verandert altijd en nog steeds is nergens ter wereld ook maar één millimeter stijging gemeten van de zeespiegel. Maar David, uit die data blijkt toch echt dat de zeespiegel stijgt en als het tegenzit zelfs met een meter. Tegen de tijd dat jij net zo oud bent als je opa en oma. Sorry man. Ja, want als de zeespiegel met een meter stijgt, zorgt dat voor flinke problemen. Bij een grote storm kunnen enorme gebieden onder water lopen en moeten miljoenen mensen op de vlucht. Maar het kan nog veel en veel erger. Als we nu niets doen, dan is de klimaatverandering niet meer te stoppen. En dan smelt echt al het ijs op aarde. Ja, wat gebeurt er dan met ons landje? Nou, dit is Nederland nu en dit is Nederland in de verre verre toekomst. Als al het ijs smelt en de zeespiegel dus tientallen meters stijgt. Ik zet er even de plaatsnamen bij. Heb je een beetje een idee wat er onder water staat. Je zou toch. Er worden nu ook weer plannen gemaakt om te kijken hoe we dan nog in ons land kunnen blijven wonen. Op bijvoorbeeld grote wooneilanden. Tot zo ver de zeespiegel. Want er is ook iets aan de hand met het weer. Als de poolgebieden warmer worden, dan betekent dat dat bij ons de wind een beetje in de zomer wat minder hard gaat waaien. En dat betekent dat bijvoorbeeld uh, als het heel mooi weer is, dat het ook heel lang, heel warm en heel droog kan blijven. Maar ook de andere kant op wat we afgelopen zomer hebben gezien dat als het regenachtig is, dat ook heel lang regenachtig kan blijven. Hoe ernstig rustig uh de zeespiegel stijgt. Maar dat weten wij wel raad mee. Heel simpel gewoon de dijken ophogen en de Deltawerken versterken. Dan bouwen we de dijk toch gewoon tachtig centimeter hoger? Ja, Nederland is inderdaad kampioen vechten tegen water, dat doen we al eeuwen. Ik vind het eigenlijk wel een prima idee van Koen, toch? Je kunt wel hogere dijken gaan bouwen, maar dat water, dat komt op een gegeven moment ook onder die dijken door en dan moet je alsnog heel hard je best doen om dat water allemaal buiten de deur te houden. Maar dit gaat de hele wereld aan en dus moeten alle landen elkaar helpen door afspraken te maken voordat het te laat is. Of niet. Kunnen we niet veel aan doen. Als wij het doen en een land niet heeft het geen zin. Bro boeie! Laat het klimaat gewoon. We zien wel. Nou Bro, het is zeker nog niet te laat. Uh, klimaatwetenschappers hebben uitgerekend dat als je het klimaatprobleem in de komende twintig of dertig jaar oplost, dat de zeespiegel dan misschien maar veertig of vijftig centimeter stijgt. Ja, dan heb je zo'n waadpak gelukkig niet nodig. Trek je t nog? Ja hoor, t gaat prima. Niet koud. T Is wel heel koud. Kom maar uit dan. Het is dus nog niet te laat, maar we moeten wel haast maken.

Wat gebeurt er als al het ijs op aarde smelt?

Wat als al het ijs op aarde smelt? Hoe zou Nederland er dan uitzien? Het gaat niet best met het klimaat en overal ter wereld zien we de gevolgen in de vorm van overstromingen, droogte en smeltende ijskappen. De zeespiegel zal flink gaan stijgen de komende jaren. Kunnen we deze stijging nog beperken en ons land redden van overstroming of is het te laat? 

De gevolgen van klimaatverandering

Wat gebeurt er als al het ijs op aarde smelt? 

Klas 1/2/3

Dit natuurverschijnsel komt regelmatig voor rond de noordpool en de zuidpool. Schitterende kleuren in allerlei vormen aan een donkere hemel . En soms, heel soms kun je het ook in Nederland zien We noemen dit verschijnsel het poollicht. Op het noordelijk halfrond heet dat het noorderlicht en op het zuidelijk halfrond, het zuiderlicht.
Het poollicht wordt veroorzaakt door de zon en het magnetisch veld van de aarde. Op onze gloeiend hete zon kunnen uitbarstingen voorkomen. De ene keer zijn die heftiger dan de andere keer. de heftigste uitbarstingen zorgen ervoor dat er een wolk van zonnedeeltjes de ruimte wordt ingeslingerd .Dit noemen we zonnewind. Als zo’n zonnewind richting de aarde gaat , botsen de zonnedeeltjes met het magnetisch veld van de onze planeet. De aarde werkt namelijk als een grote magneet met een noordpool en zuidpool. De elektrisch geladen zonnedeeltjes worden langs het magnetisch veld afgebogen en door de zuid of door de noordpool aangetrokken.
Zo stoten de zonnedeeltjes door richting aarde. Daar worden ze afgeremd door de atmosfeer. Onze atmosfeer bevat lucht. Lucht bestaat uit stoffen die je nodig hebt om te kunnen leven, zoals zuurstof, om te kunnen ademen. De elektrisch geladen zonnedeeltjes botsen met de stoffen in de atmosfeer van de aarde. Door de botsing wordt de energie overgedragen aan de atmosfeer en ontstaat licht, in allerlei kleuren. Dat licht kun je vanaf de aarde zien. Vooral als het donker is en je in de buurt van de noordpool of de zuidpool bent. En vanuit de ruimte natuurlijk, zoals je op deze prachtige plaatjes ziet die vanuit een ruimtestation zijn gemaakt.


Wat is het poollicht?

Het poollicht is een bijzonder natuurverschijnsel, wat je rond de noord- en zuidpool wel eens kunt zien. Op de Noordpool heet het noorderlicht en op de Zuidpool het zuiderlicht. Hoe ontstaat dit eigenlijk?

Een bijzonder natuurverschijnsel rond de polen

Enorme ijsblokken en sneeuw. Dit is de Noordpool. Het ijskoude stuk aarde is het leefgebied van walrussen, sneeuwuilen en ijsberen. De Noordpool is officieel het noordelijkste puntje van de aarde. Het is een stuk oceaan bedekt met een superdik pak ijs. Op dat ijs woont niemand. Dat is ook niet zo'n goed idee, want het is er ijskoud en in de zomer smelt een deel van het ijs. Maar er zijn wel plekken waar mensen dicht bij de Noordpool wonen. Zoals in Alert. Het is de meest noordelijke plek ter wereld waar mensen wonen, op 800 kilometer van de Noordpool. Je moet er dan ook veel kleren aantrekken voordat je naar buiten kunt. In het plaatsje wonen vooral onderzoekers en die wonen bijna allemaal in dit grote gebouw. Alert is dus niet echt een gewoon dorp of gewone stad. Dat is Longyearbyen wel. Nou ja, een soort van dan. Het is op 1300 kilometer van de Noordpool de meest noordelijke stad ter wereld en heeft zo'n 2400 inwoners. Er is een school, een kerk, er zijn restaurants en winkels. Toch is het leven op plekken als Longyearbyen en Alert best anders dan jij waarschijnlijk gewend bent. Zo gaat de zon er in de zomermaanden niet onder en in de winter blijft het in Alert juist maanden achter elkaar donker. Het lijkt mij best ongezellig, al heb je er wel veel kans om dit bijzondere natuurfenomeen te zien: het noorderlicht.

Kun je wonen op de Noordpool?

De Noordpool bestaat uit drijvend ijs. Niet zo gek dus dat daar behalve ijsberen en walrussen geen mensen wonen. Er zijn wel een paar dorpjes in de buurt van de Noordpool waar mensen wonen. Als je daar woont, moet je wel tegen een beetje kou kunnen.

Ver, koud en maandenlang donker

Ik ben Floris van den Berg. Voor het Zapp Weekjournaal...breng ik jullie nieuws vanaf de zuidpool. Onderzoeker Floris woont en werkt op het meest zuidelijke puntje van de aarde: Kamp Concordia. Hij zit er samen met elf andere onderzoekers. Ik sta nu op het dak van de basis. Het is vandaag best frisjes. Het is -64 en doordat er wat wind staat, is de gevoelstemperatuur -86. Berekoud dus. Kijk maar wat er gebeurt met kokend water...
als het in de lucht wordt gegooid. En dan valt het vandaag nog mee. Twee weken geleden voelde het als -106 graden. Dat is gewoon ijskoud. Het is niet uit te leggen hoe koud dat is. Een bizarre plek, waar Floris graag over vertelt. Deze week skypt hij met een groep 8 uit Deventer. Daar hebben ze een project over de zuidpool. Zullen we proberen verbinding te krijgen met Antarctica? Ja! Ja! Kijken wat hij doet. Hee, Floris! Welke kleren doe je allemaal aan als je naar buiten gaat? Dat is een goeie. Ik heb meestal drie mutsen op.
Eerst een gewone muts, een bivakmuts...dan heb ik nog een andere muts voor m'n mond.
En dan nog twee pakken over elkaar, zware poolschoenen...een dikke jas, drie paar handschoenen en een skibril. En dan kan ik naar buiten. Het is er niet alleen onvoorstelbaar koud, het ligt heel hoog, waardoor er minder zuurstof is. We zitten eigenlijk bovenop een soort sneeuwberg. Het is eigenlijk alleen maar wit. Overal waar je kijkt, zie je niks. Er zijn geen bomen, want daar is het veel te koud voor. Maar ook geen dieren, en dat is wel jammer. En omdat het ook heel erg afgelegen ligt, en je dus niet zomaar weg kunt...
lijkt het allemaal alsof je op een andere planeet zit. De onderzoekers willen weten hoe is het om te leven op Mars. Dan wil je kijken wat het effect is... van heel lang opgesloten zitten met een klein clubje mensen in een kleine ruimte. En dat is precies wat we hier op de basis op Antartica hebben. In de eerste maanden was het nog best gezellig met elkaar. Maar na een paar maanden merkte Floris dat dat lange samenzijn... met een clubje mensen niet per se altijd leuk is. Dat is niet altijd even makkelijk. Er zijn ook een paar mensen bij wie je aan hun humeur merkt... dat ze hier al lang zitten. Mensen worden wat somberder, wat sneller geïrriteerd. Dat heeft een grote invloed op de sfeer. En dat werd nog verergerd in het winterseizoen, dat op de zuidpool net is geweest. Een periode waarin het drie maanden pikkedonker is. Het is 2 uur 's middags. Het is redelijk donker. In de winter is het altijd minder lang licht. De zon komt later op en gaat eerder onder. Maar op de zuidpool, zo helemaal onderop de aarde... kan de zon in de winter helemaal niet meer opkomen overdag. Dan blijft het dus de hele winter donker. Wat merkte je aan jezelf tijdens de poolnacht?
Wat ik vooral merkte, is dat het wat lastiger is om op tijd naar bed te gaan. De meeste mensen sliepen wel wat slechter. En sommige mensen werden ook een beetje chagrijnig. Was je dat zelf ook? Eh...Ik ben zelf altijd vrolijk. Het was meer het moment dat we de eerste zonsopkomst weer zagen...en dat was maar een paar minuten, dat de zon boven de horizon uitkwam. Op dat moment besef je pas hoe maf het is om zo lang in het donker te zitten.
Wat eet je meestal? De laatste maanden eten we alleen maar uit blik of uit de diepvries.	 De bruine boterham met kaas mis ik wel. En het verse eten. Want er zit geen groenteboer om de hoek natuurlijk. Verse groente of fruit kan maar een paar keer per jaar geleverd worden op het kamp. Het is dus vooral eten uit blik. Ja, dat merk je wel echt.	Van het idee om gewoon weer een tomaat te eten... daar kan ik echt wel blij van worden. Dan denk ik: O, met de eerste vlucht komt er weer wat sla. Binnenkort landt eindelijk het eerste vliegtuig in maanden... met groente aan boord, en krijgt Floris z'n tomaat.Op een gegeven moment mis je gewoon je familie, je vriendin, je vrienden. Maar ook gewoon wat verandering. Er is hier niks. Je moet jezelf een beetje vermaken. Op een gegeven moment ben je daar een beetje klaar mee. Doedoei! KINDEREN: Doedoei! Floris moet nog een paar maanden blijven op Kamp Concordia.
Maar voor het einde van dit jaar mag hij weer naar huis. En daar kijkt hij enorm naar uit.

Leven op de Zuidpool

Onderzoeker Floris van den Berg leeft een jaar lang op Antarctica. Het is er ontzettend koud en erg kaal, er is bijna niets. Samen met collega's onderzoekt hij hoe het is om te leven op zo'n afgelegen plek. Misschien is het wel te vergelijken met leven op een andere planeet!

Net als op Mars?

IJsberen zijn enorm goed aangepast aan het leven in extreme kou. En één van die aanpassingen is de witte vacht. Daardoor vallen ze niet op in het sneeuwlandschap en kunnen ze heel goed jagen. Maar hoe zijn ze nou eigenlijk aan die witte vacht gekomen? 
Want heel vroeger bestond de ijsbeer nog helemaal niet. Toen waren alle beren bruin. Dat was heel handig, want die beren leefden in grote bossen en als je in het bos wilt jagen op een prooi, ja, dan is bruin een hele goede schutkleur. Maar zo'n twee miljoen jaar geleden brak er een hele grote ijstijd aan. Het noordelijke gedeelte van de wereld werd bedekt met een dikke laag sneeuw en ijs. Maarja, als bruine beer kun je natuurlijk helemaal niet goed jagen in een ijslandschap. Want je valt veel te veel op. Dus, ja, toen leden ze honger. Maar op een dag werd er een beer geboren met een iets lichtere kleur. Dat was een foutje van de natuur, gebeurt wel vaker. Maar die lichtere beer kon veel beter jagen op zeehonden en vissen, omdat-ie minder opviel. Nou, die werd dus groot en sterk. En die kon uiteindelijk ook voor z'n eigen jonkies goed zorgen. En die jonkies waren ook weer lichter van kleur. En zo overleefden de steeds lichtere beren het beste en werden ze van generatie op generatie lichter en ontstond langzaamaan de witte ijsbeer.

Hoe is de ijsbeer ontstaan?

De ijsbeer heeft een witte vacht. Heel vroeger bestond de ijsbeer ook nog niet en waren alle beren bruin. Tot er zo’n twee miljoen jaar geleden een grote ijstijd aanbrak. Toen heeft de ijsbeer zich langzaam aangepast aan een wereld vol sneeuw en ijs. Zijn witte vacht geeft hem een goede schutkleur om onopvallend te kunnen jagen.

Aangepast aan leven in sneeuw en ijs

Vroeger waren er alleen maar bruine beren. Bruin is een handige kleur, dan val je in het bos niet op bij het jagen. Dan heb je meer kans om te eten en meer kans om te overleven. Maar op een dag brak er een ijstijd aan. En sommige beren besloten te gaan jagen op het ijs. Daar is bruin geen handige kleur. Want je valt erg op. Sommige van deze beren lukte het toch nog om kinderen te krijgen. Die mag je niet tekenen. Die kinderen werden soms wat lichter of donkerder dan de moederbeer. De lichte kinderen hadden de meeste kans om te overleven op het ijs. Sos, kijk wat denk je? Die beer met die donkere vacht...die kan veel minder goed een prooi vangen daar. Dus die bruine beer is dood voordat hij kinderen krijgt. En deze lichte is de beste jager, want die valt het minste op. Die kan het meeste voedsel vangen, daarom krijgt hij twee kinderen. Deze krijgt nog twee kinderen? En deze dan? Vier. Vier kinderen. Zo. De liefste kinderen waren het allerbeste in het jagen. Dus die kregen de meeste kinderen en die waren weer iets lichter dan de oorspronkelijke bruine beer. Zo werd de bruine beer die in de sneeuw leefde van generatie op generatie, over duizenden jaren steeds lichter en lichter tot er uiteindelijk de witte beer werd geboren. De ijsbeer. Zijn alle diersoorten zo ontstaan? Alle eigenschappen van planten en dieren hebben we dankzij evolutie. Nice. Wat een werk.

De evolutie van de ijsbeer

In de ijstijd was het voor beren niet zo handig om bruin te zijn. En dus werden ze langzaam steeds lichter. Tot uiteindelijk de eerste ijsbeer geboren werd. Dat heet evolutie.

Van bruine beer tot ijsbeer

Hallo. Hoi. Jij bent de biologe hier in Ouwehands. Dus jij kan me vast vertellen: Hoe heeft die ijsbeer zich nou aangepast aan die vrieskou? Als je er goed naar kijkt, het eerste wat je opvalt, is dat eigenlijk overal haren zitten. Ja. Hij heeft dus echt een jas aan. Behalve de neus, de ogen en een klein stukje van de oren. Dus eigenlijk kan er nauwelijks warmte uit dat lichaam ontsnappen. En om warm te blijven hebben ze eigenlijk een heel systeem. IJsberen hebben een heerlijke, dikke speklaag. Een beetje dit zo? Tien centimeter dik, ja. Lekker warm. En daar bovenop zit een zwarte huid. Als je naar een ijsbeer kijkt, kun je dat ook zien. Een zwarte neus. O, ja, tuurlijk. Zwart heeft de eigenschap om heel snel warm te worden. En hier kun je dat zien. Ah, dit is een doorsnede van de huid van de ijsbeer. Precies. Dit is die tien centimeter dikke speklaag. De zwarte huid. En wat zit er dan bovenop? De vacht van een ijsbeer bestaat uit twee delen. De ondervacht, wollig. En dan zijn dit de grote, holle haren. Dat is het andere deel. Hol? We zien ze als wit, maar ze zijn hol en ze zijn dus doorzichtig. Maar doordat ze hol zijn, kan de warmte van de zon er heel snel doorheen en die wordt dan geabsorbeerd door die zwarte huid. En om die warmte dan vast te houden zit daar die witte, wollige vacht. Dus als de warmte eenmaal binnen is bij die zwarte huid, Houdt-ie hem vast. Precies. Wat goed!
Hee! Hoppa, visje, daar! Ja, pak 'm. Lekker bezig, jongens. Moet je ze zien zwemmen, joh! Die ijsberen kunnen ook supergoed zwemmen. En ze kunnen ook heel lang in dat ijskoude water blijven liggen. Dat komt dus omdat ze een hele dikke laag vet onder hun huid hebben waardoor ze heel warm blijven. En om die haren van die vacht zit ook een soort vetlaagje, waardoor hun huid droog blijft. En als-ie zich nou afzet... Hier, moet je kijken, die voeten. Zo, die poten, jongen, er zit zelfs haar helemaal onder die poten. En ook een paar van die hele dikke kussentjes. Alles om die warmte maar goed vast te houden en lekker warm te blijven. Hee, jongen.

Waardoor kunnen ijsberen zo goed tegen kou?

De ijsbeer heeft een warme vacht en een dikke speklaag. Zo kan er nauwelijks warmte uit zijn lijf ontsnappen. Ook is de huid van de ijsbeer zwart. Zwart wordt snel warm, zodat hij goed opwarmt. Hij lijkt wit, door de holle haren van zijn vacht.

Overal haar, een dikke speklaag en een zwarte huid

Als je films en foto's ziet van pinguïns zie je die altijd in koude gebieden. Mijn vraag: Leven pinguïns alleen maar op de Zuidpool? Welkom in Burgers Zoo. Om een antwoord te vinden op jouw vraag, zijn we hier aan het juiste adres. Daar zijn ze al, de pinguïns. Heel veel mensen denken dat pinguïns alleen voorkomen op de Zuidpool. Maar van de 17 pinguïnsoorten leven er slechts drie op de Zuidpool. Deze bijvoorbeeld, de zwartvoet pinguïns, die komen voor, hier, in Afrika. Zuid-Afrika en Namibië. Dus ook al is het hier best wel koud...deze pinguïns kunnen tegen temperatuur dicht...tegen de tropen aan. Hoi! Maar pinguïns komen wel alleen voor op het zuidelijk halfrond... van onze planeet. Dus Antarctica, maar ook Australië, Zuid-Afrika. En onderaan Zuid-Amerika. Dat gaat zo door tot aan de evenaar. Daar is het lekker warm. De meest noordelijke pinguïns komen voor net tegen de evenaar aan. De Galapagoseilanden. Pinguïns zijn vogels. Kijk maar naar de veren en de snavel. Heb je ooit een pinguïn zien vliegen? Ze leven in principe in het water. Ze kunnen ook heel lang onder water blijven. Natuurlijk zie je ze ook vaak op het land. Dan lopen ze zo te waggelen zoals alleen pinguïns dat kunnen. Er zijn 17 pinguïn-soorten. Je hebt de pinguïn op Antarctica. De twee bekendste zijn de keizerspinguïn en de koningspinguïn. Vooral de keizerspinguïn ken je van tekenfilms. Dat is de grootste en de zwaarste. Die kan een meter lang worden en wel 35 kilo wegen. Deze leven ook echt op Antarctica. Heel zuidelijk. Het is voedertijd. En springen! Kijk nou, ze werken gewoon een hele vis naar binnen. Dit zijn zwartvoetpinguïns. Die komen voor in Afrika. Egbert, jij bent dierenverzorger. Is het niet koud voor ze? Nee, het is niet te koud. Ze komen van Zuid-Afrika. In de zomer hebben ze sowieso geen problemen. Pas als het 8 graden gaat vriezen in de winter wordt het te koud. Het zijn echt superleuke dieren. Het zijn ook heel veel, hele groepen bij elkaar. Leven ze altijd in een groep? Ja, ze leven in een kolonie. Wij hebben er nu 75 ongeveer. Er worden ook jongen geboren. Wat eten ze nou? In de natuur eten ze vooral kleine visjes. Ansjovis. Kleine inktvisjes. Dat soort werk. Bij ons krijgen ze alleen maar haring. Diepgevroren haring laten we ontdooien. Omdat ze diep gevroren zijn vullen we ze 1 keer per dag aan met een vitaminepil. Zodat de voedingswaarde goed behouden blijft. Die haring gaat er best wel in EEN keer in. Ja. Dat is geen probleem. Wat zijn ze grappig, he. Bij alles wat ze doen. Ze leven niet alleen op de Zuidpool, maar zelfs tot aan de evenaar. Ook in warmere gebieden. En in Nederland houden ze het ook prima vol. Ze hebben het hier prima naar hun zin.

Leven pinguïns alleen in koude gebieden?

Pinguïns leven op de Zuidpool, maar er zijn soorten die het prima naar hun zin hebben in een warmer klimaat. En ze leven natuurlijk ook in dierentuinen in Nederland!

Op de Zuidpool, Zuid-Afrika en Zuid-Amerika

Dieren en planten

Video's over de noordpool en zuidpool

Poolgebied

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.