Ik ben Anne-Marijn. Als ik peper over m'n eten strooi snuif ik soms wat korrels op. Dan moet ik niezen. Waarom moet je niezen van peper? Als er iets in je neus zit wat er niet hoort, zoals een peperkorrel...kan je natuurlijk je neus snuiten maar je lichaam kan zelf ook beslissen dat het tijd is voor een grote schoonmaak. En niezen zorgt ervoor dat alles wat niet in je neus hoort eruit vliegt. En pas op, want dat kan met hele hoge snelheden gaan. Ha... hatsjoe!!! Neuzen zijn heel handig. Je kan via je mond ademhalen, maar via je neus is beter. En met je neus kan je allerlei lekkere geurtjes ruiken. En ook allerlei hele vieze. Dit is dokter Jan van het Boven IJ Ziekenhuis. Hij weet alles over de neus. Want jij bent keel-, neus- en oorarts. Maar hoe werkt dat dan in de neus? Op dit model kan je zien hoe de lucht hier naar binnen gaat over de bodem van de neus, zo naar je longen toe. Die neus, die doet wat met die lucht. Die maakt de lucht schoon, hij filtert de lucht en maakt hem warm. Waarom is het belangrijk dat die lucht gezuiverd wordt? Omdat je geen stof en zand in je longen wil hebben. Dat moet er in de neus uitgehaald worden. Maar je ruikt ook met je neus. Dat klopt. De meeste lucht gaat via de bodem naar achteren. Maar er gaat ook een deel van de lucht bovenlangs. En hier zitten de zenuwen waar je mee ruikt. Dit is een kijkbuis voor in de neus, een endoscoop. Er zit een camera op en dan zien we hoe dat er vanbinnen uitziet. Het doet geen pijn, he? Het doet helemaal geen pijn. Als ik zo in je neus kijk, dan zie je meteen die neusharen. Dat ziet er heel vies uit! Dat valt best mee, iedereen heeft neusharen. Daar vang je de grote stofdeeltjes mee. En als je dieper gaat, dan zie je het slijmvlies. En als een stofdeeltje op dat slijmvlies komt dan kan er een nies ontstaan. Oeh, ik krijg er jeuk van. Niezen, dat bepaal je niet zelf, dat gaat helemaal vanzelf, toch? Dat klopt, die prikkel in je neus geeft een signaal af aan je hersenen en je hersenen een signaal aan je longen en dan, boem, gaat alle lucht uit je longen...naar boven, via je luchtpijp en je neus er weer uit. Dat gaat snel! 150 km/u, zo snel als een raceauto. En zo kan je als je zelf ziek bent ook een ander zoek maken. Ja, daarom moet je ook je hand voor je mond houden als je niest. Beter is in je elleboog niezen, want als je daarna die hand aan mij geeft dan geef je alsnog die viezigheid aan mij en word ik er toch ziek van. Peper. Hatsjie! Maar waarom moet je nou zo, hatsjoe, niezen van peper? Het is toch geen viezigheid, of stof? Eigenlijk wel. Het hoort niet in je neus. Het mag niet in je longen komen, daarom nies je. Maar er zit ook nog een stofje in: piperine. Dat is heel krachtig en daardoor ga je nog meer niezen. En is het gevaarlijk? Nee, je niest het wel weer uit. Maar in je eten is peper erg lekker. Ja, maar niet in je neus.
