Name: Vallende sterren
Uploaded: 2015-01-15T11:44:54+01:00
Duration: 1 min 20 s
Description: Vallende sterren zijn geen sterren die uit de hemel vallen. Wat zijn het dan eigenlijk wel?

Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

Op een heldere avond kun je ze langs de hemel zien schieten: vallende sterren. Het lijken wel  flitsende vuurpijlen
Maar vallende sterren zijn helemaal geen sterren. Sterren staan veel verder weg en zullen nooit in de buurt van de aarde komen. Nee, een vallende ster is een klein stukje ruimtesteen, dat in de dampkring in een flits verbrandt. Je noemt het ook wel een meteoriet.
Meestal verbrandt zo’n meteoriet helemaal in de dampkring, maar een heel enkele keer komt het laatste restje van de meteoriet toch op aarde terecht. Zo’n stukje ruimtesteen is heel bijzonder.

Soms zie je af en toe een meteoriet in de dampkring verbranden, maar er zijn van die avonden dat het wel meteorieten lijkt te regenen.. Dan beweegt de aarde zich door een wolk van ruimtepuin. Er verbranden dan ontzettend veel stofdeeltjes en stukjes steen in de dampkring. Zoiets kan meestal worden voorspeld door ruimte-deskundigen, zodat je weet wanneer je het kunt zien.

Als er een meteorietenregen aankomt en je wilt gaan kijken, maak het jezelf dan gemakkelijk. Want het kan wel even duren. Pak er een lekkere ligstoel bij en een warme deken.
En, heb je er een gespot? Dan mag je een wens doen.


Liedjes met videoclips die ervoor zorgen dat het kwartje valt, of waarmee je een handig ezelsbruggetje leert. Snapje?

Programmaheaders

Programmalogo's

Snapje?

De aarde draait niet alleen rond, hij draait ook rondjes om de zon! Weet jij hoe hij dat doet? Bekijk het Snapje en beantwoord de vragen in de quiz!

Quiz over de rondjes van onze planeet

Weet jij hoe de aarde draait?

Waarom zijn bananen krom? Hoe werkt je geheugen? Uiteenlopende vragen die Clipphanger met een grappige animatie op een verrassende manier beantwoordt.

Clipphanger header

Clipphanger logo

Clipphanger 

Clipphanger op Youtube

Eise Eisinga bouwt in zijn huis een planetarium. Inmiddels is dit het oudste nog werkende planetarium ter wereld. Hoeveel weet jij over Eise en zijn planetarium? Test je kennis in de quiz!

Quiz over de bouwer van het planetarium

Eise Eisinga

Welkom in het International Space Station! Leer alles over ruimtevaart, astronauten en leven op het ISS. André Kuipers geeft je een rondleiding door het ruimtestation. En je kan 360 graden rondkijken. Zoom in en ontdek wat er allemaal gebeurt in het ISS: experimenten en belangrijk onderzoek in Columbus, een prachtige blik op de aardbol vanuit Tranquility en zwevend ondersteboven slapen in Harmony. 

Interactieve schoolplaat over de ruimtevaart

Aan boord bij het ISS

Vallende sterren

Hoe groot is het heelal en hoe warm is het op Mercurius? Alles wat je wil weten over de ruimte, verpakt in korte clips met adembenemende beelden van ESA en NASA.

Spaceclips

Spaceclips logo

Het zonnestelsel

Vallende sterren zijn geen sterren die uit de hemel vallen. Wat zijn het dan eigenlijk wel?

Aarde, zon en maan

Meteorieten die door de dampkring razen

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Er zijn miljoenen sterren in het heelal. Wat hebben ze ons te vertellen?

André Kuipers laat zien hoe het heelal in elkaar zit en op aarde duikt Bart Meijer in de wereld van supertelescopen, marslanders en satellieten!

Ontdek de Ruimte

Naar de interactieve schoolplaat

Wat weet jij over de planeten, raketten en het ISS? Start de ruimtequiz, bekijk de video's en beantwoord de vragen.

Quiz over het zonnestelsel en ruimtevaart

Wat weet jij over de ruimte?

Afspeellijst heelal

Sterren, ze staan met miljoenen aan onze nachthemel. Als het helder is kan je ze goed zien als glinsterende puntjes in het donker, maar we zien maar één van die sterren alleen overdag. Dat is de zon. Heel groot en heel dichtbij. Toch is de zon maar een klein sterretje vergeleken met de andere sterren in het heelal. Omdat ze zo dichtbij staat lijkt ze het grootst, voelen we haar warmte en zien we haar licht veel beter dan dat van de andere sterren.
Alle sterren zijn verschillend. Ze verschillen in grootte, in temperatuur en in leeftijd. Toch hebben ze een aantal dingen gemeen. Elke ster is een grote hete gasbol, die zweeft door het heelal. Daaromheen draaien ruimtelichamen, zoals planeten, manen, kometen en ruimtestof. En elke ster geeft licht en warmte. Die energie wordt in de kern van de ster gevormd, doordat verschillende chemische stoffen tegen elkaar botsen en met elkaar reageren.
De sterren die je ’s nachts ziet zijn niet altijd dezelfde. Er worden nieuwe sterren geboren en sterren gaan ook weer dood. Als een ster wordt gevormd, geeft dit prachtige plaatjes. En als hij dood gaat en met een enorme explosie ontploft, slingert hij allerlei ruimtemateriaal het heelal in, dat is een supernova. En dat ziet dat er heel indrukwekkend uit.
Als je goed naar de sterren wilt kijken, kun je het beste zorgen dat je op een donkere plek staat. Bijvoorbeeld in een gebied waar weinig mensen wonen. Natuurlijk moet het die nacht niet bewolkt zijn en kun je het best zo hoog mogelijk staan. Op een berg bijvoorbeeld. Ook sterren-onderzoekers weten dat, en daarom zetten zij hun telescopen vaak op hoge donkere plekken, zoals hier in Chili. Om zo het best al die ontelbare sterren te kunnen zien.


Wat is een ster?

Er zijn ontzettend veel sterren in het heelal. Vanaf de aarde lijken ze allemaal hetzelfde, maar dat is niet zo. Je hebt hele grote en kleinere sterren. Onze zon is ook een ster!

Een unieke gasbol in het heelal

Aan de nachthemel staan heel veel sterren. Gloeiend hete gasbollen die licht geven, Deze sterren vormen samen sterrenstelsels. Er zijn heel erg veel sterrenstelsels in de ruimte. Ook onze zon behoort tot een sterrenstelsel. Dat is het Melkwegstelsel. En ergens in het Melkwegstelsel zit dus de zon en natuurlijk ook de aarde en onze maan. Samen met de andere planeten die om ons heen bewegen, zoals Mars en Jupiter.

Behalve onze zon zijn er nog miljarden andere sterren in het Melkwegstelsel. Zoveel, dat we ze niet kunnen tellen. En om al die sterren zitten ook nog allerlei planeten. Die planeten hebben weer manen. Kortom, ons Melkwegstelsel bestaat uit oneindig veel… ruimtemateriaal.

En er zijn dus nog meer sterrenstelsels in het heelal. Eén ervan is het andromedastelsel. Die ziet er een beetje hetzelfde uit als onze Melkweg, maar dan wel een stukje groter. Al die sterrenstelsels hangen niet stil, ze bewegen rond hun eigen middelpunt. Dat gaat niet zo snel. In het Melkwegstelsel duurt 1 zo’n rondje ongeveer 200 miljoen jaar.

Sterrenkundigen hebben berekend dat heel ver in de toekomst het Melkwegstelsel en het andromedastelsel tegen elkaar aan zullen draaien en samen één groot nieuw sterrenstelsel zullen gaan vormen. Dat zullen wij niet meer meemaken, want het duurt zeker nog miljarden jaren voordat het zover is. En dat is maar goed ook, want als het gebeurt, dan gaat dat niet zachtzinnig.


Wat is een sterrenstelsel?

Onze zon is een ster, maar hij is niet de enige. Er zijn miljoenen sterren in het heelal. En die zitten allemaal in sterrenstelsels.

Grote verzamelingen van sterren

Stier, Ram en Tweelingen. Het zijn de namen van bekende sterrenbeelden, maar ‘zuiderkroon’, ‘winkelhaak’ en ‘slangendrager’ zijn minder bekend. Ook dit zijn sterrenbeelden. En… er zijn er nog veel meer.

Sinds de mens naar de sterren kijkt vraagt ze zich al af wat die fonkelende lichtjes aan de hemel zijn. Wat ze betekenen en waarom ze op die plek aan de hemel staan. Omdat er toen nog geen onderzoek naar was gedaan probeerden ze zelf betekenis te geven aan de stand van de sterren in de ruimte. Dat doen ze door hun fantasie te gebruiken en zo vormen te herkennen tussen de sterren .

Door sterren als punten met elkaar te verbinden, zien ze herkenbare beelden in de ruimte. Zo lijken deze sterren, als je ze op deze manier met elkaar verbind, op een tweeling! En als je een beetje je best doet, zie je hier een ram. En zijn deze sterren samen een Schorpioen! 

De 12 bekendste sterrenbeelden samen worden ook wel de dierenriem genoemd. En er zijn er nog meer, die we niet altijd zien, omdat de aarde om de zon draait. Je eigen sterrenbeeld krijg je toegewezen als je geboren wordt. Dat is dan het sterrenbeeld die in de richting van de zon staat.

Van alle sterrenbeelden is er één verreweg de bekendste, de Grote Beer. Dit sterrenbeeld is altijd aan de hemel te zien. Vooral zijn staart valt op, die lijkt nog het meest op een steelpan!


Sterrenbeelden

Ben jij een ram? Of een stier? Waar komen deze sterrenbeelden eigenlijk vandaan?

Dieren tussen de sterren

Bij nacht is de hemel gevuld met miljoenen fonkelende stipjes. Dat zijn bijna allemaal sterren.
Het zijn er oneindig veel en ze lijken allemaal een vaste plek in het heelal te hebben.
Maar er komen ook nieuwe sterren bij en oude sterren kunnen weer verdwijnen.

Sterren kun je zien als levende dingen. Ze worden geboren, ze leven een poos en ze gaan ook weer dood. Afhankelijk van zijn grote en gewicht, blijft een ster korter of langer leven. Een kleine ster, die minder hard hij schijnt blijft  langer  leven dan een grote felle ster en hoe sneller de ster opbrandt en eerder hij dood gaat.
Zo’n ster gaat aan het eind van z’n leven niet altijd gewoon uit.
Bij sommige sterren gebeurt er iets heel bijzonders. Aan het eind van z’n leven blaast hij zichzelf op in een enorme uitbarsting. Stof en gas vliegen dan alle kanten op. Je noemt zo’n ontploffende ster een supernova. Dit zijn restanten van zo’n supernova. Deze explosie zagen we zo’n 340 jaar geleden aan de hemel. 
Bij een de supernova wordt het materiaal waar de ster uit bestaat dus alle kanten de ruimte in geslingerd. En dat materiaal kan gewoon weer hergebruikt worden voor een nieuwe ster!
Zo is het materiaal waar onze ster -de zon- uit bestaat ook afkomstig uit zo’n oude supernova. En niet alleen onze zon, maar ook onze planeet en alles wat er op leeft dus ook jij bestaat uit deeltjes afkomstig uit een supernova.
We bestaan dus allemaal uit sterrenstof.


Een Supernova

Sterren kunnen doodgaan aan het eind van hun leven. Er ontstaat dan sterrenstof, dat zich door het heelal verspreidt. Wat gebeurt daarmee?  

We bestaan allemaal uit sterrenstof

Op een heldere avond kan je er zomaar opeens eentje zien: een vallende ster. En dan niet Justin Bieber die een slippertje maakt, maar een echte vallende ster. Alhoewel: echt? Een vallende ster is eigenlijk geen ster. Als een echte ster op aarde zou vallen, dan zou je niet meer zo rustig in je hangmatje blijven liggen...
Een vallende ster heet ook wel 'meteoor'. De oorzaak is een piepklein stukje ruimtestof, ter grootte van een zandkorrel. Als dat onze dampkring binnen vliegt, gaat het door de wrijving gloeien en ontstaat er een staart die helder oplicht: een meteoor. Je mag een wens doen! 
Zo’n piepklein stukje sterrenstof verbrandt in de atmosfeer. Maar als het de grootte van een knikker heeft dan kan het wel op aarde terechtkomen. Dat overblijfsel noemen we dan een meteoriet. En als je die eentje vindt, dan kan je hem verpatsen aan een rijke ruimtefanaat.
Vrijwel elke nacht zijn er wel wat (zwakke) meteoren te zien. Dat komt omdat de aarde rond de zon draait, en zo altijd wel wat ruimtegruis tegenkomt. Op sommige plekken in ons zonnestelsel hangen hele wolken met zulke deeltjes. Als de aarde daardoorheen komt, dan hebben we die nacht een meteorenregen. En dan mag je heel wat wensen doen...

Clipphanger

Als je een vallende ster ziet, mag je een wens doen. Maar eigenlijk zie je gewoon een stukje ruimtestof door de dampkring heen vliegen. 

Wat is een vallende ster?

Wat zijn sterren? Miljoenen gasbollen in de ruimte!

Sterren

Het schooljaar gaat weer beginnen. Wij zijn er klaar voor.

Header kapstok

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.