Name: Uiterwaarden
Uploaded: 2003-03-28T13:58:00+01:00
Duration: 2 min 10 s
Description: Aan weerszijden van een rivier liggen vaak 'uiterwaarden' en 'wielen'. Ze zijn ontstaan door de dijken die we langs de rivier hebben gebouwd.

Groep 6/7/8

Groep 3/4/5

In het rivierkleigebied probeert de boer zoveel mogelijk grond, ook direct naast de rivier, voor zijn bedrijf te gebruiken. Daarom wil de boer ook op de uiterwaarden vee kunnen laten grazen. Dat is het gebied tussen de winterdijken en de rivier. 
Je vindt soms in die uiterwaarden ook nog oude rivierarmen. Door het wisselende waterpeil van de rivier, zijn in dit landschap oeverwallen en kommen ontstaan. Hoe ging dat? 
Oeverwallen bestaan uit zand dat is achtergebleven na een hoge waterstand. Kommen zijn de lage gebieden met klei. De mensen woonden op de oeverwallen. Daar maakten ze akkers en plantten fruitbomen. In de kom lieten ze het vee grazen. 
Soms kwam het water zo hoog, dat het huis en het land van de boeren overstroomden. Daarom bouwden de boeren dijken, de winterdijken, om het water tegen te houden. Het gebied tussen de dijk en de rivier heet uiterwaard. Om het te beschermen werden er zomerkades direct naast de rivier gemaakt. Zo bleven de uiterwaarden in de zomer droog. En kon er vee op grazen. 
De uiterwaarden worden ook vaak als camping gebruikt. Natuurlijk alleen in de zomer, want bij de hoge waterstanden in de winter lopen de uiterwaarden nog steeds onder. Als een dijk na verloop van tijd toch doorbrak, ontstond er een plas achter de dijk. Zo een ronde plas naast een dijk noemen we een wiel. Een oude dijkdoorbraak. 
Later werd er, om het gat te dichten, een dijk op de wiel aangelegd. De rode lijn laat de oorspronkelijke dijk zien. En zo ziet het rivierkleilandschap er dus uit met dorpen op oeverwallen en aan beide zijden van de rivier de uiterwaarden.

Klas 1/2/3

Water is één van de belangrijkste elementen op aarde. Als oppervlaktewater, zoals zeewater, verdampt en er wolken worden gevormd, kunnen winden het opgeslagen water meevoeren. Als water weer condenseert en in neerslag weer in zee terechtkomt spreken we van een korte waterkringloop. Als het water via bergen, rivieren en grondwater op land naar de zee terug wordt gevoerd spreken we van een lange waterkringloop. Zoom in op de verschillende onderdelen en klik op de knoppen om de video's te bekijken.

Interactieve schoolplaat over de cyclus van water op aarde

De waterkringloop

Uiterwaarden

Werkblad Rivierklei

Nederland is een vlak land. Toch vinden we heuvels in het midden en het zuiden van ons land. De Nederlandse landschappen zijn ontstaan de door de werking van water, wind en ijs, nu en in het verleden.

Landschap en grondsoort

Aan weerszijden van een rivier liggen vaak 'uiterwaarden' en 'wielen'. Ze zijn ontstaan door de dijken die we langs de rivier hebben gebouwd.

Aarde, zon en maan

Extra land voor de boer

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.