Name: Telomeren
Uploaded: 2009-01-26T23:00:00+01:00
Duration: 2 min 47 s
Description: Telomeren bevinden zich aan de uiteinden van chromosomen. Bij iedere celdeling worden ze korter. Totdat een cel niet meer kan delen.

Klas 4/5/6

"De frequentie waarmee celdelingen plaatsvinden houdt verband met de levensduur van de cellen. Een rode bloedcel leeft gemiddeld vier maanden, een huidcel zo’n maand en een zenuwcel wel tientallen jaren.
We hebben aan het uiteinde van de chromosomen telomeren, dat zijn eigenlijk beschermlaagjes aan de buitenkant van het chromosoom. Bij elke deling gaat er een laagje af en dat is ervoor om ervoor te zorgen, dat cellen niet onbeperkt kunnen blijven delen, wat bij kanker het geval is. Dus als kankercellen in het begin heel vaak gaan delen, raken ze door hun schilletjes heen, raken ze door hun telomeren heen. Telomerase wat normaal die schilletjes aanvult werkt niet en als gevolg daarvan gaan die kankercellen heel vaak dood. Eigenlijk kun je zeggen, dat je alleen maar echt kanker kan krijgen als de kankercellen in staat zijn om die schilletjes weer aan te vullen, doordat het enzym wat dat weer kan aanvullen, het telomerase-enzym, tot nieuwe activiteiten aan te zetten. Dat gebeurt heel zeldzaam, en daarom is kanker dus ook relatief gezien zeldzaam. Als we die bescherming niet hadden, van een eindig aantal delingen kunnen doorlopen, dan zouden we veel vaker kanker krijgen."
Voor elke celdeling moet eerst het DNA verdubbeld worden. De streng opent en van elke helft wordt weer een nieuwe wederhelft gemaakt. Maar bij elke celdeling worden de uiteinden een stukje korter. De telomeren brokkelen af en zo wordt het chromosoom steeds korter, tot het niet meer kan delen.
Het enzym telomerase zorgt ervoor, dat de chromosoomuiteinden weer aangroeien. Het chromosoom wordt niet korter en de cel kan blijven delen. Echter: telomerase komt alleen voor in geslachtscellen, stamcellen en helaas ook in kankercellen.
"Als je het aanzetten van het telomerase zou kunnen voorkomen, dan zou je ook kanker kunnen voorkomen. Maar als je het 'telomyrase aanzetten' helemaal zou tegengaan, dan zouden toch op een gegeven moment onze bloedcellen, die voortdurend vernieuwd worden en die ook moeten delen, die zouden op een gegeven moment uitgeput raken en die gaan dan ook dood, en dan bevorder je het verouderingsproces weer. Dus ergens is er een balans tussen de aanmaak van nieuwe cellen toestaan en niet teveel, want dan krijg je kanker."


Klas 1/2/3

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

1 op de 3 Nederlanders krijgt een keer in zijn leven kanker. Hoe ontstaat kanker, welke soorten zijn er en ga je er altijd aan dood? Klik op de afbeelding om het scrollverhaal te lezen. 

Scrollverhaal over een ziekte waar veel mensen mee te maken krijgen

Hoe ontstaat kanker?

Er is steeds meer mogelijk op het gebied van aanpassingen in het DNA bij ongeboren baby's. Vorm je mening over het aanpassen van DNA in embryo's met behulp van de toekomstscenario's en de informatieve clips.

Knippen en plakken in het DNA

Digiles Knutselen met DNA (groep 7/8 - vmbo 1/2)

De wetenschap ontdekt steeds meer over het menselijk DNA. Wat weet jij over chromosomen, PGD en CRISPR-Cas? Test je kennis in de quiz!

Quiz over knippen en plakken in DNA

Wat weet jij over DNA?

Telomeren

Maakt telomerase onsterfelijk?

Allerlei onderwerpen met biologie als uitgangspunt, variërend van het menselijk lichaam tot ecologie.

Programmaheaders

Programmalogo's

Bio-Bits

Telomeren bevinden zich aan de uiteinden van chromosomen. Bij iedere celdeling worden ze korter. Totdat een cel niet meer kan delen.

Mens en lichaam

Niet alleen beschermers van je chromosomen

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Herfstbladeren

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.