Name: Platentektoniek
Uploaded: 2011-03-17T23:00:00+01:00
Duration: 2 min 39 s
Description: Een aantal eilandjes en kustgebieden in de Andes zijn omhoog gekomen door de aardbeving.

Klas 4/5/6

De Vlaamse marien geoloog Mark Baptist onderzoekt of er een patroon is te ontdekken bij gebieden die geregeld getroffen worden door een aardbeving.
Als u beschouwt dat dit de zeebodem is en jaar na jaar wordt daar een laag fijn materiaal op afgezet in normale omstandigheden. En zo bouw je een heel pakket op. Maar soms kan het dan wel eens zijn, dat er een aardbeving optreedt en dan begint er allerlei materiaal te glijden van de hellingen onder water en dan ineens heb je een puinlaag die zich vormt en daarna gaat de sedimentatie gewoon terug verder. Laag na laag, na laag. Met onze seismische bron kunnen wij eigenlijk precies zien waar zo’n chaotische laag zit en als we dan een boorkern nemen, dan hebben we die in onze plastieken buis hebben we al die laagjes zitten en die laagjes kunnen we gaan gebruiken als tijdsmateriaal: elke laag is bijvoorbeeld één jaar en we kunnen die één voor één gaan tellen, die lagen, 1 jaar, 2 jaar, 3 jaar enz. enz. En dan weet je precies als we die chaotische laag tegenkomen wanneer die aardbeving, die chaotische laag gevormd heeft, wanneer dat die zich heeft voorgedaan. En zo tellen we verder terug in de tijd.
Ja, dat gaat niet lukken hè.
Er zat nog 10 centimeter meer in, maar die is eruit gekomen.
Darwin merkte, dat er een aantal eilandjes en kustgebieden daar omhoog gekomen waren door de aardbeving. En dat samen, met de waarnemingen die hij later in de Andes zou doen waar hij gesteenten vond, die in de zee zijn afgezet en nu op 4000 of 5000 meter hoogte zitten; hij koppelde die twee dingen aan elkaar en begon te concluderen, dat effectief misschien het proces van die met kleine schokjes over een hele lange periode opheffing van die aardkorst door aardbevingen, dat op die manier de Andes gegroeid zou zijn. En dat ineens zag hij daarin een gigantische tijdsspectrum aan hangen, dat het veel dieper in de tijd reikte dan wat tot dan toe de heersende gedachte was van de oudere aarde of wat dan ook allemaal.

Het rommelt diep onder onze voeten! Iedere dag komt er wel ergens op de wereld een aardbeving voor. Als een aardbeving op de zeebodem plaatsvindt, kunnen tsunami's, reuzegolven, de kust overspoelen. En dan zijn er nog de vulkanen, vurige bergen, die met een hoop kabaal kunnen uitbarsten. Hoe ontstaan deze indrukwekkende en gevaarlijke natuurverschijnselen en waar vinden ze plaats?

Overzichtsillustratie aardbevingen en vulkanen

Het rommelt diep onder onze voeten! Iedere dag komt er wel ergens op de wereld een aardbeving voor. Als een aardbeving op de zeebodem plaatsvindt kunnen tsunami's, reuzegolven, de kust overspoelen. En dan zijn er nog de  vulkanen, vurige bergen, die met een hoop kabaal kunnen uitbarsten. Hoe ontstaan deze indrukwekkende en gevaarlijke natuurverschijnselen en waar vinden ze plaats?

Hoe ontstaan aardbevingen, vulkanen en tsunami's?

Aardbevingen en vulkanen

De aarde is geen grote versteende planeet. In de aardkern is het heel erg heet en de aardkorst drijft op magma in de langzaam stromende aardmantel. De aardkorst is wel hard, maar bestaat uit platen die voortdurend in beweging zijn en naar elkaar toe drijven (convergentie) of van elkaar af drijven (divergentie). Bij de breuken tussen de aardplaten komen vaak aardbevingen voor en vind je vulkanen. Bekijk deze interactieve schoolplaat over de opbouw van de aarde. Zoom in en bekijk de verschillende video's!

Interactieve schoolplaat over aardlagen

Opbouw van de aarde

Je merkt er misschien niets van, maar elke dag vinden er wereldwijd duizenden aardbevingen plaats. De ene aardbeving is heftiger dan de andere. Klik op de afbeelding om te lezen hoe aardbevingen ontstaan.

Scrollverhaal over bewegende aardplaten

Wat is een aardbeving?

Aardrijkskunde examenquiz

Test of jij goed bent voorbereid op je examen aardrijkskunde! Wat weet je van platentektoniek, de koolstofkringloop en oceanische circulatie? Klik op de afbeelding om te beginnen.

Examenquiz bij aardrijkskunde voor vwo

Wat weet jij over de aarde als natuurlijk systeem?

Platentektoniek

Allerlei onderwerpen met biologie als uitgangspunt, variërend van het menselijk lichaam tot ecologie.

Programmaheaders

Programmalogo's

Bio-Bits

Een aantal eilandjes en kustgebieden in de Andes zijn omhoog gekomen door de aardbeving.

Aarde, zon en maan

Een mariengeoloog legt uit hoe aardlagen ontstaan zijn

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.