We gaan op weg! De gordel. Bij taal denk je natuurlijk meteen aan woorden, maar je kan ook iets zeggen zonder woorden. Met plaatjes inderdaad. En die noemen we ook wel pictogrammen.
Kijk: daar komt een wegrestaurant. Dat staat er niet, maar je ziet wel het bestekje. Nou, dan weet ik, dat ik hier moet zijn! Als je erop gaat letten, dan zie je eigenlijk overal pictogrammen. Zelfs op dit flesje staat dat je hem weg moet gooien als hij leeg is. Nou, dat ga ik dan ook doen.
Ik zie heel veel pictogrammen. Daar nog één. En die. En daar, op dat bord. En dat fabriekje, dat staat voor een industrieterrein. En zelfs daar op die vrachtwagen zie je een pictogram. Dat betekent dat er brandbare stoffen in zitten. Kijk: in de auto heb je niet zoveel tijd om te lezen, dus wil je ook snel kunnen zien wat je doet. Hier breng ik bijvoorbeeld de lucht van de voorruit zo in mijn gezicht. Op het stuur zit ook een pictogram: de toeter!
Dit is de Luchthaven Schiphol. Hier komen elk jaar miljoenen reizigers uit alle delen van de wereld. Die willen snel, welke taal ze ook spreken, kunnen zien waar ze naartoe moeten. Dat kan! Met pictogrammen. De ontwerper van de pictogrammen is Paul en ik heb met hem afgesproken op het Meeting Point. Dat moet daar zijn. Kijk: vier pijltjes naar een stip toe, dat is het Meeting Point. Hé, Paul? Hallo, gevonden dus? Ja, gevonden. Je hebt het Meeting Point gevonden. Ja, dat klopt.
Paul, jij bent specialist in “way finding” zoals dat heet. Dat betekent letterlijk “de weg vinden”, want daar gaat het om met pictogrammen? Ja, wij laten mensen hun weg vinden, zo moet je het zien. Dus je komt hier uit de deur..oh..je bent in Nederland, en dan zie je: “oh, daar moet ik mijn bagage ophalen?” Ja, dan is hier het punt dat ze opeens alle keuzes moeten maken. En dan kom je op deze borden? Ja, kijk, hier heb je ze. En die heb jij gemaakt? Ja, die hebben wij gemaakt.
Je hebt aankomst en vertrek. Bij aankomst zie je het vliegtuigje naar beneden gaan, landen, en bij vertrek gaat hij omhoog. Daar heb je over nagedacht? Nou, dat klinkt toch logisch? Ja, dat is heel logisch. Maar weet je wat ze erover zeggen, want hij gaat veel te hard naar beneden. Ja, Dat is wel een beetje, het zou ook een crash kunnen zijn. Ja, maar het gekke is: we krijgen altijd opmerkingen van mensen die er verstand van hebben: “oh, dat vliegtuig gaat veel te steil omlaag!”. Dus een pictogram overdrijft ook. Maar dat mag. Je mag overdrijven in zo’n pictogram? Je moet overdrijven om de boodschap snel duidelijk te krijgen. Je moet ook dingen weglaten die er niet toe doen.
Er is ooit eens heel lang geleden een Duitse zakenman geweest. Hij heeft vijf uur lang op het verkeerde terrein naar zijn auto gezocht, dat zijn 10.000 plaatsen bij mekaar. Dus toen hebben we gedacht: nee, dat gaan we anders doen! en de mensen moeten ook niet een etage te onthouden. Voor iedere sectie of afdeling hebben we een symbooltje bedacht. En het is makkelijk te onthouden hoop je? Ja, zo van: ik sta bij boerin, ik sta bij boerin? En ook buitenlanders weten het.
Zullen we het eens vragen? Ja? Hallo, mag ik u iets vragen? Ja. Weet u nog waar u geparkeerd heeft? Ja. Bij…? Bij de meeuw. Bij de meeuw? Ja, de hangbrug. De hangbrug? I always remember. It’s actually perfection, because you forget names, but never figures. No. So, compliments! Thank you.
Paul, als ik moet plassen, dan weet ik dat ik hier terecht kan, want ik zie een mannetje, een vrouwtje en een rolstoel, maar dat heeft eigenlijk niks met naar de wc gaan te maken? Nee, eigenlijk klopt er niks van, maar weet je: dat komt, omdat er is een echt pictogram voor toiletten. Dat is een toiletpot met een mannetje of een vrouwtje ernaast. Ja, dat is duidelijk. Maar er is geen één luchthaveneigenaar die dat wil, want ze vinden het een beetje te vies.
Is dit nou ook een pictogram? Ja, dit is het enige pictogram dat ik niet ontworpen heb en waar ik heel erg jaloers op ben. Dat is door de Hoofd Schoonmaakdienst van Schiphol 20 jaar geleden bedacht, want die had zo de pest in dat al die mannen maar over de rand plasten. En hij dacht van: nou, dan heb ik een vliegje en alle mannen, die zullen daarop gaan richten en verdomd: dat is zo! Als ik sta te plassen, dan richt ik erop. Heb je het ook gedaan? Ja. Ja. Jazeker!
