Name: Onze vergeten zwarte bevrijders
Uploaded: 2021-11-16T00:00:00+01:00
Duration: 9 min 13 s
Description: In het Amerikaanse leger vechten tijdens de Tweede Wereldoorlog zowel witte als zwarte jonge mannen. Maar toch zien we vaak op beelden van toen alleen witte soldaten. Hoe komt dat?

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Dit is de bevrijding zoals we die kennen. Vrolijke soldaten die snoep uitdelen en de meisjes het hoofd op hol brengen. Blanke, witte, soldaten. Maar er waren dus ook één miljoen zwarte soldaten, negers in de taal van toen. Ze vochten, al in de Amerikaanse Burgeroorlog van de negentiende eeuw. Ze vochten al in de Eerste Wereldoorlog, dus hoe kan het dat ze in de tweede zo onzichtbaar bleven? In de Verenigde Staten van de jaren dertig is de segregatie overal zichtbaar, maar in het leger levert de rassenscheiding geen enkel probleem op. 

Amerika, die ontbindt het leger grotendeels, heeft dus in de jaren twintig en dertig een heel klein leger. En zeg maar, dat rassenvraagstuk dat speelt er eigenlijk helemaal niet. En in 1940/1941, wanneer Amerika in de oorlog komt en eigenlijk in heel snel tempo weer een miljoenen leger uit de grond moet stampen, want dat is wat ze moeten doen. Ja, dan komt dat vraagstuk van: wat doen wij met een zwarte militair? Hoe gaan wij de zwarte militairen behandelen? Dat wordt weer heel urgent. 

7 december 1941. Ik was m’n verjaardag aan het vieren met twee van m’n vrienden. Je had toen nog niet overal televisie. We hadden de radio aanstaan, terwijl we naar jazz op de jukebox luisterden. We hoorden steeds weer dat Pearl Harbor gebombardeerd was.

We onderbreken de uitzending voor een extra journaal. Japan heeft Pearl Harbor vanuit de lucht aangevallen, aldus president Roosevelt. De aanval was gericht tegen de marine en het leger op het grootste eiland, Oahu. 

Het uitbreken van de oorlog stelt de Amerikaanse overheid voor een ingrijpende keuze. Laten we de zwarte en blanke militairen samen in een eenheid vechten? Of houden we ze gescheiden? 

Men heeft toen het principiële besluit genomen van: we handhaven die segregatie, we handhaven die rassenscheiding. Omdat, juist nu we dat leger zo snel uit de grond moeten stampen, het onverantwoord is om daarmee, bij wijze van spreken, te gaan experimenteren; om dat als een sociaal experiment te zien. 

Ik werd in augustus 1943 opgeroepen voor het leger. In de eerste oproep die ze stuurden, stond: ‘Gegroet, u bent uitverkoren om Uncle Sam te dienen.’ Ik stuurde hem terug met de boodschap: ‘Ik heb geen ome Sam. Mijn ooms heten Henry, John en William.’ Toen stuurden ze nog een oproep. Mijn moeder zei tegen mijn vader: ‘Je kan die jongen maar beter het leger in laten gaan.’ Ze droegen me op om me aan de regels te houden en thuis te komen met een eervol ontslag. Als we aanleiding gaven tot een oneervol ontslag uit militaire dienst, zouden we de kansen niet krijgen die alle anderen kregen.

Mannen, namens het Amerikaanse leger en het ontvangstcentrum van dit kamp, verwelkomen we jullie vandaag bij het Amerikaanse leger. Het doet ons goed om jullie lachende gezichten te zien.

Ons trainingskamp was vlakbij Richmond, Virginia. We werden op basis van was gescheiden. We leerden discipline, we leerden schieten, we leerden vechten.

Zwarte militairen die bijvoorbeeld uit Boston kwamen en daar niks meer met rassenscheiding te maken hadden, die werden opgeroepen voor hun dienst. En die moesten naar een opleidingskamp in het zuiden van de Verenigde Staten. Terug naar, zeg maar, een gebied waar rassenscheiding heerste. 

Ik had mijn Amerikaanse uniform aan. Als ik in de bus stapte en een blanke burger in zijn burgerpak in dezelfde bus stapte en mij zag zitten, ging hij naar de buschauffeur om te zeggen dat ik achterin moest zitten. 

Ook al dien je in uniform en dien je je vaderland, wat toch in Amerika wat zegt, je was nog steeds tweederangsburger. En je werd, nog belangrijker, ook zo gezien door de gemeenschap en de blanke gemeenschap.
 
Dus ik moet in Europa mijn leven geven, zodat hij mij in de bus kan koeioneren? Rot op, zeg.

Een half miljoen soldaten verbruikten de voorraden. Ze stonden te popelen om meer. 

Ik werd uitgekozen voor de 308 Kwartiermakers (Quartermasters). Het was onze taak om de gevechtssoldaten te voorzien van voedsel, munitie en andere benodigdheden zoals kleding. 

Er bestond een sterk raciaal vooroordeel in die tijd nog, dat zwarte militairen eigenlijk karakterologisch niet heel geschikt waren om echt als vechtsoldaat te dienen. Ze zouden te emotioneel zijn, ze zouden ook niet moedig genoeg zijn. Allemaal nogmaals de vooroordelen van die tijd. 

De invasie vond plaats op 6 juni. Maar wij gingen er pas 6 dagen later heen, op 12 juni.

De geallieerde legers doen er van de stranden van Normandië tot de heuvels van Maastricht niet veel langer over dan drie maanden. In het kielzog van de blanke frontsoldaten komen de aan- en afvoertroepen Maastricht binnen. Onder hen ook zwarte soldaten. 
In december 1944 barst op één uur rijden van Maastricht het laatste grote Duitse offensief los: De Slag om de Ardennen. Timuel Black zit er met zijn kwartiermakers Unit middenin. Om hem heen sneuvelen zijn kameraden. 

We hebben daar veel van onze mannen verloren. Ik herinner me dat ze naar Nederland gebracht werden. 

Het is een reusachtig kerkhof dat in die laatste maanden van 1944 in Margraten wordt aangelegd. Bij de gevechten in de Ardennen en in Duitsland komen meer dan 100.000 Amerikanen om en de Amerikaanse legerleiding wil niet dat zij op Duits grondgebied worden begraven. Margraten ligt strategisch. Meer dan 19.000 Amerikaanse gesneuvelden worden hier, al dan niet tijdelijk, begraven. 


Er komen blanke eenheid, ongeveer een 125 man, die in Margraten zelf wonen en verblijven bij de mensen thuis. En in hun kielzog nemen zij mee een zwarte eenheid die verantwoordelijk zijn voor het delven van de graven. En dat waren een 250 zwarte soldaten om daar dat gruwelijke werk te doen. Ik denk dat het enorm moeilijk werk was. Zeer zeker voor de zwarte soldaten, die in principe wel goed genoeg gevonden werden om hun blanke collega's te begraven, maar niet om hun blanke collega's te helpen in de strijd. 

We zijn hier op de Amerikaanse begraafplaats in Margraten, waar 8301 soldaten begraven liggen. Milton Fletcher is een van hen en zoals je niet kunt zien aan de grafsteen, is dat het een zwarte soldaat was. En zoals je kunt zien, heeft hij gewerkt bij de Quartermasters. En deze zijn de “Laundryjongens”, die deden eigenlijk de was en het waren voornamelijk zwarte jongens die zich daarmee moesten bezighouden. Om één Amerikaanse soldaat aan het vechten te houden, had je negen anderen nodig die hem in alles moesten voorzien.

We zijn per schip teruggekeerd naar huis. We werden gescheiden van onze blanke mede-soldaten. Nog strenger gescheiden dan de Duitse krijgsgevangenen die naar de VS werden overgebracht. Ik kwam thuis met het vaste voornemen om de rest van mijn leven te wijden aan het creëren van een betere wereld. Te beginnen met Amerika.

Oranje boven! Op 5 mei 1945 is Nederland na vijf jaar oorlog bevrijd van de Duitse bezetter. Dat begint allemaal met de geallieerde invasie van Normandië, op D-Day. Na de mislukte Operatie Market Garden en een lange hongerwinter krijgen de geallieerden Duitsland toch op de knieën. In deze tijdlijn lees en zie je alles over de gebeurtenissen die hebben geleid tot de bevrijding van Nederland. Met medewerking van de NOS.

Tijdlijn over het einde van de Tweede Wereldoorlog

De bevrijding van Nederland

Nederland bevrijd

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

Na vijf jaar bezetting door Nazi-Duitsland wordt Nederland op 5 mei 1945 eindelijk bevrijd. Hoe verliep de bevrijding? Klik op de afbeelding om de story te lezen.

Story over de bevrijding door de geallieerden

Hoe werd Nederland bevrijd?

Groep 6/7/8

In 1914 breekt er in Europa een oorlog uit tussen de grote landen van Europa. Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en het Ottomaanse Rijk vechten tegen Frankrijk, Engeland en Rusland. Nederland blijft tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal. Het wordt een bloedige strijd die maar liefst vier jaar zal duren. Klik op de afbeelding om de tijdlijn met belangrijke gebeurtenissen uit de Eerste Wereldoorlog te bekijken.

Tijdlijn over de Grote Oorlog

De Eerste Wereldoorlog

In 1914 breekt in Europa de Eerste Wereldoorlog uit tussen de geallieerden, waaronder Frankrijk en Engeland en de Centralen, waaronder Duitsland en Oostenrijk-Hongarije. Het wordt een bloedige strijd, die zwaar bevochten wordt in loopgraven. Uiteindelijk zal de oorlog zo'n vier jaar zal duren. Klik op de afbeelding om de tijdlijn met belangrijke gebeurtenissen uit de Eerste Wereldoorlog te bekijken.

Tijdlijn over de Grote Oorlog voor het VO

Onze vergeten zwarte bevrijders

Oorlogen, bewegingen en opstanden. Belangrijke gebeurtenissen uit de hedendaagse geschiedenis bewerkt uit Andere Tijden (NTR), speciaal voor gebruik in de klas.

Programmaheaders

Programmalogo's

Andere Tijden in de klas

Andere Tijden

In het Amerikaanse leger vechten tijdens de Tweede Wereldoorlog zowel witte als zwarte jonge mannen. Maar toch zien we vaak op beelden van toen alleen witte soldaten. Hoe komt dat?

Wereldoorlogen

Rassenscheiding in het Amerikaanse leger

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.