Name: Nieuwsuur in de klas: De wereld in 2100
Uploaded: 2024-04-05T10:09:00+02:00
Duration: 13 min 15 s
Description: In deze eerste aflevering zetten we de schijnwerpers op een wereld die richting de 9 miljard mensen beweegt - of zelfs nog meer. Hoe ziet onze wereld er uit in 2100?

Klas 4/5/6

Klas 1/2/3

We zitten midden in een bevolkingsexplosie. Ik was in Tanzania en daar keek ik in de toekomst, een toekomst waarin in het jaar 2100 vier op de tien wereldburgers in Afrika wonen. Het is een toekomst waarin nog veel meer mensen hun geluk in de stad zullen zoeken, waarbij nog meer mega steden met tientallen miljoenen inwoners zullen ontstaan, waarvan sommigen zelfs over landsgrenzen heen gaan groeien. Het is de toekomst van onze wereld en van bijna 11 miljard mensen in het jaar 2100. We hebben vier afleveringen voor je in deze speciale serie. We kijken naar de grote ontwikkelingen die het nieuws soms niet halen, maar wel een enorme invloed hebben. We duiken de cijfers in en we praten met deskundigen van over de hele wereld. Heel erg leuk en heel erg belangrijk. Dat is best wel ongelooflijk eigenlijk, ja. In deze eerste aflevering kijken we in detail naar die bevolkingsexplosie. Hoe zijn we tot 8 miljard mensen gekomen en groeit de mensheid eigenlijk voor eeuwig door? In de afleveringen daarna zoomen we in op het dynamische Afrikaanse continent, op de megasteden in wording. Want hoe gaan die om met al die nieuwkomers? En we kijken naar Azië, waar India China inhaalt als het land met de meeste inwoners. Dit is Baby Vinice, geboren op 15 november vorig jaar op de Filipijnen en symbolisch de 8 miljardste wereldburger. Symbolisch, want in dezelfde minuut werden er wereldwijd nog eens 254 andere baby's geboren. En dat slechts elf jaar nadat de 7 miljardste baby ter wereld kwam. Je kunt eigenlijk zeggen de 21e eeuw wordt de eeuw van Afrika. Zodanig dat ze bijna net zo groot worden als Azië. Dat is ongelooflijk eigenlijk. Dat is best wel ongelofelijk eigenlijk, ja. In deze eerste aflevering kijken we naar twee dingen. Hoe zijn we tot 8 miljard inwoners op deze planeet gekomen en hoe ziet het er eind deze eeuw uit in het jaar 2100? Maar we beginnen bij het begin, tenminste zo'n tienduizend jaar geleden. We zijn dan met zo'n 7 miljoen mensen net iets meer dan een nu in Noord en Zuid-Holland bij elkaar wonen. Tot aan het begin van onze jaartelling groeit de wereldbevolking langzaam naar bijna 250 miljoen inwoners. Langzaam groeit dat door, want pas in 1500 is de wereldbevolking weer verdubbeld. De volgende verdubbeling duurt maar 300 jaar. Rond 1800 bereikt de wereld 1 miljard inwoners. En dan? Dan gaat het hard. De bevolkingsexplosie begint. Vanaf 1800 gaat het astronomisch hard en steeds harder. Na twee, drie, vier, vijf, naar 6 miljard rond het jaar 2000. Een jaar of elf later 7 miljard en dan in 2022 8 miljard mensen. Nou, hoe kan het dat we in de laatste 200 jaar zo hard zijn gegroeid? Tot in de loop van de tijd en dat is een beetje gebeurd door iets verbeterde welvaart, steden die ontstaan. Eigenlijk volgt elk land of elke regio in de wereld een soort demografisch pad en dat heet de demografische transitie. De demografische transitie. Dat is een cruciaal model om te begrijpen waarom de bevolking zo hard groeit en hoe dat in de toekomst kan gaan. Want zo'n bevolkingsexplosie volgt meestal een vast patroon dat in alle landen ongeveer hetzelfde lijkt te gaan. En dat ziet er zo uit. De demografisch transitie is een ontwikkeling die eigenlijk alle regio's in de wereld doormaken. Waarin je begint met hoge sterfte, hoge vruchtbaarheid, dan een tussenfase waarin de sterfte daalt door toenemende ontwikkeling, betere medicijnen, betere voeding. En dat gat tussen die twee, dat leidt tot die bevolkingsexplosie. Daarna volgt ook de daling van de vruchtbaarheid tot je een eindfase bereikt waarin beide weer ongeveer gelijk zijn. Lage sterfte lage vruchtbaarheid, de eindfase van de demografische transitie zoals Nederland. In de jaren zestig en zeventig was natuurlijk een tijdperk van het boek de population bom van Paul Ehrlich, beroemd boek, die zei van ja de wereldbevolking groeit zodanig binnen tien jaar is het een catastrofe. Is niet gebeurd, maar dat heeft wel het denken heel erg beïnvloed. En toen zijn er eigenlijk in ontwikkelingslanden geforceerde bevolkingsbeperkings programma's gestart. Ook gesteund door het westen, bijvoorbeeld in India. Gedwongen sterilisatie. Ja dat was natuurlijk niet een fijne ingreep. Wat willen mensen? En veel mensen, ook in Afrika, willen eigenlijk minder kinderen dan ze krijgen. Aan de hand van onder meer dat geboortecijfer kan je dus goed zien waar in de transitie elk land zich bevindt. Om de bevolking op peil te houden moet dat cijfer iets boven de twee liggen, want als elke vrouw minstens twee kinderen krijgt, worden allebei de ouders vervangen. De afgelopen decennia is het vruchtbaarheidscijfer op heel veel plekken flink gedaald. Het ligt in de meeste landen rond de twee kinderen per vrouw of zelfs daaronder. Maar één regio valt erg op en dat is Afrika. Als je nu kijkt naar het aantal mensen per jaar wat erbij komt in Afrika, 30 miljoen of dergelijk. Dat het dat hebben we maar zelden meegemaakt in de geschiedenis ook in Azië. En in sommige landen is het nu nog steeds ouderwets hoog zoals Niger, waar vrouwen gemiddeld zo'n zeven kinderen krijgen. In Tanzania, waar wij voor deze serie zijn geweest ligt er tussen de vier en de vijf kinderen per vrouw. In Dar Es Salaam valt bijna niet tegen de komst van al die nieuwkomers op te bouwen. Volgens sommige prognoses is het straks aan het eind van deze eeuw de op twee na grootste stad in de wereld. Laten we een blik werpen op die toekomst. We beginnen met een testje. We zijn nu hier in de grafiek bij 8 miljard mensen in het jaar 2022 vorig jaar. Maar hoe loopt deze lijn verder? Met hoeveel zijn we denk jij in het jaar 2100? Nou, veel mensen zullen kiezen voor B of C, maar het goede antwoord is A. Het is een veelgemaakte fout. Veel mensen denken dat een stijgende lijn altijd maar door stijgt. Maar bevolkingsexplosies zijn eindig en deze dus ook. De Verenigde Naties maken al tientallen jaren bevolkings prognoses en voor het jaar 2100 ziet die prognose er zo uit. Ze hanteren een marge want je weet nooit zeker hoe de toekomst loopt maar deze lijn is de meest waarschijnlijke variant. Grosso modo als je het over de wereldbevolking hebt, dan zijn die voorspellingen van de verenigde naties wel heel goed geweest. Maar als je meer inzoomt naar bijvoorbeeld Afrika en dan zie je wel dat daar wel variatie zit in de prognoses. Er zijn dus ook andere prognoses zoals je hier ziet en die komen soms lager uit. Die modellen neem je dan bijvoorbeeld inkomensgroei of onderwijs voor vrouwen of anticonceptie mee. Dat zijn belangrijke factoren om het geboortecijfer omlaag te brengen. Maar hoe u het ook wendt of keert, we moeten rekening houden met een hele grote bevolkingsgroei op dat continent. Nog even terug naar die 8 miljard wereldburgers. Want waar wonen die precies? We delen ze even op naar continent en dan zie je meteen hoe ongelijk de bevolkingsgroei is verdeeld. Grofweg de helft van de wereld woont nu in Azië en maar een heel klein deel in Europa. En ook binnen de continenten zijn de verschillen groot. Kijk maar even naar deze kaart. Als je de wereldkaart zou opdelen naar bevolking, dan ziet ie er opeens heel anders uit. De twee grootste landen, China en India, vallen meteen op, maar ook Indonesië, Pakistan en Nigeria zijn een stuk groter. Rusland, Canada en Australië verdwijnen bijna. Enorme landen in oppervlakte, maar er wonen relatief weinig mensen. En let op wat er gebeurt als we vooruitkijken naar 2050. Dan is de wereldbevolking gegroeid tot bijna 10 miljard mensen en de helft van die groei komt door deze acht landen. Nigeria, Congo, Tanzania, Egypte, Ethiopie, Pakistan, India en de Filippijnen. En in het jaar 2100 aan het eind van deze eeuw. Dan zie je het verschil pas echt. Want kijk eens hoe groot Afrika dan ineens wordt. Bijna de helft van de wereld woont dan op dat continent en onze bevolkings kaart ziet er dan ook heel anders uit. Kijk hoe Nigeria en Congo een grotere bevolking hebben dan de Verenigde Staten en ook Ethiopië komt al in de buurt. Maar kijk ook hoe er in Madagascar tegen die tijd meer mensen wonen dan in Frankrijk of in het Verenigd Koninkrijk. Nou, laatste voorbeeldje is China nog steeds een groot blok, want ook dan zijn er nog heel veel Chinezen. Maar China is dan al lang niet meer dat zie je ook, het land met de meeste inwoners. In deze serie gaan we het hebben over dat soort uitdagingen in China en India dus. Maar ik neem je eerst mee naar Dar es Salaam.

Groep 6/7/8

Wat voor dieren leven er in het regenwoud? Wat geloven de mensen in India? En hoever ligt Australië bij ons vandaan? De Wereld Rond neemt je mee naar allerlei landen op de wereld.

Programmaheaders

Programmalogo's

De wereld rond

‘Made in China’, staat op veel producten die je elke dag gebruikt. China heeft dus veel invloed op de rest van de wereld. Maar hoeveel weet jij eigenlijk van het land van de Chinese Muur? Klik op de afbeelding om de quiz te starten. 

Quiz over het land van de Chinese Muur

Wat weet jij over China?

Het Aziatische land India is een explosie van geuren, kleuren en mensen. Het land heeft de op één na grootste bevolkingsomvang ter wereld. Hoeveel weet jij over het land van hindoes, de Ganges en Bollywood?

Quiz over het land van de Hindoes en de Ganges

Wat weet jij over India?

Japan is een traditioneel en modern land tegelijk. Het land heeft eeuwenoude tradities, maar loopt op technologisch gebied juist voor. Wat weet jij over de Japanse cultuur, klimaat en economie? Klik op de afbeelding om de quiz te starten. 

Quiz over de Aziatische eilandengroep

Wat weet jij over Japan?

Vietnam ligt in Zuidoost-Azië. Het land heeft een indrukwekkende geschiedenis, prachtige natuur en een uitstekende keuken. Weet jij alles over Vietnam? Klik op de afbeelding om de quiz te starten.

Quiz over de geschiedenis en cultuur van Vietnam

Wat weet jij over Vietnam?

Nieuwsuur in de klas: De wereld in 2100

Nieuwsuur is er voor achtergronden bij het nieuws met video's voor de bovenbouw over onderwerpen als IS, de Europese Unie (EU) en de verkiezingen.

Nieuwsuur header

Nieuwsuur in de klas

Naar de website van Nieuwsuur

In deze eerste aflevering zetten we de schijnwerpers op een wereld die richting de 9 miljard mensen beweegt - of zelfs nog meer. Hoe ziet onze wereld er uit in 2100?

Bevolking en ruimte

De bevolkingsexplosie: waar eindigt het? (afl.1)

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.