Ieder jaar, op 5 mei, is het feest. Dan vieren we onze vrijheid die we sinds de Tweede Wereldoorlog hebben. - En niet alleen omdat we wel houden van een feestje, we proberen op 5 mei ook stil te staan bij hoe fijn het is om in vrijheid te leven. Want dat hebben we in de Tweede Wereldoorlog vijf jaar lang niet kunnen doen.
Op 10 mei 1940 vallen Duitse soldaten ons land binnen. Vaak ook letterlijk ‘vallen’, overal in het land springen soldaten met parachutes uit Duitse vliegtuigen. Er breekt een hele zware periode aan, want de Duitse bezetters, de Nazi’s voeren een schrikbewind in Nederland.
Je mag niet meer openlijk zeggen wat je vindt en denkt, je kan zomaar gevangen worden gezet of zelfs worden doodgeschoten. En de Duitsers zijn ook meedogenloos tegen allerlei mensen, alleen maar omdat ze vinden dat ze anders zijn. Vooral Joden worden massaal opgepakt en weggevoerd naar concentratiekampen. Sommige kampen, zoals Auswitz-Birkenau, zijn speciaal gemaakt om grote groepen mensen massaal te vermoorden. Vernietigingskampen.
In 1942 heeft Duitsland grote delen van Europa bezet en noemen dat Het Duitse Rijk. Maar daaromheen werken grote landen samen om de Nazi’s te stoppen en terug te dringen. Dat zijn de geallieerden. Rusland heeft als eerste succes. Ze weten het Duitse leger in het Oosten terug te dringen. En later lukt het Engelse, Amerikaanse en Canadese soldaten in 1944. Het is D-Day. Ook hier kan de bevrijding beginnen.
Ze landen aan de kust van Frankrijk en er wordt zwaar gevochten. Veel soldaten komen om. Maar toch lukt het de geallieerden door de Duitse linies te breken. Nu kan Frankrijk worden bevrijd en daarna België. De geallieerden komen steeds dichter bij Nederland.
En dan is het zover. Het is, 12 september 1944. Maastricht is de eerste grote stad die wordt bevrijd, de oorlog lijkt bijna over.
Dan verzinnen de geallieerden een gewaagd plan.
Om de opmars zeker te stellen proberen de geallieerden met parachutisten de bruggen over de grote rivieren veroveren. Bij Nijmegen en bij Arnhem. Als de bruggen heel blijven dan kunnen de tanks door rollen en kan Nederland verder worden bevrijd.
Het is een gedurfde aanval.
Er worden bruggen veroverd, maar bij Arnhem gaat de verovering moeizaam.
De Duitsers zijn te sterk.
En na een hevige strijd blijkt Arnhem een brug te ver... De stad blijft verwoest achter.
De geallieerden komen alleen tot de zuidkant van de rivieren. De bevrijding van de rest van Nederland laat nog maanden op zich wachten.
De mensen in Noord Nederland krijgen het zwaar te verduren. Het voedsel raakt op en een hongerwinter teistert Nederland.
Terwijl de bevrijding zo dichtbij leek, komen nog duizenden mensen om van honger en uitputting in die laatste maanden van de bezetting. De geallieerden droppen voedselpakketten voor de hongerige bevolking.
In April rukken Geallieerde troepen weer op in ons land. Als eerste worden het oosten en het noorden bevrijd.
Dan, op 5 mei 1945 geven de Duitse troepen zich officieel over tijdens besprekingen in Hotel de Wereld in Wageningen. Hier is onze vrede getekend.
De eerste dagen na de bevrijding is ook een onrustige tijd. Duitsers trekken zich massaal terug en in Nederland wordt afgerekend met de Nederlanders die tijdens de bezetting met de Duitsers hadden samengewerkt. NSB-ers, de bevriende partijleden van de Nazi’s, worden gearresteerd.
Er worden ook overal meisjes uitgejouwd die verkering hadden gehad met Duitse soldaten.
Na de bevrijding wordt velen pas echt duidelijk hoe wreed het Nazi Duitsland was, als de mensen terugkomen die gevangen zaten in concentratiekampen.
Nu, zoveel jaren later, praten we er juist wel weer over. Want als je weet wat er toen is gebeurd, waardeer je de vrijheid van nu des te beter.
