60 tot 70 procent van de mensen die besmet raken met corona krijgt last van reuk- en smaakverlies. Ze ook verpleegster Ellen, die veel met ouderen werkt. Zij ruikt al sinds maart helemaal niets. Ik heb geen idee. Heb je ze echt onder mijn neus want…Ja, er zit echt iets onder je neus. Geen idee. Ik rook bij alle drie helemaal niks. Oke, gaan we verder met het volgende setje. Als iemand vraagt wat mis je het meest…dan zeg ik de geur van mijn eigen man. Als je hem een knuffel geeft, het geeft je gewoon zo'n vertrouwd gevoel. En dat is gewoon weg, je mist toch gewoon dat zintuig. Ook bijvoorbeeld als ik bij mijn ouders binnenkom, weet je gewoon de geur van je ouders huis. Ja, dat ruik ik ook niet meer. Oke, mag je ruiken. En word je er dan ook op uitgestuurd als ouderen...bijvoorbeeld de luier verwisseld moet worden of zo? Nou, dan sturen we Ellen er maar even heen. Ja, als incontinentiemateriaal wordt verwisseld dan ben ik, en zeker met een stoma want daar komt ook best wel een vieze lucht vanaf, dan zeiden mijn collega's wel eens: Doe jij het maar. Ellen, wil jij dat even gaan doen? Ja. Je ruikt het toch niet. Wat is er aan de hand als je opeens geen reuk en smaak meer hebt? Daar doet Elbrich Postma al langer onderzoek naar. Ze heeft er sinds corona een heleboel patiënten bij. In de MRI-scan kan Elbrich zien wat er in de hersenen van deze patiënten gebeurt als je ze geuren aanbiedt. En die komen uit dit bijzondere apparaat. Het lijkt wel Willy Wonka's Chocolate Factory. Ja, mooi, he. Er zit ook chocola in, dus dat klopt. Oh ja! Hoe werkt dit? Dit apparaat werkt op luchtdruk. Er komt schone lucht binnen, dan zit hier een chocoladegeur in en de geurmoleculen worden dan meegenomen in de lucht. En die gaan helemaal over de buizen hier over het plafond naar de MRI. Die reizen dan helemaal naar de scanner toe? Ja. Gaat dus de lucht met de geur naar de patiënt toe. En dan kunnen we iemand die in de MRI ligt die geuren laten ruiken. Dan gaan we zo meteen beginnen met scannen. Ja, is goed. Oke, Ellen die ruikt nu dus allerlei geuren. Wat kun jij zien op die scans? Ik zie in ieder geval in de hersenen dat het reukorgaan dus die bulbus, die zit er. Goed nieuws op zich. Dat betekent dat de geuren in ieder geval wel goed in de hersenen aan kunnen komen. Geur kon natuurlijk als een geurmolecuul je neus binnen. Geur komt natuurlijk als een geurmolecuul je neus binnen. Het stijgt op, en dan? Boven in je neus zit het reukepitheel. Dat zijn allemaal kleine zenuwtjes waar die geuren aan vast klikken. Net als een soort Lego eigenlijk zit het daar onder. En de manier waarop het vastklikt zorgt ervoor dat er een bepaald signaal aan de hersenen doorgegeven wordt. Dus die geur komt binnen, dan is het nog een soort stofje en dan wordt er vanaf hier een elektrisch signaal doorgegeven aan je hersenen zeg maar. Ja. Klopt. En wat gaat er dan mis bij mensen die COVID-19 hebben en echt niet meer ruiken en proeven? Wat we nu gezien hebben is dat die bulbus, die vlak boven je neus zit, daar zitten allemaal cellen omheen. Bepaalde ondersteuningscellen zeg maar. We hebben gezien dat het COVID-virus op die cellen gaat zitten. Dus niet zozeer op de reukcellen zelf maar op de cellen daaromheen. Dus daardoor kan het signaal eigenlijk niet goedgemaakt worden en niet zo goed doorgegeven worden en komt er dus eigenlijk ook niet zoveel binnen in de hersenen. Dat is wat we nu denken wat er gebeurt. Het lijkt erop dat corona cellen in de neus aantast waardoor geursignalen niet in de hersenen kunnen komen. We gaan nog even een korte scan maken. Klaar voor? Ja hoor. Ellen heeft sinds september weer een klein beetje geur. Maar sommige dingen, zoals haar eigen parfum, ruiken heel anders. En kun je dat beschrijven, wat je dan wel ruikt? Ja, een hele penetrante, sterke geur. Ik weet niet of je wel eens bij een chemische fabriek of zo bent langsgereden. Nou, zo'n soort geur. Oke. Het is echt heel sterk. En soms ook wel een beetje een soort rotte geur. Lijkt me niet heel prettig. Nee. Word je er ook misselijk van, of niet? Ja. Ja. Zeker met beddengoed, wasmiddel, daar word ik echt gewoon misselijk van. Ben je ook wel eens bang van als het niet meer terugkomt? Ik zou het wel heel erg vinden als het niet meer terugkomt. Want stel dat ik ooit kinderen zou krijgen dan kan ik niet eens mijn eigen kind ruiken. Ooooh. Verschrikkelijk. Dat soort dingen. Ja.Ja. Daar ben ik dan wel weer een beetje bang voor. Dan beginnen we bijvoorbeeld even met deze. Mag je even zelf aanpakken. En dan mag je hem onder je neus houden en even rustig diep inademen. Wat Ellen zou kunnen helpen is het trainen van haar reukvermogen met deze zeer sterke geuren. Ik kan er geen citroen uithalen. Ik ruik wel iets, maar…Het is wel een eerste goede stap, dat je weet van: En is er hoop voor de mensen die nog steeds hun smaak of geur niet terug hebben of niet helemaal terug zoals Ellen? Ja, wat we bij die mensen veel zien is dat op een gegeven moment er toch wel weer iets terug komt. Soms kan dat een hele vieze geur zijn of een geur die er helemaal niet is maar die je wel plotseling ruikt. En dat is vaak eigenlijk voor de persoon zelf heel vervelend maar voor ons een goed teken omdat je dan dus weet van: hee, de neus is weer aan het werk en de verbindingen, ja, daar word weer aan gewerkt. Dit ruik ik echt niet. Dat wil nog niet doorkomen. Nee. Helemaal niks? Helemaal niets. Nee. Nou, een goede reden voor je vriend om iedere dag een bos bloemen voor jou te kopen. Een bos rode rozen. Ja, kan ik iedere dag eraan ruiken. Iedere dag geurtraining.
