De wolf rukt op in Nederland. En daar is niet iedereen blij mee. Opnieuw veroorzaakt een wolf onrust bij schapenhouders. Ik vind wel dat het langzamerhand een plaag wordt. Friese boeren willen een hek om hun provincie om de wolf tegen te houden. Natuurliefhebbers mogen dan wel in de wolken zijn de schapenhouders zijn dat niet. Die wolf moet beperkingen krijgen in Nederland. Dan graven zes maar een groot stuk van de Veluwe af en stoppen ze daar die wolf in. Zet 'm in een dierentuin, dan kan iedereen komen kijken. Duidelijk hoe deze meneer erover denkt. Zo meteen het antwoord op de vraag of Nederland te klein is voor de wolf. Eerst: hoe gedraagt die zich eigenlijk? Beheerder van een wolvenpark in Duitsland, Tatjana Schneider, bestudeert wolven al tientallen jaren. Elisabeth zocht haar op. Ze lopen al rondom ons, maar ik kan ze nog niet zien. Kun jij ze roepen? Of tevoorschijn laten komen? Ik kan het wel proberen. Want op het moment dat ik begin te huilen komt er meestal een reactie. Dan zeg ik van: Hallo, ik ben hier, waar zijn jullie?
Het is echt heel magisch, sprookjesachtig en een beetje een scary geluid voor mij. Toch een soort gegrom. Je moet nu hier blijven staan. Hoe dichtbij mag ik komen? Tot hier ongeveer. Dan gaan Michel en ik nu naar binnen. Dan doe ik hier alvast dat ding open. Wel indrukwekkend, hoor. Ja, iedere keer weer opnieuw. Gaat het iedere dag zo? Nee, dat is het mooie bij wolven: niet iedere dag is hetzelfde. Dus je moet er altijd mee bezig blijven. Omdat het nooit hetzelfde is. Maar wat zou er gebeuren als ik nu de kooi zou binnenstappen? Jij bent in eerste instantie een vreemde. Ja. Dus zo zullen ze ook reageren. Ze gaan dan over in een dreighouding omdat ze je niet kennen. Gaan ze staren? Of gaan ze naar de grond? Ja, ja, ja. De oren recht overeind. De tandjes ontbloten. Misschien licht knorren. Wat niet wil zeggen dat ze meteen overgaan in de aanval. Het is gewoon een waarschuwing: Tot daar en niet verder. Hier is mijn grens. Dan is er nog een andere mogelijkheid. Dat-ie al meteen zegt: Ho, ho, ho, ho. Wat wil die hier? Ik wil dat niet. Dan kan het gebeuren dat ze overgaan in een aanval. Waartoe ze het recht hebben, want jij staat in hun gebied. Hun woonkamer. Aangeschoven is Chris Smit, hoogleraar natuurbeheer en ecologie. Chris, je ziet knuffelen met wolven. Dit is niet het idee dat je hebt van de grote boze wolf. Nee. Dit zijn ook gehouden dieren. Dat is ook heel wat anders. Gelijk komen de beelden omhoog van het Roodkapjesyndroom. Mensen worden ook bang gemaakt met deze beelden. Maar als je de literatuur erop naslaat zijn er van de afgelopen 100 jaar maar weinig gevallen bekend van wolven die daadwerkelijk een mens hebben aangevallen. In het algemeen waren het wolven met hondsdolheid of ze waren in het nauw gedreven. Of gewond. Dus het is zeldzaam dat er een aanval is. In het algemeen zijn wolven geen gevaar voor de mens. Je moet respect hebben. En het respect is wederzijds. Dat gaat over wolven en mensen. Jij hebt onderzoek gedaan naar wat de wolf doet met zijn omgeving. Onder andere in Polen. Wat kwam er uit dat onderzoek? We waren geïnspireerd door het Yellowstone National Park in Amerika. Daar werden in de jaren 90 de wolven geherintroduceerd. Ze waren daar al 70 jaar lang afwezig. Ze zijn er opnieuw ingebracht. En ze hadden een enorm effect op het hele landschap. Niet alleen vraten ze de herten op, wat het doel was maar ze zorgden er ook voor dat die herten uit bepaalde plekken verdwenen. Daar waren de herten bang voor wolven. En daar kwam het bos langzaam terug. Dat hebben we in Polen ook gedaan. We hebben daar al langere tijd wolven zitten. We hebben ook de bomen gemeten. Veel met cameravallen gewerkt. En daar vonden we een vergelijkbaar effect. Op de Veluwe zijn jullie ook geweest. Precies. En dat is het spannende. De wolven zijn inmiddels terug in Nederland. We hebben er nu 12 rondlopen. Een roedel wolven op de Veluwe. Prachtig. Hier hebben we beelden van hoe die herten zich gedragen. We zagen net een heel schuw beestje. Een damhert die onze boom schilt, die we geplant hebben. Meestal zijn die wolven 's nachts actief. Hier zien we de roedel langslopen. En we kijken naar de waakzaamheid van de herten. Al die tijd als hij waakzaam is, vreet hij niet. Dan kunnen de bomen dus doorgroeien. Is dus de wolf goed voor het landschap? Want het is ook niet de bedoeling dat al die herten worden opgevreten. Nou, dat is de vraag. We hopen wel op effecten. Net als in Yellowstone en in Polen. En dat het landschap langzaam verandert. De vraag is of in het Nederlandse antropogene landschap...Wij hebben een enorme impact op ons landschap. Op de Veluwe een paar miljoen mensen per jaar. Hebben die wolven dan net zo'n effect als in Polen? En dan komt ook de vraag terug: Is er wel plek voor de wolf in Nederland? Er is genoeg plek. Dat blijkt uit het feit dat de wolf toeneemt in aantallen.
In korte tijd zitten we op 12 individuen. Een roedel wolven op de Veluwe. Maar er is altijd wel frictie tussen veehouders en de wolven. Vooral de jonge wolven die wegtrekken, kunnen voor problemen zorgen. Wat nu niet goed gebeurt in Nederland, is het plaatsen van de wolvenhekken. Dat gebeurt veel te langzaam. Er is terughoudendheid bij veehouders omdat te doen. Dat is raar. Want je beschermt je vee met een wolvenraster. Ten tweede zorg je dat er geen probleemwolf komt die gewend raakt aan het eten van schapen. Dus het zou verplicht moeten worden. En ons wildbeheer in Nederland is raar. Alleen een stukje Veluwe en bij Limburg, waar herten en zwijnen mogen lopen. In de rest van Nederland niet. Een wolf die komt in Drenthe, heeft alleen een paar reeën op zijn menu staan. Dan is het logisch dat hij naar een schaap op zoek gaat. Er lopen herten en zwijnen vanuit Duitsland naar Nederland toe en die worden daar afgeschoten. De nulstand in een bepaalde provincie... bijvoorbeeld in Drenthe, waar ik woon waar ruimte genoeg is, maar er mogen geen zwijnen en herten, dat is vragen om moeilijkheden. Op die manier zou je met de wolf kunnen samenleven. Jij zou het graag zien, dat zie ik aan alles. Wat moeten we doen als we er één tegenkomen? Volop genieten. Stilstaan en kijken. Probeer dat moment vast te houden, want het zal niet snel gebeuren. Ik heb ze in Nederland nog niet gezien. Maak ook een foto. Dan is het gedocumenteerd. En stuur het op naar wolvenmeldpunt, zodat we het kunnen gebruiken. Bij dezen. Dank, Chris Smit.
