Hallo ik ben Kenzo. Laatst is bij ons de gootsteen verstopt. Mijn vraag was: hoe werd de gootsteenontstopper? Gootsteen kan verstopt raken door bijvoorbeeld etensresten, vet, aardappels olie, of het doucheputje zit vol met haren. Nou kan je die met een ontstopper losploppen, maar soms werkt dat niet zo goed. En dan kan je met een slimme chemische reactie dit oplossen en zelfs helemaal laten verdwijnen. Onze huishoudexpert Peter heeft zojuist, heel onhandig, frituurvet in de gootsteen gegooid. Hij zit er nou in te poeren en probeert het weg te spoelen met water maarja, het zit vast. Aiaiai, Peter, wat gaan we nou doen? Het is duidelijk dat je natuurlijk nooit frituurvet via de gootsteen weg moet spoelen. Maar ik heb het met opzet gedaan. Dit is een sifon, ook wel zwanenhals genoemd. Alles wat je via de gootsteen wegspoelt gaat via het sifon naar het riool toe. Ik zal je uitleggen waarom water alleen die verstopping niet weg kan spoelen. Beetje olie in het bekerglas. Ook een vet. Ik pak water. Ik gooi dat bovenop die olie. En je ziet, de olie komt boven op het water drijven. Het mengt niet met elkaar, zelfs niet als ik roer. Doordat water en vet niet mengen, kan water in de sifon alleen het frituurvet niet wegspoelen. Nee, niet alleen. Je kan het proberen met zeep weer mengen, en dan zie je dus dat het allemaal troebel wordt. En dat komt omdat het vet mengt met de zeep en samen is het wel in water oplosbaar. Waarom mengt vet dan wel met zeep? Allee stoffen bestaan uit hele kleine deeltjes, moleculen. Stel nou, dit is een zeepmolecuul en dit is een vetbolletje. Dat zeepmolecuul heeft iets bijzonders, namelijk een hele lange staart die graag in een vetbolletje zit en hij heeft een kopje dat heel graag in water zit. Als je zeep mengt met water en vet, krijg je dus allemaal vetbolletjes die omringd zijn door zeepmoleculen en die kopjes lossen heel goed op in water en daardoor lost vet ook op in water. Daarom is dat mengsel ook zo troebel. Hierin zweven als het ware van die omringde vetbolletjes. Even proberen. Zeep erbij. Nou, dat schiet niet echt op. Nee hoor, want die zweep is gewoon niet krachtig genoeg. En thuis kun je ook niet mengen. De chemie heeft met gootsteenontstopper dus een oplossing. We moeten een bril op want we zijn in een lab. Peter, wat is nou de chemische truc van gootsteenopstopper? In die ontstopper zit een chemisch goedje, natronloog. Als je dat eraan toevoegt gaat het natroloog direct reageren met het vet en maakt er zeep van. En na een half uurtje spoel je het zo weg. Is deze stof niet best gevaarlijk? Natronloog is een bijtende chemische stof en dat moet je niet op je handen of in je ogen krijgen. Een goeie chemische oplossing maar er zit niet voor niets een kindersluiting op de dop. Mocht het nodig zin, laat gewoon je ouders het klusje opknappen of nog beter: zorg gewoon dat je gootsteen niet verstopt raakt.
