Name: Hoe was het om de hongerwinter mee te maken?
Uploaded: 2020-04-21T00:00:00+02:00
Duration: 3 min 20 s
Description: Tom was 9 jaar tijdens de hongerwinter van 1944. Het zuiden van Nederland was al bevrijd. Als straf zorgden de Duitsers dat er geen voedsel meer naar het westen kon komen. Eten was schaars en Tom en vele andere leden honger.

Groep 6/7/8

In september 1944 is de oorlog al 4,5 jaar aan de gang. Het zuiden van ons land is al bevrijd, maar in het noorden, midden en in het westen zijn de Duitsers nog steeds de baas. Als straf zorgen de Duitsers ervoor dat er geen goederen meer naar het westen van Nederland vervoerd kunnen worden. Dus geen voedsel en ook geen brandstof om de huizen te verwarmen. En dan komt er ook nog eens een keer een hele strenge winter. De hongerwinter. 
Tom, jij bent intussen negen jaar. Hoe was die hongerwinter voor jullie? Het was zo koud in huis, want er was geen verwarming, er was geen gas, er was geen licht. Elektriciteit, een lampje, daar gebruikten wij een knijpkat voor. Zo noemden we zo'n dingetje. En dan knijp je, druk je, en je bleef de hele avond zo zitten knijpen om een beetje licht te krijgen. Want als je ophield, dan deed hij het niet meer.
 Heel veel producten waren al een paar jaar bijna niet meer te krijgen en bovendien alleen maar met dit soort bonnen. Hier, brood, boter, vlees en dan ook nog eens een keer een heel klein beetje. Toch? Ja. Nouja, wij hadden nog een beetje geluk dat we eten konden halen uit de gaarkeuken. Dan moest je heel lang in de rij staan. Maar daar waren grote keukens. En daar konden veel mensen konden daar...  En veel kinderen kregen dan op een gegeven moment een pannetje eten. Dus zoals hier bijvoorbeeld staat. Maar op een gegeven ogenblik ging de gaarkeuken dicht, want er was ook niet meer voldoende. En toen werd het heel erg in de oorlog. 
Dit was dus wat jullie aten in de hongerwinter, Tom. Ik kreeg een bord warm water en dan kwam er een puree in, gemaakt van suikerbieten dus, om het zoet te maken. Daarom ging dat erin. En daarna kwam er dan nog essence bij. Essence is een smaakmiddeltje wat we er dan in deden. En die zorgde ervoor dat je dan een aardbeiensmaakje had. 's Avonds kregen we aardappelen, niet zulke fijne als deze, maar van die veenaardappelen. Die kon je dan zo uitknijpen en dan liep het water eruit. Bah, als ik er nog aan denk, heel vies. Dat was echt niks. En tulpenbollen kregen we. Nou, dat vond ik echt niet lekker hoor. Nee. En je ging met honger naar bed en je stond met honger op. Maar als je honger hebt, dan eet je alles. En dan ben je blij dat je iets hebt. En er waren mensen zelfs, die aten zand om hun maag maar te vullen. Dus het was gewoon verschrikkelijk. 
En net als heel veel andere mensen moesten jij en je zusje ook wel eens op hongertocht hè, om eten te zoeken in de omgeving. Ja, dat klopt. Mijn grootvader had een karretje gemaakt en toen hebben we op een dag twintig kilometer lang gelopen, als kinderen. Twintig? En dan hadden we nog geluk dat we bij een boer spruitstronken kregen. Dat zijn de stukken die normaal aan de spruitjes zitten. Nou, dat was dan geluk, dat we dat hadden. 
In totaal sterven er in de hongerwinter 25.000 mensen van de honger en van de kou.

Klas 1/2/3

In deze tijdlijn van de Tweede Wereldoorlog in Nederland kun je zien welke gebeurtenissen belangrijk zijn geweest in de oorlog en hoe het de levens van de mensen heeft beïnvloed. Van het bombardement van Rotterdam naar het gewapende verzet tot het dagboek van Anne Frank.

Tijdlijn over de Duitse bezetting van Nederland

Nederland in de Tweede Wereldoorlog

In Jong in Oorlog vertellen ooggetuigen over de Tweede Wereldoorlog. Als kind hebben zij deze oorlog meegemaakt. Hoe was het om op te groeien in oorlogstijd?

Jong in oorlog

Het Nationaal Comité 4 en 5 mei

Wat gebeurde er in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog? In deze schoolplaat vertellen ooggetuigen hoe het was om als kind de oorlog mee te maken. Zoom in op de kaart en ontdek de belangrijkste concentratiekampen, bombardementen en veldslagen in Nederland van 1940 tot 1945. 

Interactieve schoolplaat over Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog

Hoe was het om de hongerwinter mee te maken?

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Het Klokhuis

Programmalogo's

Tom was 9 jaar tijdens de hongerwinter van 1944. Het zuiden van Nederland was al bevrijd. Als straf zorgden de Duitsers dat er geen voedsel meer naar het westen kon komen. Eten was schaars en Tom en vele andere leden honger.

Wereldoorlogen

Met honger naar bed en met honger opstaan

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.