Name: Hoe voorkom je dat fruit of groente gaat rotten?
Uploaded: 2025-08-19T16:53:51+02:00
Duration: 5 min 32 s
Description: Als een appel geplukt is, wordt hij bewaard in een koelcel bij een temperatuur tussen de 1 en 1,5 graden Celsius. Bij voorgesneden producten in de supermarkt, bijvoorbeeld sla, wordt nog een ander trucje toegepast. In het zakje wordt de zuurstof weggehaald en vervangen voor stikstof. Zo wordt de sla eigenlijk in slaap gebracht en blijft hij veel langer houdbaar.

Groep 6/7/8

Het eerste trucje om het rotten van fruit en groenten tegen te gaan wordt uitgevoerd door die koelmachines. Je zou het niet zeggen maar deze appel is elf maanden geleden geplukt terwijl dat hij eigenlijk binnen een paar weken rot had moeten zijn. Hoe kan dat? Oh, koud. En dat is ook een belangrijke truc om groente en fruit fit te houden. Kou. En die kou, die komt heel nauw. Want op het moment dat die appel geplukt wordt, gaat hij diezelfde avond nog deze koelcel in. En hier wordt ie bewaard. Tussen de 1 en anderhalve graden Celsius. Even kijken Ja, 1,5. Nou, dat is perfect, want als hij ook maar iets warmer zou zijn dan gaat de kwaliteit van die appel heel snel achteruit. Door die kou komt de appel in een soort winterslaap en heeft ie minder voeding nodig om in leven te blijven. Net als bij egels. Bij een egel daalt dan ook de lichaamstemperatuur waardoor hij in de winter lang zonder voedsel kan. Maar een winterslaap alleen is nog niet goed genoeg. Om ervoor te zorgen dat die appel echt elf maanden lang bewaard kan blijven en goed blijft, moet je hem in coma brengen. En ook dat kun je met de winterslaap van een egel vergelijken. Die koelt dan niet alleen flink af, maar ademt ook veel minder vaak en krijgt dus minder zuurstof binnen. Bij fruit werkt dat ook heel goed. Als je zorgt dat die appel veel minder zuurstof krijgt dan raakt die in een soort coma en blijft hij veel langer goed. En daar zorgt deze stikstofgenerator voor. Als de ruimte gevuld is met appels wordt die goed afgesloten. De stikstofgenerator blaast stikstof de ruimte in. Die stikstof verdringt de zuurstof, dus het zuurstofniveau wordt lager. Deze combinatie van koelen en zuurstof weghalen brengt de appels in een coma. Die coma zorgt ervoor dat de appels minder voeding nodig hebben en dus niet zichzelf hoeven op te eten. En daardoor worden ze minder zacht, niet rot en zijn ze zelfs na elf maanden nog Lekker! Als de appels naar de winkel gaan en ze dus in een warme, zuurstofrijke omgeving terecht komen dan is het uit met de winterslaap en zullen ze binnen een paar weken opgegeten moeten worden. Maar je hebt ook producten die na een paar dagen of zelfs binnen een paar uur al slap en zelfs rot zijn. Die halen normaal gesproken de winkel niet eens. Als ik sla koop, zeker als die voorgesneden is dan moet ik hem eigenlijk binnen een dag opeten, want anders wordt ie bruin en rot, ook al bewaar ik hem koel. Maar ik zat te denken, die sla die is gesneden, die wordt verpakt dan moet ie vervoerd worden naar de winkel. Dan ligt ie daar ook een paar dagen totdat ik hem koop. Dan ligt ie nog een paar dagen in mijn koelkast. Dan zou ie toch al rot moeten zijn? Ja zeker. En vooral met sla, groente en fruit wat gesneden is gaat het proces van slecht worden echt heel veel sneller. Kijk maar eens wat er gebeurt als ik deze appel in twee snijd. Zo. Zullen we een kopje koffie gaan drinken en kijken wat er gebeurt? Ja, is goed. Mag het ook een glaasje appelsap zijn? Ja, tuurlijk. Wil je er ook een appeltaart bij? Lekker. Kwartiertje later, moet je kijken wat er gebeurd is. Ik heb dus net een kwartiertje geleden die appel doormidden gesneden en die cellen stuk gemaakt. Een appel bestaat uit allemaal minuscule celletjes. Net zoals deze kussentjes hier. Dus elk kussentje is een plantencel. Als ik die doorsnijd, kijk wat er gebeurt. Dan gaan ze stuk. -Dan gaan ze stuk. En als ze stuk zijn dan mengen al die sappen in die cellen die er zitten. Dat komt in aanraking met zuurstof en dat wordt bruin. Dus zolang die cellen heel zijn, dan zijn ze eigenlijk beschermd tegen invloeden van buitenaf. Maar dat bruine, is dat dan ook rot? Nee, deze appel is nog prima te eten. Alleen ik heb wel die cellen dus nu kapotgesneden en daar kunnen schimmels en bacteriën nu makkelijker bij. Dus dat hele rottingsproces, ja dat gaat nu sneller. Kijk, hier zie je dat goed. De peer die doormidden gesneden is en waarvan de celwanden dus stuk zijn, rot veel sneller dan een hele peer. En hoe zit het dan met mijn sla? Want die is ook gesneden. Daar kunnen ook schimmels en bacteriën bij maar toch is die voorverpakte sla niet rot als ik ‘m koop. Ja, daar hebben we dus precies hetzelfde trucje gedaan als met jouw appeltje. Dus koelen en minder zuurstof. Als je dus in de supermarkt gesneden sla of gesneden groente koopt dan is dat meer dan alleen een stukje plastic eromheen. Ik doe er nu sla op en dan gaan we de luchtsamenstelling aanpassen. We doen er iets anders in dan lucht. Kijk ik heb nu de zuurstof eruit geblazen met de stikstof die in deze tank zit. Net als die appels is ook de sla in slaap gebracht. Ja, maar niet meteen een winterslaap, eerder een hazenslaapje. En dat is dan precies genoeg om vervoerd te worden naar de supermarkt en voor mij om nog een paar dagen in de koelkast te bewaren. Dank je wel, Eelke! Ik eet sla vanavond.

Timo en Finne werken in de moestuin. Wat groeit daar allemaal? Start de quiz, bekijk de fragmenten en kies bij elke vraag het juiste antwoord.

Quiz over groente verbouwen

Timo en Finne: de groentetuin

De zomer is komkommertijd! Maar wat weet jij eigenlijk van komkommers? Test je kennis in de quiz. 

Quiz over komkommertijd

Wat is komkommertijd?

Hoe voorkom je dat fruit of groente gaat rotten?

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Nizar Klokhuis

Programmalogo's

Het Klokhuis

Als een appel geplukt is, wordt hij bewaard in een koelcel bij een temperatuur tussen de 1 en 1,5 graden Celsius. Bij voorgesneden producten in de supermarkt, bijvoorbeeld sla, wordt nog een ander trucje toegepast. In het zakje wordt de zuurstof weggehaald en vervangen voor stikstof. Zo wordt de sla eigenlijk in slaap gebracht en blijft hij veel langer houdbaar.

Techniek

Koel bewaren en zuurstof vervangen door stikstof

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.