KNAL O! O! Holy! Gemeentes zijn elk jaar heel veel geld kwijt om schade te herstellen die door vuurwerk is ontstaan. Kapotte prullenbakken, opgeblazen bushokjes, maar een extreem voorbeeld is hier in Uden: Twee scholen brandden hier in Uden in 2014 volledig af en dat zou door vuurwerk zijn gekomen. Precies, een vuurwerkverbod. Brand op scholen. Mensen die hun vingers kwijtraken. Maar het heeft ook een leuke kant. Een leuke kant? Wat voor leuke kant? Siervuurwerk is mooi in de lucht. Het is toch beter als het geregeld wordt door de overheid? Dat zij zorgen voor mooie vuurwerkshows? Waar jij ook van kan genieten? Het geeft ook een kick om het zelf af te steken. Ik kom met jou geen steek verder. Ik ben ook echt bang voor jouw vraag. Waarschijnlijk is het een knallende vraag. Wat is jouw vraag? Hoe maak je vuurwerk en hoe bouwen ze van die grote vuurwerkshows? SPANNENDE MUZIEK Hee Hayo! Hai. Hai. Alles goed? Zeker. Dit is Wietse. Dag Wietse. Hallo. Hayo, waar staan we hier? Wat is dit voor plek? We staan op een bunkerterrein. Net over de grens in Duitsland. De grens van Nederland is 100 meter weg. Hier hebben we 22 bunkers die vol liggen met vuurwerk. Hoeveel kilo vuurwerk ligt hier dan? We mogen hier tot 200.000 kilo netto kruitgewicht opslaan. Kunnen we het zien? Dat kan. We kunnen het zien. Let's go. Hoe dik zijn deze muren? Die zullen wel een halve meter tot 80 centimeter dik zijn. Best dik. En er ligt ook nog aarde overheen. Dus als hier een explosie komt, gaat de druk de deur uit. Dan vliegt de deur eruit. En dat was het dan, meer gebeurt er niet. Dit zijn natuurlijk wel... het zijn Romeinse kaarsen. Ik dacht dat het een soort... Geen normale Romeinse kaarsen. Nee, dit koop je niet in de winkel. Professionele Romeinse kaarsen. Even hier. Dit is ook sier. Dit is allemaal sier. Dit zijn ook bommen die in mortieren worden geladen. Die worden inderdaad de lucht in geschoten. Gebruiken ze dit ook op professionele vuurwerkshows? Dit is alleen maar voor professionele vuurwerkshows. Alles hier. Ja. Ik zie wel eens YouTubers die dit stiekem uit andere landen halen, of kleinere, maar soms improviseren ze dit zelf en steken het af. Ja. Is dat dan ook gevaarlijk? Dat is levensgevaarlijk. En ze maken veel fouten. Ze maken fouten met de stopine. Een stopine is dit. Het is geen lange lont. Maar als je dit aansteekt, is het gelijk weg. Dan gaat de bom gelijk af. En dat moeten we niet hebben. Dat is best eng. Daar moet je niet aan beginnen. Ik heb in mijn hand een shell. Ik kan goed laten zien hoe een bom werkt. Dat is de lading. De drijflading. Die de bom omhoog schiet. Als deze bal omhoog vliegt, dan brandt deze lont langzaam hier naar de lading toe. Oke! Dus als die bal omhoog gaat, is hij nog niets aan het eh... Dan gebeurt er nog niks. Oke. Dus je hebt een vertrager. Die brandt langzaam naar de lading toe. En als hij een paar 100 meter hoog is, is hij bij de lading, en dan klapt deze bom uit elkaar. Dan vliegen de sterren alle kanten op. En wat is dit bij elkaar, al die buizen? Dit is een kleine testopstelling, speciaal voor jou gebouwd. Deze bom is een echte bom. Zeg maar. Oke. Die laten we in de mortier zakken. Daar zit al een ontsteker aan gebouwd. Dus die hebben we al. Ik laat hem gewoon in de mortier zakken, zodat-ie op de bodem ligt. En nu weet je dat deze lading ontploft straks waardoor die bal, die we er nu in hebben laten zakken straks omhoogschiet. Het vuurwerk wordt elektrisch afgestoken. Wietse doet de ontsteker van de vuurwerkbom in een speciaal kastje. Zo kun je het vuurwerk op veilige afstand laten ontploffen. Drie, twee, een. Zoooo! Lift-off. KNAL Wow! Wow! Daar gaat-ie, daar gaat-ie. KNAL. Wow! Dit is toch wel mooi? Dit is prachtig. MUZIEK Dit was nog maar EEN opstelling. Bij grote vuurwerkshows zijn het er wel een paar honderd. Alle kastjes met ontstekers staan dan in verbinding met ’n computer die ze achter elkaar tot ontploffing brengt. KNALLEN EN MUZIEK Hayo wil Wietse graag nog vertellen dat er veel gevaarlijke illegale vuurwerkbommen zijn. Die zijn zo krachtig dat je er een auto als deze mee kunt opblazen. Er zijn zelfs nog zwaardere vuurwerkbommen op de markt. Je moet er niet aan denken dat die onverwacht afgaan. Wat we nu gaan zien, dat zijn knalbommen. En knalbommen zijn echt nog veel gevaarlijker... dan wat we net hebben gezien. Maar helaas ook te verkrijgen in de handel. Die mensen weten gewoon niet waar ze mee bezig zijn. Het is gewoon echt gevaarlijk. Ik ben gewoon echt bang. Let op, let op! LUIDE KNAL. LUIDE KNAL Wow, wow. Wow! Jeetje. Ik hoor nog allemaal gare geluiden uit die auto komen. Hij brandt nog. Tjezus. Mijn... Jullie zien wat er kan gebeuren als je met dit soort dingen op pad gaat. Dat is niet oke. Dus gewoon niet doen. Houd het bij je astronautjes en dat soort dingen. Wietse, jij hebt antwoord op je vraag. Zeker. Toffe dag gehad. Bedankt. Helemaal goed. Ja. Nu kun je dit gaan opruimen. Ik peer 'm. Laterrrr. Oke.
