Dood koraal. Helaas geen uitzondering hier in de Caribische Zee en dus ook op Saba. Er wordt gelukkig onderzoek gedaan naar het herstel van koraalriffen en de zee-egel speelt daarbij een speciale rol. Om erachter te komen hoe het koraalrif van Saba gered kan worden, doen Alwin Hielkema en Tom Wijers van de Hogeschool Van Hall Larenstein in Leeuwarden onderzoek. Alwin is gespecialiseerd in kunstmatige koraalriffen. Collega Tom doet onderzoek naar het kweken van zee-egels. Algen overwoekeren het koraal waardoor die afsterft. In de jaren tachtig is een groot gedeelte van de zee-egels is verdwenen door een ziekte. Die zijn massaal gestorven en wat je onmiddellijk zag is dat de ogen de overhand namen op het koraalrif. En die namen eigenlijk de ruimte in van het koraal en van veel andere organismen. Dus we missen die belangrijke grazer eigenlijk nu, veertig jaar later, nog steeds. Hier worden de zee-egels opgekweekt tot ze groot genoeg zijn om in de zee geplaatst te kunnen worden. Het soort is diadema antelarem, het is ja een langgestekelde zwarte egel. Dit is een volwassen dier die we hier uit de haven halen en die gebruiken we om de eitjes af te geven en het sperma om zo weer nieuwe larven te kunnen maken. De zee-egels moeten verplaatst worden naar een bak met water dat vijf graden warmer is, waardoor ze hopelijk eitjes en zaadjes los gaan laten. Soms laten ze in één keer los, soms na een half uur pas. Nou nu goed opletten wat er gebeurt als er straks eentje wat loslaat dan gaan we dat met pipet, kunnen we ze mooi direct de eitjes of het sperma opvangen. Kijk kijk kijk daar gaat ie. Toms taak is nu om de bevruchte eitjes op grote schaal te kweken tot levensvatbare larven en dat gebeurt hiernaast in het lab. Nou dit is de broedkamer waar we in bezig zijn. In de container op Saba met ja schudtafels vol met larven en water. Normaal gesproken is kweken toch heel moeilijk? Van dit soort, dit specifieke soort is heel moeilijk om te kweken. Het probleem dat ze weg zijn is al veertig jaar en in die veertig jaar is het nog nooit iemand gelukt om ze echt goed na te kunnen kweken en op een constante manier te kunnen doen. En ons is dat gelukt. En hoe is dat dan gelukt? Wat is je geheim? Het geheim is uiteindelijk drie dingen. Het is een goede waterkwaliteit, goede voeding, micro-algen, kleine plantjes in dat geval en de juiste beweging. Dus ja, zoals de schudtafels die hier staan te schudden. Het nabootsen van de beweging van de zee. Maar dat bewegen, dat was nieuw he, want dat was tot dan toe nog niet gedaan. En het bewegen was ook al gedaan. Op heel veel verschillende manieren was het geprobeerd. Maar wij hebben het op een schudtafel gedaan waardoor ze heel constant rond worden bewogen en het lijkt te werken, want wij hebben eigenlijk gewoon ja, heel goed succes met deze methode. De suggestie van de schudtafel kwam van een student van Tom en bleek een eurekamoment. De resultaten waren spectaculair. Kweken van zee-egels op grotere schaal werd door deze vinding ineens mogelijk. Dit zijn dus de kleine larfjes. Ze zijn nu acht dagen oud. We moeten ze ongeveer zo'n 40, 50 dagen lang moeten we ze op die schudtafels houden om uit te groeien. De larven zelf worden uiteindelijk iets van een millimeter groot en dan zijn ze klaar om te transformeren naar een klein egeltje. En dat proces duurt dan ongeveer een dag. Dus ja hopelijk zijn dit over een paar maanden mooie egels op het rif. Stel we zouden ze niet schudden dan zink naar de bodem, dan gaan ze dood. Met zijn ontdekking kunnen Alwin en Tom grote hoeveelheden zee egels uitzetten op plaatsen rond Saba waar slecht koraal is, zodat algen weggegraasd kunnen worden. Tijd om een bak met Toms gekweekte zee egels uit te zetten op plekken waar het koraal slecht is. En dat is het begin van hoeveel? Ja, uiteindelijk hebben d'r duizenden, tienduizenden nodig. Of dat wij die allemaal gaan uitzetten, dat eh... Behalve de ziekte in de jaren tachtig is een tweede probleem voor de matige zee-egelpopulatie dat de larven moeilijk hechten aan het rif. Ook daaraan hebben de onderzoekers gedacht door een speciale vinding van Alwin, de biobal. En dit begroeit helemaal met een met een dunne biofilm van algjes en bacteriën. En dat is wat die zee-egellarfjes aantrekt. Ja, en het belangrijkste is dat je ze op het goede moment in het jaar, want ze hebben echt een reproductieseizoen en op de juiste plek. Op sommige plekken zijn er veel meer dan andere ze uitzet en dan werkt het supergoed en heb je in een aantal maanden tijd heb je honderden kleine zee-egeltjes die zich vestigen op de bioballen. Tijd om de eerder geplaatste bioballen te inspecteren en jong gekweekte zee-egels van Tom naar het koraal te brengen. We hebben eigenlijk nu op kleine schaal laten zien dat het kan. Tom heeft laten zien dat hij ze kan kweken. Ik heb laten zien dat ze zich hierop vestigen en dat we daarmee ook hogere dichtheden van jonge zee-egels op het rif krijgen. En nu willen we die methode perfectioneren en zorgen dat we het op grotere schaal kunnen inzetten.
