Dankzij onze geweldige dijken hebben wij in Nederland nog steeds droge voeten. Maar ja, met de stijgende zeespiegel moeten we er continu over nadenken hoe we dat water buiten de deur houden. En een plantje zou daarbij wel eens kunnen gaan helpen. Ja Tjeerd, we staan hier in Rilland. Echt op deze plek is de dijk doorgebroken in 1953. Dat gebeurdenatuurlijk op meerdere plekken, maar onder andere hier waar wij nu staan. Dat klopt. Hier was een groot gat in de dijk en dat kunnen we zien in de atlas met alle dijkdoorbraken. Nou, als je kijkt dan zie je hier het landschap. Dat stukje rechte dijk wat je daar ziet, zie je hier op de kaart terug. Precies ja. En hier in dit hoekje, daar staat een dijkdoorbraak en dan zie je hier de foto ervan en dan zie je dat er een groot gat was. Het land daar is veel lager dan wat je hier voor de dijk ziet. Dus je kan je voorstellen dat er enorm veel water zo naar binnen is gestroomd door dit gat. Nou hebben jullie allerlei foto's uit die tijd bestudeerd en kaarten ook. Wat hebben jullie daaruit kunnen leren? Nou wat we zien is, hier zie je wat wij noemen in Zeeland een schor en in Friesland noemen ze het een kwelder. Het is een buitendijks gebied. Je ziet de dijk loopt er omheen. En wat je ook kan zien is dat op het schor, daar zie je verschillende kleuren en elke kleur dat geeft een ander type plant weer. Wat schorren kunnen doen is omdat ze zo hoog liggen kunnen ze de golven remmen. En dat betekent dus dat een belasting op de dijk veel kleiner wordt. Het tweede effect is, en dat zagen we uit de metingen die na de watersnoodramp zijn gedaan aan de gaten in de dijken he waar dan een schor voor de dijk ligt dan zie je dat het gat in de dijk veel minder diep wordt. We weten al lang dat schorren dijken ontlasten en Tjeerd onderzoekt hoe je deze kennis kan inzetten voor een veilige kust. Nou Tjeerd, er zijn mensen met een minder fraaie werkplek. Ja, prachtig is het hier he. Dit is een van mijn favoriete plekken in Zeeland. Ja, wat je hier ziet is de geboorte van een schor. De geboorte van de schor. Dus wat je ziet is eigenlijk dat allemaal zaailingen zich aan het vestigen zijn. En doordat deze planten de energie van het water remmen vangen ze modder in en daarop groeit het landschap langzaam de zee uit. En daarmee krijg je die kustbeschermende waarde. Als we in de bodem kijken dan vinden we daar allemaal wortels en dat werkt als een soort...Een soort netwerk onder de grond en alles wordt steviger. Jaja. En om te laten zien hoe krachtig de wortels zijn, nemen Elisabeth en Geert slijkgras mee naar het land. Op naar het lab. Yes. Als ik los kom. Kijk, zoals je ziet. Oh kijk, daar heb je ze. Hier staan z'n broertjes en zusjes allemaal. Dus deze nemen we zo mee naar de andere opstelling voor een andere test. En dan gaan we hier kijken hoe deze slijkgrasplanten golven kunnen dempen. Dus je gaat de zee nu aanzetten? Ik ga nu de zee aanzetten, wil jij op de magische knop drukken? Oke. Zee ga aan. Nou, wat je ziet is dat het golfschot golven opwekt. En dan lopen we nu naar de planten en dan moet je kijken hoe de golven er aan de voorkant van de planten uit ziet. En als ze de planten door zijn gegaan en eigenlijk zie je het al een beetje aan de beweging van de planten. Oja, het is veel rustiger en vlakker. En hier zie je ze echt heen en weer gaan. Daar blijft het staan. En dit is maar twee meter. Moet je nagaan als je daar honderd meter van hebt. Ja. Ja, het is gewoon letterlijk weerstand bieden en daardoor verdwijnt de energie. Ja. Dit is nu bij vrij laag tij, he rustige zee. Stel er komt echt een vloedgolf. Werkt het dan nog? Want dan worden ze waarschijnlijk platgeslagen. Ja, da's een goeie vraag. Dat kunnen we in deze goot niet testen, dus dat hebben we ook in een andere goot getest. Stel je voor, zo'n zelfde principe, alleen dan de goot die zeven meter diep is, driehonderd meter lang, zes meter breed. Dan kan je zo'n heel schor als we vanmorgen zagen kan je met grote machines in zo'n goot brengen. En dan zien we dat als er hoog water op staat en grote golven, dat het nog steeds werkt. En stel dat de dijk al eenmaal door is. Als de dijk doorgaat, hoe dat werkt, dat laten we in de andere opstelling zien. Oke, dan gaan we hier de kas in. Als je hem hier neer wil zetten dan gaan we hem klaarmaken zodat ie zich goed ie de grond in kan. Gelukkig is dat stevig. Hij was toch al zwaar, vandaar. Je ziet hier dus de plant die we uit het veld hebben meegenomen. En hier zie je bodem waar geen plant door groeit. Je kan hier ook al de wortels zien van de plant. En dan gaan we kijken hoe goed, hoe sterk die bodem is met en zonder plant. Oke, nou vloedtijd. En je ziet nu al eigenlijk dat ie hier begint af te breken terwijl dat daar veel minder is. Dus die wortels in de bodem, die maken de bodem veel sterker en dat is een van de geheimen van het schor, waarom ze ook zo kunnen beschermen. Nou, wat we moeten doen is natuurlijk de dijk op de goede hoogtes maken, maar een dijk hoog maken kost heel veel geld. Als we, waar dat kan, schorren en kwelders voor dijken aanleggen, dan kunnen die dijken lager blijven. Dus je kan eigenlijk heel veel geld besparen in de dijkenbouw door gebruik te maken van zo'n natuurgebied voor je dijk. Maar moet ik er dan er rekening mee houden dat we straks overal langs de Nederlandse kust schorren hebben, of kwelders? Nee, want in de in het waddengebied is dit toepasbaar, in een delta zoals Zeeland. Maar bij sommige plekken zoals de Hollandse kust, daar hebben we stranden met zandduinen en dat zijn andere ecosystemen. Misschien zou je kunnen zeggen dat deze schorren dezelfde functie hebben als helmgras. De schorplanten die werken op dezelfde manier als helmgras. Alleen dat werkt met wind en dit werkt met water. Ja.
