Name: Hoe kan een plantje ons behoeden voor een watersnoodramp?
Uploaded: 2022-07-04T00:00:00+02:00
Duration: 6 min 22 s
Description: Ons land is heel kwetsbaar voor overstromingen. Naast het bouwen van dijken kunnen we ons land beschermen met natuur. Plantenwortels maken de bodem sterker waardoor de kracht van het water wordt afgezwakt.

Klas 4/5/6

Dankzij onze geweldige dijken hebben wij in Nederland nog steeds droge voeten. Maar ja, met de stijgende zeespiegel moeten we er continu over nadenken hoe we dat water buiten de deur houden. En een plantje zou daarbij wel eens kunnen gaan helpen. Ja Tjeerd, we staan hier in Rilland. Echt op deze plek is de dijk doorgebroken in 1953. Dat gebeurdenatuurlijk op meerdere plekken, maar onder andere hier waar wij nu staan. Dat klopt. Hier was een groot gat in de dijk en dat kunnen we zien in de atlas met alle dijkdoorbraken. Nou, als je kijkt dan zie je hier het landschap. Dat stukje rechte dijk wat je daar ziet, zie je hier op de kaart terug. Precies ja. En hier in dit hoekje, daar staat een dijkdoorbraak en dan zie je hier de foto ervan en dan zie je dat er een groot gat was. Het land daar is veel lager dan wat je hier voor de dijk ziet. Dus je kan je voorstellen dat er enorm veel water zo naar binnen is gestroomd door dit gat. Nou hebben jullie allerlei foto's uit die tijd bestudeerd en kaarten ook. Wat hebben jullie daaruit kunnen leren? Nou wat we zien is, hier zie je wat wij noemen in Zeeland een schor en in Friesland noemen ze het een kwelder. Het is een buitendijks gebied. Je ziet de dijk loopt er omheen. En wat je ook kan zien is dat op het schor, daar zie je verschillende kleuren en elke kleur dat geeft een ander type plant weer. Wat schorren kunnen doen is omdat ze zo hoog liggen kunnen ze de golven remmen. En dat betekent dus dat een belasting op de dijk veel kleiner wordt. Het tweede effect is, en dat zagen we uit de metingen die na de watersnoodramp zijn gedaan aan de gaten in de dijken he waar dan een schor voor de dijk ligt dan zie je dat het gat in de dijk veel minder diep wordt. We weten al lang dat schorren dijken ontlasten en Tjeerd onderzoekt hoe je deze kennis kan inzetten voor een veilige kust. Nou Tjeerd, er zijn mensen met een minder fraaie werkplek. Ja, prachtig is het hier he. Dit is een van mijn favoriete plekken in Zeeland. Ja, wat je hier ziet is de geboorte van een schor. De geboorte van de schor. Dus wat je ziet is eigenlijk dat allemaal zaailingen zich aan het vestigen zijn. En doordat deze planten de energie van het water remmen vangen ze modder in en daarop groeit het landschap langzaam de zee uit. En daarmee krijg je die kustbeschermende waarde. Als we in de bodem kijken dan vinden we daar allemaal wortels en dat werkt als een soort...Een soort netwerk onder de grond en alles wordt steviger. Jaja. En om te laten zien hoe krachtig de wortels zijn, nemen Elisabeth en Geert slijkgras mee naar het land. Op naar het lab. Yes. Als ik los kom. Kijk, zoals je ziet. Oh kijk, daar heb je ze. Hier staan z'n broertjes en zusjes allemaal. Dus deze nemen we zo mee naar de andere opstelling voor een andere test. En dan gaan we hier kijken hoe deze slijkgrasplanten golven kunnen dempen. Dus je gaat de zee nu aanzetten? Ik ga nu de zee aanzetten, wil jij op de magische knop drukken? Oke. Zee ga aan. Nou, wat je ziet is dat het golfschot golven opwekt. En dan lopen we nu naar de planten en dan moet je kijken hoe de golven er aan de voorkant van de planten uit ziet. En als ze de planten door zijn gegaan en eigenlijk zie je het al een beetje aan de beweging van de planten. Oja, het is veel rustiger en vlakker. En hier zie je ze echt heen en weer gaan. Daar blijft het staan. En dit is maar twee meter. Moet je nagaan als je daar honderd meter van hebt. Ja. Ja, het is gewoon letterlijk weerstand bieden en daardoor verdwijnt de energie. Ja. Dit is nu bij vrij laag tij, he rustige zee. Stel er komt echt een vloedgolf. Werkt het dan nog? Want dan worden ze waarschijnlijk platgeslagen. Ja, da's een goeie vraag. Dat kunnen we in deze goot niet testen, dus dat hebben we ook in een andere goot getest. Stel je voor, zo'n zelfde principe, alleen dan de goot die zeven meter diep is, driehonderd meter lang, zes meter breed. Dan kan je zo'n heel schor als we vanmorgen zagen kan je met grote machines in zo'n goot brengen. En dan zien we dat als er hoog water op staat en grote golven, dat het nog steeds werkt. En stel dat de dijk al eenmaal door is. Als de dijk doorgaat, hoe dat werkt, dat laten we in de andere opstelling zien. Oke, dan gaan we hier de kas in. Als je hem hier neer wil zetten dan gaan we hem klaarmaken zodat ie zich goed ie de grond in kan. Gelukkig is dat stevig. Hij was toch al zwaar, vandaar. Je ziet hier dus de plant die we uit het veld hebben meegenomen. En hier zie je bodem waar geen plant door groeit. Je kan hier ook al de wortels zien van de plant. En dan gaan we kijken hoe goed, hoe sterk die bodem is met en zonder plant. Oke, nou vloedtijd. En je ziet nu al eigenlijk dat ie hier begint af te breken terwijl dat daar veel minder is. Dus die wortels in de bodem, die maken de bodem veel sterker en dat is een van de geheimen van het schor, waarom ze ook zo kunnen beschermen. Nou, wat we moeten doen is natuurlijk de dijk op de goede hoogtes maken, maar een dijk hoog maken kost heel veel geld. Als we, waar dat kan, schorren en kwelders voor dijken aanleggen, dan kunnen die dijken lager blijven. Dus je kan eigenlijk heel veel geld besparen in de dijkenbouw door gebruik te maken van zo'n natuurgebied voor je dijk. Maar moet ik er dan er rekening mee houden dat we straks overal langs de Nederlandse kust schorren hebben, of kwelders? Nee, want in de in het waddengebied is dit toepasbaar, in een delta zoals Zeeland. Maar bij sommige plekken zoals de Hollandse kust, daar hebben we stranden met zandduinen en dat zijn andere ecosystemen. Misschien zou je kunnen zeggen dat deze schorren dezelfde functie hebben als helmgras. De schorplanten die werken op dezelfde manier als helmgras. Alleen dat werkt met wind en dit werkt met water. Ja.

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

De waterschappen beschermen ons onder andere tegen overstromingen en houden ons water schoon. Hoe gaat het bestuur van de waterschappen in zijn werk? Klik op de afbeelding om de story te lezen.

Story over de werkzaamheden van waterschappen

Wat doet een waterschap?

Klas 1/2/3

Het Nederlandse landschap is gemaakt door de natuur en ingericht door de mens. 

Het ontstaan en de inrichting van Nederland

Door de eeuwen heen hebben we in Nederland manieren gevonden om om te gaan met de dreiging van het water. We zijn kampioen in het bouwen van dijken, dammen en het maken van polders. In deze tijdlijn ga je terug in de tijd om te ontdekken hoe het landschap van Nederland gevormd is. 

Tijdlijn over hoe het Nederland zoals we kennen is ontstaan

De inrichting van Nederland

Groep 6/7/8

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 breken de dijken door en delen van Noord-Brabant, Zeeland en Zuid-Holland komen onder water te staan. Ooggetuigen vertellen over de watersnoodramp.

Ooggetuigen van de watersnoodramp

Door de watersnoodramp van 1953 komen grote delen van Zuidwest-Nederland onder water te staan. Dijken en huizen worden weggespoeld en er vallen ruim 1800 slachtoffers door de ramp. In deze interactieve schoolplaat vertellen ooggetuigen hoe zij de watersnoodramp beleefd hebben. Zoom in en klik op de video’s om te luisteren naar hun indringende verhalen. Bekijk daarnaast een aantal video's met extra informatie over één van de grootste natuurrampen uit de Nederlandse geschiedenis. Deze schoolplaat is gemaakt in samenwerking met het Watersnoodmuseum.

Interactieve schoolplaat over de watersnoodramp

De watersnoodramp van 1953

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

Programmaheaders

Programmalogo's

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

In de nacht van 1 februari 1953 liepen tijdens een zware storm grote delen van Zeeland, Zuid-Holland en West-Brabant onder water. In de kolkende watervloed kwamen meer dan 1800 mensen om het leven. Wat gebeurde er precies in die fatale nacht? Waarom kwam de reddingsoperatie zo moeizaam op gang? Bekijk de special van de NOS en scroll door de uren voor en na de zwaarste natuurramp in de na-oorlogse geschiedenis, met onder meer unieke kleurenbeelden.

Scrollverhaal over de grootste overstroming uit de Nederlandse geschiedenis

De Watersnoodramp van uur tot uur

Hoe kan een plantje ons behoeden voor een watersnoodramp?

De meest interessante reportages, gesprekken en fragmenten uit het wetenschapsprogramma Atlas (NTR).

Logo Wetenschap

Atlas in de klas

Naar het Youtubekanaal van NTR Wetenschap

Ons land is heel kwetsbaar voor overstromingen. Naast het bouwen van dijken kunnen we ons land beschermen met natuur. Plantenwortels maken de bodem sterker waardoor de kracht van het water wordt afgezwakt.

Dieren en planten

Kustbescherming door middel van planten

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.