Name: Hoe hield Groningen stand tegen Bommen Berend?
Uploaded: 2022-12-07T15:40:00+01:00
Duration: 4 min 56 s
Description: In 1672, later ook wel bekend als ‘het Rampjaar’, wordt de stad Groningen gebombardeerd door Bernhard van Galen, ook wel bekend als Bommen Berend. Wie was deze man en wat was zijn doel?

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Hoi! Welkom bij Vesting verhalen. Ik ben Merel en ik ben vandaag in Groningen samen met cameraman Jonathan. Ik ben Merel en ik ben gek van geschiedenis. In deze serie duik ik in de verhalen van Nederlandse vestingsteden. Steden die door hoge muren, sterke wallen en water de inwoners beschermen tegen de vijand. Vandaag zijn we in Groningen. Het is 1672. De Duitse bisschop van Münster, Bernhard van Galen, beschiet de stad met duizenden bommen. Hij krijgt daarom de bijnaam Bommen Berend. Maar de stad wordt goed verdedigd door legerleider Carl von Rabenhaupt, die hier nog altijd een held is. Alexandra neemt ons mee naar de strijd om Groningen. We zijn hier in het Noorderplantsoen en we staan nu eigenlijk bovenop wat vroeger de oude stadswallen van de vesting Groningen waren. Het ziet er natuurlijk anders uit. Vroeger waren ze veel hoger en veel steiler. Maar dit is nu nog het enige deel van de stadswallen wat er nog is. Vroeger was dit gewoon de gracht die dus voor de stadswal lag. Ja Rabenhaupt is eigenlijk de vergeten held van Groningen. En hij had het strategische echt goed onderlegd. En hij heeft het zo slim aangepakt dat we gewoon het op deze manier kunnen hebben kunnen doen. Eigenlijk was het hele gebied... de oost-, west- en noordkant van Groningen is helemaal onder water gezet. Dus dat leger kon eigenlijk alleen ook die smalle landtong aan de zuidkant van de stad Groningen komen. Maar het Reitdiep, dat is een rivier aan de noordkant van de stad Groningen. Die heeft had een verbinding met de Waddenzee. Dus we hadden een vrije ingang aan de noordkant van de stad. Dus manschappen, voedsel, munitie, alles kon gewoon ingevoerd worden. Waardoor eigenlijk deze oorlog gewoon oneindig had kunnen doorgaan. En waarom heeft Bommen Berend dan niet gedacht he, ik ga helemaal naar dat noorden. Voor Nederlanders is dat vrij lastig om voor te stellen. Want we zijn eigenlijk gewoon hè, we worden eigenlijk geboren met dat wij weten wat water is en en hoe je daar mee omgaat. Nou dat is voor een Duitser uit een heel ander landschap is dat niet. Is dat niet het geval. En je moet je voorstellen, zo'n leger van 24.000 man beweegt zich allemaal te voet voort. Is een ontzettend grote stoet eigenlijk, met heel zware materieel. Zoals die kanonnen die moesten voortgetrokken worden door paarden. En ja, daar ga je niet door een een laag water heen. Want wat kwam hij precies doen? Een eeuw daarvoor was Groningen bezit geweest van de bisschop van Münster. En Bernard van Galen, die had bedacht: Ik vind eigenlijk gewoon dat ik daar wel weer opnieuw recht voor heb. Die Bommen Berend, zeg je. Die schoot dus allemaal bommen af. Bommen Berend had verschillende soorten bommen. Een van die bommen was een holle kogel die die vulde met brandbaar materiaal. En naast de brandbommen waren er ook stinkbommen. Hier zit echt een heel mysterieus gangetje. Oh, is echt een heel klein deurtje. Even voor mijn besef: deze poort is nu heel laag en klein. Kwamen ze hier echt doorheen? Je hebt natuurlijk de gewone grote officiële stadspoorten waardoor iedereen in en uit kan. En dit was eigenlijk echt een ja, even een soort klein tussendoortje. Waar je even snel op de onderwal eigenlijk kon komen. Je had hier de grote stadswal die natuurlijk veel hoger en veel steiler was dan wat er nu nog hier ligt. En dan had je dus een het stuk onderbouw en daarna had je de gracht, het verdedigingswater eigenlijk. We zijn hier op Martinikerkhof. Wat je hier ziet zijn eigenlijk de voorbereidingen van een kampement in opbouw. We maken eigenlijk een soort tijdreis. We gaan even terug naar 1672. Hoe het geweest moet zijn in zo'n kampement. Als je in een kampement zit dan heb je het kampgevolg. Dat gaat mee met met zo'n compagnie. Maar dat was rondtrekkend. Dus alles wat meeging. De smid ging mee, de kleding, leerbewerkers. Dus alles wat je maar kan verzinnen dat ging mee. En wij zorgen voor het eten voor de manschappen. We zitten hier bij Martinikerkhof en achter ons is de Martinitoren. Martinitoren is het symbool van de stad Groningen. En in 1672 was dat ook al zo. Waarom gaf Bommen Berend nou op? Bommen Berend heeft waarschijnlijk opgegeven omdat eigenlijk de stad stand bleef houden. Normaal gesproken omsingelde je eigenlijk een vestingstad en dan is het gewoon wachten. Of het voedsel is op of de munitie is op of het volk wordt moedeloos en geeft zich daardoor over. En dat was in Groningen eigenlijk allemaal niet aan de orde. Hier was gewoon voedsel. Manschappen bleven gewoon binnenkomen. Munitie bleef binnenkomen en iedereen raakte eigenlijk bij de vijand heel erg ontmoedigd, terwijl de Groningers gewoon moed hielden. En waarschijnlijk is ie daarom dus ook weggegaan. Uiteindelijk heeft ie het gewoon opgegeven. Ja klopt, hij is echt met de staart tussen de benen afgedropen.

Hoe hield Groningen stand tegen Bommen Berend?

Oorlogen, bewegingen en opstanden. Belangrijke gebeurtenissen uit de hedendaagse geschiedenis bewerkt uit Andere Tijden (NTR), speciaal voor gebruik in de klas.

Programmaheaders

Programmalogo's

Andere Tijden in de klas

Andere Tijden

In 1672, later ook wel bekend als ‘het Rampjaar’, wordt de stad Groningen gebombardeerd door Bernhard van Galen, ook wel bekend als Bommen Berend. Wie was deze man en wat was zijn doel?

Regenten en vorsten

Vestingverhalen

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.