We hebben in ons land heel veel musea, maar het Teylers Museum in Haarlem is het oudSTE museum. Van Nederland. Het museum uit 1784 is vernoemd naar deze man: Pieter Teyler van der Hulst. Een succesvolle en zeer rijke Haarlemse zakenman. Hij is zijdefabrikant en bankier. Na zijn dood laat Pieter Teyler heel veel geld na. In zijn testament staat dat het geld gebruikt moet worden voor de armenzorg maar ook voor kunst en wetenschap. Want hij wil het volk daar kennis mee laten maken. En toen is aan zijn huis een museum gebouwd waar je al die verzamelingen uit de 18e eeuw kan bekijken. En daarmee is Teylers Museum het oudSTE museum van Nederland. Alleen de betekenis van het woord museum is anders dan nu. Want toen was een museum een plek waar kunstenaars en geleerden samen konden komen om onderzoek te doen en de resultaten met elkaar te delen. Onderzoek naar elektriciteit is dan heel populair. En daarom worden er allerlei proeven met deze machine gedaan. Met glasschijven van 1,65 meter is dit de allergrootste elektriseermachine die ooit gebouwd is. Het gebeurt met 300.000 volt. Je zou dit kunnen zien als een apparaat waarmee je bliksem kan opwekken. Je kan hier ook heel veel andere proefjes zien. Precies zoals ze vroeger tijdens onderzoeken gingen. En door al het onderzoek dat toen gedaan is weten we nu veel meer over de natuurkunde. Bijvoorbeeld over elektriciteit, magnetisme en hoogspanning. En dit is de aurorabuis. Dit onderzoek is uiteindelijk de basis geweest voor tl-buizen en ook voor de huidige spaarlamp. Dit is de Holtz-machine. En hiermee deden ze onderzoek naar de overdracht van elektriciteit. Dit is de oudste zaal van het museum. Check effe hoe prachtig het eruitziet. Daarnaast zijn er nog allerlei instrumenten en geografische vondsten te vinden, waaronder het topje van de Mont Blanc. Voorzichtig. Dit is natuurlijk niet zomaar een steentje. Want in die tijd weet niemand nog hoe de toppen van de hoogste berg eruitzien. Dus leg ik hem maar gauw terug. Want hier ligt-ie veilig. Het Teylers Museum is echt het oudSTE museum van Nederland en ook nog eens het enige museum ter wereld waarvan de buitenkant en een groot deel van de binnenkant nog echt uit de 18e eeuw stammen. En waar ze dus nog steeds die oorspronkelijke collecties hebben. En als ik hier zo sta, voel ik de magie ook echt nog in de lucht hangen. Sterker nog, het heeft hier wel wat Harry Potter-achtigs.
