Name: Het invloedrijkste land van Europa
Uploaded: 2025-02-18T16:42:57+01:00
Duration: 11 min 20 s

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Deutschland. Was gibt? Wat weten we nou echt over onze oosterburen? Kijk, als er aan de andere kant van de oceaan iets gebeurt, weten we dat meteen. Ook niet zo gek, want de VS is übermachtig. Maar Duitsland is ook geen spielerei. Het land dat vorige eeuw na twee oorlogen nog in puin lag is weer een supermacht. Dus vergeet even bier, Bratwurst, Berghain, Bernhard. In deze video gaan we net even verder. Want dit is het invloedrijkste land van Europa. Want zo machtig is Duitsland. Zo dichtbij, maar voelt toch ver weg. Tijd om op dit land in te zoomen. Het ligt midden in Europa, heeft de meeste inwoners van de EU en de meeste buurlanden. Het heeft bergen, stranden, bossen, industrie, steden, dorpen, kastelen. Duitsers staan bekend als hardwerkend, efficiënt en zuinig. Grundlichkeit en Punktlichkeit. Duits is de meest gesproken moedertaal van Europa. Cultureel is het het land van filosofen, wetenschappers, componisten en natuurlijk voetbal. En een zeer, zeer rijke geschiedenis. De steeds veranderende kaart van Duitsland vat die goed samen. En alles hier behandelen lukt überhaupt niet. Dus ik begin dit verhaal bij de laatste keer dat Duitsland de ambitie had een wereldmacht te zijn. We weten hoe dat afliep. Na de oorlog wordt Duitsland door de geallieerden bezet. Het ligt volledig in puin, heeft geen vrienden maar wel een enorme schuld en moet dus onder nul opnieuw beginnen. Toch wordt Duitsland weer oppermachtig. Hoe? Zoals ik al zei: de Duitse economie is gigantisch. De grootste van Europa en de op twee na grootste van de wereld. Na de VS en China. Supergeil. Vooral door export. Lange tijd zijn ze zelfs de grootste goederenexporteur ter wereld. Tot China gaat knallen. Maar nog steeds gigantisch. Dat zie jij ook overal. Maar echt. Duitsers maken dingen. Nog even terug naar het einde van de Tweede Wereldoorlog want die maakeconomie bouwen ze bovenop die naoorlogse puinhopen. Onder meer met hulp van de VS in het Marshallplan. En dat waren geen misselijke bedragen. Het eerste Marshall-schip is binnen. Meer voor het goede volk. Waarom de VS dat gaf? Een hersteld Europa is ook goed voor de Amerikaanse economie. En om bondgenoten te kweken in de Koude Oorlog met de Sovjet-Unie. Duitsland leeft op. Zeker vanaf de jaren 50. En hoe. Een nieuwe munt, bloeiende industrie. Een economisch wonder. Das Wirtschaftswunder. Al gaat dat wel vooral over West-Duitsland. Want door die Koude Oorlog is Europa in tweeën gesplitst: Het kapitalistische Westen en het communistische Oosten. Met het IJzeren Gordijn dat dwars door Europa en Duitsland loopt. In West-Duitsland bloeit vooral de Mittelstand op, het midden- en kleinbedrijf. 99 procent van de Duitse bedrijven valt daaronder. Betekent supergespecialiseerde industrie, veel werkgelegenheid en innovatie. Zomaar een greep uit de Duitse uitvindingen. En er is nog veel meer. Wat dacht je van de Flachspuler? De wc. Met een inspectieplateau. Goed, terug naar het verhaal. West-Duitsland transformeert in no time van paria naar voorloper en wint het Europese vertrouwen terug. Na de val van de Muur, en het communisme, begin jaren 90 worden Oost- en West-Duitsland weer 1. Dat is even wennen, maar de Bundesrepublik Deutschland is begin deze eeuw de economische motor van Europa en een wereldleider in industrie en export. Het gaat goed met Duitsland. Supergeil. Maar er was nog iets niet onbelangrijks. Even terug naar die naoorlogse periode weer. 'Nooit meer oorlog' is het credo in Europa. En voorkomen dat een land ooit nog zo sterk zou worden. Zo ontstaat de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal in 1951. Een samenwerking tussen zes landen. Want door handel in kolen en staal, de belangrijkste grondstoffen voor wapenproductie Europees onder te brengen, betekent dat geen enkel land nog een oorlog kan beginnen, is het idee. Samenwerking als basis voor vrede. En economisch lekker voor Duitsland, als grote speler in kolen en staal. Die samenwerking is de voorloper van de Europese Unie. Met Duitsland bovenop die Europese apenrots. Goed voor een kwart van de portemonnee van de EU de meeste zetels in het parlement de voorzitter van de Europese Commissie is Duits, net als de baas van de grootste partij. Ze zijn niet de baas van de EU, maar als Duitsland praat, luistert Europa. Was lang ondenkbaar, gezien deze geschiedenis maar de Duitse visie op economie en beleid is leidend in Europa. Het zit diep in de bouwstenen van de Unie. Betekent: stabiele economie, stabiele euro, geen schulden. Dus: zuinig aan en zelfredzaam zijn. Drie voorbeelden. Zo heeft Duitsland geen zin om op te draaien voor andermans schulden. Blijkt bijvoorbeeld uit het Duitse initiatief van het Stabiliteits- en Groeipact uit 1997. Met een afgesproken maximaal begrotingstekort en staatsschuld voor alle EU-landen. Ofwel: geen geld uitgeven dat je niet hebt en weinig schulden bitte. Heel Duits. Dan, de Europese Centrale Bank, de ECB. Volledig gebaseerd op het model van de Duitse centrale bank, de Bundesbank. En niet toevallig op een steenworp van elkaar, in Frankfurt. Laatste voorbeeld: vrijhandel in de EU en daarbuiten en alle regels eromheen. Past bij die Duitse maakindustrie. Duitslands wil is nog net geen wet. Maar wel heel sturend. Zo zijn ze bijvoorbeeld initiatiefnemer van het Europees luchtverdedigingssysteem klimaatbeleid, en zo is er nog veel meer. Niet als einzelgänger trouwens, ze doen ook veel samen die andere Europese grootmacht: Frankrijk. Samen de motor van de EU. Vaak op 1 lijn, maar vaak ook niet. Maar zeker is: zonder Duitsland gebeurt er in Europa nichts. Kurzgesagt: Duitsland is een economische en politieke reus. Maar wat Duitsland tot supermacht maakt piept en kraakt. De Duitse economie komt hortend en stotend tot stilstand. Noem het een identiteitscrisis. Drie grote problemen: Een haperende economie. Geopolitieke ontwikkelingen. En gerommel in de binnenlandse politiek. Eerste: krimp. Even geen Wirtschaftswunder, zie je hier. Met een economie die wankelt. De Duitse ooit zo toonaangevende industrie blijft achter bij die van de VS en China met maar weinig innovatie. Zelfs het Duitse visitekaartje Volkswagen, das Auto, heeft het zwaar. Terwijl China's auto-industrie, vooral elektrisch, ontploft. Overal lijken in de industrie klappen te vallen. En dat dreunt door in Europa en zeker ook bij ons. Want vroeger zeiden ze altijd dat als Duitsland niest, Nederland verkouden wordt. Toch wel. Duitsland is een megagrote handelspartner voor ons. Import en export. En die economische problemen worden alleen maar groter door nummer twee: geopolitieke ontwikkelingen. Belangrijke factor: Russisch gas. Waar Duitsland zich behoorlijk afhankelijk van heeft gemaakt voor zijn energievoorziening. Maar dan Oorlog in Oekraïne, op het Europese continent. Gevolg: torenhoge energieprijzen. Hakt erin bij de Duitse industrie. Die goede verhouding met Rusland, daar is niets meer van over. Duitsland steunt Oekraïne volledig. Het begon met helmen sturen, maar inmiddels sturen ze tanks en zware wapens. Zelf investeerde Duitsland 100 miljard extra in Defensie. De oorlog in Oekraïne Een historisch keerpunt. Want Deutschlands Leitmotiv is al jaren: vredesduif. Geen oorlog op het continent, alsjeblieft. Komt bij: Amerika is niet meer de bondgenoot die het ooit was. Wie of wat houdt Europa nu veilig? En daarom kijken andere Westerse landen nu meer en meer naar Duitsland voor leiderschap. Daar zit de crux: het is Duitsland dat het tempo bepaalt. Een machtig land dus, en machtiger dan waar veel Duitsers zich comfortabel bij voelen. Maar Duitsland zelf is op dit moment enorm verdeeld. Vooral door de asielpolitiek. Misschien weet je dit nog? Vanaf 2015 komen honderdduizenden vooral Syrische vluchtelingen naar Duitsland. Maar het Duitse mantra van toen van Angela Merkel, zestien jaar lang Bondskanselier is verstomd. Het betekent de opkomst van een nieuwe partij, Alternatief voor Duitsland, AfD, een radicaal-rechtse partij en in de ogen van veel Duitsers, en de binnenlandse veiligheidsdiensten deels extreemrechts. Zitten in het parlement, maar geen enkele partij wil met hen samenwerken. Tot laatst, dit moment. Duitsland zal hoe dan ook, linksom of rechtsom, een nieuwe koers moeten gaan varen. Moeten ze leidend blijven of zelfs meer worden in de EU of meer naar binnen kijken? Europa, en dus zeker ook wij, gaan dat merken. Want zó machtig is Duitsland.

In 1914 breekt er in Europa een oorlog uit tussen de grote landen van Europa. Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en het Ottomaanse Rijk vechten tegen Frankrijk, Engeland en Rusland. Nederland blijft tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal. Het wordt een bloedige strijd die maar liefst vier jaar zal duren. Klik op de afbeelding om de tijdlijn met belangrijke gebeurtenissen uit de Eerste Wereldoorlog te bekijken.

Tijdlijn over de Grote Oorlog

De Eerste Wereldoorlog

Ten oosten van Nederland ligt Duitsland. De 20e eeuw staat voor Duitsland grotendeels in het teken van allerlei oorlogen, maar tegenwoordig is Duitsland een sterk economisch ontwikkeld land. Hoeveel weet jij over het land, bekend van Oktoberfest en de Eifel? Klik op de afbeelding om de quiz te starten.

Quiz over onze oosterburen

Wat weet jij over Duitsland?

Adolf Hitler is tussen 1933 en 1945 de leider van Duitsland. Hij noemt zich ook wel de ‘Führer’. In de gevangenis schrijft hij in 1923 het boek ‘Mein Kampf’, met daarin zijn plannen voor Duitsland. Zo wil hij een groot Duits rijk stichten, waarin geen plaats is voor in zijn ogen minderwaardige groepen, zoals homoseksuelen, Roma en Sinti en Joden. Dit resulteert uiteindelijk in de Tweede Wereldoorlog. 

Tijdlijn over de Duitse dictator 

Adolf Hitler 

De bevrijding van Nederland

Oranje boven! Op 5 mei 1945 is Nederland na vijf jaar oorlog bevrijd van de Duitse bezetter. Dat begint allemaal met de geallieerde invasie van Normandië, op D-Day. Na de mislukte Operatie Market Garden en een lange hongerwinter krijgen de geallieerden Duitsland toch op de knieën. In deze tijdlijn lees en zie je alles over de gebeurtenissen die hebben geleid tot de bevrijding van Nederland. Met medewerking van de NOS.

Tijdlijn over het einde van de Tweede Wereldoorlog

Zo machtig is Duitsland

LOGO'S OMROEPEN - BONT

NOS logo wit

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

Programmaheaders

Programmalogo's

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

Zonder Duitsland gebeurt er in Europa niets. Duitsland heeft de meeste inwoners van Europa en ligt middenin dit continent. De Duitse economie is de grootste van Europa en de op twee na grootste van de wereld, na de VS en China. Best knap, omdat ze na de Tweede Wereldoorlog helemaal opnieuw moesten beginnen. Ook spelen ze een belangrijke rol in vrede en samenwerking binnen Europa en de Europese Unie. De laatste tijd heeft Duitsland wel drie grote problemen: een haperende economie, geopolitieke ontwikkelingen zoals de oorlog in Oekraïne en gerommel in de binnenlandse politiek.

Landen en grenzen

Het invloedrijkste land van Europa

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.