Dit zijn de Israëlische premier Rabin en de leider van de Palestijnen, Arafat in 1993. Ze sluiten hier de Oslo akkoorden, maar die vrede waar ze op hoopten kwam er helemaal niet. Hoe kan dat? En waarom zijn Israël en de Palestijnse gebieden eigenlijk met elkaar in conflict? Laten we even terugspoelen. Dit is Israël. Het is een Joodse staat die eigenlijk pas heel kort bestaat. Lange tijd heet dit gebied Palestina. Het is heilige grond, niet alleen voor Joden, maar ook voor moslims en christenen. En dat levert vaak strijd op over het eeuwenoude vraagstuk. Van wie is dit gebied nou eigenlijk? Aan het begin van de twintigste eeuw hebben de islamitische Ottomanen de macht in Palestina. Maar wanneer de Ottomanen in de Eerste Wereldoorlog worden verslagen, wordt Palestina een mandaatgebied van Engeland. De Britten hebben hiermee tijdelijk de macht in handen, maar spreken de belofte uit dat Palestina in de toekomst een land moet worden voor het Joodse volk. En die belofte van Engeland is niet zomaar. De oorsprong van het Joodse volk ligt namelijk in Palestina. Al tienduizenden jaren wordt dit gebied door verschillende volkeren bewoond, dus ook door Joden. Al in de oudheid krijgen zij te maken met overheersende volkeren die hen vervolgen of verdrijven. Hierdoor verspreidden de Joden zich over de hele wereld. Dit noemen we de diaspora. Veel Joden komen in het christelijke Europa terecht, waar ze weer te maken krijgen met antisemitisme. Discriminatie omdat ze Joods zijn. Veel Joden verlangen naar een eigen onafhankelijke Joodse staat. Deze ideologie wordt zionisme genoemd en aan het begin van de twintigste eeuw trekt een groep zionisten naar Palestina om daar te bouwen aan die Joodse staat. Maar niet alleen de oorsprong van de Joden ligt in Palestina, ook een ander volk komt hier vandaan. Palestijnen. Een islamitisch volk en zij wonen in dat gebied als de Zionisten komen. Eén van de mythes waar Israël op gefundeerd is, dat was een leeg land. En wij kwamen daar en... Een land zonder volk? Een land zonder volk. En nu heeft het weer een volk, maar er was al een volk. We gaan naar de jaren veertig van de vorige eeuw. De tweede Wereldoorlog. 6 miljoen Europese Joden worden vermoord tijdens de Holocaust. De mensen die het overleven willen weg uit Europa. Veel van hen vertrekken naar Palestina, het land waar hun oorsprong ligt en dat Engeland immers aan hen had beloofd. In 1947 wijst de Verenigde Naties Palestina officieel aan als gebied voor Joden. Maar omdat er ook Palestijnen wonen, wordt besloten om het land op te splitsen in een Joods en een Palestijns deel. Je moet je voorstellen, dit gaat over een gebied dat kleiner is dan Nederland. De Palestijnen zien met lede ogen aan hoe hun grondgebied wordt teruggebracht tot een fractie van wat het was. En de zionisten zijn ook niet blij. Zij willen juist dat heel Palestina aan de Joden wordt toegewezen. Op 15 mei 1948 verlaten de Britten Palestina en nog diezelfde dag wordt de staat Israël uitgeroepen. David Ben-Gurion, de minister president, arriveert voor de grote zitting waarbij de staat Israël wordt uitgeroepen. In de straten van de stad werd de bevolking, onder andere door aanplakbiljetten van de geboorte van de nieuwe staat in kennis gesteld. De Joden zijn blij en dansen uit vreugde op straat. Eindelijk is er een eigen land voor het Joodse volk. Een geluksgevoel. Ja? Absoluut. En ook een bevrijding. Van nu hebben we een land waar we veilig kunnen zijn. Voor een heleboel Joden is dat een enorme opluchting geweest, want na de oorlog waren er een heleboel Joden... Die wilden eigenlijk niet meer Joods zijn. Sommigen hebben ook hun naam veranderd en zo. Want die waren als de dood dat als er weer zoiets gebeurde, ja dan was je joods, stond je geregistreerd. Dan werd je gelijk meegenomen. Maar nu was het zo: Nee, we hoeven we niet zo bang te zijn, want we kunnen naar ons eigen land, naar Israël. Maar waar het voor de Joden een feestdag is, is het voor de Palestijnen een ramp. Al de volgende dag schieten de islamitische buurlanden te hulp en vallen Israël binnen. Een onafhankelijkheidsoorlog van bijna een jaar volgt. Mede daarom hier heel belangrijk voor ons dat met name Antonis laat vallen als ons door het dollarbiljet probeert haar aanvallers heen. Hoe dit behalve door de bomber waar? Tijdens de onafhankelijkheidsoorlog worden zo'n 700.000 Palestijnen verdreven. Deze gebeurtenis wordt ook wel Al Nakba genoemd. De catastrofe. Veel Palestijnen komen terecht in vluchtelingenkampen in islamitische buurlanden. Hierna volgen nog meer oorlogen en conflicten, waaronder de Zesdaagse Oorlog in 1967. Niet een oorlog om onafhankelijkheid, maar om grondgebied. Israël bezet grote stukken Palestijns land, waardoor het veel groter wordt dan met de Verenigde Naties is afgesproken. De Palestijnen worden als tweederangsburgers behandeld. Hun leefomstandigheden zijn slecht en er is grote werkloosheid. Vanaf eind jaren tachtig komen de Palestijnse burgers massaal in opstand. Intifada in het Arabisch. Ze staken, demonstreren en gooien met stenen. De Palestijnen eisen hun eigen gezag terug. Om een vuist te maken wordt de PLO opgericht. De Palestijnse Bevrijdingsorganisatie. Daarnaast ontstaan er ook terreurorganisaties die Israël met geweld willen terugdringen, zoals Hamas in de Gazastrook. Het is duidelijk dat de situatie onhoudbaar is. De Verenigde Naties veroordeelt de daden van Israël en wil dat er vrede komt. In het diepste geheim werken de Israëlische leider Rabin en de leider van de PLO, Arafat, aan een vredesakkoord. En dit lukt na maanden van geheime onderhandelingen in de Noorse hoofdstad Oslo. Ver weg van Israël, sluiten ze in 1993 de Oslo akkoorden. Hierin wordt afgesproken dat de Palestijnen hun gebieden terugkrijgen en dat er een twee staten verdeling komt. Onder het oog van de Amerikaanse president Clinton bezegelen Rabin en Arafat de akkoorden met een handdruk. De vrede is dichterbij dan ooit. Onder de gematigde burgers is er blijdschap. Maar extremistische Palestijnen en Joden zijn tegen de akkoorden. Zij willen nog steeds hun land niet delen. Twee jaar later wordt Rabin vermoord door een joodse rechts-extremist die fel tegen het vredesakkoord is. Veel mensen zien de hoop op vrede als sneeuw voor de zon verdwijnen. Dacht je op dat moment ook nou komt het niet meer goed? Ja, ja, ik heb het. Ja. Ergens heb ik dat wel gedacht. Ja. Ik dacht dit is dit, dit gaat fout. Het ontnam me de hoop. Het ontnam me de hoop. Ja? Ja. Want dat was eigenlijk het einde van het vredesproces. Dat is het einde. Het is nooit meer echt op gang gekomen. Ja. De Oslo akkoorden leken een goede stap naar een twee staten oplossing waarin de Joden en de Palestijnen vredig naast elkaar konden leven. Maar ze bleken een mislukking. Na Rabin komen er extremistische Joodse leiders aan de macht die zich tegen de akkoorden en een twee staten oplossing keren. Vanaf het begin van de 21e eeuw is de gespannen sfeer in Israël en de Palestijnse gebieden weer helemaal terug. De Joden blijven stukken Palestijns grondgebied, vooral in de Westbank koloniseren. En er zijn over en weer aanslagen. Met die reden bouwt Israël zelfs een metershoge grensmuur om de Palestijnse gebieden heen. Doordat er geen duidelijk antwoord bestaat op de vraag van wie het gebied is, blijft er strijd. Met alle gevolgen van dien. Israël gaat niet meer weg, zeg maar. Dat is er gewoon. Maar tegelijkertijd bestaan al die die Palestijnen, die bestaan ook. Dus die mensen, die zullen het met elkaar moeten gaan rooien, want ze zitten nou eenmaal met elkaar in die ongelooflijke puinhoop. En dat maakt het dus vreselijk ingewikkeld om een soort hapklare oplossing te verzinnen.
