Hier aan de universiteit in Wageningen verzamelen ze dode muggen. Vanuit heel Nederland worden ze opgestuurd. En die dode muggen kunnen ons heel wat vertellen. Zo, goeiemorgen. Goeiemorgen. Fanmail aan het lezen? Hahaha. Nou ja, fanmail. Het is zeker een hele postzak vol. Enveloppen gericht aan het Muggenradarproject. Hoeveel enveloppen heb je gekregen in de afgelopen weken? Deze postzak is echt maar een kleine selectie. Want het zijn er meer dan 6000. 6000! Die hebben we hier naartoe gestuurd gekregen. Dus het is een aardige klus om dat allemaal te gaan verwerken. Mag ik er eentje openmaken om te kijken misschien...Natuurlijk. Mooie kaart. Heel mooi. Veel succes. Groetjes Fien en Saar. En de papa die altijd last heeft van de muggen. Beste onderzoeker. Die hang je boven je bed, toch?! Deze krijgt een speciaal plekje inderdaad, hartstikke leuk. Top. Mag ik hem openmaken om te zien hoe het eruitziet? Zeker. 6000. En waarom willen jullie zo graag die muggen verzamelen? Wat onderzoeken jullie dan? Wij willen graag weten waar welke soorten steekmuggen voorkomen. En of die muggen ook overlast veroorzaken. Door allerlei meldingen door het hele land te krijgen, krijgen wij een goed beeld van waar en wanneer die muggensoorten actief zijn. Mag ik er eentje onder de microscoop zien? Jazeker. Dat dingetje eraf halen. En eronder leggen. Ik zie hem nu al heel goed. Ja. O, prachtig! Je ziet heel prachtig dat strepenpatroon op die pootjes. En op het buikje. Ja. Het is een vrij grote mug. Je ziet ook goed de vlekjes op de vleugels. Ja. Ik denk dat het de geringde wintersteekmug is. De culiseta annulata. Dat is een van de meest voorkomende soorten in Nederland. De meest voorkomende soort is de culex pipiens, oftewel de huissteekmug. Die hebben we hier ook. Die kan ik je daar laten zien. O, dat is hem? Ja. In die twee kooien mag je eens even kijken. Dit zijn de culex pipiens en de culex pipiens molestus. Deze twee zijn allebei culex pipiens...maar twee verschillende, wat we dan noemen biotypen. Het ene biotype blijft 's winters actief, het molestusbiotype en de andere gaat in winterrust. Uiterlijk zijn ze exact gelijk, maar qua gedrag zijn ze heel anders. Dus die gaat in winterslaap en die blijft de hele winter actief? Deze kan in de winter actief blijven. Dus we willen ook graag weten van alle enveloppen die opgestuurd zijn: Hebben we met het ene biotype te maken of met het andere? Om te bepalen om welke soort mug het gaat kijkt het team van Sander naar het DNA. Van de huissteekmug, de culex pipiens gaat Rody nu de pootjes uittrekken. Daar gaan we een DNA-analyse op doen. Een heel precies werkje. En wat gebeurt er met de lijfjes die overblijven? Die lijfjes stoppen we weer bij mekaar. Muggen die uit hetzelfde gebied komen en van dezelfde soort zijn die gaan uiteindelijk door het Erasmus worden geanalyseerd op de aanwezigheid van virussen die door die muggen... kunnen worden overgedragen, zoals het westnijlvirus. Dus deze ga ik zo meenemen? Jij krijgt zo een aantal mugjes van ons mee om daar te laten analyseren, klopt. Heeft het westnijlvirus de winter overleefd? Dat onderzoeken ze hier aan het Erasmus Medisch Centrum.
Kersvers! Dank je wel. Kunnen we ze gaan testen. We voegen een medium toe en een vogeltje. Dan gaan ze helemaal stuk. Dat werkt als een soort sloopkogel. Ja, zo kan je het zien. Als die muggen met het kogeltje heel hard geschud hebben krijg je een soort muggenpapje. Vervolgens worden deze magnetische kogeltjes toegevoegd. Waarom gaan die er weer bij? Omdat je daarmee het DNA en RNA uit je mug kan halen. Dat blijft aan de magneetjes plakken? Ja. En dan kunnen we een PCR-test inzetten. En dan weet je precies welk virus in die mug zat? Virussen. Ja. Nu is het vooral kijken of er westnijlvirus in zit. En dat hebben jullie al eerder aangetroffen, toch? Ja, van de zomermuggen hebben we een aantal muggen positief getest op het westnijlvirus. En was dat de allereerste keer dat jullie dat hebben aangetroffen? Dat klopt, ja. De eerste keer in Nederland, ja. Niet alleen muggen worden hier onderzocht, ook vogels. Die kunnen een reservoir vormen voor virussen. We nemen een keel- of snavelswab. Net als bij corona kunnen we dan ook bij vogels kijken of ze besmet zijn met het westnijlvirus. Ons alleen welbekend inmiddels. Nou ja, precies. Jij kijkt hier naar vogels vooral. In Wageningen onderzoeken ze echt de muggenpopulatie. Hoe belangrijk is die samenwerking als we het hebben over dat westnijlvirus? Heel belangrijk. Ik ben zelf dierenarts, maar ook viroloog. We hebben in principe verstand van virussen maar we werken met nog veel meer partners samen. Want door alleen naar muggen of naar vogels te kijken of naar mensen begrijpen we nog steeds niet hoe dat nou werkt in Nederland. Het goede nieuws is dat er tot nu toe gelukkig geen westnijlvirus bij de wintermuggen die zijn opgestuurd gevonden is. We maken ons zorgen over. Maar het is nog erg onzeker. Daarom zijn we hard bezig met kijken wat de rol is van steekmuggen daarin en wat doet het met de risico's van ziekte in Nederland.
