Name: De tabaksindustrie houdt nicotineverslaving in stand
Uploaded: 2025-08-28T15:30:00+02:00
Duration: 8 min 58 s
Description: Steeds minder mensen roken, maar vapen wordt steeds populairder. De e-sigaret werd ooit geïntroduceerd als gezond alternatief voor de gewone sigaret. Maar uit onderzoek blijkt dat vapen net zo verslavend is als roken. Zo wordt de tabaksindustrie nog steeds rijk van onze nicotineverslaving.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Dit is een reclame voor sigaretten uit de jaren vijftig. En dit is een recente reclame voor vapen. Nog eens. Een oude rookreclame en een nieuwe vapereclame. Zoek de verschillen. En dat zijn niet de enige overeenkomsten tussen roken en vapen. De tabaksindustrie heeft een nieuwe manier gevonden om het verslavende nicotine te verkopen bedoeld om mensen te laten stoppen met roken, zeggen ze. Maar tegelijkertijd. Ik was eigenlijk gewoon nieuwsgierig naar hoe het eigenlijk is om te doen. Het werd op een gegeven moment een trend. Steeds meer jonge kinderen gaan vapen. Ik rook, ik vape, ik blow. Dit is hoe zij de wereld aan de nicotine houden. British American Tobacco, een van de grootste tabaksfabrikanten ter wereld wist het al in 1958:  Roken zorgt voor longkanker. Overduidelijk. Concurrent Philip Morris concludeerde hetzelfde en ook een derde zei: Sigaretten veroorzaken kanker, bevorderen kanker en zijn giftig. Maar dat hielden ze jarenlang geheim. Deze documenten zijn pas veel later uitgelekt. Wat ze ondertussen wel lieten zien:  Roken is lekker, roken is cool en mannelijk. Kijk dan, paarden! Het is gezellig en sexy zelfs. Kortom, roken is een lifestyle die je moet willen. Ik zou zeggen het leidt je zo prettig af van je dagelijkse zorgen. Dat is hoe ze het verkochten. Intussen krijg je bij iedere hijs teer binnen. Da’s een combi van honderden giftige stoffen, waarvan een deel kankerverwekkend. Je inhaleert ook koolmonoxide waar je hartproblemen van kunt krijgen. En nicotine. Je hart klopt sneller, je bloeddruk stijgt en in je brein wordt het beloningssysteem geactiveerd. Je voelt je lekker of alerter. Nicotine is heel verslavend. Ook dat wist de tabaksindustrie al lang. En toch beweren ze 31 jaar later: Inmiddels hoor je overal: Stop met roken. Of liever: begin er niet aan. Er kwamen verplichte waarschuwingen. Extra onaantrekkelijk is de bedoeling. Reclames mogen niet meer.  Rookverboden werden ingevoerd. Een pakje peuken koop je op steeds minder plekken en kost inmiddels € 11,10. Maar ja, stoppen is heel lastig omdat het zo verslavend is. Nu rookt bijna een vijfde van de volwassen Nederlanders en 13,5% doet dat dagelijks. We weten van de mensen die blijven roken dat daarvan ongeveer de helft uiteindelijk aan de gevolgen van sigarettenrook overlijdt. En dat zijn in Nederland toch wel zo'n 19.000 mensen per jaar. Hoe krijg je nou de meest verslaafde rokers van de sigaret af? Mensen bij wie therapie, nicotinepleisters en nicotinekauwgom niet werken.  nter: de e-sigaret. Een elektronische sigaret met nicotine, maar zonder tabak. In theorie dus minder ongezond. Is nooit echt een hit geworden. Andere varianten van die e-sigaret slaan ook niet geweldig aan. En dan komen de eerste vapes op de markt. Dat zijn eigenlijk ook gewoon e-sigaretten  maar dan met een hippere naam en uitstraling. Het idee is hetzelfde: er zit nicotine in, maar geen tabak. En in plaats van verbranding wordt de inhoud alleen opgewarmd. In theorie is dat een stuk minder schadelijk. De tabaksindustrie zocht al jaren naar zoiets. Dit document komt uit 1979. Ze zoeken een product zonder verbranding, maar natuurlijk wel verslavend. Het liefst met nicotine. Ook die vapes lopen in eerste instantie niet echt storm. Er is gedoe met de veiligheid van de apparaten en rokers vinden de nicotinekick te slapjes. Tot de Juul. en Amerikaanse startup die vapen groot heeft gemaakt. Zij deden namelijk twee dingen anders dan de rest. Allereerst marketing. De reclames spreken ook een nieuwe groep aan met felle kleuren, jonge mensen en de associatie met vriendschap.  Andere merken nemen die strategie over. En zeg nou zelf:  sommige reclames lijken wel heel veel op die oude sigarettenspotjes. In een klassieke sigaret komt de nicotine uit de tabak die je rookt, slaat nogal op je keel. En is niet superefficiënt om het in je bloed te krijgen. Juul gebruikt nicotinezout, dat adem je makkelijker in en belandt sneller in je bloed. En dat doen ze ook nog eens in veel hogere doses dan een klassieke sigaret.  Het is dus veel verslavender.  Sinds Juul ging vapen viral. Letterlijk. Er kwamen wegwerpvapes, vapes met kleurtjes in allerlei vormen en maten en met smaakjes. Heel veel smaakjes.  In 2017 kon je in Nederland 16.000 vapevullingen kopen in zo'n 250 verschillende smaken. Volgens onderzoekers een belangrijke reden dat de vape zo populair is geworden ook onder mensen die niet roken en jongeren. Intussen gebruikt ruim één op de vijf Nederlandse jongeren tussen de 12 en 25 wel eens een vape. Er zit een smaakje aan. En met een drankje erbij. Dan is het altijd wel genieten.  Terwijl, de Juul was eigenlijk bedoeld om rokers van hun verslaving af te helpen. Ja, die uitspraak klopt niet helemaal, want inmiddels is ruim een derde van Juul opgekocht door Altria, het moederbedrijf van onder meer Marlboro. En dat geldt voor wel meer populaire vapes. Eigenlijk heeft iedere grote tabaksfabrikant inmiddels flink in vape geïnvesteerd. Omdat er in een vape dus geen tabak zit en de vloeistof wordt opgewarmd in plaats van verbrand noemen zij het rookvrij en dus minder ongezond. Is dat ook echt zo? Nou, er lijken minder schadelijke stoffen vrij te komen. Dat is alleen niet zo moeilijk vergeleken met de sigaret. En ook vapen is slecht voor je. Uit onderzoek blijkt dat vapen je longen en luchtwegen kan beschadigen. Het risico op tandproblemen verhoogt en mogelijk op meerdere plekken je DNA beschadigt. En nicotine verhoogt de kans op hartproblemen of depressie. Maar wat hier ook in staat, en misschien wel net zo belangrijk wat we nog niet weten, dat zijn vooral de langetermijneffecten. Want ja, die kun je nog niet bewijzen als iets nog maar kort bestaat.  Dus of vapen ook kanker veroorzaakt of andere gezondheidsissues daar zijn aanwijzingen voor, maar is nu nog niet te bewijzen. Al weten we steeds meer. Bij het gebruik van elektronische sigaretten komen giftige metalen vrij. Zo zou vapen het risico verhogen om lood, uranium en cadmium diep in te ademen. Die metalen tasten onder meer de hersenen en organen aan. Inmiddels zijn er ook voor vapes allerlei regels ingevoerd.  Ze mogen niet meer online verkocht worden, reclames zijn verboden het nicotinegehalte heeft een maximum, er staat een gezondheidswaarschuwing op en sinds dit jaar zijn in Nederland smaakjes verboden. Dan is natuurlijk de vraag: zorgt vapen nou met of zonder smaakje, er nou echt voor dat mensen afstappen van sigaretten? Nou, dat valt tegen. Sommige onderzoeken suggereren van wel, vooral als rokers gratis vapes en begeleiding krijgen.  Maar in andere onderzoeken gaan mensen juist roken en vapen tegelijk. En dat is al helemaal schadelijk. Hon Lik, die de eerste e-sigaret uitvond omdat hij zelf wilde stoppen met roken, is uiteindelijk ook niet gestopt.  En andersom dan, zorgt vapen ervoor dat juist een nieuwe groep begint met roken?  Daar lijkt het wel op, maar het is lastig om te bewijzen dat iemand die begint met roken na een vape zonder die vape nooit begonnen was. Omdat er wel zoveel aanwijzingen voor zijn, vooral onder jongeren... Ik rook, ik vape, ik blow. ...is dus onder meer het smaakjesverbod ingevoerd.  Al kun je nog steeds makkelijk aan zulke vapes komen.  Het is net als met het vuurwerkverbod. Mensen gaan er toch via via aankomen, dus dat maakt eigenlijk echt helemaal niks uit. Strawberry, cherry  Watermelon, ice... Ik heb nu Rainbow candy vandaag gekregen dus helemaal top.  acon. Baconsmaak, wauw! Met andere woorden: de tabaksindustrie blijft vol inzetten op nicotineproducten die zij een rookvrije toekomst noemen.

Iedereen weet dat roken ongezond is. Wat doet roken met je lichaam, hoe raak je verslaafd en hoe kun je ermee stoppen? 

Thema roken

Wat zijn de gevolgen van roken en hoe kun je ermee stoppen? Bekijk de video's van Schooltv.

Thema Roken Schooltv

Roken

De tabaksindustrie houdt nicotineverslaving in stand

LOGO'S OMROEPEN - BONT

NOS logo wit

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

Programmaheaders

Programmalogo's

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

Steeds minder mensen roken, maar vapen wordt steeds populairder. De e-sigaret werd ooit geïntroduceerd als gezond alternatief voor de gewone sigaret. Maar uit onderzoek blijkt dat vapen net zo verslavend is als roken. Zo wordt de tabaksindustrie nog steeds rijk van onze nicotineverslaving.

Mens en lichaam

Hoe is vapen zo populair geworden?

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.