Name: De scheepsschroef opnieuw uitgevonden
Uploaded: 2017-07-12T00:00:00+02:00
Duration: 3 min 35 s
Description: Al heel lang worden schepen op dezelfde manier vooruit gestuwd; met behulp van een schroef. Scheepsbouwkundige Bas Goris probeerde deze techniek opnieuw uit te vinden, en keek hiervoor goed naar de staart van een dolfijn.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Gek. De eerste vliegtuigen die werden gebouwd...zijn rechtstreeks gekopieerd van vogels. Maar een schip lijkt in niets op een vis. Tenminste: Tot nu toe niet. Want op de werf hierachter is het eerste schip gebouwd dat geïnspireerd is door een dolfijn. Bas, even terug in de tijd. De wereld was overzichtelijk. Alle schepen hadden een schroef en toen dachten jullie: dit kan anders. Dit kan anders. Wat is er mis met zo'n mooie grote schroef? Dat werkt toch ook prima? Een schroef is fantastisch. Ja. Het werkt heel goed. Alleen: Het nadeel is voor sommige schepen...als je er een grotere onder zet, steekt-ie er onderuit. Zoals hier. Als we hier de diameter groter maken, wordt-ie efficienter.	 Maar het past gewoon niet, want dan vaar je hem onder eruit. Dan komt de schroef onder de bodem van het schip te hangen. Precies. Dan werkt het niet meer. Met zo'n klein schroefje is het nadeel, als je hem hard ronddraait...Die tip, die nog harder rondgaat, want-ie zit verder van het midden...die gaat veel harder rond, omdat-ie hier een grote onderdruk krijgt...waardoor-ie gaat koken. Dat geeft veel schade. Op den duur kun je niet meer uit zo'n schroefpersen. Hij zit aan het randje van z'n kunnen. En dan zochten wij van: Kan dat anders? Kunnen wij toch meer vermogen erin zetten zonder dit soort effecten? Toen bouwden we een schaalmodel. Het eerste vleugeltje wat we gebruikten... voor ons schaalmodel van tien meter lang, daar konden we in zitten. Dit vleugeltje deed deze beweging. Nu herken ik ook de dolfijn erin. De eerste hindernis was 't ontwerpen van de overbrenging. Bas koos een ontwerp met krukassen. Hij kreeg er octrooi op. Maar daarna begon het pas echt. In alle disciplines die we hebben, waar we dit systeem nodig hebben, mechanica, hydrodynamica, het elektrisch systeem. Het dieselsysteem, de scheepsbouwkunde. Er zijn zoveel disciplines, in alles komen we nieuwe dingen tegen. Niemand durft garanties te geven. Ze weten het bij een schroef, hierbij durven ze het niet te zeggen. Bas zocht en vond een compagnon en, niet onbelangrijk, een schipper die het experiment aandurfde. Met z'n tweede schip. Dit is de Triade, het eerste schip met dolfijnstaartaandrijving. Vanaf hier is alles vernieuwd, alles anders dan het was. Hoe oud is dit? Dat is van 1931. 31?! Ja. Tjeetje. In Lobith gebouwd. 80 jaar later kreeg-ie een nieuwe achterkant. Ja. Een nieuw leven voor een oude dame. De Triade vervoert vandaag bewust geen vracht. Daardoor steekt-ie hoger boven het water uit en kunnen we de vin zien. Kijk, daar komt-ie. Mooi he? Zo natuurgetrouw. Het is echt net een dolfijn als je ernaar zit te kijken. Het verbaast me dat de vin relatief klein is, maar voor zoveel stuwing kan zorgen. Dat komt omdat-ie de hele breedte van het schip beslaat. Kijk. Er kan zoveel... Ja ja, hij doet het!

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

Programmaheaders

Programmalogo's

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

De Noordzee wordt drukker, met vrachtschepen en windmolens bijvoorbeeld. En dat betekent meer herrie onder water, soms met dodelijke gevolgen voor zeedieren. In deze interactieve special van de NOS ontdek je waarom geluid van levensbelang is voor dieren.

Scrollverhaal over onderwaterherrie in de Noordzee

Herrie achter de horizon

De Jurk en Het Scheepswrak is het verhaal van een unieke archeologische vondst uit het Palmhoutwrak voor de kust van Texel. In deze interactive ben je zelf een duiker in de Waddenzee. Zwem naar het wrak en ga op zoek naar bijzondere vondsten uit vervlogen tijden. 

Interactieve zoektocht naar een scheepswrak

De jurk en het scheepswrak

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

De duikboot wordt in 1620 uitgevonden door de Nederlandse uitvinder Cornelis Drebbel. Hoe heeft de duikboot zich sindsdien ontwikkeld tot oorlogsmachine en onderzoeksvoertuig?

Story over de geschiedenis van de duikboot

Hoe is de duikboot ontstaan?

De scheepsschroef opnieuw uitgevonden

Wat hebben wetenschappers te zeggen over ons persoonlijk leven, onze wereld, actuele onderwerpen en onze toekomst? Presentatoren: Dirk de Bekker, Elisabeth van Nimwegen en Lieven Scheire (NTR).

Logo Wetenschap

De Kennis van Nu in de klas

Het Youtubekanaal van NTR Wetenschap

Al heel lang worden schepen op dezelfde manier vooruit gestuwd; met behulp van een schroef. Scheepsbouwkundige Bas Goris probeerde deze techniek opnieuw uit te vinden, en keek hiervoor goed naar de staart van een dolfijn.

Techniek

Geïnspireerd door dolfijnen

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

ijsjes 

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.