Het is 10 juli 1584. In het hart van Delft verlaat een man zijn logeeradres. Hij komt uit Frankrijk en hij heeft een afspraak met Willem van Oranje. Onder een valse naam. Francois Guillon deed zich voor als een Franse protestant, die hulp aan kwam bieden. Hij had het vertrouwen van de prins gewonnen en had al een keer een opdracht voor hem uitgevoerd. Maar Francois Guillon is niet wie hij zegt dat hij is. Hij is geen Franse protestant, hij is een Franse katholiek. En zijn echte naam is Balthasar Gerards.
De prins had gegeten in de zaal hiernaast, komt de hal ingelopen en ziet hier staan op de plek waar ik nu sta: Balthasar Gerards met een radslotpistool in zijn binnenzak en op het moment dat hij de prins ziet schiet hij. Het is een minikanonnetje, in een schot, drie kogels. Recht door het hart van de prins. En de kogelgaten die daar zitten zijn nog altijd een tastbare herinnering aan die gebeurtenis.
We zijn in staatsgevangenis het Steen en dat is de plek waar Balthasar Gerards vrijwel direct na de moord werd overgebracht. Balthasar Gerards werd meteen gepakt, geen kans tot ontsnappen en dat wist ie misschien ook wel. Het eerste wat Balthasar Gerards doet in deze ruimte is vragen om pen en papier. Hij wil een bekentenis afleggen. Waarom? Het is voor hem heel belangrijk om vast te leggen waarom hij de prins vermoord heeft. Niet vanwege het geld, er was een enorm bedrag uitgeloofd. Niet vanwege de adellijke titel die hij zou krijgen. Omdat Willem van Oranje een ketter is en die moet uit de weg geruimd worden.
Na de schriftelijke bekentenis willen de folteraars kijken of het nog iets scherper kan. Zijn er handlangers, wie is de opdrachtgever? Maar ook willen ze hem straffen. Dus hij gaat op de pijnbank. Zijn ledematen worden gebroken, hij wordt boven een uur gehangen. Dit hele tafereel eindigt na vier verschrikkelijke dagen op de markt. Daar wordt Balthasar Gerards uiteindelijk terechtgesteld.
Op deze plek in de Nieuwe Kerk in Delft is Willem van Oranje begraven. Eerst met een eenvoudig monumentje en later met die imposante grafmonument. Op het grafmonument is Willem van Oranje twee keer te zien. Hier vooraan een strijdbare Willem en aan de zijkant een prachtig beeld van een slapende Willem van Oranje. Het grafmonument is gereedgekomen rond 1621. Dat is dus bijna 40 jaar na de dood van Willem van Oranje.
