Groep 3/4/5

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Maak kennis met de twaalf provincies van Nederland! Wat is de hoofdstad van Limburg en waar staat de provincie Gelderland om bekend? Bekijk de video’s en oefen met topo in de schoolplaat!

Land in zicht

Landen en grenzen

Land in zicht - provincies van Nederland

Aan de slag met topografie

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Nederland in puzzelstukjes
Twaalf provincies door elkaar
Nederland in puzzelstukjes
Waar ligt wat en wat ligt waar?
Hier bovenin ligt Groningen, dat wist je misschien al
Bekend van de Martinitoren en de eierbal
Als iemand zegt: 'Oant moarn!', dan zal je vast in Friesland zijn
Een Friese vlag die wappert op een zeilboot aan een lijn
In Drenthe vind je heide en wie goed heeft opgelet
Zag net die stenen op elkaar, dat heet een hunebed
Nederland in puzzelstukjes
Twaalf provincies door elkaar
Nederland in puzzelstukjes
Waar ligt wat en wat ligt waar?
Kijk, hier ligt Overijssel, op de IJssel vaart een boot
De kapitein eet krentenwegge, da's net krentenbrood
In Flevoland staan windmolens op kilometers gras
In de Oostvaardersplassen is de bodem een moeras
Er wonen edelherten in het bos van Gelderland
Maar wie woont er in dat kasteel daar aan de overkant?
Nederland in puzzelstukjes
Twaalf provincies door elkaar
Nederland in puzzelstukjes
Waar ligt wat en wat ligt waar?
De Heuvelrug van Utrecht is uniek, net als de Dom
Voor boterspritsen loop je met plezier een eindje om
Hee, wist je dat je bollenvelden in Noord-Holland vindt?
En ook het vliegveld Schiphol, waar een verre reis begint
In Zuid-Holland heeft iedereen in stroopwafels wel zin
Een propvol vrachtschip vaart de Rotterdamse haven in
Nederland in puzzelstukjes
Twaalf provincies door elkaar
Nederland in puzzelstukjes
Waar ligt wat en wat ligt waar?
De bolus en de Deltawerken… Zeeland, inderdaad
Weet jij uit hoeveel puzzelstukjes Zeeland zelf bestaat?
En heb je in Noord-Brabant om een worstenbrood gevraagd
Dan smul je als die bever daar, die aan de dijken knaagt
In Limburg zijn de vlaaien en de grotten heel speciaal
En carnaval is daar het grootste feest van allemaal
Nederland in puzzelstukjes
Twaalf provincies door elkaar
Nederland in puzzelstukjes
Kijk, de puzzel is al klaar!

De provinciepuzzel

Nederland bestaat uit twaalf provincies. Hoe moet je die ooit onthouden? Geen paniek! In dit lied puzzelen we de provincies in een mum van tijd in elkaar. Zing je mee?

Liedje over de 12 provincies van Nederland

Deze toren vind je in de stad Utrecht, hoofdstad van de provincie Utrecht. Dit is de Domtoren, de hoogste kerktoren van Nederland. Met deze kerk is iets geks aan de hand. De toren staat los van de kerk, met een plein ertussen. Dat komt zo: Tijdens een zware storm is het middelste deel van de kerk helemaal verwoest. Daar is nu het plein. De Domtoren doorstond de storm en bleef staan, en staat er nu nog steeds, net als het andere deel van de kerk. 
Dit koekje is typisch voor deze stad: de sprits, lekker boterig. Je vindt ze tegenwoordig in elke supermarkt, zonder of mét een laagje chocola. 
Het station van Utrecht is één van de grootste en drukste stations van Nederland. Omdat het zo ongeveer in het midden van het land ligt, komen hier dagelijks veel treinen langs. Waar zouden al die mensen naartoe gaan? 
De stad Utrecht is ook de stad van nijntje. Dit kleine konijntje werd bedacht door de Utrechtse schrijver en tekenaar Dick Bruna. In Utrecht vind je het nijntje-museum, beelden van nijntje op straat en zelfs een nijntje-verkeerslicht. 
Dit bijzondere huis staat in de stad Utrecht. Het is bedacht door de ontwerper Gerrit Rietveld, zo’n 100 jaar geleden. Hij maakte veel gebruik van de kleuren rood, geel en blauw, en zwart en wit. Het staat op de Werelderfgoedlijst zodat het bewaard blijft. Rietveld is ook bekend geworden door deze stoel. Zou ie lekker zitten?  
In de provincie Utrecht zie je op verschillende plekken nog overblijfselen van de Hollandse Waterlinie. Die Waterlinie was een plan van vroeger om Nederlandse steden te beschermen tegen aanvallers. Als een leger eraan kwam, werden er grote stukken land onder water gezet. Het was moeilijk hier lopend of te paard doorheen te komen, zeker met alle spullen die soldaten bij zich hadden. Voor boten was het te ondiep. De kanalen en forten zijn nog steeds te zien. 
Utrecht is de op één na kleinste provincie van Nederland. Toch vind je er naast steden en dorpen ook veel natuur. Bijvoorbeeld de Utrechtse Heuvelrug. Het is best bijzonder dat er midden in Nederland een heuvelachtig gebied is.  
In een tijd dat het heel koud was op aarde, duwden grote brokken ijs, gletsjers genaamd, tegen lagen zand en grind. Zo ontstonden deze heuvels en is het een gebied met veel bossen geworden. En in die bossen vind je... Een piramide? Ja echt, de pyramide van Austerlitz. Deze is niet gebouwd door de Egyptenaren, maar is ooit gebouwd als een ode aan Napoleon, die toen de baas was over Nederland. 
In het groen vind je verschillende planten en dieren. Er zijn loofbomen en naaldbomen. 
In het bos leven allerlei dieren. Verschillende vogels, zoals deze specht. Soms kan je een ree tegenkomen. Of een hagedis! Dassen wonen er ook. Maar die laten zich niet zo makkelijk zien, behalve als je een speciale nachtcamera hebt. 
Ook vind je hier een mooi stuifzandgebied: de Soester Duinen. In dit natuurgebied vind je veel zand. De wind verplaatst het zand steeds een beetje. Je kan er heerlijk in bomen klimmen, picknicken of wandelen. 
Groeten uit Utrecht!

De provincie Utrecht

De provincie Utrecht ligt in het midden van Nederland. De hoofdstad heet ook Utrecht. Daar vind je de Domtoren en een groot en druk treinstation. Ook Dick Bruna, de bedenker van nijntje, komt er vandaan. De Utrechtse Heuvelrug is een heuvelachtig gebied met veel bos.

Land in Zicht: de 12 provincies

Dit geluid hoor je alleen in Overijssel. Het is de midwinterhoorn. Dit instrument wordt alleen bespeeld in de winter. Overijssel ligt in het oosten van ons land, aan de grens met Duitsland. De hoofdstad van Overijssel is Zwolle. Het is een Hanzestad. De Hanze was een groep steden die in de middeleeuwen samenwerkte om veilig en eerlijk handel te drijven. Nederlandse steden zoals Kampen, Deventer en Zwolle verdienden veel geld door de Hanze. In Zwolle en andere hanzesteden staan nog veel gebouwen uit deze tijd. Deze steden liggen allemaal langs de rivier de IJssel. De IJssel is heel belangrijk voor Overijssel. Hij zit niet voor niets in de naam van de provincie! In de Middeleeuwen was de IJssel de belangrijkste handelsroute van ons land. Dit is een kogge, een schip uit die tijd. In Overijssel is een heleboel natuur, met veel heide en stuifzandgebieden zoals deze. Tijdens de een na laatste ijstijd zijn stuwwallen ontstaan, zoals de Sallandse heuvelrug. Perfect om lekker over te mountainbiken! 
In nationaal park Weerribben-Wieden kun je een tochtje maken in een fluisterboot. Die heet zo omdat ie bijna geen geluid gemaakt. Wel zo rustig voor de dieren hier. Dit is het dorpje Giethoorn, dat bekendstaat om zijn grachten. Veel toeristen komen hiernaartoe om tussen de typische Nederlandse huisjes te varen. Dit is krentenwegge, een specialiteit uit Twente, het oosten van Overijssel. Vroeger werd dit gegeten als er een baby was geboren. Weer eens wat anders dan beschuit met muisjes! Aan de rand van Twente ligt de stad Deventer. In de vijftiende eeuw werden hier al boeken gedrukt. Iedere zomer wordt hier de grootste boekenmarkt van Nederland gehouden. En in december wordt het centrum van Deventer omgetoverd tot het centrum van Londen uit de 19e eeuw. Honderden mensen zijn dan verkleed als personages uit de boeken van de schrijver Charles Dickens: het Dickensfestijn. Op oudejaarsdag kun je op veel plekken in Overijssel niet zonder oordoppen naar buiten. Carbid schieten is hier een eeuwenoude traditie. Carbid is een brandstof, en als die in aanraking met water en je er een vuurtje bijhoudt, krijg je een keiharde knal. Gaaf, maar wel van een afstandje. Groeten uit Overijssel.

De provincie Overijssel

In het oosten van Nederland vind je de provincie Overijssel. De hoofdstad is Zwolle. Overijssel staat bekend om de Hanze, de natuur en de midwinterhoorn. Ben jij er al eens geweest?

Dit is vuurtoren Westerlicht. Het is de bekendste vuurtoren van Zeeland. Hij waarschuwt schippers dat ze dicht bij de kust varen, om te voorkomen dat schepen de ondiepe bodem raken. Er zijn in Zeeland wel vijf vuurtorens! Wist je dat Zeeland een provincie is in het zuidwesten van Nederland? Zeeland ligt aan de zee en bestaat uit zes eilanden. Die eilanden zijn met elkaar verbonden door bruggen, tunnels en dijken. De hoofdstad van Zeeland is Middelburg. Het is een oude stad met veel oude gebouwen. Het was vroeger zelfs een hele belangrijke haven. De inwoners van Zeeland worden Zeeuwen genoemd. En sommige mensen spreken zelfs een dialect: het Zeeuws. Zeeland heeft typische lekkernijen. Zoals de Zeeuwse bolus; een zoet broodje met suiker en kaneel. Waarvan de vorm een beetje lijkt op een… drol! Of de Zeeuwse babbelaar; een zoet, toffee-achtig snoepje dat smaakt naar boter en karamel. Ook is Zeeland beroemd om zijn mosselen en oesters. In dorpen zoals Bruinisse en Yerseke worden al heel lang mosselen en oesters gekweekt. En natuurlijk worden ze na de oogst met veel plezier opgegeten! Een bijzondere sport in Zeeland is ringrijden. Een ruiter op een paard probeert dan een stok door een klein ringetje te steken. Het kleinste ringetje is net zo klein als het puntje van je pink. Vroeger waren er vaak overstromingen in Zeeland. In 1953 ging het echt mis: bij deze Watersnoodramp braken de dijken en raakten grote delen van de provincie overstroomd. Er zijn toen veel mensen en dieren omgekomen. Om te voorkomen dat dit vaker gebeurt, is er een slim plan gemaakt; het Deltaplan. Met dammen, sluizen en stormvloedkeringen wordt Zeeland nu goed beschermd tegen het water. De Oosterscheldekering is de grootste waterkering van Nederland! In de natuurgebieden in Zeeland leven onder andere herten, reeën en zelfs bizons! Ook zijn er moerassen waar het zeewater nog dagelijks in- en uitstroomt. Misschien ben je weleens op vakantie geweest in Zeeland. Er zijn lange stranden en duinen, zoals bij de kustplaats Zoutelande. Die je misschien wel kent van een bekend liedje. En wist je dat het ook de zonnigste provincie van Nederland is? Groeten uit Zeeland!

De provincie Zeeland

Hou je van zon, zee en strand? Dan zit je goed in Zeeland! Deze provincie in het zuidwesten van Nederland bestaat uit verschillende eilanden die met elkaar verbonden zijn door bruggen, tunnels en dijken. De hoofdstad is Middelburg. Zeeland is beroemd om mosselen en oesters. En wist je dat sommige mensen er Zeeuws praten?

Zo krijg je ze alleen in Noord-Brabant: echte worstenbroodjes. De naam zegt het al, het zijn broodjes met een gehaktworstje erin. Dit is één van de lekkernijen die typisch zijn voor deze provincie.  
De hoofdstad van deze provincie is ’s-Hertogenbosch. Deze stad staat bekend om een andere typische lekkernij: Bossche bollen! Dit zijn grote roomsoezen met een laagje chocola er overheen.  
’s-Hertogenbosch wordt ook wel Den Bosch genoemd en lag vroeger middenin een moeras. Door de binnenstad loopt de Binnendieze. Vanaf het water zie je de stad vanaf een hele andere kant! 
 
In de stad Eindhoven vind je ongelofelijk veel knappe koppen. Eindhoven wordt ook wel ‘Brainport’ genoemd, oftewel brein-haven. Ze noemen zichzelf ‘de slimste regio van de wereld’. Er zit een universiteit die zich specialiseert in techniek.  
Er worden allerlei bijzondere uitvindingen gedaan en getest, zoals deze: een nieuwe manier om energie op te wekken op festivals.  
Daarnaast zitten er veel bedrijven die slimme technische oplossingen bedenken. In deze stad werd in 1891 een gloeilampenfabriek geopend. Uiteindelijk groeit dit uit tot een groot bedrijf dat niet alleen gloeilampen maakt, maar ook radio’s, scheerapparaten en apparatuur voor in ziekenhuizen. 
Een ander bedrijf maakt kleine, maar onmisbare technologie: chips. Zonder chips zouden smartphones niet bestaan en zou een computer zo groot als een klaslokaal zijn.  
 
Noord-Brabanders staan erom bekend dat ze praten met een zachte G. 
 “Ja, da’s gewoon een stukje eigen. Da’s Brabants en daar word je mee geboren. Als je het niet hebt, dan... dan heb je het niet.”

In Noord-Brabant vind je ook heel veel mooie natuur, zoals de Biesbosch. Dit ligt deels in Zuid-Holland en deels in Noord-Brabant.   
Dit gebied is bijzonder, omdat je hier hoog water en laag water hebt. Zoals eb en vloed bij zee, maar dan met zoet water. Het is een doolhof van riviertjes en er komen veel verschillende planten en dieren voor, zoals verschillende watervogels.  
Ook de visarend komt hier voor. Zie je dat hij een vis in zijn klauwen heeft?  
En dit dier is ook erg bijzonder… De bever! Hij gebruikt takken om een huis te bouwen, dit heet een burcht.  
  
Een ander bijzonder gebied is de Loonse en Drunense Duinen. Deze duinen liggen niet aan zee, maar zijn een groot gebied met bos, heide en vooral veel zand. Doordat de wind het zand verplaatst, ziet het er hier door de jaren heen steeds een beetje anders uit. Hier kan je heerlijk uitwaaien!  
  
Iets verderop vind je ook een groot, bekend pretpark.  
  
De bodem bestaat in Noord-Brabant vooral uit zandgrond. Op die grond kan dit plantje prima groeien: de aardbei. Heerlijke zomerkoninkjes uit eigen land. 
 
En wat kan er natuurlijk niet ontbreken als het om Noord-Brabant gaat? Carnaval! Van oudsher is dit een katholiek feest.   
Iedereen is verkleed of draagt een kiel. De polonaise mag natuurlijk niet ontbreken, net als confetti.  
De leiding over de stad of het dorp is dan even in handen van Prins of Prinses Carnaval. Mensen genieten van de optochten in verschillende steden en dorpen…  
En overal is muziek, door blaasbands, harmonie-orkesten en andere carnavalsartiesten. 
 
Groeten uit Noord-Brabant!

De provincie Noord-Brabant

De provincie Noord-Brabant staat bekend om worstenbroodjes en Bossche bollen. De hoofdstad is ’s Hertogenbosch. De regio Eindhoven wordt ook wel Brainport genoemd. Er zit een technische universiteit en veel bedrijven die slimme technische oplossingen bedenken. Brabanders praten met een zachte G en tijdens carnaval is het groot feest.

Dit zijn de grachtenpanden in Amsterdam. Deze hoge, smalle huizen werden langs de grachten gebouwd. De rijke kooplieden gebruikten boten en konden zo gemakkelijk hun spullen in- en uitladen via het water. De hijsbalken waarmee handelaars hun volle zakken omhoog hesen, zijn nog steeds te zien bovenaan de pakhuizen! 

Die grachten waren er niet altijd. Ze werden gebouwd in een tijd dat Amsterdam steeds rijker werd.  
De Verenigde Oost-Indische Compagnie, de VOC, was een Nederlands handelsbedrijf in de 17e eeuw. Toen het grootste bedrijf ter wereld. De VOC voer met grote schepen helemaal naar Azië toe, om kostbare spullen zoals goud, peper en kaneel mee terug te nemen.  

Die grachten liggen als halve cirkels om het centrum van de stad. Dit lijkt een beetje op een riem, een gordel. Daarom wordt dit de grachten-gordel genoemd. 

Amsterdam is de grootste stad in Noord-Holland. Het is ook de hoofdstad van Nederland.  
De Amsterdamse luchthaven Schiphol is groter dan sommige Nederlandse steden. Het is een belangrijk vliegveld in Europa en het is zelfs één van de grootste vliegvelden ter wereld!  

De hoofdstad van Noord-Holland is Haarlem. Haarlem wordt ook wel de bloemenstad genoemd, omdat het midden in de bollenstreek ligt. Er worden hier veel bloemen geteeld. 

Dit is de kaasmarkt in de stad Alkmaar. De kaasmarkt vindt hier al eeuwenlang plaats. Veel toeristen komen speciaal naar Alkmaar om te zien hoe de kaas wordt gewogen en verhandeld zoals dat vroeger ging.

In Noord-Holland zijn een heleboel gebieden die vroeger onder water stonden, drooggemaakt. De Beemster is het bekendste voorbeeld hiervan in Noord-Holland. Met behulp van molens is het water weggepompt en ontstonden er kaarsrechte weilanden.

Tussen Noord-Holland en Friesland ligt water. De Afsluitdijk is een dijk die Noord-Holland met Friesland verbindt. Je kan er overheen wandelen, fietsen of rijden. Zo ben je een stuk sneller aan de overkant.  
Én hij heeft een hele belangrijke taak: de Afsluitdijk beschermt grote delen van Nederland al bijna 100 jaar tegen overstromingen. 

Noord-Holland ligt aan de Noordzee.  
Langs de kust liggen ook veel duingebieden waar verschillende soorten dieren leven zoals vossen, bizons en herten. 
Je vindt hier bekende stranden zoals Egmond aan Zee, Bloemendaal en Zandvoort. Veel mensen nemen als het lekker weer is een duik in de zee of spelen op het strand. 
 In Zandvoort vind je ook de Formule 1-racebaan.  

Er hoort ook één Waddeneiland bij Noord-Holland: Texel! Dit is het grootste Nederlandse Waddeneiland.  Op Texel worden veel schapen gehouden. Sommige schaapskuddes onderhouden het landschap als een soort levende grasmaaiers. 
In de Slufter, een bijzonder natuurgebied op Texel, kan het zoute water van de zee het duingebied in stromen. Daardoor groeien er veel bijzondere planten, en leven er veel verschillende vogels zoals de lepelaar met zijn bijzondere snavel, en de eidereend. Met een beetje geluk kun je er zelfs zeehonden spotten. 
Groeten uit Noord-Holland!

De provincie Noord-Holland

In de provincie Noord-Holland vind je de hoofdstad van Nederland: Amsterdam. De hoofdstad van de provincie is Haarlem. In Noord-Holland vind je de luchthaven Schiphol, de kaasmarkt van Alkmaar, het circuit in Zandvoort en veel mooie stranden aan de Noordzee. Ook hoort er een Waddeneiland bij Noord-Holland: Texel.

Kijk, dit is nou een eierbal. Deze bijzondere lekkernij vind je in het noorden van Nederland: in de provincie Groningen! Het is een krokante snack met een gekookt ei in het midden. 
Niet alleen de provincie heet Groningen, ook de hoofdstad van de provincie. In de stad Groningen wonen veel jonge mensen. Dat komt doordat er een grote universiteit zit en veel andere opleidingen. Er wonen veel studenten die vaak speciaal voor hun studie naar Groningen verhuizen.  
In de stad vind je deze toren, de Martinitoren. Door de mensen in de stad wordt hij vaak d’Olle Grieze genoemd, de oude grijze. Hij staat hier al meer dan 500 jaar. 
 
Elk jaar begint rond september de suikerbietenoogst. De bieten worden van het land gehaald en naar de fabriek gebracht. In de fabriek wordt er suiker en stroop van gemaakt. Dat kan vervolgens lekker over een pannenkoek. 
Het landschap hier is deels zo plat als een pannenkoek. Toch is de provincie weer niet zó plat: Sommige dorpen liggen hier op aangelegde heuvels, die noemen ze wierden.  Want hier waren vroeger nogal eens overstromingen. Op deze manier hielden mensen toch droge voeten en droge huizen. Handig! 
Je vindt hier in Groningen geen kastelen, maar wel borgen. Dat zijn een soort kleine kasteeltjes. Hier woonde vroeger de Groninger adel, de rijke mensen van de provincie Groningen. 
 
In 1959 werd er een bijzondere ontdekking gedaan: er zat gas onder de grond in Groningen. Het gas werd onder de grond weggehaald en gebruikt om huizen te verwarmen of om op te koken. Maar doordat het gas uit de bodem werd gehaald, begon de aardbodem te bewegen en ontstonden er aardbevingen. Dat is een groot probleem. Daardoor gaan huizen in Groningen kapot. De overheid moet de Groningers nu helpen om de huizen weer te repareren. 
 
Door het uitgestrekte landschap kan je hier heel ver kijken en er is veel rust en ruimte. 
 
Ook vogels voelen zich hier thuis. Er zijn veel plekken waar ze nesten kunnen maken en ze kunnen hier veel voedsel vinden.  
Een hele bijzondere vogel die je in Groningen vindt is de zeearend. Dit is een indrukwekkend grote roofvogel die jaagt op vis en kleinere vogels. 
Bij het Lauwersmeer vind je Schotse Hooglanders en wilde paarden. Dit zijn konikpaarden.  
Groningen ligt aan de Waddenzee. Daar leven veel zeehonden. Als ze ziek worden of hulp nodig hebben, worden ze opgevangen in de zeehondenopvang. Als ze weer beter zijn, gaan ze weer terug naar zee. Doei zeehonden! 
Groeten uit Groningen!

De provincie Groningen

In het noorden van Nederland vind je de provincie Groningen. Het ligt aan de Waddenzee en er is veel rust en ruimte. Vroeger werd er gas onder de grond weggehaald om op te koken en huizen mee te verwarmen. In de hoofdstad, die ook Groningen heet, wonen veel jonge mensen. Bij veel snackbars kan je een eierbal eten.

Dit koekje ken je vast wel: de stroopwafel. Hij wordt overal in Nederland gegeten. Maar wist je dat ie eigenlijk uit de provincie Zuid-Holland komt? Het kleverige koekje is hier in de 19e eeuw voor het eerst gemaakt, van restjes koek en deeg, gemengd met stroop. Tada, de stroopwafel!  
Zuid-Holland ligt in het zuidwesten van Nederland, aan de Noordzee. De hoofdstad van Zuid-Holland is Den Haag. Je kent de stad misschien van de hoge gebouwen, het strand of Madurodam. De Nederlandse regering zit ook in Den Haag.  En in de Ridderzaal leest de koning elk jaar op Prinsjesdag de troonrede voor. Zuid-Holland is een drukke provincie: het is zelfs een van de meest dichtbevolkte gebieden ter wereld. In Rotterdam vind je de grootste haven van Europa. Hier varen elke dag containerschepen van over de hele wereld met goederen in en uit. Computers, schoenen, speelgoed; Bijna al onze spullen komen op deze manier het land in. Via de Nieuwe Waterweg kunnen zelfs de grootste containerschepen de haven in. De reis is dan nog niet voorbij, want met vrachtwagens, treinen en kleinere schepen worden de containers daarna verder vervoerd.  In 1940 breekt in Nederland de Tweede Wereldoorlog uit. Rotterdam wordt daarbij zwaar getroffen. De hele stad wordt verwoest en moet opnieuw worden opgebouwd. Rotterdam is daardoor een moderne stad, met bijzondere gebouwen zoals deze beroemde kubuswoningen, de Erasmusbrug en de Euromast, een uitkijktoren van bijna 200 meter hoog. Samen met de grote steden Den Haag, Amsterdam, Utrecht en Almere vormt Rotterdam de Randstad. Bijna de helft van alle Nederlanders woont in de Randstad. Ondanks de drukte, is er in Zuid-Holland ook een heleboel natuur. Dit gebied heet Het Groene Hart. Je kan wel zien waarom het zo heet! Er is een heleboel water waar je goed kunt varen, kanoën of suppen. En de grutto heeft het hier ook prima naar zijn zin. Al dat water brengt ook gevaren met zich mee. Want omdat Zuid-Holland lager ligt dan de zee, moet het land goed beschermd worden. Na de watersnoodramp van 1953 werden de deltawerken gebouwd. Deze waterkeringen beschermen Zuid-Holland tegen het water. De Maeslantkering bij Rotterdam is de grootste waterkering ter wereld! De twee armen die het water kunnen tegenhouden, zijn net zo groot als de Eiffeltoren! Dit zijn de molens bij Werelderfgoed Kinderdijk. Ze zijn meer dan 300 jaar geleden gebouwd om het natte landschap droog te maken. Door de wind gaan de wieken draaien en wordt het water met een waterrad omhoog geschept. Een slimme uitvinding, want zonder onze molens zou de helft van Nederland onder water staan! De molens trekken veel toeristen. En in het voorjaar staan mensen in de rij voor een selfie in de bollenvelden in Zuid-Holland. Er is zelfs een speciaal bloemenpark waar je kunt wandelen tussen tienduizenden tulpen en hyacinten. Groeten uit Zuid-Holland!

De provincie Zuid-Holland

Zuid-Holland is de drukste provincie van Nederland. Het heeft grote steden, een enorme haven, maar ook veel natuur. Nergens in Nederland vind je zoveel molens als in Zuid-Holland. En wist je dat de stroopwafel ook uit Zuid-Holland komt?

Dit is een burlend edelhert. Hij maakt dat geluid om indruk te maken op de vrouwtjes. Zo te zien wil het nog niet echt lukken! Er leven een heleboel edelherten in Gelderland. Gelderland is de grootste provincie van Nederland, en ligt in het midden van ons land. Gelderland heeft ontzettend veel natuur. Nergens in Nederland vind je zoveel bossen als in Gelderland. In de bossen op de Veluwe leven reeën, moeflons, zwijnen en nog veel meer dieren. Ook de wolf heeft het hier naar zijn zin. Als je vroeg opstaat, heb je de meeste kans om deze wilde dieren te spotten. Je kunt op De Hoge Veluwe wandelend verkennen, maar ook op de fiets. Er stromen drie grote rivieren door Gelderland: de Waal, de Rijn en de Maas. Dit gebied wordt daarom ook wel rivierenland genoemd. Als het veel regent, stijgt het water in de rivieren. Het kan dan gebeuren dat het land naast de rivier onder water komt te staan. Dat noem je uiterwaarden. Maar de dijken zorgen ervoor dat het land erachter niet kan overstromen. Dit is geen woestijn, maar de grootste zandverstuiving van Nederland, het Kootwijkerzand. De natuur kan hier lekker zijn gang gaan. Lang geleden zijn de Romeinen de baas in grote delen van Europa. En dwars door Gelderland loopt de noordgrens van het Romeinse Rijk, de limes. Op sommige plekken kun je dat nog steeds zien. Hier bij Nijmegen bijvoorbeeld staat dit beeld van een Romeins masker dat gevonden is in de rivier de Waal. Eeuwen later, tijdens de Tweede Wereldoorlog, wordt er in Gelderland veel gevochten. De hoofdstad van Gelderland is Arnhem. Ook deze stad werd zwaar geraakt door de Tweede Wereldoorlog en moest voor een groot deel opnieuw worden gebouwd toen de oorlog voorbij was. Het is nu een grote stad met veel winkels en musea, zoals het openluchtmuseum. Hier kun je ervaren hoe Nederland er vroeger uitzag. Ook in de rest van Gelderland struikel je bijna over de musea en kastelen. Zoals Slot Loevestein en kasteel Doornenburg. Ze zijn gebouwd in de Middeleeuwen door rijke vorsten. Veel kastelen zijn nu musea geworden waar van alles te beleven is. Dit is de Betuwe. Deze streek in Gelderland staat bekend als de fruittuin van Nederland. Er wordt namelijk heel veel fruit gekweekt, zoals peren, appels en dikke, rode kersen. In de zomer is de Gelderse stad Nijmegen een week lang de wandelhoofdstad van Nederland. Tijdens de Vierdaagse trekken tienduizenden mensen hun wandelschoenen aan om vier dagen achter elkaar 30, 40 of 50 kilometer te wandelen in de omgeving van Nijmegen. Een soort avondvierdaagse voor echte doorzetters! Bij de finish krijgen alle wandelaars een medaille en een heleboel bloemen. Tja, waar moet je die nou weer laten? Groeten uit Gelderland!

De provincie Gelderland

Gelderland is de grootste provincie van Nederland. De hoofdstad van Gelderland is Arnhem. In Gelderland stromen grote rivieren, vind je veel kastelen en grote bossen waar je wilde dieren kunt spotten, zoals het edelhert.

Dit is de vlag van de provincie die we helemaal in het noorden van ons land vinden: Friesland. Je ziet deze vlag op heel veel producten uit Friesland. Friezen zijn dan ook erg trots op hun provincie. Ze hebben zelfs een eigen taal: het Fries. Alle plaatsnamen in Friesland hebben behalve een Nederlandse, ook een Friese naam. De meeste mensen in Friesland spreken zowel Nederlands als Fries, en kinderen leren het ook allebei op school. De Waddeneilanden Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog horen ook bij Friesland. Je moet wel even de Waddenzee oversteken om er te komen. Als je geluk hebt kom je een zeehond tegen. Elk Waddeneiland heeft zijn eigen karakter, maar op elk eiland vind je oude dorpjes, een heleboel duinen en kilometerslange stranden. Geen wonder dat veel mensen er graag op vakantie gaan.  In Friesland is veel ruimte en rust. Je vindt er uitgestrekte weilanden, maar ook duingebieden, moerassen en bossen. En als het eb is, kun je over de bodem van de Waddenzee lopen. Ook zijn er in Friesland een heleboel meren. Veel toeristen komen dan ook graag naar Friesland om te varen en te watersporten. Als het water in de winter bevroren is, kun je er schaatsen. Heel soms is het ijs dik genoeg voor de allergrootste schaatswedstrijd van Nederland: de Elfstedentocht. Dit is een tocht van meer dan 200 kilometer langs 11 Friese steden.  Zelfs de koning heeft de Elfstedentocht een keer geschaatst! Op deze bijzondere brug in Friesland staan de portretten van duizenden schaatsers die de tocht hebben uitgereden.  Andere Friese sporten zijn skûtsjesilen en fierljeppen, dat is Fries voor polsstoksverspringen. De hoofdstad van Friesland is Leeuwarden. Je herkent de stad aan zijn grachten en aan de scheve toren, de Oldehove. Leeuwarden is ook een echte kunststad, overal op straat kom je beelden en schilderingen tegen. Bekende Friese specialiteiten zijn oranjekoek en suikerbrood, of sûkerbole in het Fries. 
Friesland telt maar liefst vier werelderfgoederen. Dat zijn gebouwen of gebieden die erg bijzonder zijn en daarom beschermd moeten worden. Eén zo’n bijzonder gebouw is dit museum in het stadje Franeker: het oudste planetarium ter wereld. Het is een bewegend model van alle planeten in ons zonnestelsel, gemaakt door de Fries Eise Eisinga. En: hij doet het nog steeds! Omdat Friesland erg laag ligt, overstroomde het vroeger vaak. Daarom zijn een heleboel boerderijen en kerken gebouwd op terpen. Op deze zelfgemaakte heuvels kregen de mensen geen natte voeten. Groeten uit Friesland!

De provincie Friesland

Friesland is een bijzondere provincie: er horen maar liefst vier eilanden bij. De mensen spreken er hun eigen taal: het Fries. De hoofdstad is Leeuwarden. Friesland is een sportieve provincie: je kunt er heerlijk varen, fierljeppen en schaatsen.

Als je in Flevoland bent, is er altijd wel een windmolen in de buurt. Je vindt ze natuurlijk ook in de rest van Nederland, maar hier in Flevoland horen windmolens echt bij het landschap. Flevoland is de jongste provincie van Nederland. En het bijzondere is: het is helemaal door mensen gemaakt!  Op de plek waar Flevoland ligt, was eerst alleen maar water: de Zuiderzee. Omdat er vaak overstromingen waren, werd de Afsluitdijk gebouwd. Zo ontstond het IJsselmeer. Daarna werden er nog meer dijken gebouwd op de plek waar Flevoland moest komen. Het water binnen de dijken werd weggepompt, en zo ontstond er nieuw land: Flevoland dus.  In 1986 is het zover: Flevoland wordt de twaalfde provincie van Nederland. Dit is Cornelis Lely, de bedenker van Flevoland. De hoofdstad van Flevoland is naar hem vernoemd: Lelystad.  Kun je je voorstellen, dat hier vroeger alleen maar water was? Dat hier nu land is, hebben we dus te danken aan Cornelis Lely en zijn slimme plan om Nederland een stukje groter te maken.  Aan het water in Lelystad vind je dit kunstwerk, een gehurkte man die uitkijkt over het water. Het is net zo hoog als een flatgebouw van acht verdiepingen! Van dichtbij lijkt het wel een beetje op een spinnenweb. Lelystad is trouwens niet de grootste stad van Flevoland, dat is namelijk Almere. Hier staan veel moderne gebouwen in allerlei vormen en kleuren. Omdat Flevoland nog niet zo lang bestaat, vind je er geen Middeleeuwse kastelen of oude bossen. Maar wel heel veel natuur. Zoals de Oostvaardersplassen. Dit moerasgebied is eigenlijk toevallig ontstaan. Na de inpoldering van Flevoland bleef het hier nat, en kon de natuur lekker zijn gang gaan. Nu is het een echt dierenparadijs. Deze paarden kunnen lekker rondrennen. En deze koeien zijn een soort harige grasmaaiers: door te grazen houden ze het gebied open voor andere dieren, zoals broedende vogels. De rest van Flevoland bestaat vooral uit akkers en weilanden. Omdat de grond heel vruchtbaar is, wordt er in Flevoland heel veel voedsel verbouwd, zoals aardappels, bieten en spruitjes. Best knap, voor de kleinste provincie van Nederland. Groeten uit Flevoland!

De provincie Flevoland

Flevoland is de jongste provincie van Nederland. De hoofdstad is Lelystad. Flevoland is een polder, die helemaal door mensen is gemaakt. Je vindt er veel natuur, akkers en een heleboel windmolens.

Dit zijn geen gewone taarten, dit zijn Limburgse vlaaien. En daarvoor moet je echt in de provincie Limburg zijn.   
Limburg ligt in het zuiden van Nederland, vlakbij België en Duitsland. Het landschap is hier niet zo plat als in de rest van Nederland, maar juist heuvelachtig. Bovenop deze berg komen drie landen bij elkaar: Nederland, België en Duitsland. Het drielandenpunt! De hoofdstad van Limburg is Maastricht. En zoals de naam al zegt, ligt Maastricht aan de rivier de Maas. Om in het centrum te komen steek je de Sint Servaasbrug over, de oudste brug van Nederland.  Limburg heeft iets wat geen andere Nederlandse provincie heeft: grotten!  De grotten zijn lang geleden door mensen gemaakt, toen ze op zoek waren naar mergel, een soort steen. Dit is een oude kalksteengroeve. Je kunt goed zien hoe diep ze hebben gegraven. Nu is het een natuurgebied. 
Vroeger werd in Limburg steenkool uit de grond gehaald. Dat zijn deze zwarte kolen. Ze werden gebruikt om huizen mee te verwarmen. De mijnen zijn nu gesloten, maar in Limburg zijn ze er nog steeds heel trots op. 
Dit is een feest waar Limburgers het hele jaar naar uitkijken: carnaval! Er rijden dan grote optochten met praalwagens door de straten en iedereen is verkleed en geschminkt.  Elke gemeente heeft zijn eigen prins of prinses Carnaval. Die draagt een speciale steek op zijn of haar hoofd én krijgt de sleutel van de stad. Carnaval is een katholiek feest. Veel mensen in Limburg zijn dan ook katholiek. Dat betekent dat ze geloven in god en Jezus. Als je een katholieke kerk binnenkomt, word je vanzelf een beetje stil. Op straat kun je deze kapelletjes tegenkomen, een soort minikerkjes. Limburgers zijn heel trots op hun eigen taal: het Limburgs. Kinderen in Limburg leren het zelfs op school. Dat hoor je niet vaak, een provincie met een eigen taal. 
Groeten uit Limburg!

De provincie Limburg

In het zuiden van ons land vind je de provincie Limburg. De hoofdstad is Maastricht. Limburg heeft heuvels, carnaval en vlaaien. Wat Limburg extra bijzonder maakt is de eigen taal: het Limburgs. Het is er gezellig met een zachte g!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Land in zicht

Type videos