Klas 1/2/3

Logo Omroep KRO-NCRV - Bont

LOGO OMROEPEN

KRO-NCRV

De Keuringsdienst van waarde vertelt het verhaal achter doodgewone producten uit de supermarkt, van banaan tot leverworst (KRO-NCRV).

Keuringsdienst 2024

Arbeid, productie en bedrijf

Keuringsdienst van waarde in de klas

Keuringsdienst presentator

Keuringsdienst van waarde

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Aan veel vegetarische en veganistische producten...

worden vitamines toegevoegd.

Zoals vitamine B12.

In dierlijke producten zitten die van nature al...

...maar waar haalt de koe ze eigenlijk vandaan?

Zij eet toch ook alleen plantaardig?

Ik heb havermelk gekocht.

En ik zie dat er B12 aan is toegevoegd,
zit dat ook in koeienmelk?

Ja, bij
ons zitten alle vitamines er gewoon in.

Dat is wat de koeien
gewoon puur produceren.

Een koe heeft dat dus van nature...

maar als je plantaardig eet ben
je afhankelijk van supplementen.

Ja, wat ik vind is
dat koeienmelk het allerbeste wat er is.

Ik ben geen voorstander
van troep uit de fabriek.

Hoe maak je melk van haver?

Ersin gaat langs bij een fabriek
waar havermelk gemaakt wordt.

Goeiemiddag.
Ersin Kiris, Keuringsdienst van Waarde.

Boris van Roa.
Jullie maken hier havermelk.

Ja, dat wordt hier gemaakt.

Daar zijn we dan.

Hier wordt de haver gemolken?

Ja, hier melken we de haver.

Wat zit er nou eigenlijk allemaal in havermelk?

Nou, het begint allemaal met ja,
met de haver.

Ja, en dan voegen we mineralen
en vitaminen toe zoals...

vitamine B12, vitamine D2...

riboflavine, calcium.

Maar die vitaminen zitten dus niet in haver?

Nee, die zitten niet in haver.

Die moeten we wel echt toevoegen.

Maar wat is het eigenlijk,
B12?

B12 is een vitamine dat we nodig
hebben om te bestaan.

We hebben het nodig om te kunnen bestaan?

Ja.

Ik had een vraag over vitamine B12, want
wat doet dat eigenlijk precies met je, B12?

B12 is goed voor je energieniveau...

en goed voor geestelijke focus.

Vooral geheugen, zenuwstelsel,
energiehuishouding...

voeding, talloze dingen.

Wat gebeurt
er als je het helemaal niet hebt?

Als je te weinig B12 hebt?

Ja. Pijn, tintelingen,
psychische klachten, neerslachtigheid.

Oke, Jezus.
Ja, bloedarmoede.

Het is
meestal na een jaar of drie dat veganisten...

beginnen echt af te takelen.

Echt waar?

En hier wordt dan
een vitamine toegevoegd.

Dit?

In deze  tank worden toegevoegd
en dit inderdaad, deze witte poeders staan hier...

daar zitten vitaminen in.
Dit? Vitamine?

Dit is calcium.
Oh, calcium?

Voor sterke botten.

Ja, want daar zit ook veel van in melk.

Ja daar zit ook veel van in melk,
dus dat voegen we ook toe...

om het dezelfde voedingswaarde te geven.

En waar is B12 dan?
B12 zit hierin.

Is dit B12?

Onder andere.

Ja, we voegen eigenlijk de vitaminen toe
die je normaal ook in melk hebt.

Je bent echte melk aan het namaken.

Ja, maar dan zonder koeien.

In zuivel zitten dus essentiële vitamines die planten ons niet kunnen geven.

Haalt de koe die allemaal uit het gras dat ze eet?

Dat ligt aan de boer.

Pieter Hulst,
Keuringsdienst van waarde.

Ben van Tilburg, aangenaam.

U bent melkveehouder.

Ja, klopt ja.
Ja, we staan...

We staan nu op
het eten van...op het eten van de koeien ja.

Je ziet heel veel gras.

Tweederde is ongeveer gras en een derde is
ongeveer, zijn onze kruiden zeg maar.

En die koeien, die eten
het allemaal?

Die eten alles,
ze eten bijna alles, zeker. Ja.

Ik dacht dat een koe altijd
alleen maar gewoon gras at.

Nee, nee, een koe eet alles.
Die vindt kruiden ook heerlijk.

Ja, en in kruiden zitten
weer andere mineralen dan in gras.

Wat zijn precies die mineralen dan?

Zoals ijzer, selenium, mangaan...

Allerlei...
Heel veel mineralen.

Nou, ik zou niet weten
welke allemaal, maar echt heel veel.

En dat heeft een koe nodig...

Dat heeft een koe nodig
om gezond te blijven en melk te geven.

En dat zit niet in gras, maar wel in
zo'n bloemetje.

Ja, dat klopt.

En als ik dus dan melk van die koe drink
of vlees van die koe eet...

dan krijg
ik die mineralen via die koe weer....

in mijn lijf?

Ook, zeker weten.
Ze zeggen wat er in gaat...

komt er in grote lijnen ook weer uit,
zeg maar.

Er komt gezondere melk uit, zeker.

Dat is toch wel wonderlijk, zeg.

Zeker.

Ieder dier heeft B12 nodig?

Ja, ieder dier heeft B12 nodig.
Echt waar?

Ja, eigenlijk hebben
alle organismen het nodig...

maar kunnen mensen het niet zelf maken.

Dus we moeten het uit voeding halen.

Oké, maar het zit dus van nature...

in een koe.
Ja.

Een echte koe is
eigenlijk een B12-fabriek.

Inderdaad.

Die koe eet alleen maar planten toch?

Die eet alleen maar planten.

Dus in een van die vier magen
gebeurt iets...

Gebeurt iets dat er
dus vitamine B12 in de melk...

en in het vlees terechtkomt.
En wij zijn biologisch dynamisch.

Dan boer je met de natuur mee, zeg maar.

En daarom krijg je al die kruiden.

Maar dus de meeste boeren, 90% van de boeren...

die hebben
gewoon alleen maar gras.

Alleen maar gras, 100% gras.

Waarom zou je dat doen?

Dan kan je dus heel veel gras van
een hectare halen, kan je heel veel melk produceren.

Het is ook een beetje te begrijpen
want elke boer wil wat verdienen.

Want gras is melk?

Gras is melk.

Dus een efficiënte boer...

Die wil eigenlijk helemaal geen
mooie madeliefjes en paardenbloemen.

Nee, nee, die, die hebben
daar minder behoefte aan.

Klopt, die willen liever veel gras.

Waar halen die koeien dan
die essentiële mineralen vandaan?

Die worden in de stal, zeg maar uit een zakje toegevoegd.

Zeg maar alle mineralen die hier groeien kan je ook
kopen in een zak.

Ja? En dan kan je mengen door je voer.

Dus eigenlijk alles wat hier zo mooi in
de grond groeit...

dat kun je ook gewoon heel eenvoudig in
een zakje kopen?

Klopt ja.

Essentiële mineralen voor de koe,
zeker.

Ja, zo gaat dat,
dat is heel normaal.

De meeste koeien hebben dus supplementen nodig...

om genoeg melk en vlees te produceren.

Maarten gaat langs bij een vitamineproducent.

Maarten Remmers.

Wiebe Tromp, directeur van Tromp Mineralen.

Ja, jij zit
in de voedingssupplementen...

voor koeien.

Zit hier nou ook...

Want ja, je hoort vaak als je
als je vegetarisch eet...

of plantaardig
dat je dan vitamine B12 moet nemen.

Ja.

Weet je wel, dat je daar vitaminepillen van
moet nemen. Krijgen koeien die...

vitaminen ook?

De B12 niet...

maar erwordt kobalt aan
toegevoegd. Ja.

Kobalt carbonaat en kobalt carbonaat zet
de koe weer om...

in vitamine B12.

Dus dat zit erin zodat de koe daar B12 van maakt?

Ze maken er B12 van.

Zit dat hier ook in?

Hier zit
kobalt carbonaat, zit hier in.

Dat zit eigenlijk in elk mengsel.

Dat zit er altijd in?

Eigenlijk standaard in elk mengsel.

Vitamine B12...

Dit is een heel speciaal en complexe
vitamine wat gebouwd is rondom kobalt.

Ja.
Dieren maken het niet zelf.

Maar de bacteriën in de dieren maken het.

Wauw.

Wij begrepen
dus ook dat er veehouders zijn die weer...

kobalt voeren aan koeien om die...

B12-productie op gang te krijgen.

Ja, je hebt natuurlijk,
die bacteriën, die...

hebben substraat nodig zoals dat heet.

En als dat onvoldoende is, dan moet je
dus de koeien...

kobalt geven zodat die bacteriën
vitamine B12 kunnen maken.

Bij vegetarische producten stoppen
ze het in dat product.

Ja, dat wordt bijgevoegd.

in plantaardige melk of in plantaardige...

Ja, vleesvervangers zeg
maar.

Die B12 in die echte melk komt
uiteindelijk dus ook van een toevoeging.

Ja, uiteindelijk wel ja.

Ja, ergens uit de bodem van de wereld
wordt kobalt gehaald.

Dat krijgt
de koe weer en die zet het om in B12.

Het is wel grappig want het is natuurlijk soms...

een discussie tussen mensen
die plantaardig eten en vlees eten.

En dan zegt die vleeseter ja, veganisten
zijn zijn niet natuurlijk, want...

ja kijk,
maar die moeten vitamine bij slikken.

Maar goed, al die vlees- en zuivelproducten,
daar heb je dit ook allemaal voor nodig.

Ja, dat klopt ja.

Maar ja, je kan ook zeggen dit zijn ook
weer natuurlijke grondstoffen...

die komen gewoon uit de grond.

Programmalogo's

Vitamine B12 is onmisbaar voor allerlei processen in je lichaam. Je vindt het onder andere in vlees en zuivel. Maar als je dat niet eet, zoals veganisten, moet je het ergens anders vandaan halen. Daarom voegen fabrikanten vitamine B12 toe aan producten als nepgehakt en havermelk.

Vitamine B12 in melk

Schimmelkaas dankt zijn naam aan
de schimmels die erin groeien.

Het klinkt misschien niet zo fris,
maar de...

schimmel geeft
de kaas juist smaak en karakter.

En wees gerust, het is
geen schimmel uit je badkamer.

Maar waar komen deze schimmels
dan wel vandaan?

Goeiemiddag.

Goeiedag.
Kan ik je helpen?

Ja, ik ben op zoek naar schimmelkaas.

Schimmelkaas heb ik genoeg. Ja.

Dat is toch wel gek
eigenlijk, want zo ja, de schimmels...

Ik moet zeggen, het ziet er
eigenlijk niet echt aantrekkelijk uit.

As ik het op mijn boterham heb dan gooi ik
hem weg, of op m’n voeten. Toch?

Maar op je kaas...

dan wil
je die schimmel juist wel hebben.

Juist wel, ja.
Het zijn goede schimmels.

Qua schimmelkaas heb
je blauwe schimmels en witte schimmels.

Ja, klopt.

En wat is
nou een typische blauwschimmelkaas dan?

Nou, de meest...

Een van de meest bekende...

Dat is wel de Roquefort.

En daar heb ik ook twee soorten van...

waarbij bij deze roquefort het op de meest
traditionele wijze wordt gemaakt.

De schimmelcultuur...

Die maakt de producent zelf.

En dat doen ze in Roquefort?

Ja, ja, klopt.

Maar hoe...

komt die schimmel
nou eigenlijk in die kaas terecht?

In dit geval voegen ze het toe.

Dus je hebt een koe of een schaap...

Een schaap in dit geval.

Ja, en die geeft melk.

Ja, daar zit die schimmel nog niet in.
Die wordt er dan aan toegevoegd?

Ja, dat is hoe het normaal gebeurt...

Met in dit geval de Roquefort ja.

Maarten is in Frankrijk om te zien hoe
de bekende schimmelkaas gemaakt wordt.

Heeft iedere schimmel zijn eigen smaak?

Ja.

Dus deze schimmel proeft
weer anders dan deze schimmel?

Ja.
Of is dit dezelfde schimmel?

Het is wel dezelfde schimmel.

Maar er zitten eigenlijk maar twee schimmelsoorten.
Je hebt maar twee schimmelsoorten.

Dus al deze kazen die
allemaal verschillende smaken...

hebben of de blauwe schimmel...

of de witte schimmel.

Dat is eigenlijk de keuze die je hebt
als kaasmakers een schimmelkaas wil maken.

Qua schimmels wel ja.

In camembert zit witte schimmel.

Sosha is
bij kaasboerderij in de Randstad om...

te zien hoe
deze kaas van schapenmelk gemaakt wordt.

Hallo! Sosha Duysker,
Keuringsdienst van waarde.

Hoi Laura Ursem.
Hoi. Hoi.

Ik heb gehoord
dat jullie hier een soort camembert maken.

Klopt ja.
Mag ik dat zien? Nee.

Ja, oke.
Zal ik even omlopen.

Kijk eens, daar komt het hoor.

Ik ga nu zuursel en...

de gisten
en schimmels toevoegen aan de melk.

En dat heb je gewoon in
een bakje zitten?

Dat heb ik in een bakje zitten inderdaad
en ik roer het er gewoon goed doorheen...

zodat het op elke plek van de melk...

de smaak bereikt.

En die schimmel, doet die nu al iets?

Of hoe moet ik dat zien?

Wanneer gaat die schimmel werken
eigenlijk?

Die schimmel werkt meteen.

Kijk, hij komt uit de vriezer.

Daar kan ie bijna niet bewegen.

Ze liggen daar zo te rillen.

Een beetje inactief te zijn.

Ze liggen inactief te zijn en
zodra het de melk raakt,

nou ja, dan is het feest.

Hoe zo'n schimmelfeestje eruitziet,
weten ze bij de schimmelbank in Utrecht.

Ersin Kiris,
Keuringsdienst van waarde.

Jos Houbraken.
Westerdijk Instituut.

Jullie hebben hier een schimmelbank?

Ja, dat klopt.
Mag ik ze zien?

Jazeker, komt u mee.

Wat is dit nou?

Dit zijn de bekende kaasschimmels op voedingsbodems.
Welke dan?

Dit is penicillium camemberti. Camembert.
Soms ook op brie kun je die terugvinden.

Dit clubje van petrischalen dat is geotrichum candidum.

En dat is dan neem ik aan Roqueforti.

Ja klopt, dit is roqueforti.
En die zijn zo getraind...

en we weten er zoveel van...
Getraind?

Ja, sommige zijn geselecteerd in de tijd...

dat ze de gunstige eigenschappen hebben
van groei, van smaak.

Dus we hebben ze eigenlijk gedomesticeerd?

Ja, het klopt dat ze eigenlijk doen
wat ze moeten doen in de productie.

Hier begint het goed te schimmelen.

Dat kan je ook zien.
Dat we daar dan blij mee zijn.

Ja, daar ben ik heel blij mee.

Maar hoe zorg
je er nou voor dat al die kazen...

hier er eigenlijk exact
hetzelfde uit gaan zien?

Want dat is wel de bedoeling.
Dat is de bedoeling.

Hoe doe je dat dan?
We helpen  de natuur een handje door dan...

ook met het schimmels te sproeien.

Dus je doet
een schimmel uit dat zakje in die melk?

Dus binnen in de kaas.

Ja. En soms spuit
je ook nog schimmels er overheen.

Ja, ja, zeker weten.

Kijk, er zitten hier natuurlijk ook
andere bacteriën. Ja.

En ik zet wat extra
soldaten in tegen tegen die bacteriën.

Ja precies, ja.
Ja, want ik wil geen...

Ik wil geen zwarte puntjes,
blauwe puntjes, gekke dingetjes.

Dus we willen die schimmel...

Ja, maar we willen alleen die, alleen die.

Als ergens schimmel op zit, is het meestal bedorven. Maar bij schimmelkaas zorgt schimmel juist voor extra smaak. De Keuringsdienst zoekt uit waar de schimmels uit schimmelkaas vandaan komen.

Schimmelkaas

Wat maakt die perzik wild?

Je moet hem in een kooi houden.

De ene perzik is de andere niet.

Als er wild op het etiket staat, denk je misschien...

dat ze geplukt zijn in de vrije natuur.

En zo is er nog veel meer wild fruit te vinden in de supermarkt.

Van bes tot framboos.

Maar hoe wild zijn al die vruchten?

Stefan gaat op wildpluksafari in de polder.

Dag. Hai.
Stefan Stasse, Keuringsdienst van waarde.

Ellen Mookhoek, modern jager-verzamelaar.

Dus alles wat we wildplukken...

dat komt straks...

hier in.

Nou, we gaan
een paar dingetjes plukken, maar we gaan...

vooral heel erg lekker snoepen van
alles wat we tegenkomen.

Ja. Want dat is
eigenlijk het leuke van wildplukken.

Dat je gewoon ter plaatse kan
genieten van wild fruit.

Het zijn allemaal vlinders hier.

Wat is wild fruit eigenlijk?

Wild fruit is wilde planten die fruit
genereren.

Je hebt ook gekweekt fruit...

dus gewoon een appelboom
wat ergens in een bos is neergezet.

Dat maakt het niet echt wild fruit.

Ik vind het geweldig, maar het is best pittig werk en...

Het is
zeg maar wat de opbrengst is, is ja...

Leuk voor tijdens het wandelen.

Leuk voor tijdens het wandelen.

Ja, ik heb in de supermarkt dus ook
allerlei wild fruit gevonden.

Oke. Dat wou
ik even aan je voorleggen.

Dit zijn. Ja, dit zijn dus wilde perziken.

Dit zijn wilde perziken, dat staat er.

Wilde perziken, maar is
het ook wel in het wild geplukt, denk je?

Er staat Spanje.

Wie weet.

Maar in Nederland hebben
we geen wilde perziken.

Zou het kunnen dat ze in Spanje wild
zijn en wild geplukt worden?

Ik ben nog nooit van
mijn leven in Spanje geweest, dus ik heb...

Nee, ik heb echt geen idee.

Op naar Spanje dus.

Is de wilde eigenlijk populairder dan
de gewone perzik?

De wilde is
zeker populairder dan de gewone perzik, ja.

Ik denk wel tienvoudig wel op dit moment.

Echt?

Ja, ik vind
het zelf ook net even iets lekkerder.

Ersin Kiris, Keuringsdienst van waarde.

Komen die uit het wild, die perziken van u?

Nee, die komen natuurlijk niet uit het wild.

Oh, dat zou je wel denken toch?

Met zo'n naam, wilde perzik.

Het heeft de naam, wilde perzik.

Het is niet dat je ze, hij groeit niet wild.
Niet?

Die is ook gewoon geteeld.

De wilde perzik komt dus niet uit het wild...

maar wordt op dezelfde manier geteeld als gewone perziken.

Waar komt die naam dan vandaan?

Hallo, dag Pieter Hulst, Keuringsdienst van
waarde.

Hoi, Anton van Gelder, van Gelder...

groente en fruit.

Daar heb je ze.

Eindelijk, daar zijn
ze. De echte wilde perziken.

Ja klopt.

Maar even eerlijk:

Zo wild zijn deze perziken niet.

De naam is mooi.

Ze zien er natuurlijk ook al wilder uit
dan die mooie, ronde, gewone perziken.

Alleen ja,
ze worden traditioneel geteeld.

Maar hoe komen ze dan aan
die naam?

Wild is toch geweldig,
of niet?

Ja.
Ja toch?

Dat is toch met heel veel dingen.

En mensen staan dicht bij
de natuur, willen zo gezond mogelijk eten.

Dus ja, als je er een wilde naam aan
kan hangen dan ja, dan verkoopt dat beter.

Maar denk je dat deze perzik...

zijn succes mede te danken heeft aan
zijn naam?

Ja, dat helpt wel.
Ja?

Dat is toch
wel briljant gevonden. Ja zeker.

Bestaat de wilde perzik?

Uh, nou ik ken hem niet.

Ja, ik ben nu ineens wel heel erg benieuwd
naar hoe de echte smaakt.

Ik ben bang
dat die niet heel erg lekker is.

Maar ik weet het niet.
Ik ken hem niet.

En waarom denk je dat?

We hebben echt veredeld op zoetheid
en smaak.

Ik denk dat de echte wilde perzik
niet heel erg lekker is.

Vruchten moet
je niet overlaten aan de wilde natuur.

De wilde perzik is door mensen bedacht en gemaakt door middel van veredeling.

Marijn is een aardbeienkwekerij waar ze
door middel van selectie...

de aardbeien met de beste eigenschappen kunnen kweken.

En dat begint bij de wilde aardbei.

Kijk eens even.

Zijn dit ze?

Ja, dit zijn ze.

Dit zijn de wilde aardbeien.

Dit zijn allemaal wilde soorten.

Moet ik een beetje oppassen?

Zijn ze echt wild wild?

Ja, ja, ze springen soms op je.

Zo zie ik ze nooit in de winkel.

Ze zien er hier heel anders uit. Dat klopt
ja. Ja.

Is het een aardbei?

Is het een blauwe bes met puistjes?

Waar hebben we het hier eigenlijk over?

Zal ik het anders doen?

Ja, want je kan hem niet gewoon plukken.

Ik ziewel waarom deze wilde aardbei
ongeschikt is.

Maar kijk, hij is meteen heel...

Heel zacht, heel kwetsbaar.

Ja dus.

Dit is eigenlijk hoe moeder natuur
de aardbei eigenlijk ooit bedoeld heeft.

Ja, deze aardbei is aangepast op
zijn omgeving.

Dat kan per wilde soort
helemaal verschillen.

De ene die komt in de bergen voor, de
ander, die komt op het strand voor.

Dit is volgens mij één van
de strandaardbeien, bijvoorbeeld.

Strandaardbei?

Ja, die dus wat meer in
droge, woestijnachtige gebieden kan groeien.

Heb je ook een aardbei...

bijvoorbeeld met stekels,
als er veel wilde dieren wonen?

Ja nou voel maar eens aan die uitlopen.

Dat is allemaal haar, je moet je kunnen
voorstellen dat als er insecten zijn die...

die aardbei willen opeten ja dat het heel
moeilijk is om hier overheen te kruipen.

Ik vind het echt geweldig.

Dus doordat ie van die harige...

beentjes heeft kunnen er geen insecten...
kunnen insecten moeilijk omhoog kruipen.

Die kunnen er moeilijker opkruipen. m
Moeilijker eitjes leggen.

Waanzinnig zeg.

Verkoop jij deze ook aan de supermarkt?

Nee, deze verkopen
wij zeker niet aan de supermarkt.

Nee, nee.

Want waarom heb
jij dan überhaupt wilde aardbeien?

We hebben deze wilde aardbei
eigenlijk gewoon alleen als een soort van...

genetische bron.

Een voorraad aan...

variatie die we kunnen gebruiken
voor het maken van nieuwe soorten.

De natuur selecteert
natuurlijk op bepaalde eigenschappen...

gewoon om te overleven op die plek.

Maar jij hebt eigenlijk
die positie ingenomen voor de mens.

Ja, in principe wel.

Wij nemen
die positie in voor de mens omdat we dan...

op een betere manier kunnen telen.

Ja, ja, voor de mens.

Bijna elk voedingsgewas wat we eten is...

op één of andere manier gedomesticeerd.

Dus veredeld, eigenlijk getemd,
tammer gemaakt...

zodat we ze
beter kunnen gebruiken.

Dus je hebt de primitieve vruchten die...

kun je dan in de in de natuur vinden.

En met die vruchten zijn wij
aan de haal gegaan...

En die gaan we dan in groten getale bij
elkaar zetten...

zodat we ze in grote hoeveelheden
kunnen oogsten van een uniforme kwaliteit...

en dat de winkel ook een mooi uniform
product kan verkopen in grote volumes.

Dat is eigenlijk wat we gedaan hebben.

Dat geldt dus ook voor de wilde perzik.

Dit zijn dus allemaal aardbeien die jij
hier hebt ontworpen, zal ik maar zeggen.

Veredeld.
Die hebben we geselecteerd.

Geselecteerd noem je dat.

Ja. En dit waren dan nog,
dit zijn de wilde aardbeitjes.

Dat zijn de wilde aardbeitjes inderdaad.

Ik vind het echt ongelooflijk
want dit lijkt dus echt in niks meer op...

een wilde aardbei.

Dat klopt, ja.

Je zegt van ja ik veredel
wat de markt wil.

Stel nou dat de markt bijvoorbeeld vraagt
om een...

ronde, paarse aardbei, zou
jij dat dan kunnen maken, zoiets?

Ja, absoluut.

Ja, absoluut, zeg je ook
zonder enige twijfel. Zonder twijfel.

Dat je dus als mens dat zo kan vormgeven...

Zo diep zit dat in ons wezen.

Dat we dus alles willen verbeteren.

In de supermarkt en bij de groenteboer is volop wild fruit te koop, van wilde bessen tot wilde perziken. De Keuringsdienst zoekt uit waar dit fruit vandaan komt. En hoever kunnen we gaan in het kweken van fruit met de beste eigenschappen?

Hoe wild is wild fruit?

De woonwinkels staan er vol mee.

Rotan. Een natuurlijk materiaal
waar je van alles van kunt maken.

Van lamp tot stoel
en van mand tot mattenklopper.

Bovendien zou rotan hartstikke duurzaam
zijn.

Maar is dat ook echt zo?

Waarom vinden mensen dit zo leuk?

Omdat het zo...

dat natuurlijke is,
daarom is het zo gewild in de Ibiza-sfeer.

Omdat dat allemaal natuurlijk is.

Ja, het is dus gewoon een
natuurlijk materiaal voor...

Ja, heel duurzaam.

Maar jij zegt
dus, dat is wel fijn om te weten...

Jij zegt het is duurzaam, is het altijd duurzaam?
Ja, zeker.

Dus het is altijd duurzaam.

Nou rotan, dat is natuurlijk spul,
dus je moet wel het echte hebben.

En dan is het duurzaam.
Ja, ja.

Het is een duurzaam materiaal.

Duurzaam?

Ja, dat is denk ik ook
wel iets wat wat we hier allemaal

graag willen horen
natuurlijk ook, duurzame producten. Ja.

Daar willen we naartoe natuurlijk hè?

En dat merk jij ook. Ja.

Ja. Dus veel mensen die die gaan voor
rotan, die gaan ook voor duurzaamheid.

Die vinden dat belangrijk.
Ja.

Wie rotan zegt, zegt duurzaam.

Maar hoe kan iets dat gekapt wordt in
het regenwoud in Indonesië duurzaam zijn?

Marijn gaat
met een rotanplukker de jungle in.

De oogst van rotan die leidt
tot heel veel schade aan het regenwoud.

De rotan moet heel snel geoogst worden om
aan de grote vraag wereldwijd te voldoen...

en daardoor wordt er gewoon heel
rücksichtlos gewerkt in het bos.

Of de liaan wordt met veel geweld uit...

de boom die ernaast staat getrokken,
waar die zich omheen geslingerd heeft.

Als het nog sneller moet, dan hakken
ze gewoon die boom om.

Leeg rauschen en doorgaan?

Waardoor dus het bos nog een per direct...

aangetast wordt.
Het is absoluut niet duurzaam.

Maar dit begrijp ik niet,
want overal waar ik rotan...

kan kopen staat
dat het een heel duurzaam product is.

Volgens de winkels is rotan hartstikke duurzaam.

Marijn gaat langs bij een rotanfabriek.

Kunnen zij verklaren wat er dan precies
duurzaam is aan rotan?

Ik heb ook een mattenklopper gekocht,
een rotan mattenklopper.

Oh ja.
Die is heel grappig.

Maar die, het lijkt
wel of het glanst ook.

Ja, het wordt wel bewerkt met nog
een laag, een beschermlaag.

Maar dat is wel ook duurzaam?

Ja, ja.

De bewerking van rotan is
niet duurzaam.

Er komen allemaal chemicaliën aan te pas.
En chemicaliën...

die ook
uiteindelijk in het milieu terechtkomen...

en daar de nodige schade aanrichten.

Maar onze grootste zorg is toch
de manier van oogsten...

omdat het oogsten van rotan leidt tot
grote schade aan het regenwoud.

Dat is toch ook wel gek he?

Je zegt keihard:
rotan is niet duurzaam...

maar ik heb het idee dat al die rotan
producten juist heel duurzaam zijn. Ja.

Tenminste, dat wordt mij
als consument verteld.

Duurzaam is geen beschermde kreet,
dus je mag van alles duurzaam noemen.

Je hoeft als producent
helemaal niet te bewijzen van...

dat iets minder belastend is
voor het milieu dan iets anders.

Het zijn gewoon allemaal dingen om
een consument te verleiden om het te kopen...

en ja, daar hoort duurzaam bij.

Wie rotan zegt, zegt duurzaam. Maar hoe kan iets dat gekapt wordt in het regenwoud in Indonesië, duurzaam zijn? De Keuringsdienst reist naar de jungle om te zien hoe het rotan voor onze hippe spiegels en lampen wordt geproduceerd.

Hoe duurzaam is rotan?

Een potje kaneel staat in ieder keukenkastje. Maar wist je dat het helemaal uit Indonesië komt? De Keuringsdienst zoekt uit waarom de ene kaneel duurder is dan de andere, en welke kaneel er in de Nederlandse kruidenpotjes zit.

De prijs van kaneel

Plofkip komt er bij de supermarkt niet meer in: alle kip in de supermarkt moet minstens 1 ster hebben van het Beter Leven-keurmerk. Maar hoe zit het eigenlijk met halalkip, voor moslims? Wanneer is een kip halal en waarom heeft een halalkip eigenlijk geen ster?

Halalkip

Supermarkten bieden dezelfde noten aan in verschillende verpakkingen. Maar kijk je naar het prijskaartje, dan zijn de verschillen enorm. Waarom zijn noten in een klein bakje veel duurder dan dezelfde noten in een zak?

De prijs van noten

Fruittelers hebben hommels en bijen nodig voor het bestuiven van hun gewassen. Omdat er steeds minder wilde bijen zijn, worden er speciale kweekhommels en -bijen gekweekt. Zo wordt de fruitoogst gered, maar ontstaat er wel een ander probleem: de gekweekte hommels dragen ziektes mee waardoor inheemse hommelsoorten kunnen uitsterven.

Gekweekte hommels

Het belangrijkste ingrediënt van rauwe ham is tijd. Het duurt minstens een jaar voordat een rauwe ham op zijn lekkerst is. In Italië gaan ze voor kwaliteit, maar in Nederland hebben we geen zin om zo lang te wachten. En dus bedachten we trucjes om het productieproces te versnellen.

Hoe rauw is rauwe ham?

Kombucha is een frisdrank op basis van thee. Door fermentatie krijgt het drankje zijn unieke smaak en gezonde eigenschappen. Maar geldt dat voor alle kombucha’s in de supermarkt? De Keuringsdienst onderzoekt hoeveel bacteriën er te vinden zijn in fabriekskombucha.

Hoe gezond is kombucha?

Vissaus is een smaakmaker uit de Vietnamese keuken. Het wordt gemaakt van gefermenteerde ansjovis: verrotte vis dus. Fermenteren kost tijd, en dus geld. Daarom gebruiken Europese vissausproducenten enzymen om het fermentatieproces te versnellen. Maar authentiek is het niet.

Wat is vissaus?

Voor het dons in je winterjas of dekbed zijn een heleboel eenden en ganzen nodig. Er zijn allerlei keurmerken die claimen dat er aan dat dons geen dierenleed kleeft. Maar hoe diervriendelijk is het om watervogels in een stal te houden waar ze niet kunnen zwemmen?

Verantwoord dons?

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Keuringsdienst van waarde in de klas

Type videos