Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

Belangrijke begrippen en gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog uitgelegd in korte explainers.

De Tweede Wereldoorlog in het kort

Wereldoorlogen

Thema bevrijding

Naar de themapagina

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Heb jij wel eens gehoord van de Februaristaking? In februari 1941 werden vanuit Amsterdam meer dan 400 jonge Joodse mannen door de nazi's opgepakt en weggevoerd naar concentratiekampen waar ze later zijn vermoord. Toen deze mannen werden opgepakt, stopten tienduizenden Amsterdammers op 25 en 26 februari met werken. Ze demonstreerden tegen de anti-Joodse maatregelen en de Duitse bezetting. De stakers blokkeerden trams en bedrijven en scholen gingen dicht. Ook in andere steden werd gestaakt. De Februaristaking was het eerste grote verzet tegen de Duitse bezetter en de Jodenvervolging. De nazi's waren niet blij met de staking en grepen hard in. Tijdens de staking werden er veel mensen opgepakt en negen mensen kwamen om het leven. De Februaristaking wordt jaarlijks herdacht in Amsterdam.

De Februaristaking van 1941

Op 25 en 26 februari 1941 leggen tienduizenden Amsterdammers het werk neer. Dit doen ze uit protest tegen de anti-Joodse maatregelen en de Duitse bezetting. De Februaristaking was het eerste grote verzet tegen de Duitse bezetter en de Jodenvervolging.

Wist jij dat Madurodam naar een verzetsstrijder vernoemd is? George Maduro wordt op 15 juli 1916 op Curaçao geboren in een Joods gezin. Op zijn tiende verhuist hij naar Nederland. In mei 1940 vecht Maduro tegen de oprukkende Duitsers. Wanneer Nederland zich overgeeft, wordt hij als krijgsgevangene opgesloten in het oranje Hotel. Na zijn vrijlating raakt hij betrokken bij het verzet. Als Maduro zich in 1942 als reserve-officier moet melden bij de Duitsers, besluit hij te vluchten. Maar in de zomer van 1943 wordt hij in Frankrijk opgepakt. Vanuit de gevangenis wordt hij in november 1944 overgebracht naar het Duitse concentratiekamp Dachau. Hier overlijdt hij drie maanden later, op 28-jarige leeftijd, aan vlektyfus. Ter nagedachtenis aan George Maduro geven zijn ouders geld voor het oprichten van een miniatuurstad. Deze krijgt de naam Madurodam.

Wie was George Maduro?

George Maduro was een Joodse verzetsstrijder uit Curaçao. In 1944 overlijdt hij in concentratiekamp Dachau. Ter nagedachtenis wordt in Den Haag een miniatuurstad opgericht: Madurodam.

Het is 12 april 1945 wanneer de gevangenen in kamp Westerbork in de vroege ochtend worden opgeschrikt door schoten van vuurwapens. Tijdens de oorlog gebruiken de nazi's Westerbork als belangrijke doorvoerplek voordat gevangenen naar concentratie- en vernietigingskampen in het oosten van Europa worden gestuurd. De dag daarvoor zijn kampcommandant Albert de Gangmaker en de kampbewakers al op de vlucht geslagen. De mensen in het kamp begeven zich op dat moment in niemandsland. In de middag komt het verlossende telefoontje. De Canadese bevrijders zijn onderweg. Zo'n 850 overgebleven gevangenen verzamelen zich juichend aan de kant van de weg uit de tuinkas van gangmaker worden witte anjers geplukt. Het symbool van verzet die over de Canadese jeeps worden uitgestrooid. Toch moeten de kampbewoners vanwege de veiligheid nog tot 5 mei in Westerbork blijven, want hoger in het noorden wordt op het moment van hun bevrijding volop gevochten.

De bevrijding van kamp Westerbork

Op 12 april 1945 wordt kamp Westerbork bevrijd door de Canadezen. Er verblijven op dat moment zo’n 850 gevangenen in het kamp. Vanwege hun veiligheid moeten ze nog tot 5 mei in het kamp blijven.

Op 27 januari wordt ieder jaar stilgestaan bij de Holocaust. Dit is de dag waarop in 1945 concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz werd bevrijd. Het kampencomplex bij Auschwitz was het grootste in zijn soort. Hier werden tijdens de Tweede Wereldoorlog meer dan 1 miljoen Joden, Roma en Sinti vermoord. Auschwitz staat daardoor symbool voor de massamoord op onschuldige burgers. Rondom Holocaust Memorial Day worden wereldwijd activiteiten georganiseerd om de meer dan 6 miljoen slachtoffers van de Holocaust te herdenken. In Nederland wordt op de laatste zondag in januari ieder jaar de Holocaust herdacht bij het Spiegel Monument ‘Nooit meer Auschwitz’ in het Wertheim Park in Amsterdam.

Op 27 januari 1945 wordt concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz bevrijd. Op deze dag staan we jaarlijks stil bij de Holocaust. Soy Kroon vertelt je wat er tijdens de oorlog in Auschwitz gebeurde en welke rol deze plek nu nog inneemt.

Herdenken van de Holocaust

Wat weet jij van de Jodenvervolging? Tijdens de Duitse bezetting van Nederland worden Joden massaal vervolgd. In 1941 moeten alle Joden en personen met minimaal één Joodse opa of oma zich verplicht laten registreren. Later verschijnen ook de eerste borden met voor Joden verboden bij restaurants, bioscopen en zwembaden. 1942 is het jaar waarin Joden een Jodenster moeten dragen en ook vertrekken dan de eerste treinen vanuit kamp Westerbork naar vernietigingskamp Auschwitz. In de lente van 1943 zijn alleen ondergedoken Joden en Joden met een vrijstelling nog niet gevangengenomen door de nazi's. Uiteindelijk worden 107.000 Nederlandse Joden en 247 Sinti en Roma naar concentratiekampen gedeporteerd, waar de meesten direct na aankomst worden vermoord. Slechts 5200 mensen keren terug.

Wat weet jij van de Jodenvervolging? Van het verplicht dragen van een Jodenster tot plekken als restaurants, bioscopen en zwembaden waar Joden plotseling niet langer welkom waren. Tijdens de Duitse bezetting van Nederland werden Joden massaal uitgesloten en vervolgd. Dieuwertje Blok vertelt je er meer over.

De Jodenvervolging

Op dit moment ervaren wij problemen met de site, waaronder de zoekfunctie. Er wordt aan gewerkt, hopelijk snel opgelost. red. Schooltv.nl

Narcis in de knop

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.