Groep 6/7/8

Zelf aardbeien of tomaten verbouwen? Leer hoe het moet met deze video's.

Timo en Finne werken in de moestuin. Wat groeit daar allemaal? Start de quiz, bekijk de fragmenten en kies bij elke vraag het juiste antwoord.

Quiz over groente verbouwen

Timo en Finne: de groentetuin

De zomer is komkommertijd! Maar wat weet jij eigenlijk van komkommers? Test je kennis in de quiz. 

Quiz over komkommertijd

Wat is komkommertijd?

Klas 1/2/3

Het is makkelijk op in het voorjaar hard van stapel te lopen met een grote tuin waar je vervolgens geen tijd meer voor hebt. En dan wordt de tuin een bron van frustratie in plaats van voldoening. De grote vraag is: met hoeveel vierkante meters begin je? Waarschijnlijk het belangrijkste advies voor beginnende moestuinierders is: begin klein. Niks is zo frustrerend als een tuin waar eigenlijk meer onkruid groeit dan groenten. En hoeveel vierkante meters kan je nou beginnen. Bijvoorbeeld 10 en ieder jaar wat uitbreiden met 10 vierkante meter erbij. Een kleine goed onderhouden moestuin is productiever dan een tuin die eigenlijk te groot voor je is. Zo'n grote tuin heb je waarschijnlijk niet, maar als je in je eigen tuin een moestuin wilt aanleggen dan ben je geneigd om hem achterin je tuin te zetten omdat er niet het hele jaar door groen in te vinden is. Maar eigenlijk is het veel handiger om je tuin dichtbij het raam te zetten en je keuken zodat je kan zien hoe alles groeit en je ook eerder geneigd bent om er iets uit te halen. Mocht je nou geen ruimte hebben in je tuin voor een moestuin of heb je helemaal geen tuin, denk dan ook eens aan een volkstuinvereniging. Hier zijn mensen die je kunnen helpen met de opzet van een tuin en er is kennis om uit te wisselen en vaak zijn de omstandigheden daar ook optimaal voor een moestuin. Of als je een klein balkon hebt zijn er ook een tal van mogelijkheden om op je balkon in potten of bakken groente, fruit en kruiden te kweken. De ideale plek voor een tuin is een zonnige plek. Kies voor een plek in de volle zon op het zuiden en houd er rekening mee dat hagen in het voor- en najaar zorgen voor schaduwplekken waardoor een vochtig microklimaat ontstaat waar slakken heel erg van houden en die wil je natuurlijk niet in je tuin. Nog enkele tips: Een schutting of muur biedt prima ondersteuning voor klimgroenten en een moestuin waar minimaal 6 uur per dag zon kan komen is een prima plek.

Hoe begin je een moestuin?

Waar moet je rekening mee houden als je wilt starten met een moestuin?

Niet te groot en op een zonnige plek

Het spitten van de grond is heel belangrijk op die manier zorg je ervoor dat de grond luchtig blijft en er voldoende zuurstof bij kan. En wanneer spit je nou? Dat is ook niet heel moeilijk. Het ligt er helemaal aan wat voor soort grond je hebt. Als je nou kleigrond hebt, zware grond, klei of leem, dan spit je bij voorkeur in het najaar of als de winter begint. En bij de lichtere gronden zand en veen, dan zorg je ervoor dat je spit in het begin van het voorjaar. Spit ongeveer 1 spade diep en zorg ervoor dat het onkruid ondergespit wordt zodat het verstikt. Daarna kun je je grond verrijken met bijvoorbeeld compost, mest en kalk als dat nodig is. Kalk gebruik je om de Ph waarde van je grond te verhogen en je kunt heel makkelijk te weten komen of dat nodig is voor jouw tuin door een beetje grond op te sturen naar een laboratorium voor bodemonderzoek. Compost gebruik je door om structuur van je grond te verbeteren waardoor de luchtigheid ook beter wordt en de samenstelling. Dit is koeienmest maar je kunt ook paardenmest gebruiken of andere meststoffen. Zorg dat er genoeg voedingsstoffen in de grond komen. Wacht met spitten altijd op een vorstvrije periode anders kom je niet door de grond heen. Ook het aanleggen van je moestuin begin je na de vorstperiode. En je kunt dan beginnen met het zaaien van zaadjes en dat kan binnen al vanaf februari. Hier heb ik snijbiet of bloemkool en vanaf maart kan je al buiten zaaien. Ieder gewas heeft zijn eigen periode van zaaien, dat kan je op het zakje vinden of op het zaai en oogst schema wat je op de website kunt zien. Daarnaast kun je ook plantjes kopen en die direct in de grond zetten zoals bijvoorbeeld dit slaplantje. Om het hele jaar door van je tuin te kunnen eten is het handig dat je een teelplan maakt. En daarmee maak je een schets van je tuin met de afmetingen ervan en deel je je tuin op in vakken. Je maakt bedden van 1 tot 1,2 meter breed zodat je er goed bij kan en niet op de bedden hoeft te staan. De ene groente haalt meer voedingsstoffen uit de grond dan de andere. Om te voorkomen dat de grond arm wordt aan voedingsstoffen kun je gebruik maken van een roulatiesysteem in vakken. Zo kun je het ene jaar in het ene vak aardappelen poten en het andere jaar in een ander vak. Verbouw niet altijd op dezelfde plek dezelfde groente want dan verarm je de grond en heb je meer kans op ziektes. Een eenvoudig vakkenschema bestaat uit vier vakken bijvoorbeeld wortelgroente, bladgroente, koolsoorten en vruchten. En als je deze groente elk jaar een vak opschuift houd je de grond in goede conditie. Het is handig om een middenpad te maken en zijpaden tussen de groentevakken zodat je eenvoudig kunt zaaien, oogsten en de groente kunt verzorgen. Als je gaat beginnen met zaaien en je bent net bezig met je moestuin kan het lastig zijn om te bepalen hoeveel zaad je nou precies moet gebruiken. Als je in een keer een heel zakje slazaad zaait, heb je ook in een keer 100 kroppen sla die klaar zijn en de rest van het seizoen misschien niks meer. Dus het is beter om verspreid te zaaien, 2 of 3 keer met een tussenperiode zodat je ook verspreid kunt oogsten. Er zijn een aantal groentes die makkelijk zijn om te verbouwen en die relatief weinig eisen stellen en het bijna altijd doen. Voorbeelden daarvan zijn bijvoorbeeld bonen, courgettes, snijbiet, andijvie, sla. Sla kun je bijvoorbeeld 2 of 3x oogsten en is vaak na 4 of 5 weken al klaar. Deze gewassen bieden de grootste opbrengst is verhouding tot de tijd die het kost om ze te laten groeien en de ruimte die ze innemen. 

Spitten en zaaien

Een goede ondergrond is heel belangrijk als je wilt dat je groenten het goed gaan doen. 

Zo maak je je moestuin klaar voor gebruik

Ook op een heel klein oppervlak kan je aan de slag met een moestuin. Zelfs op het balkon kan je al aan de slag met een mini-moestuin. Door heel eenvoudig een raster te maken van bamboestokken kan je gelijke vakken maken en in die vakken plant je verschillende groentes. Hier zie je bijvoorbeeld courgettes staan, tomaat, sla, bonen, koolplantjes. En hier vooraan staan afrikaantjes, die zorgen ervoor dat je minder last hebt van wormpjes in de grond. Je kunt zo'n bak ook verhogen en op een tafel zetten en op die manier is het ook goed bruikbaar voor oudere mensen of minder mobiele mensen omdat je dan niet hoeft te bukken. Maar zelfs als je helemaal geen plek hebt voor een tuintje zou je zelfs nog in gebruikte flessen nog een mini-mini-moestuintje kunnen maken. Wat je bijvoorbeeld kunt doen is de bovenkant eraf snijden zodat je een bakje hebt waar je je eigen plantjes in kunt stoppen. Vervolgens kan de aarde erin en dan een plantje. En je allerkleinste mini-moestuintje is van jouw. Nu ben ik vergeten om er onderin gaatjes in te prikken, want dat is nodig om het water weg te laten lopen. Dat kun je veel handiger doen voordat je er aarde in doet. Water geven en niet vergeten gaten aan de onderkant te maken zodat het water weg kan. Het kan nog kleiner, zelfs op je vensterbank kan je je eigen moestuin beginnen met een broeikas gemaakt van een lege fles. En zo heeft dit plantje zijn eigen mini-broeikasje en blijft hij lekker warm.

Een eigen mini-moestuin

Wil je graag je eigen kruiden en groenten verbouwen, maar heb je geen tuin? Geen nood! Een balkon werkt ook prima. 

Een moestuin op je balkon

Aardbeien zijn heel makkelijke planten die je goed kunt houden op humus droge grond. Ze houden niet van heel nat maar laat ze vooral niet al te droog worden en zorg voor voldoende bemesting. Je kunt ze heel goed in een pot houden in je eigen tuin, maar ook prima in de droge grond zoals je hier ziet. Als er aardbeien aankomen leg er dan een beetje stro onder zodat de aardbeien droog blijven en niet gaan verrotten. Aardbeien maken uitlopers en die uitlopers kun je in de grond steken voor nieuwe aardbeien voor het jaar daarop. 
Frambozen groeien overal onder elke omstandigheden. Graaf ze in in een pot in de tuin omdat ze de neiging hebben om te gaan woekeren. Je zorgt ervoor dat je ze jaarlijks bemest en dat ze vochtig worden. Bessenstruiken zijn heel makkelijk om te houden. Je hebt er weinig omkijken naar. Het enige wat je moet doen in het vroege voorjaar is ze goed snoeien en daarna gaan ze gewoon hun gang. Ook voor vogels is het een heel lekker hapje en daarom is het belangrijk dat je de bessen beschermt met bijvoorbeeld een vogelnet. Niet alleen in Frankrijk groeien druiven, maar ook in je eigen achtertuin kun je druiven kweken. En daarbij is het belangrijk welke soort je kiest. Welke druif je kiest voor consumptie of misschien om wijn te maken. In het voorjaar is het belangrijk dat je druiven flink terug snoeit naar de hoofdtak zodat er 1 grote hoofdtak overblijft en als er eenmaal druiventrossen aan je tak zitten is het belangrijk dat je de toppen eruit snoeit. Één blaadje boven de trossen snoei je eraf zodat er heerlijke druiven overblijven. Als je kiwi's in je tuin wil, dat kan. Het enige wat je nodig hebt is heel veel plek. Want kiwiplanten worden heel snel heel groot. Ze kunnen binnen een paar jaar deze muur bedekken. Voor je kiwi fruit hebt, heb je tijd nodig want het duurt een paar jaar voordat er vruchten aan de plant komen. Als je fruit aan je kiwiplant wil heb je aan 1 plant niet genoeg. Je hebt er 2 nodig. Namelijk een mannelijke plant en een vrouwelijke plant en samen zorgen ze ervoor dat je kunt genieten van je eigen kiwifruit.

Fruit verbouwen

De zomer is de tijd van aardbeien, frambozen en bessen. Met de juiste vaardigheden verbouw je zelf het lekkerste zomerfruit in je eigen moestuin.

In je eigen moestuin

Kruiden zijn een hele welkome aanvulling in de keuken. Je kunt kruiden zaaien als zaadje of als plantje in de grond stoppen in de volle grond zoals hier. Je hebt bijvoorbeeld peterselie, koriander, kervel, dille. Wat je maar lekker vindt eigenlijk. En nog handiger is om de kruiden vlak bij je keuken te verbouwen zodat je er makkelijk bij kan. Een heel lekker kruid is bijvoorbeeld munt. Je kent het vast wel. Die marokkaanse muntthee. Er zijn heel veel verschillende soorten munt, maar vooral de groene munt wordt gebruikt in de thee. Een nadeel van deze plant is dat deze enorm kan gaan woekeren. Om dat te voorkomen kan je de plant met pot en al in de grond ingraven. Het leuke van kruiden is dat je ze in allerlei potten en bakken kunt houden. En bijvoorbeeld basilicum, bieslook of peterselie kun je drogen of invriezen zodat je ook in de winter er nog plezier van hebt. 

Kruiden verbouwen

Basilicum, dille, koriander; lekkere kruiden die je heel eenvoudig kunt verbouwen. Ook als je geen moestuin hebt, dan zet je ze gewoon in een pot voor het raam!

Tomaten kan je vanaf half mei ongeveer in de volle grond zaaien. Je zaait ze ongeveer 45 centimeter van elkaar en je bedekt het met grond. Je hoeft de grond niet echt aan te drukken. Na ongeveer 1,5 week zul je de eerste plantjes zien en als dat het geval is, zet je er een flinke stok naast het plantje zodat je goed kan zien waar hij staat en dat de plant omhoog kan klimmen langs de stok. Zorg voor voldoende water en voeding en houd je tuin onkruidvrij. Na ongeveer 10 weken zijn je tomaten klaar om te oogsten. Een tomatenplant heeft de neiging om heel snel, heel groot te worden en dan heb je voor je het weet een enorme struik in plaats van een tomatenplant. Hoe meer blad en hoe meer scheuten, hoe minder vruchten eraan zitten, dus het is van belang dat je die kleine zijscheutjes eruit haalt en dat heet dieven. Zorg dat je dat dieven doet wanneer de scheutjes nog heel klein zijn, want als dat doet wanneer ze groot zijn laat je een grote wond achter en dat maakt de plant heel kwetsbaar.
Als je zelf aardappelen wilt verbouwen kun je het beste pootaardappelen gebruiken. En de pootaardappel kun je herkennen aan de uitlopers, hieraan komen de stengels en de nieuwe aardappelen. Om ze in de grond te pootten maak je een gleufje, dat wordt een voortje genoemd, van ongeveer 10 centimeter breed en 5 centimeter diep. En dan leg je de aardappelen met de uitlopers naar boven zonder ze te breken. Dus heel voorzichtig. En je legt ze ongeveer op 33 centimeter van elkaar. Vervolgens dek je de voor toe met ongeveer 10 centimeter aarde zodat er een soort heuveltje ontstaat. Na een paar weken komen de aardappelplantjes boven de grond uit en om te voorkomen dat ze gaan hangen zet je er een stok bij. De moederknol, dat is de pootaardappel die je in de grond hebt gestopt, die maakt boven de grond stengels en bladeren zoals je hier kunt zien. En onder de grond vormt hij wortels en ondergrondse stengels. En het is aan de ondergrondse stengels dat er nieuwe aardappelen gaan groeien. Op het moment dat de bovengrondse delen gaan verdorren en uitgebloeid zijn, dan is het tijd om te gaan kijken in de grond of er aardappelen aan zitten. Meestal zijn het een stuk of 7, misschien wel 10. Eens even kijken wat er hier te vinden is. Nou, de eerste nieuwe aardappelen. Je moet wel altijd zorgen dat je ze voorzichtig uit de grond haalt, de grond opzij duwen of voorzichtig aan de stengels trekken zodat ze niet stuk gaan. 

Tomaten en aardappelen verbouwen

Tomaten groeien aan een plant. Je kunt ze prima zelf verbouwen. Wel een stevige stok erbij zetten. En voor aardappels hoef je ook niet naar de winkel als je een eigen moestuin hebt.

Klas 4/5/6

Bladgroenten zijn heel makkelijk te telen en groeien snel en dat is dus heel handig. Een rijtje pluksla is zo gezaaid. Binnen een paar weken heb je al oogst. Een andere bladgroente is bijvoorbeeld spinazie. Die kun je ook makkelijk telen en is lekker in salades. Net als bijvoorbeeld deze: Snijbiet. Lijkt op spinazie en kan je ook in salades eten. En deze is ook heel makkelijk want de kans op doorschieten klein is. En met doorschieten verschijnt er een ongewenste bloemstengel waardoor de bladeren niet meer zo lekker zijn. Iets moeilijker is het telen van kropsla, bindsla of ijsbergsla. Je moet iets meer rekening houden met de zaai-afstand, tijdstip van zaaien en de bemesting. Zorg voor voldoende water om doorschieten te voorkomen. Door verspreid sla te zaaien kun je er het hele jaar van genieten. Nog een bladgroente die heel makkelijk te kweken is, is rucola. En rucola heeft ook een geweldige smaak. Dit is andijvie, een heel veelzijdige groente. Als je hem zaait na de langste dag, na 21 juni, dan is er geen kans meer op doorschieten. Deze sla is echt doorgeschoten en niet zo'n klein beetje ook. Het ziet er wel mooi uit, maar lekker is het niet meer. Bladgroenten houden van een stikstofrijke bodem. Dat kan je bijvoorbeeld bereiken door compost, potgrond of koemestkorrels toe te voegen. En door de compost en potgrond te mengen door de bovenlaag zorg je dat het water beter wordt vastgehouden in de grond. En die vochtigheid is erg belangrijk voor bladgroenten. Vochtigheid trekt ook slakken aan en dat zijn de grootste vijanden van bladgroenten en daar moet je ook iets tegen doen om dat te bestrijden. Slakken houden van vocht en schaduw en gaan dan ook bij voorkeur in de ochtend of schemer aan de wandel. Je kan dan ook zelf op slakkenjacht gaan en verzamelen in een pot met deksel erop. En als je ze dan weer uitzet op een plek waar vogels en egels ze kunnen vinden heb je er geen last meer van. Slakken houden van blaadjes sla, maar ze houden nog meer van bier. En als je een bekertje ingraaft in de grond, je vult de beker met bier en dan heb je een slakkenval. Het gist trekt de slakken aan en dan vallen ze erin.

Bladgroente verbouwen

Sla uit eigen tuin is veel lekkerder dan sla uit een zakje van de supermarkt. Je kunt het verbouwen als plantje of als zaadje. Wel oppassen dat het niet doorschiet!

Er zijn verschillende koolplanten die makkelijk te telen zijn. Denk bijvoorbeeld aan bloemkool, rode kool, broccoli, groene kool. Maar ook niet zo voor de hand liggende zoals paksoi of raapsteeltjes of radijs zijn heel makkelijk om te telen. Het is belangrijk dat je goed de grond bemest, want koolplanten hebben heel veel voedsel nodig. Dat kan met dierlijke mest of organische mest. Ook is wisselteelt heel belangrijk, want als je meerdere malen op dezelfde plek koolplantjes plant, kan er schimmel ontstaan. Je kunt koolplantjes als plantje in de grond zetten maar ook zaaien. In beide gevallen heb je er weinig omkijken naar, gewoon wachten totdat hij klaar is. Sommige koolsoorten zijn eind van de zomer klaar zoals broccoli of bloemkool en andere soorten later in het jaar zoals oktober/januari bijvoorbeeld spruitjes. In juli en augustus kan je winterbloemkool zaaien in je tuin. Deze planten overwinteren in het Nederlandse klimaat en kunnen tegen enkele graden vorst. Je zaait de zaadjes op ongeveer 60 cm afstand van elkaar en zorg ervoor dat ze een halve tot 1 cm diep onder de grond zitten. En als dan eenmaal het plantje bovenkomt kan je hem afdekken met een schutblad om te voorkomen dat de plant gaat doorschieten en doorschieten betekent dat een verdikte stengel ontstaat waardoor er geen goede vrucht meer aankomt. Als er eenmaal bloemkool aan je plant zit, kun je daar ook weer een blad overheen leggen om te voorkomen dat je plant geel wordt. Vervolgens begint de verzorging van je planten, zorg voor voldoende water en mest en houd je tuin onkruid vrij. En na ongeveer 4 maanden kun je je bloemkool oogsten.

Kool verbouwen

Kool heb je in allerlei soorten en maten: denk aan bloemkool, boerenkool of radijsjes en raapstelen. Hoe verbouw je koolgroenten in je eigen moestuin?

Er zijn heel veel soorten bonen. Sperziebonen, tuinbonen, kapucijners, erwten, peulen, noem maar op. Bonen houden van warmte, want eigenlijk komen ze uit Peru en Mexico. En daarom mag je ze hier in Nederland pas in de grond stoppen als de nachtvorst eruit is. In ieder geval moet de grond niet meer bevroren zijn. En wanneer dat precies is, is moeilijk te zeggen. Meestal is dat rond half mei, dan is de kans op nachtvorst al een heel stuk minder en kun je ze goed zaaien. Het is ook handig bonen gespreid te zaaien, zodat je op verschillende momenten kunt oogsten. Op die manier heb je in de herfst nog bonen terwijl ze in de winkel al hartstikke duur zijn. Het voordeel van bonen is dat ze geen extra mest nodig hebben. Sterker nog, ze leggen zelfs stikstof uit de lucht vast in de wortels en dat is goed voor de bodem en andere planten. Op die manier komt er stikstof in de bodem. Bonen zaai je niet 2x op dezelfde plek, want dan komt er teveel in de grond en dan werkt het niet meer. Stambonen hebben geen steun nodig want die hebben hun eigen stam. Maar de meeste bonensoorten zijn klimmers en hebben steun nodig om omhoog te groeien. En wat je dan kunt doen is een raster maken van bijvoorbeeld bamboestokken waarbij je de stokken in de grond duwt zodat ze stevig staan. En met een touw kun je dan de stokken aan elkaar vast knopen. Bij de struikboon of de klassieke prinsessenboon zaai je de zaden in een geultje, op deze manier, en dan leg je ze om de ongeveer 8 centimeter bij mekaar en dan doe je het geultje weer dicht. Wat ook kan is dat je ze om de 5 centimeter met z'n drieën bij elkaar zaait, op deze manier. In zware grond, klei grond, gaan de zaden ongeveer 2 centimeter diep en in iets zachtere grond, meer de zandgrond, kan het wel 5 centimeter diep. Sommige mensen vinden het handigist om de geultjes 30 centimeter van elkaar te doen, maar eigenlijk is wat meer ruimte, 50 tot 60 centimeter wel handig omdat je dan makkelijker tussendoor kunt schoffelen. Zaadjes ontkiemen onder de grond en dat zie je natuurlijk niet. En als je nou benieuwd bent hoe dat eruit ziet, kun je heel goed een boon gebruiken. In een glas met een stukje vochtig keukenpapier. In een paar dagen zie je hem al ontkiemen. In een week tijd heb je al zo'n plantje en die kan je dan weer uitplanten in de grond. 

Bonen verbouwen in je moestuin

Bonen kun je heel goed zelf verbouwen. Als je bamboe stokken in de grond zet, klimmen ze vanzelf naar boven. 

Hoe doe je dat?

Onkruid en beestjes wil je natuurlijk voorkomen in je tuin. Daar zijn wel enkele tips voor. Een is bijvoorbeeld schoffelen. Door te schoffelen haal je kleine onkruidplantjes weg. Doe het op een zonnige dag, zodat de bovenlaag goed uitdroogt. Zodat een droge deken over de grond zit. Een van de dingen waar je last van kan hebben in de tuin zijn luizen. Die kunnen je planten en fruit aantasten. En wat je dan kan doen is het maken van een luizenbestrijder. Wat je daarvoor nodig hebt is een bosje stro met een ijzerdraadje erom en een potje. En dit potje kan je ophangen en daarmee trek je oorwurmen aan en die oorwurmen eten die luizen weer op zodat je minder luizen in je tuin hebt. Een ander middel wat je kan gebruiken tegen luizen is groene zeep. Een dopje groene zeep in een plantenspuit, of als je een gieter hebt wat meer, helpt om luizen te bestrijden. Een klein beetje schudden, spuiten op de planten en je hebt minder luizen. Dieren die je wel in je tuin wilt zijn hommels, bijen, want zij zorgen voor de bestuiving van je planten zodat er ook vruchten aan komen. En om de hommels en bijen een plekje te geven, kun je bijvoorbeeld een insectenhotel maken, zodat zij zich ook kunnen voortplanten. Een houtblok met gaatjes erin, takjes en plekjes waar ze kunnen zitten om hun eitjes te leggen en die kun je dan in je tuin ophangen. Door verschillende gewassen naast mekaar te planten voorkom je dat er plagen ontstaan. Plagen verspreiden zich vaak over 1 soort en als je zorgt dat er verschillende gewassen naast elkaar staan, kan een plaag zich niet verspreiden. Hier staan verschillende slasoorten naast mekaar en je ziet ook aubergine, tomaat, mais. En door die afwisseling voorkom je plagen. 

Hoe voorkom je onkruid en ongedierte in je moestuin?

Je eigen moestuin is leuk, maar je moet wel schoffelen tegen het onkruid. Heb je last van beestjes in je tuin, zoals luizen of slakken? Ook daar zijn handige oplossingen voor! 

Schoffelen en andere trucjes

Hier groeit het allemaal: sla, prei, mais, bieten, kool, zonnebloemen. Ik sta hier in een moestuin. Een moestuin is een tuin waarin groenten groeien. Maar groenten groeien niet zomaar, daar moet je wel wat voor doen. Je moet bijvoorbeeld zorgen dat dit soort onkruid de plantjes niet overwoekerd… en dan na een tijdje, dan kun je oogsten!

Hoe onderhoud je een moestuin?

Bekijk hier alle afleveringen en clips uit De Buitendienst. Meer video's over natuur en klimaat vind je op de programmapagina van Zapp Your Planet.

Programmalogo's

De Buitendienst

In een moestuin kun je zelf je eigen groenten kweken. Maar die groenten groeien niet zomaar, daar moet je wat voor doen!

Alle stappen op een rijtje…

Groep 1/2

Jammie!
Hallo, ik ben Frida en ik ben gek op paprika's!
Daarom wil ik een paprikaplant in mijn tuin.
Eerst moet ik een gat graven.
Daar zet ik dan de plant in.
Het gat moet diep genoeg zijn.
Hee, er beweegt hier beneden iets!
Kom eens hier, jochie?
Een regenworm.
Er zijn er nog meer.
Nog een.
En nog eentje.
Drie regenwormen.
Ze kriebelen op mijn hand.
en nu friemelen ze weer naar beneden.
Nu zijn ze weg.
Deze plant heeft allemaal gaten in zijn blaadjes.
Dat hebben slakken gedaan.
Kijk, ze zijn aan het eten.
He getverderrie!
Daar is er nog een. Wat doen ze hier?
Die is aan het gymnastieken.
Hij hangt ondersteboven aan een blad.
Ik hoop maar dat hij niet valt.
Hij valt niet, hij laat zichzelf zakken via een dikke, slijmerige draad die uit zijn achterkant komt.
De slak laat zichzelf zakken met de slijmdraad.
Zoiets heb ik nooit eerder gezien!
Hij gebruikt dus slijm als ladder. Plakkerig trucje!
Helemaal tot de grond.
Hij is bijna beneden.
Kijk, hij heeft het gered.
Maar goed, ik wilde dus een paprikaplant planten!
Ik haal 'm uit de pot en plant hem in dit gat.
Dan doe ik daar wat aarde omheen.
Nu haal ik water en giet dat over de plant.
Dan wordt hij mooi groot.
En dan heb ik altijd verse paprika's in de tuin!
Yum yum.

Frida plant een paprikaplant

Frida wil een paprikaplant in haar tuin planten. Zo heeft ze altijd verse paprika’s. In de tuin komt ze kriebelende regenwormen en slijmerige slakken tegen.

Op ontdekkingstocht in de tuin

Mijn naam is Ida-Marie en ik woon in centrum van de stad. 
Laten we gaan! Ik wil je iets laten zien. Kijk, we hebben een tuin. Een volkstuin. Mijn vader is er al. Hoi pap! Hallo lieverd. 
Kon je het makkelijk vinden? Ja. Ik heb iets meegenomen dat ik straks nodig heb. Papa is onkruid aan het wieden. En ik wil iets planten. Daarom heb ik zaadjes meegenomen. Broccolizaden. Ze zijn heel erg klein. Maar straks worden dit grote broccoliplanten. Eerst moet ik een paar gaten in de grond maken. Daarna stop ik in elk gaatje een zaadje. En dan maak ik het weer dicht. De zaadjes hebben water nodig zodat de broccoli kan groeien. Maar dat duurt wel even. Laten we eens kijken wat er nog meer groeit. Pap, ik heb twee komkommers gevonden! Ik kom. Papa komt mij helpen. Hij laat zien hoe je de komkommer moet plukken. Nu krijg ik het mes zodat ik mijn komkommer kan oogsten. Knip. Een komkommer. Ik heb deze komkommer helemaal zelf geoogst. Maar ik moet hem eerst wassen voordat ik hem kan eten. Jammie, dat is lekker. Helemaal zelf gekweekt in mijn tuin in de stad.

Een moestuin in de stad

Ida’s vader heeft een moestuin. Er groeit van alles: tomaten en aardbeien bijvoorbeeld. Ze mag zelf broccoli zaaien en een komkommer oogsten. Die smaakt natuurlijk extra lekker!

Ida plant zaadjes en oogst een komkommer

Ik ben Klara en ik ben gek op tomaten.
Ze zijn ZO lekker!
Vandaag ga ik iets leuks doen.
Daarvoor heb ik deze kleine zaadjes nodig.
Die zitten in elke tomaat.
Dan pak ik een pot en wat aarde.
Daar ga ik de zaadjes in planten.
Dat moet er veel water bij.
En nu willen de zaadjes heel veel warmte en zonlicht.
Al snel groeien er kleine plantjes.
Heel langzaam.
De een na de ander.
Niet alle zaadjes zijn ontkiemd.
Maar de meeste wel.
Als de plantjes groot genoeg zijn, plant ik ze buiten in de aarde.
Nu moet ik voorzichtig zijn.
zodat ik de wortels er niet per ongeluk afscheur.
Ik maak een gaatje.
En dan gaat mijn eerste tomatenplant erin.
Voorzichtig de aarde aandrukken en dan gaat de volgende in de grond.
Als laatste steek ik naast elke plant een stokje in de grond.
Daaraan kunnen ze zich rechtop houden als ze langer worden.
Al na een paar weken groeien er echte tomaten aan mijn planten.
Die zijn nog groen.
Ze moeten nog even rijpen.
Een paar weken later is het dan eindelijk zo ver.
De tomaten zijn groot en rood.
En nu het komt het leukste: ik ga er eentje proeven.
Smaakt lekker.
Ik moet wel oppassen terwijl ik eet, want ik heb een losse tand.
Anders valt ie er misschien uit.
Zo, dat was leuk.
Volgend jaar plant ik weer tomaten!

Hoe kweek je tomaten?

Tomaten kun je zelf ook laten groeien. Als je zaadjes in de grond stopt, ze genoeg water geeft en ze op een warme plek zet, kun je na een tijdje je tanden zetten in je eigen sappige tomaten. 

Van zaadje naar sappige rode tomaat

Overige organismen

Je eigen moestuin

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.