Vroeger konden onderzoekers alleen in hersenen kijken nadat mensen waren overleden. Maar nu hebben we een MRI-scan, daarmee kun je in een lichaam kijken, dus ook in iemands hoofd. Je wordt dan op een soort tafel gelegd en in een heel groot apparaat gescand. En zo komen onderzoekers heel veel te weten over onze hersenen. Bijvoorbeeld hoe we denken en hoe we dromen.
Victor, ben ik dit? Ja, we kijken met die MRI-scanner echt in je hoofd. En klopt het nou, dat mannen grotere hersenen hebben dan vrouwen? Ja, dat klopt, mannen hebben grotere hersenen dan vrouwen, maar dat betekent trouwens niet, dat ze slimmer zijn. Een olifant heeft bijvoorbeeld ook hele grote hersenen, maar is toch niet het slimste dier wat er rondloopt.
Alles wat wij doen, denken, zien, ruiken, aanraken; alles gaat via onze hersenen. En elk gedeelte van onze hersenen heeft een andere functie en zorgt ervoor, dat we iets anders kunnen. Welk gedeelte van je hersenen zorgt er nou voor dat je kan zien? Nou, Zien doe je natuurlijk in eerste instantie met je ogen, maar die sturen het signaal dan zo weer via een bochtje door naar dit stuk van je brein: de achterkant van je brein, daar zie je mee. Ook als je droomt bijvoorbeeld, alles wat je dan ziet, dat gebeurt ook daar. Ook dingen die je je voorstelt. Kijk: als je je ogen dichtdoet en je probeert je voor te stellen hoe je vriend er uitziet, dan gebeurt dat ook daar.
Tijdens die scan, het was een enorme bak herrie daarbinnen, dat kwam natuurlijk via mijn oren binnen, maar waar wordt het dan verwerkt in de hersenen? Nou, dat is in dit gedeelte van de hersenen: een beetje aan de zijkant, vrij dichtbij je oor zit dat. En daar komen die geluiden binnen en daar hoor je dus mee. En hoe werkt dat dan precies, want geluid, dat zijn trillingen, die worden door je trommelvliezen opgevangen, maar dan weet je nog niet wat je hoort? Nee, die trillingen moeten worden vertaald in wat dat geluid eigenlijk betekent en dat je het ook herkent. Het geluid op straat of wat iemand zegt bijvoorbeeld. Ja, dus jij praat nu tegen mij, dat hoor ik en dat gedeelte in de hersenen, dat zet het om in de betekenis? Ja, er zit zelfs een heel speciaal stukje in de hersenen wat ervoor dient om die geluidstrillingen te begrijpen als mensen praten, dus om taal te begrijpen. En er zijn ook mensen bij wie dat stukje kapot is door een hersenbeschadiging, en die horen dan wel geluid, maar die begrijpen niet wat je zegt.
Wanneer je wordt aangeraakt krijgt je huid prikkels. Het zenuwstelsel zorgt er dan voor, dat deze prikkels bij je hersenen terechtkomen. Je hersenen verwerken de informatie en zo weet jij, dat je aangeraakt bent. En of je het leuk vindt of dat het pijn doet, zoals bij een prik. Als je iets met je handen voelt, dan zit dat meer in dit gedeelte en als je met je tenen voelt, zit het in een ander gedeelte. En eigenlijk is zo je hele lichaam afgebeeld op dat stuk van het brein. En bovendien is het dan ook nog eens zo, dat een heel groot stuk brein zich bezighoudt met je handen dan met je voeten, omdat je met je handen natuurlijk ook veel meer voelt en veel meer, en ook veel fijner kunt voelen.
Hé Victor, hoe kan het nou, dat we vinden, dat iets stinkt? Die lucht komt hier je neus binnen. Er zit hierboven een knobbeltje dat die geuren registreert en dan komt dat hier in je brein binnen, en dat wordt eigenlijk direct doorgesluisd naar dit stukje van je brein. Als die actief worden, dan vind je iets naar. In het geval van als je iets ruikt, dan stinkt het, maar het kan ook zijn, dat je iets akeligs ziet, dat wordt ook hier geregistreerd.
Eigenlijk alles wat je voelt of ziet of ruikt, dat wordt in die stukken van je brein wordt bepaald wat je daar eigenlijk van vindt: of je dat naar vindt of fijn. Wist je, dat je hersenen pas op je 25ste jaar helemaal volgroeid zijn? De hersenen van pubers zijn dus nog volop in ontwikkeling. Daarom kunnen ze ook moeilijk orde houden en is hun kamer vaak een zooitje. En hun emoties zijn vaak veel heviger. Daardoor zijn ze eerder boos of verdrietig en dus hebben ze sneller ruzie met hun ouders. Je hersenen zijn altijd aan het werk. Ook voor lichaamsfuncties waar je niet bewust over nadenkt zoals je hartslag, ademhalen, slapen, en... wakker worden!
