Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

VMBO examenvideo's bij aardrijkskunde over het weer en het klimaat van Nederland, Spanje en de VS.
Eindtermen: temperatuur, neerslag, wind, klimaatsoorten, orkanen en tornado's.

Bij extreme weersomstandigheden kan het KNMI een weercode afgeven. Wat betekenen die weercodes en hoe gevaarlijk is code rood? Klik op de afbeelding om de story te lezen.

Story over code rood, oranje, geel en groen

Wat betekenen onze weercodes?

Bliksem is een spectaculair weersverschijnsel, en gaat vaak gepaard met donder. Onweer ontstaat wanneer stijgende warme lucht en dalende koude lucht met hoge snelheid langs elkaar heen waaien. Er ontstaat wrijving, waardoor de wolk elektrisch geladen wordt. En dan: BAM! Lees meer over onweer op NPO Kennis.

Story over donder en bliksem

Hoe ontstaat onweer?

In de zomer van 2019 komt de temperatuur in Nederland voor het eerst in de geschiedenis boven de 40 graden Celsius. Deze extreme hitte is het gevolg van klimaatverandering. Hoe komt dit en wat kunnen we ertegen doen? 

Scrollverhaal over klimaatverandering en een leefbaar klimaat

Klimaatkansen 

Aardrijkskunde examenquiz

Test of jij goed bent voorbereid op je examen aardrijkskunde! Wat weet je van platentektoniek, de koolstofkringloop en oceanische circulatie? Klik op de afbeelding om te beginnen.

Examenquiz bij aardrijkskunde voor vwo

Wat weet jij over de aarde als natuurlijk systeem?

Klimaat, dat is wat anders dan het weer. Het weer merk je hier buiten. Dat is de wind door je haren, de neerslag uit de lucht en natuurlijk de temperatuur om je heen. Dus wind, neerslag en temperatuur dat zijn de elementen die het weer bepalen. Vandaag is het ongeveer 14 graden, zacht briesje, half bewolkt en heel af en toe krijgen we een lekker zonnetje. Maar morgen kan het weer helemaal anders zijn. Het klimaat verandert niet zomaar op een dag. het klimaat is namelijk het gemiddelde weer over een langere tijd. Dat klimaat hebben we ook voor Nederland uitgerekend. Jaarlijks valt hier 80 cm neerslag. Gemiddeld is het 10 graden celcius in ons land. In de zomer is het natuurlijk warmer en in de winter kouder. De gemiddelde temperatuur is dus niet superlaag en niet extreem hoog: gematigd noemen we dat. Nederland heeft een gematigd klimaat.

Weer en klimaat in Nederland

Korte, krachtige en boeiende afleveringen over aardrijkskunde onderwerpen.

Geoclips

GeoClips

In Nederland hebben we een gematigd klimaat: niet superkoud, maar ook niet extreem warm. 

Het weer verandert per dag, het klimaat niet

Of het nou lekker weer is, ronduit kloteweer. Tropisch weer, óf extreem winterweer.... ...het is pas officieel koud, warm of tropisch als het koud, warm of tropisch is... 
...in De Bilt. Maar waarom is De Bilt nou dé graadmeter voor het weer in Nederland? Geen idee eigenlijk...
- ...nee maar ik wel. Allereerst zit daar natuurlijk het KNMI. Die zijn begonnen met de eerste weermetingen.
Het KNMI is opgericht in 1854 door Koning Willem de Derde. Het begon destijds in de sterrenwacht Sonnenborgh in Utrecht. Maar sinds 1897 zit het KNMI in De Bilt. Dat is de eerste reden. Ja. Het weer in De Bilt is tamelijk gemiddeld voor Nederland. In het zuiden heb je bijvoorbeeld meer hittegolven dan in het noorden.
Ook is de invloed van de Noordzee in De Bilt niet groot, maar wel weer groter dan in Oldenzaal of Venlo. 
Eigenlijk is De Bilt gewoon best een goeie gemiddelde plek. Dat is reden nummer 2. Dat zou kunnen, en dat wordt ook wel gedaan. Voor de rest is het gewoon een definitie-kwestie. Dat is de derde reden. Of je nou kiest voor De Bilt, Amersfoort of Driebergen, dat is lood om oud-ijzer. Het zou echter totaal onlogisch zijn om te kiezen voor Pieterburen of Simpelveld. Je kan daar heus een hittegolf hebben, alleen is het dan nog geen "officiële hittegolf" in Nederland. En daarom dus De Bilt.
...oké Gerrit, bedankt! En o ja, dit weekend wordt het kloteweer in De Bilt. In heel Nederland trouwens.

Waarom is De Bilt graadmeter voor het weer in Nederland?

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

Programmaheaders

Programmalogo's

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

Het KNMI houdt het weer in Nederland in de gaten en geeft elke dag verwachtingen voor wat het weer de komende dagen gaat doen. Krijgen we een hittegolf of een sneeuwstorm? Dat doen ze vanuit De Bilt. Maar waarom juist daar? Weerman Gerrit Hiemstra vertelt waarom De Bilt de graadmeter is voor het weer in Nederland.

De gemiddelde weerstoestand van Nederland

Groep 6/7/8

Voor het leven op aarde is water heel belangrijk. Driekwart van het aardoppervlak is met water bedekt. En dat water zit in een voortdurende kringloop: het gaat van zee naar land, en van land naar zee. Binnen die kringloop spelen regen, wolken en wind een belangrijke rol. 
De zon verwarmt het aardoppervlak. Opgewarmd water verdampt, en de waterdamp stijgt op. Als lucht warm is, zet het uit en kan het véél waterdamp bevatten. Maar als het opstijgt en afkoelt, kan de lucht weer veel minder waterdamp hebben. Een deel van de damp verandert dan in waterdruppeltjes, en er ontstaat een wolk. Deze overgang van damp naar water heet 'condenseren', en dat gebeurt het eerst op vaste oppervlakken. Dus ook op de stof- en roetdeeltjes in de lucht. Op die deeltjes vormen zich minuscule waterdruppels, die zó klein zijn en licht dat ze zweven, en wolken vormen. 
Maar soms botsen die druppeltjes en worden samen één grote druppel. Als ze té groot en zwaar worden om te kunnen zweven, vallen ze naar beneden als regen. Als het koud is, kan water ook als snééuw naar beneden komen. Sneeuw bestaat uit kleine ijskristallen. Soms valt er een mengsel van sneeuw en regen: natte sneeuw.
Nog een andere vorm van neerslag is hagel. Hagel ontstaat als er sterk stijgende luchtstromen zijn. Regendruppels worden dan in de wolk omhoog geblazen en bevriezen door de koude lucht. De druppels worden hagelstenen. De zware hagelstenen vallen dan naar beneden. Maar de kleine en lichte worden nóg een keer omhoog geblazen. Hagelstenen kunnen wel honderden keren omhoog geblazen worden. En iedere keer krijgen ze een extra laagje ijs en worden iets zwaarder. Als ze zwaar genoeg zijn, vallen ze op aarde, bij een hagelbui. 
In Noord-India zijn wel eens hagelstenen gevallen die zo groot waren als golfballen! 83 mensen en duizenden dieren zijn toen door die hagelstenen omgekomen.

Neerslag

Hoe ontstaat regen eigenlijk? En hagel en sneeuw? En waarom valt er uit de ene wolk wél wat en uit de andere niet? Deze clip laat het je zien.

Hoe ontstaat regen, hagel en sneeuw?

En uw gastvrouw van vandaag is: Nienke de la Rive Box. Hallo allemaal! Ja, daar zijn we weer. Welke vraag behandelen we vandaag in Waarom Daarom? Vragen die in een minuutje zijn te beantwoorden. En de vraag van vandaag: Ja, inderdaad, hoe zit dat eigenlijk? Waarom regent het zo veel in Nederland? In een jaar tijd valt er in Nederland gemiddeld 800 millimeter regen. Als dat in EEN keer zou vallen, dan zou je tot je navel in het water staan. De meeste regen valt in de herfst. Maar ook in de zomer regent het soms behoorlijk.	Dat is jammer, maar helaas. Regen ontstaat doordat de zon het water van de zeeën en oceanen verdampt. Die waterdamp stijgt op en al die kleine druppeltjes vormen wolken. Door de wind worden wolken naar andere plaatsen geblazen...waar er regen uit kan vallen. Nederland ligt vlak aan zee. En de wind waait vaak van zee naar land. En dat zorgt voor veel wolken boven ons land: meer kans op regen dus! Maar Spanje ligt toch ook aan zee? Daar regent het bijna nooit. Hoe kan dat dan? Nou, of er regen uit een wolk valt hangt ook af van de temperatuur. Als het warm is, dan verdampen de druppeltjes uit regenwolken weer. De wolk verdwijnt dan. En dat gebeurt in Spanje. In Nederland is het kouder en gebeurt precies het omgekeerde. De druppeltjes in de wolken worden groter en zwaarder...totdat ze, flats, naar beneden vallen. En precies: het regent. Maar geloof het of niet, wij horen niet bij de natste landen ter wereld. De meeste regen valt namelijk in de gebieden rond de evenaar, waar ze een tropisch regenklimaat hebben.
De kampioen waar de meeste regen valt is Padrang op Sumatra. Gemiddeld per jaar zo'n 4200 millimeter! Komen wij aan met onze 800 millimeter. Zo, dat was het weer. Tot de volgende Waarom Daarom.

Waarom regent het zo veel in Nederland?

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Nizar Klokhuis

Het Klokhuis

In Nederland klagen we graag over het weer. Dat het hier veel regent heeft te maken met de ligging van ons land en ons klimaat. Maar het regent hier lang niet zoveel als in landen met een tropisch regenklimaat!

Een nat en koud klimaat

Wind is er bijna altijd en overal. Soms merk je daar maar weinig van, en SOMS OPEENS HEEL ERG VEEL. Wind is simpelweg lucht die zich verplaatst. En dat gaat gratis en automatisch. Als ergens op aarde de luchtdruk hoog is gaat de lucht op zoek naar een plek in de buurt waar het wat minder druk is. Een windje is geboren.
Onze wind waait dus altijd van een hogedrukgebied naar een lagedrukgebied, maar niet rechtstreeks. Terwijl al die wind over ons heen waait wordt hij afgebogen door de draaiing van de aarde. En ook nog eens afgeremd door het aardoppervlak. Boven land is er meer afremming dan boven zee, en daarom komen onze bruutste briezen meestal vanaf de Noordzee. Zoals de bekende Zuidwesterstorm. En vaak nemen die zeewinden ook nog een stevig buitje mee: hoog tijd om je zuidwester even strak over je koppie te trekken!
De kracht van al deze wind wordt aangegeven op de schaal van Beaufort. Die loopt van 0 (windstil) via de bries, de harde wind en de storm naar 12: een ORKAAN. Hoog tijd om als de wiedeweerwind naar binnen te gaan, en maar hopen dat je huis blijft staan.

Clipphanger

Waarom zijn bananen krom? Hoe werkt je geheugen? Uiteenlopende vragen die Clipphanger met een grappige animatie op een verrassende manier beantwoordt.

Clipphanger header

Clipphanger logo

Clipphanger 

Clipphanger op Youtube

In Nederland waait het bijna altijd. En op de fiets hebben we altijd allemaal wind tegen. Waar komt wind eigenlijk vandaan?

Wat is wind?

Groep 3/4/5

Wind. Hoe ontstaat dat nou? Door de Mexicaanse bonenschotel die Juanita me gisteren heeft voorgeschoteld. Maar de wind die we zo vervelend vinden als we er tegenin fietsen heeft 'n andere oorsprong. Inderdaad. Wind heeft alles te maken met vuur. De zon. Als de zon schijnt warmt de lucht namelijk op. Zoals de lucht in deze vuurballon Hoppa. Warme lucht is lichter en stijgt daarom op. Kijk maar. DAAR gaat de warme lucht. Whoe-hoe. Als de warme lucht is opgestegen dan blijft er een 'leeg gebied' achter. Dit noemen we een lagedrukgebied. De lucht die eromheen zit die zit nog wel vol met luchtdeeltjes. Dat heet een hogedrukgebied. Omdat de lucht graag in balans wil zijn stromen er luchtdeeltjes...van het hogedrukgebied naar het lagedrukgebied. Die stroming noemen wij...de wind. We maken hier serieuze televisie! Jouw winden hebben hier niks mee te maken. Ik voel hier ook een hogedrukgebied. De wind, dat zijn dus luchtdeeltjes die zich naar de andere kant verplaatsen. En de snelheid waarmee ze dat doen kan heel langzaam zijn maar ook heel erg hard. Hoe hard de wind gaat meten we met een schaal, de schaal van Beaufort! Die schaal begint bij windkracht 1: dan is het windstil. Helemaal niks aan de hand. Bij windkracht 2 beginnen de bomen al lekker te schudden. Ja, en dan bij windkracht 6 wordt het al lastig om een paraplu vast te houden! Bij windkracht 12 is het echt storm en ellende: Een orkaan! Orkanen ontstaan boven warm zeewater. Zolang een orkaan boven de zee hangt groeit de kracht, maar zodra deze superstorm boven landkomt…neemt hij gelukkig snel in kracht af. Toch kan deze harde wind veel schade aanrichten: Bomen gaan om als luciferstokjes en zelfs huizen gaan plat. Totale verwoesting! Een orkaan kan enkele dagen duren, maar soms ook enkele weken! Lekker windje. Ja, heel erg lekker windje. Ja! Ja, en orkanen krijgen ook altijd een naam. De bekendste is wel Katrina, die in 2005 voor zo'n 1800 doden zorgde. Onderzoekers hebben aangetoond dat orkanen met meisjesnamen voor meer doden zorgen. Ze denken dat dit komt omdat een meisjesnaam minder angstaanjagend klinkt. Dus gaan mensen te laat op de vlucht. Dus als Katrina Karel had geheten waren er minder doden gevallen? Dat zou kunnen, dat is ook wel logisch. Voor een orkaan die Yannick heet zou ik ook eerder wegrennen dan als een orkaan Nienke heet. Deze noem ik Matthijs. Dat is echt superlief!

Hoe ontstaat wind?

Bekijk hier alle afleveringen en clips uit De Buitendienst. Meer video's over natuur en klimaat vind je op de programmapagina van Zapp Your Planet.

De Buitendienst

Wind is verplaatsende lucht. Maar waarom waait wind eerst de ene kant op en dan weer de andere? Dat heeft te maken met de luchtdruk. En hoe hard het waait is uit te drukken in de schaal van Beaufort als windkracht.

En wat zijn hoge en lage drukgebieden?

De zwaartekracht van de aarde houdt niet alleen jouw voetjes op de grond, maar trekt ook aan de luchtdeeltjes boven je koppie. De kolom van lucht boven de vierkante meter waar jij staat, weegt samen wel 10.000 kilo, en dat noemen we de luchtdruk. Die wordt gemeten met een barometer oftewel luchtdrukmeter en uitge‘drukt’ in hectopascal of millibar. 

Een weerman of weervrouw is voortdurend met barometers in de weer. Het weer wordt namelijk grotendeels bepaald door verschillen in luchtdruk. Onder invloed van de zon wordt lucht warmer, stijgt op, en zorgt plaatselijk voor een lage luchtdruk aan de grond. Dit tekort aan luchtdruk wordt verholpen door het aanzuigen van lucht uit gebieden met een hoge luchtdruk. Zo ontstaat een wind (Pffffrt!). Sorry.

Eenmaal in het lagedrukgebied, stijgt die lucht op en koelt af. In de koude lucht condenseert waterdamp en ontstaan wolken. Die zorgen vaak voor regen. Omgekeerd is het in een hogedrukgebied (dus) vaak droog. De werking van de drukgebieden kan je makkelijk onthouden omdat ‘hoog’ rijmt op ‘droog’, en ‘laag’ op ‘dit wordt een dag dat ik mijn regenpak draag’.

Weermensen en meteorologen hebben het vaak over hogedrukgebieden en lagedrukgebieden. Het weer wordt namelijk voor een groot deel bepaald door verschillen in luchtdruk. In een hogedrukgebied is het vaak droog, en in een lagedrukgebied vaak nat.

Wat zijn hoge- en lagedrukgebieden?

De energie die uiteindelijk de thermosfeer, rand van onze atmosfeer bereikt is ongeveer tienduizend keer zoveel als de huidige wereldwijde energieconsumptie.
Van deze kortgolvige straling wordt bijna 1/3 direct gereflecteerd door wolken, water, sneeuw en ijs en andere relatief spiegelende plekken op het aardoppervlak. Het deel van de straling wat direct weerkaatst wordt noemen we het Albedo.
Van de resterende 70% wordt 25% opgenomen en verstrooid in de troposfeer door waterdamp en wolken. Uiteindelijk wordt ongeveer 45% door het aardoppervlak geabsorbeerd. Het aardoppervlak absorbeert de zonnestraling en kaatst deze straling terug in de vorm van infrarode langgolvige straling. Dit is uiteindelijke de warmtebron van de aardse atmosfeer.
Een deel verdwijnt weliswaar als stralingsverlies de ruimte in, maar een groot gedeelte wordt geabsorbeerd door gassen in de atmosfeer en naar alle kanten weer uitgestraald, dus ook richting het aardoppervlak. Dit is het broeikaseffect. De belangrijkste broeikasgassen zijn waterdamp (H2O) en koolstofdioxide (CO2).
Uiteindelijk verlaat alle straling weer de atmosfeer waardoor de straling haar balans bereikt. De gemiddelde temperatuur op het aardoppervlak is tot zo’n 15 graden °C opgelopen.

De stralingsbalans van de aarde

Hoe gaan wij om met onze rijkdom aan water? We moeten ons ertegen beschermen en hebben het tegelijk heel hard nodig.


Aardrijkskunde voor de tweede fase

De stralingsbalans van de aarde is een evenwicht tussen inkomende zonnestraling en uitgaande aardse straling.

Hoe wordt onze aarde verwarmd?

Weer en klimaat zijn twee verschillende dingen. 
Het weer is de temperatuur, de neerslag, de wind en de luchtdruk op een bepaald moment en op een bepaalde plaats. Als je zegt ‘het regent vandaag’, ‘het is een droge zomer’ of ‘er trekt noodweer over Nederland’, dan gaat dat over het weer. 
Het klimaat is het gemiddelde weer over een lange periode. Als je zegt dat het op de Noordpool kouder is dan in Nederland, dan gaat dat over het klimaat. Het is op de Noordpool immers niet alleen vandaag kouder, maar bijna altijd. 
Maar waarom zijn er eigenlijk verschillen tussen klimaten van gebieden? 
Heel belangrijk daarbij is de plaats waar een gebied ligt. Dichtbij de evenaar vallen zonnestralen recht op het aardoppervlak. Hier krijgt een klein oppervlakte heel veel zonlicht. Daarom is het warm in de buurt van de evenaar. Bij de polen valt de zon veel schuiner in. Hier wordt de zonne-energie over een groter oppervlakte verspreid. Daarom is het daar koud.
Hoe verder van de evenaar, hoe kouder het dus is. Zo kun je de aarde verdelen in verschillende klimaatzones. Doordat de zones een ander klimaat hebben, krijgen ze ook een ander landschap. 
De afstand tot de evenaar is niet alleen van invloed op het klimaat. De aanwezigheid van de zee, de hoogte van gebieden en andere factoren zorgen voor allerlei afwijkingen. Daardoor lopen de klimaatzones niet in een mooie, rechte lijn van oost naar west.
De tropische zone ligt het dichtst bij de evenaar. In deze zone is de temperatuur het hele jaar hoog en het regent er meer dan in Nederland. 
Doordat het in de tropisch regenwoud altijd vochtig en warm is, groeien er talloze planten. 
Tussen de dichte begroeiing leven veel verschillende dieren.
Een typisch kenmerk van de tropen is dat bomen het hele jaar groen blijven. De droge zones liggen ten noorden en ten zuiden van de tropische zones. Het is hier overdag warm, maar ’s nachts kan het koud zijn. 
Het belangrijkste verschil met de tropische zone is dat hier maar weinig neerslag valt. Daardoor groeien er veel minder planten en leven er minder dieren. In de droge zones wonen weinig mensen, want overleven is hier moeilijk.
De gematigde zones liggen ten noorden en zuiden van de droge zones. In de gematigde zones is het niet heel warm, koud of droog. Voor mensen is het een goed klimaat om in te leven. 
In de gematigde zones zijn de verschillen tussen de vier seizoenen groot. Er groeien veel loofbomen die in het voorjaar bladeren krijgen en in de zomer tot bloei komen. In het najaar worden de groene bossen langzaam bruin en geel. In de winter verliezen de bomen hun bladeren, omdat deze anders stuk vriezen.
Koude zones vind je in de buurt van de Noordpool, de Zuidpool en in hoge gebergten. In veel van deze gebieden is het te koud voor bomen. 
Op de toendra’s zie je mossen, gras en kleine struikjes. In het poollandschap groeit helemaal niets….. het hele landschap is bedekt met sneeuw en ijs.

Klimaatzones van de wereld

Iedere klimaatzone heeft een ander landschap. Iedere zone heeft zijn eigen planten en dieren.

Waarom zijn er verschillende klimaatzones?

Het heeft te maken met de zomerzon. Die heeft de afgelopen maanden het water in de oceaan flink opgewarmd. Ondertussen wordt de lucht in deze tijd steeds kouder. Oceaanwater gaat dan verdampen, en vormt een grote wolk: Daar zit natuurlijk regen in. Die wolk gaat ronddraaien, en door de harde wind doet hij dat steeds sneller. Boven de oceaan wordt het een orkaan. En die stuift richting land.
Een orkaan kan heel veel schade aanrichten, auto's, huizen, dieren, niets is veilig. Het verschil tussen een storm en een orkaan wordt aangegeven met windkracht. Wanneer er windkracht negen is dan spreken we van een storm en bij windkracht 12 spreken we van een orkaan. En als je een orkaan omrekent naar kilometers per uur. Dan is dat ongeveer even snel als een auto die rijdt op de snelweg. Dus ruim 100 kilometer per uur. 
En om te zien hoe hard windkracht 12 is, gaan we even een testje doen…  Mogen we voorstellen: Dit is Hannie, zij gaat voor ons in een windtunnel staan. 
Eerst krijgt ze windkracht 2 op zich af: Die komt regelmatig voor in Nederland
Gewoon een lekker briesje… Ja, dat vindt Hannie ook…
We schroeven de wind op naar kracht 4, dan waait het al flink. 
Maar het kan harder.... Doe er nog maar een tandje bij.
Windkracht 9 staat Hannie nu in, een flinke storm!
Dus moet je voorstellen, WINDKRACHT 12!!, 

Wow Hannie, Hey, waar ga je naar toe?

Wat is een orkaan?

Tijdens het voorjaar en de zomer ontstaan er veel orkanen op zee. Vooral in Amerika hebben ze last van orkanen als ze aan land komen. Ze noemen deze periode ook wel het orkaanseizoen. 

Een storm met windkracht 12!

Orkanen ontstaan boven zee, meestal rond de evenaar.
Daar is het water namelijk erg warm, en een orkaan ontstaat alleen als het water minstens 27 graden is.
Het warme zeewater werkt als een soort brandstof voor een orkaan.
Dat is mazzel voor ons, Europeanen, want als het water niet warm genoeg is, zwakt een orkaan af.
Ook wonen we in Europa onder de straalstroom. 
Dat is een sterke wind die op ongeveer 10 kilometer hoogte waait en de orkaan uit elkaar trekt.
De restanten daarvan komen soms aan in Europa, maar vaak zijn ze zover afgezwakt, dat het al niet meer is dan een lagedrukgebied.

Waarom heeft Europa geen orkanen?

Orkanen ontstaan meestal rond de evenaar en bereiken Nederland niet. Hoe komt dat?

De geboorte van een orkaan

If you can drive this car, that would really help us. That's cool!
Wauw. Josh, de baas hier, vraagt me nu of ik de auto wil rijden, de chauffeur wil zijn. Natuurlijk wil ik dat!
We hebben hier pods, dat zijn apparaten die we in de baan van een tornado proberen te zetten. Dan meten we windsnelheid, luchtvochtigheid en temperatuur. Dat slaan we op en we proberen die gegevens uit de tornado te krijgen.
Dus jij moet zo dichtbij mogelijk komen, die dingen uit de auto zetten en weer snel instappen.
En zo gaan we op pad. Rutger als navigator, ik als chauffeur en pod-uitzet-hulp. 
Maarja, dat heb ik natuurlijk nooit gedaan. Dus rijden we naar een plek waar de radartrucks de lucht kunnen scannen en wij een potje kunnen oefenen.
We halen dus deze pod uit de auto, die willen we naast de weg neerzetten op een plek waar de ondergrond vlak is. Bijvoorbeeld dat putdeksel. Dat ding is zwaar.
Jij gaat ondertussen, terwijl ik de pod naar het noorden oriënteer, met deze GPS een foto maken met de pod er bijop. 
Dus dat is de eerste die ik maak, en dan maak ik een paar vakantiefoto's maar dan serieus van de hele omgeving, 360 graden.
Dan rijden we zo gauw mogelijk verder.
Moeten we dit nog oefenen? Ja, we moeten een paar keer oefenen om de snelheid erin te krijgen.
Oh, volgens mij heb ik hem verkeerd om.
Wel topsport dit. Even kijken, dit ging te sloom. Ik dacht echt dat ik een wereldrecord neerzette. Het moet sneller. Nog één keer testen.
Er zijn zich nu op verschillende plekken stormen aan het ontwikkelen. Daarachter zie je een hele mooie ontstaan, maar ook aan die kant is het al een beetje bezig en er zit nog meer aan te komen.
Dit is de ideale plek om de radarwagens neer te zetten. De radarwagens krijgen een vaste plek, gaan ronddraaien en krijgen daardoor hele nauwkeurige informatie. En met die informatie gaan wij straks hopelijk op pad.
De spanning neemt toe. De radarbeelden worden bekeken en de lucht wordt nauwkeurig in de gaten gehouden. Voor mij het moment om een nieuw tekstje op te nemen. Dacht ik.
...is de uiteindelijke ontlading.
Is 'ie er daar? Ja, ja!
We moeten die kant op. Je moet in de buurt van de auto blijven. Filmen! Hij gaat aan de grond komen. Zie je die punt daar?
We moeten gaan.
Hier zien je de radarbeelden, hier zien we de wind, die enorm roteert. Daar zie je de tornado aan de grond. 
Zie je hoe groot hij is? Hij is gigantisch! Moet je kijken hoe breed hij wordt. Een monster.
Hoe dichtbij kunnen we rijden? Nou, we gaan er in. Tuurlijk. We gaan ons instrument daarin opstellen.
Normaal gesproken wil niemand daar in de buurt zijn want het is levensgevaarlijk, maar wij gaan juist die kant op om onderzoek te doen naar tornado's, om uiteindelijk te zorgen dat mensen eerder gewaarschuwd kunnen worden.
Stop hier.
Waar? Hier!
Foto's! Maak foto's! Powerflash! Tornado aan de grond!
Hagelstenen zo groot. Je zag allemaal powerflashes, noemen ze dat. Elektriciteitsflitsen. We waren heel dichtbij.
Ik heb veel voor Klokhuis gedaan, maar dit... Heftig.
Het was net onwijs heftig. Wat is er precies gebeurd?
We stonden hier te kijken naar de tornado die we eerst zagen. Daarna zijn we noord gestuurd omdat die rotatiekern noord van ons langs zou gaan. Daar hebben we toen een tornado-pod gedeployed, gekeken of die tornado voorbij zou komen. Toen hebben we hem snel weer in de auto gezet. En hebben we met onze pod data kunnen verzamelen? Deze data gaat worden geanalyseerd door het centrum van extreem weer. Hopelijk kunnen we ze daarmee op weg helpen in hun onderzoek naar het ontstaan van tornado's.
Veel tijd om te praten is er niet. De radarwagens zien weer veel rotatie in de wolken. Dacht ik dat we eindelijk veilig waren, is er weer een kans dat er een tornado ontstaat. Ja, hier voor ons! Mooi met die bliksem.
Je gelooft het gewoon niet, we zijn zo dichtbij maar daar vindt het geweld plaats, daar kolkt alles. Je ziet, aan de bovenkant is hij dikker en aan de onderkant wordt hij steeds smaller. Zie je hoe de lucht beweegt aan de zijkant?
Het is echt een gevecht tussen koud en warm. Warm schiet omhoog en koud circuleert eromheen. Dat we zo dichtbij zouden komen, had ik niet durven dromen.
Het is inmiddels half 9 's avonds, de dag is eigenlijk over, de tornado's zijn in kracht afgenomen en zijn er eigenlijk niet meer. Het bliksemt nog wel prachtig.
Volgens mij kunnen we terugkijken op een prachtige dag. We hebben drie tornado's gezien, dat maak je niet vaak mee.
Terwijl wij 20 mijl verderop, ongeveer 40 kilometer, aan het chasen waren, heeft zich hier een ramp voltrokken. Precies hierboven is een tornado ontstaan met een basis van meer dan twee kilometer, die heeft dit hele stadje verwoest. Was het chasen net nog leuk, nu zie je de keerzijde. Eén grote ramp hier. Het erge is dat die mensen weten dat ze in tornado alley leven. Er is hier altijd kans op een tornado en er zijn zelfs sirenes. Die gingen hier ongeveer 8 minuten voordat de tornado aankwam af, dat was voor veel mensen niet genoeg om te vluchten. Bovendien zijn sommige mensen hun huis in gevlucht, maar was dat ook niet voldoende. De kracht van zo'n tornado met windsnelheden van meer dan 300 kilometer per uur is zo enorm, zo heftig, daar kun je je soms gewoon niet tegen beschermen.

Mee met tornado-onderzoekers

Bart is in ‘tornado alley’. Hij gaat mee met een onderzoeksteam dat apparatuur uitzet in de baan van een tornado. Hiermee kunnen ze onderzoeken wat er in het hart van een tornado gebeurt.

Meetapparatuur plaatsen in een hevige storm

Milieu en klimaat

VMBO examenvideo's bij aardrijkskunde over het weer en het klimaat

Aardrijkskunde examen: weer en klimaat

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.