Name: Wat is Keti Koti?
Uploaded: 2019-11-21T00:00:00+01:00
Duration: 8 min 22 s
Description: Op 1 juli gaan veel Surinaamse Nederlanders in kleurrijke kleding de straat op. Ze vieren dan dat de slavernij voorbij is. Er is een herdenking, er zijn optredens en er is natuurlijk veel Surinaams eten. Maar voor Tess is het broodje bakkeljauw iets te pikant.

Groep 6/7/8

We staan hier op Keti Koti, en als ik om me heen kijk, denk ik aan een feest maar het gaat om een heftig thema: de afschaffing van de slavernij. En wat is jouw vraag? Wat is Keti Koti? -Waarom wil je dat weten? Omdat ik heel erg van cultuur hou, en ik vind de slavernij erg interessant...en ik wil wel graag weten wat voor feest het is in Suriname. Oke. Je hebt je outfit al klaar. -Ja. Keti Koti wordt elk jaar gevierd op 1 juli. Keti Koti betekent: kettingen gebroken. Daarmee zeggen we eigenlijk: De slavernij is voorbij. Om Juliana echt uit te laten zoeken wat Keti Koti is, gaat ze mee met Rowan en haar zusjes. Zij zijn afstammelingen van slaven die 150 jaar geleden nog voor Nederlanders moesten werken. Bij Keti Koti hoort traditionele kleding. Dit vroeger de slaven vroeger. Hadden ze het dan niet heel warm? -Ja, daar kun je wel van uitgaan. Oh... -Het zijn veel laagjes, want je hebt nog een onderrok. Sommigen hadden zelfs nog een lange broek eronder. En dan nog dat jasje. En je krijgt ook iets op je hoofd. Onmogelijk om eruit te halen. Heb je een schaar? Ja, sorry, een schaar. Uit het plastic...Mooi, zeg. Ho, voorzichtig. O, dat is echt goed ingepakt. Wordt dit ook helemaal met de hand gemaakt? -Ja, zeker. Dit is eigenlijk gewoon normale stof, net zoals wij hier dragen. Het is gesteven met gomma. Guma? -Gomma. -Wat is dat? Hoe kan ik dat uitleggen? Een soort van lijm waardoor je, wat wij ook hebben...dat het stevig wordt en dat het beter blijft zitten. Voelen jullie je mooi als jullie dit aanhebben? -Ja, zeker. -Als je dit draagt, voel je je wel echt speciaal. Ik denk, ik hoop dat hij je past. Als m'n oma dit doet, is het echt met heel veel 'aaarh'. Zit ie goed? -Ja. Gaat hij niet afwaaien? -Nee. De voorouders van Rowan kwamen oorspronkelijk uit Afrika. Nederlandse slavenhandelaren brachten ze per schip naar Suriname, dat toen bij Nederland hoorde. Daar moesten ze werken op plantages. En als niet gehoorzaam waren, kregen ze een lijfstraf. Met de zweep bijvoorbeeld. Veel slaven werkten zich letterlijk dood. Even over jouw familie gesproken: Klopt het dat zij nog steeds op de plantages wonen? Ja, het is eigenlijk zo dat de nazaten van slaafgemaakten nog op die grond wonen...en in principe hebben familieleden nu nog steeds recht op die grond. Dus als ik daarheen ga om grond te claimen, dan kan ik dat krijgen. Is dat niet gek? Want er zijn daar heel heftige dingen gebeurd, en dan blijf je daar wonen. Dat is inderdaad misschien een beetje raar. Maar die eigenaren wonen daar niet meer. Het is grond die je nog steeds kunt gebruiken. Gaan jullie soms terug naar die plek om te herdenken? Ik wel. Jullie ook? -Ja, dat hebben we weleens gedaan. Hoe voel je je? -Mooi. Ja, toch? -Ja. -Helemaal klaar voor de dag. Ik voel me een beetje Surinaams. -Ja, hahaha. Het is een moment om stil te staan en voorouders te gedenken. Ze te eren ook vooral, want zonder hen was ik niet hier geweest. We zijn met een hele stoet, en je vraagt ook echt aandacht voor wat er is gebeurd. Ik zie niet heel veel blanke Nederlanders hier rondlopen. Je zou kunnen zeggen: Witte Nederlanders hebben hier eigenlijk ook een plek. Het is een gedeelde historie, een gedeelde geschiedenis. Dus eigenlijk zou iedereen hier onderdeel van moeten zijn...en je zou zeggen: Het is eigenlijk een nationale herdenkingsdag. En dat is het niet? -Dat is het niet. Dus als 1 juli op een doordeweekse dag valt, dan moet je vrij vragen. Is het niet zo dat veel blanke mensen zich hiervoor schamen? Ik denk dat veel witte Nederlanders niet eens echt weten wat dit is. Als je niet in Amsterdam of Rotterdam bent op deze dag heb je denk ik geen idee dat dit zich nu afspeelt. En ja, dat is eigenlijk wel spijtig. Ik denk dat heel veel mensen niet weten wat er is gebeurd...of wanneer de slavernij officieel is afgeschaft. Het is een 400-jarige geschiedenis, dus dat is best wel lang. Het heeft best wel wat impact gehad. Wat betekent Keti Koti voor u en wat vindt u zo belangrijk eraan? Ik vind het belangrijk dat onze geschiedenis niet vergeten wordt. Je schaamt je er eigenlijk voor dat er zo weinig bekend is onder de witte Nederlanders van wat er gebeurd is in de slavernijperiode. -Ja. Daar moet veel meer aandacht aan besteed worden. Doordat we vandaag, 1 juli, het herdenken, voel je je extra blij dat je die vrijheid hebt.  Net zoals je op je verjaardag blij bent dat je leeft, en er een jaartje bij hebt gekregen. Keti Koti betekent voor ons eigenlijk vrijheid, blijheid. De oudere generatie zoals ik, is misschien een verloren generatie maar op de basisscholen moet er veel meer aandacht aan besteed worden. De optocht eindigt in het Amsterdamse Oosterpark waar het naar het Nationaal Monument Slavernijverleden staat. Hier gaat de officiële herdenking plaatsvinden. Een Surinaamse wintipriesteres zal de herdenking openen met een speciaal ritueel. Ik heb hier mijn eigen altaartje gemaakt. Zie je? Met de bel, daarmee ga ik de voorouders vertellen: We zijn er. En ik heb dit drankje. Dit gebruiken we om onze overledenen te balsemen, om ze ook weg te sturen. Dus dit is een belangrijk middel, het is sterke alcohol. -Ja, rum. Rum, ja. En ik heb hier natuurlijk mijn awidja. Dit is een symbolisch teken van spiritueel leiderschap. Zijn dat echte haren? -Ja, het zijn haren van een paard. Marian, u bent wintipriesteres. -Klopt. -Wat is dat precies? Winti is de godsdienst die onze voorouders gedurende de slavernij gecreëerd hebben waarbij de bouwstenen afkomstig zijn uit de verschillende West-Afrikaanse landen waar de voorouders vandaan gekomen zijn.
Wat gaat u precies doen? Wat ik ga doen, is een plengoffer brengen met water bedoeld voor Moeder Aarde en de voorouders. Om hun vandaag te zeggen dat we blij zijn dat we afstammen van hen en dat het sterke mensen waren die de slavernij hebben overleefd. En dat wij er vandaag zijn om hun verhaal te vertellen. Als de herdenking klaar is, wordt de vrijheid gevierd. Met optredens en met heel veel Surinaams eten. Oh, yes. Goed, lieve mensen, wat is dit voor lekkers? Een broodje bakkeljauw. Oke, en wat is dat? Een broodje met vis. I like it. Cheers! -Proost. Ik heb de pikante versie, dus ik ben benieuwd. Hee, lekker! -Ja. Wel heet, hoor, deze. We kwamen hier natuurlijk met jouw vraag. -Ja. Wat is Keti Koti? -Ja, en wat is het antwoord geworden voor jou? Nou, het is een herdenkingsdag over de slavernij. Het wordt op EEN dag gevierd. Eh, herdacht. -Haaah... Sorry.Poeh! Oke, ik ga dit broodje even niet meer verder eten. Het is heel lekker, maar heel heet. Haaa... Sorry. Er moet wel meer aandacht voor komen, want het wordt nog niet overal gevierd. We moeten 't meer op school krijgen, er moet meer over gesproken worden. Ga jij het volgend jaar vieren? -Ja, want Nederland heeft hier ook een rol in gespeeld. Helemaal goed. Goed gesproken. En dank je wel dat jij 'm afmaakte, want ik kan niet meer praten. Ik voel mijn tong niet meer. -Ik dacht dat het wel meeviel. Echt heel heet. Misschien moet ik... Er is water. Dank je wel. Zij heeft me gered.

Klas 1/2/3

In de zeventiende eeuw bevaren Nederlandse kolonisten de wereldzeeën en voeren ze handel. Niet alleen in specerijen en goederen, maar ook in mensen. Ze verhandelen mensen uit Afrika en vervoeren ze met schepen naar de koloniën om ze hier gedwongen arbeid te laten verrichten. De ‘tot slaaf gemaakten’ krijgen geen loon en moeten werken op plantages, in mijnen en in huishoudens. Schatrijk wordt Nederland ervan. Pas twee eeuwen later, in 1863 wordt de slavernij afgeschaft.

Quiz over mensenhandel en gedwongen arbeid

Wat weet jij over slavernij?

Wat voor dieren leven er in het regenwoud? Wat geloven de mensen in India? En hoever ligt Australië bij ons vandaan? De Wereld Rond neemt je mee naar allerlei landen op de wereld.

Programmaheaders

Programmalogo's

De wereld rond

Het kleurrijke Suriname ligt in het continent Zuid-Amerika. Tot 1975 is het een kolonie van Nederland, maar tegenwoordig is Switi Sranan, oftewel ‘heerlijk Suriname’ een republiek. 

Quiz over een tropisch en kleurrijk land

Wat weet jij over Suriname?

Anton de Kom

Anton de Kom is een Surinaamse schrijver, activist en verzetsheld. In 1934 brengt hij het boek ‘Wij slaven van Suriname’ uit. Het boek is een aanklacht tegen racisme, uitbuiting en koloniale overheersing. Hoeveel weet jij van Anton de Kom? Test het in de quiz!

Quiz over de Surinaamse schrijver en verzetsheld

Wat weet jij over Anton de Kom? 

Animaties van dagboekfragmenten uit de tijd van de VOC en WIC. Speciaal gemaakt voor de interactieve schoolplaat 'VOC en WIC van alle kanten'. 

Verhalen van de VOC en WIC van alle kanten

Welkom aan boord van het beroemde VOC-schip 'De Amsterdam'. Kijk nu zelf rond door deze replica van een VOC-schip die aan de steiger van het Scheepvaartmuseum ligt. Verken de Nederlandse geschiedenis uit de 17e en 18e eeuw. Over de eerste overzeese reizen, de handel, de avonturen en ontberingen. En in het ruim kom je meer te weten over de zwarte bladzijdes van het slavernijverleden. Kijk zelf in 360 graden rond, zoom in en ontdek wat er op het schip zoal gebeurde tijdens de lange reis naar de Oost.

Handel en oorlog over zee

De VOC en WIC van alle kanten

Wat is Keti Koti?

Lees meer op de website van Willem Wever

KRO-NCRV

Willem Wever is het populair-wetenschappelijke programma dat antwoord geeft op brandende vragen van kinderen. Hier vind je de leukste clips uit Willem Wever. (KRO-NCRV)

Willem Wever

Zoek in alle vragen van Willem Wever

Op 1 juli gaan veel Surinaamse Nederlanders in kleurrijke kleding de straat op. Ze vieren dan dat de slavernij voorbij is. Er is een herdenking, er zijn optredens en er is natuurlijk veel Surinaams eten. Maar voor Tess is het broodje bakkeljauw iets te pikant. 

Pruiken en revoluties

Cultuur en geloof

Het herdenken en vieren van het einde van de slavernij

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.