Name: Karel V
Uploaded: 2008-10-15T22:00:00+02:00
Duration: 3 min 33 s
Description: Karel V wordt ruim 500 jaar geleden geboren. Hij wordt de baas over een enorm groot rijk, waar ook ons land bij hoort.

Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

Dit is Karel de Vijfde. Hij wordt ruim 500 jaar geleden geboren. Karel wordt de baas over een groot rijk waar ons land ook bij hoort. 
Nederland is dan nog niet één land, maar bestaat uit allemaal kleine gebieden, die gewesten worden genoemd. Ieder gewest heeft zijn eigen wetten en regels. Al die losse gewesten met eigen regels, dat is lastig besturen! 
Daarom wil Karel van de Nederlanden een eenheid maken, waar overal dezelfde regels gelden. Maar daar zijn veel Nederlanders het helemaal niet mee eens. De mensen die de steden besturen vinden dat ze veel te veel belasting aan Karel moeten gaan betalen. Bovendien willen ze hun stad blijven besturen zoals ze dat gewend zijn. Ze zijn bang hun macht aan Karel kwijt te raken. En dat is niet het enige. 
Karel is een streng gelovig man. En hij vindt dat iedereen in zijn rijk, net als hij, onvoorwaardelijk in God en de kerk moet geloven. Maar in zijn tijd zijn er juist veel mensen die vinden dat de katholieke kerk het niet goed doet. Protestanten worden deze mensen genoemd. Dat kan niet, vindt Karel. 
Hij laat deze protestanten zwaar straffen. Ook daar zijn veel Nederlanders boos over. Het valt Karel dus niet mee om koning te zijn. En dan te bedenken dat de Nederlanden maar een klein deel van zijn rijk zijn. 
Karel heerst over een enorm groot rijk. Hij is bijvoorbeeld ook koning van Spanje en delen van Italië. En hij wordt gekroond tot keizer van het Heilige Roomse Rijk. Zo'n enorm rijk besturen is héél lastig. Karel kan natuurlijk nooit overal tegelijkertijd zijn om te controleren of alles wel gaat zoals hij dat wil.
En hij heeft veel vijanden. Er is constant oorlog. Met de Franse koning en met de Turken bijvoorbeeld. Al die oorlogen en veroveringen, die kosten veel geld. 
Het geld raakt op. Al zijn energie moet Karel stoppen in het bij elkaar houden van zijn rijk. 
Als Karel 55 jaar oud is, wil hij niet langer heersen. Hij is moe en ziek. Karel besluit dat zijn zoon Filips voortaan over een deel van zijn rijk zal regeren. Karels broer krijgt de andere helft van het rijk. 
En Karel? Die doet afstand van de troon. Dat is bijzonder in die tijd. Andere koningen blijven altijd heersen tot ze dood gaan. Maar Karel wil zich goed voorbereiden op zijn dood. Hij trekt zich terug in een Spaans klooster. Hier kan hij zich helemaal aan God wijden. Karel sterft daar als hij 58 jaar is.

Napoleon Bonaparte is een Franse grootheerser uit de 17e eeuw. Ook Nederland valt onder zijn Franse rijk. Hij stelt zijn broer Lodewijk Napoleon aan als koning van Nederland en voert een aantal belangrijke moderne hervormingen door, die nu nog gebruikt worden. 

Quiz over de Franse tijd

Wat weet jij over Napoleon Bonaparte?

Klas 4/5/6

tijdlijn slavernij

In de 17e eeuw koloniseren Nederland en andere Europese landen gebieden over de hele wereld. In het oosten valt Indonesië onder het Nederlandse bewind. In het westen zijn we de baas in Suriname en de Caribische eilanden. Ook veroveren de Nederlanders de belangrijke handelspost Fort Elmina in West-Afrika. Vanuit daar worden tot slaaf gemaakten naar de plantages in Noord- en Zuid-Amerika verscheept. In deze tijdlijn zullen we het vooral hebben over de koloniën in het westen. Naar schatting verhandelde Nederland zo'n 600.000 tot slaaf gemaakten, zo'n 5% van het aantal tot slaaf gemaakten dat door Europa naar Noord- en Zuid-Amerika werd verscheept.

Op 1 juli 1863 wordt de slavernij voor Nederlandse koloniën afgeschaft, maar de tot slaaf gemaakten moeten nog wel 10 jaar doorwerken voor hun voormalige eigenaren. Op 1 juli 1873 zijn de tot slaaf gemaakten pas echt vrij. Dat wordt nog jaarlijks op 1 juli herdacht tijdens Keti Koti. De slavernij van toen heeft nog steeds blijvende effecten op onze huidige samenleving.

In deze tijdlijn nemen we je mee door de geschiedenis van de slavernij en kijken we ook naar het heden.

Nederland verhandelde zo'n 600.000 tot slaaf gemaakten

De gevolgen van de trans-Atlantische slavenhandel

In 1672 wordt het jonge Nederland van drie kanten ongenadig aangevallen door machtige vijanden. In vijf afleveringen gaan we terug naar het Rampjaar: hoe kon het zo uit de hand lopen?

Programmaheaders

Programmalogo's

Het Rampjaar 1672 in de klas

1672 is een bewogen jaar voor de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Na de Tachtigjarige Oorlog met Spanje worden de Nederlanden nu aangevallen door Frankrijk, Engeland en Duitse bisdommen. Wat ging er vooraf aan het rampjaar 1672? En hoe kwamen de Nederlanden uit de strijd?  

Tijdlijn over het jaar 1672 in de Republiek

Het Rampjaar

De negentiende eeuw wordt ook wel de ijzeren eeuw genoemd. Er worden bruggen gebouwd en industrieën opgezet. Een eeuw die de basis legt voor het moderne Nederland. Presentatie: Hans Goedkoop. 

De IJzeren Eeuw in de klas

NPO Geschiedenis

In de 19e eeuw begint in Nederland de industriële revolutie, ook wel bekend als de ijzeren eeuw. In deze tijdlijn word je meegenomen in belangrijke momenten voor de ijzeren eeuw.

Tijdlijn over de 19e eeuw

De industriele revolutie in Nederland

Karel V

Karel V wordt ruim 500 jaar geleden geboren. Hij wordt de baas over een enorm groot rijk, waar ook ons land bij hoort.

Ontdekkers en hervormers

Keizer van een enorm groot rijk

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Wist je dat Schooltv ook onderdeel van de publieke omroep is?                     

Laat Schooltv niet wegbezuinigen! 

Narcis in de knop

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.