Journalisten en politici hebben elkaar nodig: politici willen hun verhaal kwijt en journalisten willen daar graag mee scoren. Hoe gaan journalisten te werk? Politiek journalist Max van Weezel vertelt aan Myrthe Hilkens dat politieke journalistiek zich veelal afspeelt in de cafés rond het Plein in Den Haag.
Journalisten volgen de partijen op de voet. Op het beroemde Plein in Den Haag kan een kopje koffie je zomaar aan het volgende politieke nieuwtje helpen. Max van Weezel, hallo. Dag. Jij bent hier al zo lang als ik leef. Ik ben in 1981 naar het Binnenhof vertrokken en heel lang nooit meer thuis teruggekomen. Je bent eigenlijk gebleven hier. Het was een beetje een raar bestaan. Want dinsdagochtend of zo vertrok je naar Den Haag. En dan werd het dinsdagavond heel laat en bleef je meestal ergens op een sofa of zo slapen bij iemand die je tegenkwam in Nieuwspoort, en zo ging het woensdag en donderdag meestal ook. En vrijdag nog de persconferentie van de minister-president. Tuurlijk, moet je bij zijn. Ja, die kon je niet missen. Binnen is de patatbalie. Ja. Op dinsdagen een begrip, als de Kamer bijeenkomt om te stemmen. Ik vind de term patatbalie te braaf. Ik noem het altijd de tippelzone. Er staan allemaal journalisten en producers van tv-programma's echt te lonken, zo tegen een pilaar aan. Te lonken naar politici en voorlichters van politici. En die staan weer terug te lonken. Daar worden de afspraken gemaakt wie bij Pauw of De Wereld Draait Door...of Jinek komt, wie misschien groot in de NRC van zaterdag kan komen. Daar wordt letterlijk gedeald. Als je dat niet kent, wekt het een hele vreemde, half-erotische indruk. We hebben het over de patatbalie binnen, maar dit is het Plein. In de cafétjes rondom het parlement gebeurt ook een boel. Ja, dat is een pleisterplaats waar mensen eh…ja, langslopen. Ook een beetje weer met die lonkende blik in de ogen van: Zit er een belangrijke politicus? Zit er iemand die weet wat er in het kabinet aan de hand is? En van de andere kant: Zit er een belangrijke journalist? Een Frits Wester of zo. En dan is de kunst voorzichtig aan zo'n tafeltje aan te schuiven. Je probeert deel uit te gaan maken van het gesprek dat die politici aan dat tafeltje voeren. Het doel is vaak achtergrondinformatie te krijgen. Je hebt iets gehoord in de wandelgangen of in Nieuwspoort. Maar je weet niet zeker of het zo is en dan ga je het checken. Ik heb wel eens gehad dat je een uur lang een rondje loopt. Dan zit de voorlichter van GroenLinks daar, bij café Miller. Dit is RTL-land, café Leopold. Zij weten veel, RTL. Dus dan hoor je daar iets van Jesse Klaver of zo iemand...en dan loop je weer even langs Leopold en check je bij hen: Hebben jullie dat ook gehoord? Iets verderop Plein 19 en de Haagsche Kluis, dat zijn VVD-tenten. Kluis, VVD, dat verbaast me niks. Als je dat behendig aanpakt, dan combineer je heel snel...de flarden van gesprekken die je op al die terrasjes hebt gevoerd tot een verhaal. Al decennialang spreekt Max met de belangrijkste bronnen uit de Haagse politiek. Vandaag mag ik met hem aan dat ene specifieke tafeltje zitten. Je hebt de terrasjes buiten. Dat is handig om te gaan zitten...
en hoi te roepen tegen Jeroen Dijsselbloem...of iemand die langskomt. Als je echt zaken wil doen, kun je naar binnen. Al die cafés hebben ook een beetje duistere nisjes. Zoals deze. Daar zit jij met voorlichters van verschillende partijen. Ga jij aan de binnenkant? Aan een interview met een minister of een fractieleider gaat een heleboel diplomatie vooraf. Dat is aan dit soort tafeltjes in EEN van deze cafétjes. Het zijn aftastende gesprekken. De voorlichter zal vragen: Wat wil je dan precies? En om welke onderwerpen gaat het je? Dan gaat de voorlichter bedenkelijk kijken als jij de onderwerpen... waar je die minister graag over zou willen spreken noemt. Voordat je het weet zit je als op een avondmarkt te onderhandelen. Heb je een politicus echt heel hard nodig? Ja, de minister-president heb je harder nodig dan een backbencher uit de PvdA-fractie. Daarvan zal je eerder denken: Ik publiceer het precies zoals ik wil. Dan maar een tijdje ruzie. Ik ben wel eens door Jozias van Aartsen en hoe heten ze allemaal...Jan Peter Balkenende niet te vergeten. Een tijd op de zwarte lijst gezet, van: Jij komt er niet in bij ons.
Het vak wordt vergeleken met tangodansen. Goeie vergelijking. Tango is de dans van afstoten en aantrekken. Dat is tussen politici en Haagse journalisten altijd gaande.
