Name: Nova Zembla
Uploaded: 2012-01-02T23:00:00+01:00
Duration: 3 min
Description: In de zestiende eeuw reizen de zeevaarders Willem Barentsz en Jacob van Heemskerck af naar China. Bij Nova Zembla gaat het mis.

Klas 4/5/6

Onder leiding van Jacob van Heemskerck en Willem Barentsz vertrekt op 10 mei 1596 een vloot van twee schepen in noordelijke richting op weg naar China. Bij Nova Zembla stuitten ze op massa’s ijs. Één schip kan nog terugkeren. Het schip met Barentsz aan boord loopt vast. 
Een van de opvarenden, Gerrit de Veer, houdt een dagboek bij: Na onze lange speurtocht op zee, en het vergeefse wachten of ons schip nog uit het ijs zou raken, was de herfst al bijna verstreken, en de winter begonnen. We konden niet meer terug en daarom hadden we besloten te blijven overwinteren. We wilden een stevig huis bouwen om ons te beschermen tegen de kou en de wilde beesten.’De mannen bouwen met gevonden hout en scheepsdelen een stevige hut – dat bekend zal worden als Het behouden Huis'. 
Ze beleven daar een  koude winter, en een poolnacht die twee maanden aanhield. Een  hevige strijd met honger, ziekte en ijsberen staat hen te wachten. Pas in juni was het ijs zover gesmolten dat Barentsz het sein kon geven dat de tocht terug naar huis aanvaard mocht worden. ‘Willem Barentsz heeft nog een kort briefje geschreven dat hij in een kruithoorn in de schoorsteen van het huis achterliet. Daar stond in beschreven hoe onze reis vanuit Holland naar het koninkrijk van China was verlopen en wat we hier op Nova Zembla hadden meegemaakt, voor het geval dat er iemand na ons deze plaats zou bezoeken.’
De overwinteraars kregen in Amsterdam een heldenontvangst. Korte tijd later verscheen het dagboekje van Gerrit De Veer in druk. De nieuwsgierige zakenlieden konden eruit opmaken dat de noordelijke doorgang er niet was. Dan toch maar langs de zuidelijke routes. De eerste expedities waren al op weg. Barentsz maakte het niet meer mee. Hij was op de thuisreis gestorven.
Het ging snel in deze jaren. De gebroeders De Houtman bereikten het Verre Oosten al in de zomer van 1596. De Rotterdammer Olivier van Noort reisde, ondanks gruwelijke ontberingen, in 1600 om de wereld, en nog weer twee jaar later werd de Verenigde Oostindische Compagnie opgericht. In nauwelijks vijf jaar werden de fundamenten gelegd voor de Nederlandse heerschappij over de wereldzeeën. Op de scheepswerven werd het ene na het ander schip gebouwd en te water gelaten. Omstreeks het midden van de zeventiende eeuw voer meer dan de helft van wereldvloot onder Nederlandse vlag.

Noorderlicht

Het noorderlicht ziet er magisch uit. Dit natuurverschijnsel ontstaat door explosies op de zon. Meer weten? Klik op de afbeelding om de story op NPO Kennis te bekijken.

Story over een kleurrijk natuurverschijnsel in de lucht

Hoe ontstaat het noorderlicht?

Australië ligt helemaal aan de andere kant van de wereld. Het land is bekend van het Groot Barrièrerif, de rijke geschiedenis en bijzondere diersoorten als koala’s en kangoeroes. De bevolking bestaat grotendeels uit immigranten uit Engeland, maar ook de oorspronkelijke bevolking: de Aboriginals hebben vandaag de dag nog grote invloed op de cultuur van Australië. Hoeveel weet jij over dit land? Test je kennis in de quiz!

Quiz over het land van de Aussies

Wat weet jij over Australië?

Welkom aan boord van het beroemde VOC-schip 'De Amsterdam'. Kijk nu zelf rond door deze replica van een VOC-schip die aan de steiger van het Scheepvaartmuseum ligt. Verken de Nederlandse geschiedenis uit de 17e en 18e eeuw. Over de eerste overzeese reizen, de handel, de avonturen en ontberingen. En in het ruim kom je meer te weten over de zwarte bladzijdes van het slavernijverleden. Kijk zelf in 360 graden rond, zoom in en ontdek wat er op het schip zoal gebeurde tijdens de lange reis naar de Oost.

Handel en oorlog over zee

De VOC en WIC van alle kanten

200 jaar lang maken de VOC en de WIC de dienst uit in overzeese gebieden als Indonesië en Suriname. Nederland is schatrijk geworden van de handel in grondstoffen en specerijen. Maar deze rijkdom heeft ook een keerzijde. Hoeveel weet jij over de VOC en WIC? Test je kennis in de quiz!

Quiz over handel en slavernij

Wat weet jij over de VOC en WIC?

Nova Zembla

Aan de hand van contemporaine schrijvers en artiesten maken we een reis door de Gouden Eeuw, de Middeleeuwen en de 18e, 19e en 20e eeuw.

Programmaheaders

Literatuurgeschiedenis

In de zestiende eeuw reizen de zeevaarders Willem Barentsz en Jacob van Heemskerck af naar China. Bij Nova Zembla gaat het mis. 

Ontdekkers en hervormers

De reis naar Nova Zembla

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.