Wist je dat van elke drie kledingstukken die gemaakt worden er één nooit gedragen zal worden? Die worden gedumpt, versnipperd of verbrand. De kledingindustrie is, na olie, de meest vervuilende industrie op aarde. Het is kopen, kopen, kopen. Elke zes weken weer een nieuwe collectie in de winkel. Zoveel mogelijk kleding voor zo weinig mogelijk geld. Dat is de wereld van de fast fashion.
Enig idee hoe vervuilend de mode-industrie is? Nee. Zou je daardoor minder kopen? Natuurlijk niet. Ik wist het wel, maar het boeit me eigenlijk niet echt. Ik hou van mode, ik wil kleren aan mijn lijf.
De kwaliteit van kleding is deze eeuw hard gedaald. Een kledingstuk gaat nu nog maar half zo lang mee. En om dat te compenseren is de productie verdubbeld. De cijfers zijn duizelingwekkend. Elk jaar worden er maar liefst 100 miljard nieuwe kledingstukken geproduceerd. En als jij een beetje gemiddeld bent, dan koop je in een jaar daar 46 stuks van en hangen er in jouw kledingkast 173 broeken, jurkjes en t-shirts, waarvan je er 50 al een jaar lang niet aan gehad hebt. En dat is zonde, want ook al betaal je daar weinig voor, het kost wel veel om een kledingstuk te maken.
Zo vraagt het 7000 liter water om een spijkerbroek te maken. En op een spijkerbroek die bij elkaar 6 ons weegt, wordt 3 ons aan gevaarlijke chemicaliën gebruikt. En voordat hij hier hangt, heeft de gemiddelde spijkerbroek 24.000 kilometer afgelegd.
En dan hebben we het niet eens gehad over de arbeidsomstandigheden waar al die mensen in moeten werken die onze kleding maken. Hoogste tijd voor verandering. Dat is tenminste wat de Franse president Macron dacht. Hij sloot een convenant met 32 kledingbedrijven. Klinkt goed toch? Professor Jan Jonker is niet onder de indruk.
Nee. Als ik kijk naar de inhoud, zie ik veel mooie woorden naar de toekomst toe, maar geen feiten en cijfers wanneer dit uitgevoerd gaat worden. Dit klinkt een beetje als een luchtballon. Het klinkt, zoals sommige van mijn collega's zouden zeggen, als een ultieme vorm van greenwashing.
Greenwashing, zo wordt het genoemd als bedrijven zich groener voordoen dan ze in het echt zijn. In het modepact wordt bijvoorbeeld niks afgesproken over al die kleding die we weggooien en wat daar nou concreet mee moet gebeuren. En als we de deelnemende bedrijven willen spreken, wil bijna geeneen op camera reageren. Bij H&M hebben ze geen duurzaamheidswoordvoerder, bij Adidas zeggen ze dat ze de expertise niet hebben. Uiteindelijk wilde alleen Puma wat zeggen. Wat vinden ze van al die kritiek op hun plannen?
We hebben het pas net ondertekend. Je kunt er nog niet over oordelen. Voelt u zich schuldig? Helemaal niet. Wil je anders zonder kleren rondlopen? We hebben de mode-industrie nodig, maar we moeten werken aan duurzaamheid, net als andere branches. Daarom zijn Puma en andere bedrijven die weg ingeslagen. Het Fashion Pact is daarop een mijlpaal.
Wat doen we met al die kleding die we weggooien? Veel mensen denken: recyclen, maar dat blijkt moeilijker dan gedacht. Ik heb hier een oude versleten spijkerbroek meegenomen. Kan jij hier een nieuwe van maken? We kunnen de stof uit elkaar trekken en daar nieuwe vezels van maken, nieuwe stof weven en er weer een nieuwe broek van stikken. Is die dan net zo goed als mijn oude broek? Als je dat met 100% katoen doet dan lukt het niet, als je het mengt met andere materialen, kom je een heel eind. Dus het is nog niet, zoals ze dat noemen, volledig circulair. Nee, nog niet. Er wordt hard aan gewerkt, maar het heeft echt nog wel 5 tot 10 jaar nodig om volledig circulair zonder kwaliteitsverlies een broek te kunnen recyclen. Maar het beste is natuurlijk om deze te repareren en te blijven dragen.
Als hij dan helemaal kapot is, kan je hem altijd nog upcyclen. Wat is dat? Upcyclen is, bijvoorbeeld bij deze broek, is dat je van een bestaand product iets nieuws maakt. Deze broek bijvoorbeeld is uit drie oude spijkerbroeken een nieuwe gemaakt, dus je knipt het uit elkaar en naait het weer tot een nieuw product. Mijn moeder ziet me aankomen. Je hoeft niet perse zo'n broek te maken, je kunt er ook een tas van maken of een ander product. Het hoeft niet per se zo uitgesproken. Ik vind hem ook heel leuk hoor, eigenlijk.
Er zijn veel initiatieven om de kledingindustrie te verduurzamen, maar zet dat wel zoden aan de dijk, zolang we dat systeem van fast fashion niet veranderen en wij als consumenten steeds maar nieuwe kleding blijven kopen? 'Ha, YouTubers, we gaan shoppen.' Jackpot. Kijk. Ze hebben zelfs een 1 dollar-rek. Dit is geweldig.' Veel influencers hebben deals met de grote modemerken, maar er zijn er ook steeds meer die zich juist uitspreken voor slow fashion.
Wat is dat eigenlijk, slow fashion? Het focust juist heel erg op kleding hergebruiken, zo veel mogelijk kleding opnieuw dragen, het zoveel mogelijk 'levens' geven en zo min mogelijk kopen ook, eigenlijk. Hoe zet je dan je YouTubekanaal in om mensen te beïnvloeden? Hoe ik het doe is niet per se met een wijzende vinger van 'dit doe je verkeerd', ik laat juist heel erg zien hoe ik duurzaamheid toepast in mijn dagelijks leven en op die manier probeer ik door mijn passie en mijn interesse in het onderwerp anderen indirect te inspireren om zelf ook na te gaan denken over consumptie. Wat zijn jouw drie tips voor de gewone consument? Mijn eerste tip is om na te gaan wanneer je iets koopt: kan je dit dertig keer aan? De tweede is: koop vooral tweedehands en niet nieuw en de laatste is eigenlijk om op het label te kijken waar iets is gemaakt en waarvan het is gemaakt. 100% polyester uit Bangladesh, dan gaan de alarmbellen af. Ik kan me wel voorstellen dat als je naar slow fashion gaat, dat daar voor een YouTuber veel minder geld valt te verdienen. Er zijn heel veel leuke alternatieven waardoor ik dit nog steeds als fulltime baan kan doen. Dus nee, dat zit wel goed.
