Moet Europa zich voorbereiden op een oorlog met Rusland. Of het nou richting Oekraïne is, of richting de Baltische staten ik weet het niet, maar daar moeten wij wel op voorbereid zijn. We moeten en Oekraïne supporten en tegelijkertijd onze eigen voorraden weer aanvullen. Tegelijkertijd is de vraag kunnen de EU en Oekraïne in de toekomst nog op de Amerikanen rekenen? Uiteindelijk is Europa volkomen afhankelijk van de Amerikaanse betrokkenheid bij de veiligheid in Europa. Maar de problemen van Europa gaan niet alleen over munitie. Die zijn breder en zitten dieper, zoals de decennia lange bezuinigingen en de nationale belangen die spelen in de defensie industrie. En om daar goed zicht op te krijgen, richten we onze blik even op de Nederlandse landmacht. Want de problemen die daar spelen staan symbool voor de problemen in veel Europese legers. Het is 2011. Als het Nederlandse leger te maken krijgt met enorme bezuinigingen. Alle tanks gaan eruit en er komen ook minder generaals. Bij defensie wordt ingrijpend bezuinigt. In totaal verdwijnen er 10.000 banen. Voor de wederopbouw nu, is daarom dan ook veel nodig. Zwaar materiaal, dus tanks en kanonnen. Maar ook munitie die daarmee afgeschoten wordt. We zijn nu op een munitiecomplex in Veenhuizen. Dat is één van de grootste munitiecomplexen van West-Europa. Er zijn hier 215 bunkers waar alle munitie opgeslagen ligt die de krijgsmacht nodig heeft. Wij zorgen er altijd voor dat in die grote berg munitie die wij hebben dat een bepaald percentage beschikbaar blijft voor het geval er een crisis is of inzet nodig is waar er serieus moet worden geschoten om zo maar te zeggen, dus wij hebben altijd genoeg voorraad. In geval van een conflict. Naast munitie zoekt het leger ook militairen. Naast vaste krachten ook veel meer reservisten. Die waren er lange tijd in overvloed omdat jonge mannen tot midden jaren negentig verplicht in dienst moesten. Die hadden daardoor allemaal een militaire training gehad, konden bij nood worden opgeroepen en oefenden regelmatig. Mag ik je iets vragen? Ja hoor. Je hebt geen uniform. Nee ik heb geen uniform. Hoe komt dat? Dat is kwijtgeraakt bij voor vorige herhalingsoefening. Ja, ja. Aan het eind van de Koude Oorlog telde de hele krijgsmacht 100.000 dienstplichtige en beroepsmilitairen en bijna 160.000 reservisten. Nu is dat nog iets meer dan 40.000 beroepsmilitairen en bijna 7000 reservisten. De verplichte militaire dienst voor jongeren hoeft van de Commandant der Strijdkrachten niet te terug te komen, maar alleen de brief die ze krijgen. Dat ze bij oorlog oproepbaar zijn, is niet meer genoeg, zegt hij. Ze zouden gedwongen moeten worden om na te denken over het leger in gaan. En daarvoor wil hij ze verplicht een enquete in laten vullen. Maar waar ik naar op zoek zou zijn als CDS is dat je als je zeventien of achttien bent waarbij eigenlijk het een brief krijgt waarbij je zegt hey ik ben, u bent oproepbaar als er een groot conflict komt dat je daarnaast ook een enquête hebt waarbij ze aangeven wat de motivatie is om bij ons een functie te gaan vervullen ja of nee. En wat de competenties en kwaliteiten zijn van henzelf om die rol te vervullen. Zo doen de Noren en de Zweden het ook. En dat is eigenlijk best succesvol. En dan het zware materieel. Het Nederlandse leger heeft een kleine 1000 gevechtstanks. Dat soort Koude oorlog hoeveelheden heeft Nederland bij lange na niet meer. Van de pantservoertuigen is nog maar een derde over. Van die bijna 1000 tanks nog achttien en die worden geleased van Duitsland. En het aantal artillerie stukken ging van dik 400 naar nog geen 70. Die problemen van Nederland, die zijn heel vergelijkbaar met de meeste landen. De Duitsers hebben hetzelfde probleem. De Fransen heb hetzelfde probleem. De Britten zitten dan niet in de Europese Unie, wel in de NAVO, hebben hetzelfde probleem. En die problemen hebben een langere geschiedenis en komen niet alleen door de bezuinigingen. De Europese legers hebben zich lange tijd gericht op mobiele vredesoperaties, niet op een grote grondoorlog. Dat heeft geleid ook tot andere capaciteiten die daarvoor nodig waren. Alles moet snel verplaatsbaar zijn, moest ook lichter worden. Dus veel helikopters, veel lichtere wapensystemen. Dat is nu niet meer zo. Nu hebben we weer het grote Russische leger tegenover ons met duizenden tanks, met artillerie, met pantservoertuigen. Er zijn technologische veranderingen, zijn veranderingen in wapensystemen. Maar dat is dus eigenlijk de terugkeer naar de klassieke taak van collectieve verdediging. Nederland wil daarom nu, net als veel andere Europese landen, weer meer tanks en kanonnen. Want neem die Panzer houwitser. Dit is de Panzer houwitser 2000NL. Dit is het de grootste wapensysteem van de Koninklijke Landmacht. Wat schiet je hier nou mee aan? Nou we schieten 155 millimeter projectielen. We hebben dan een projectiel, het granaat lichaam. Daar zit de explosieve lading in en daar bovenop zit een buis en die bepaalt hoe en wanneer het projectiel ontploft. Dus dat kan zijn op de grond, in de lucht of net in de grond. En hoever kan je daarmee schieten? Maximale? Ja met dit type ongeleide projectielen kunnen tot veertig kilometer schieten. Hebben we ook geleide munitie. Die gaat tot vijftig kilometer en die geleide munitie is eigenlijk altijd binnen tien meter nauwkeurig. Nederland doneerde meerdere Panzer houwitsers aan Oekraïne, waar hij dagelijks van waarde bewijst te zijn. Ja. Houwitsers verstoppen zich, schieten en verstoppen zich dan weer snel. Hier in ‘t Harde oefent de bemanning dat verstoppen tot in den treuren. Ook zij zien dat er in Oekraïne een nieuw gevaar bij is gekomen. Zullen we het hier overheen hangen? Ja, doe maar. Vroeger was het heel erg gericht op verkenners, dus echt mensen te voet die in de bossen ons aan het zoeken waren. En nu merk je wel dat we echt ja langzaam steeds meer overgaan op echte drone dreiging. Dus hierboven hele dunne takjes. Dat is wel vervelend dus als een drone echt recht boven vliegt. Ja dan hebben ze, ja dan is gewoon prijsschieten. Maar als je nu eigenlijk boven heel het gebied aan het scannen is, dan kan ie ons nu niet vinden. Ja en wat als zo’n drone dan een warmtecamera heeft bijvoorbeeld? Ja dat is nu heel erg vervelend want daar hebben wij nog niet een oplossing voor. Vooral met met het motorblok aan de voorkant. Ja dat dat gloed er echt gewoon uit. Dus ja dat is wel een risico voor ons. Zeker. En daarom wil de Commandant der Strijdkrachten naast nieuwe kanonnen en tanks ook investeren in drone afweer en eigen onbemande drones. Een goedkope drone schakelt ondertussen een dure tank uit. Maakt dat ze niet overbodig, dat soort zware gepantserde voertuigen? Nee, ik denk in deze oorlog nog niet. In de oorlog zoals we hem voorzien ook niet. Maar ik zie nu dat die modernisering of die technologie is zodanig aan het versnellen dat je gaat een krijgsmacht bouwen waar minimaal 30% onbemand is als het niet meer is. En zo zijn alle Europese landen bezig hun legers weer op te bouwen en stijgen overal de defensiebudgetten. Maar de Russen investeren ook flink en verhogen volgend jaar het budget tot bijna 7% van de totale begroting, zo'n € 375 miljard euro. De EU landen die lid zijn van de NAVO gaven in 2023 gezamenlijk € 270 miljard uit aan defensie. En dat is dan nog zonder de Britten. Maar dat geld is verdeeld over alle verschillende lidstaten. Die hebben allemaal een eigen regering. Die hebben allemaal een eigen krijgsmacht en een aantal van die landen hebben ook nog allemaal hun eigen defensie industrie. En dat betekent dus dat je een enorme fragmentatie krijgt. En daarmee is er in feite in Europa sprake van enorme verkwisting van geld. Zo gebruiken verschillende landen allemaal verschillende eigen tanks, die dan weer door hun eigen industrie gemaakt worden. Da's goed voor de nationale belangen, maar niet effectief. Je kan op dit moment, hoe raar het ook klinkt, niet iedere artillerie granaat stoppen in ieder artillerie systeem. Heeft ook weer te maken met die nationale belangen boven dat collectieve belang. Maar stel je nou voor de Oekrainse soldaat. Die moet dus bijna letterlijk kijken van oh, dit is er één die komt uit Engeland, dus die kan alleen in een Engels systeem. Maar dat is natuurlijk van de zotte. Als wij met de Duitsers samen optrekken lukt dat dus wel met de Leopard tanks, want die zijn 100% gelijk. Maar nemen we het voertuig van de infanterie, de boxer. Voertuig is aan de buitenkant 100% gelijk communicatiesysteem wat er in zit is totaal verschillend. Want Nederland moest zo nodig z'n eigen communicatiesysteem er inbouwen. Dat betekent dat als het Nederlandse voertuig uitvalt en we willen d'r eentje van de Duitsers lenen. Dat kan dus niet, want ons personeel is niet getraind op dat communicatiesysteem. Dat is ergerniswekkend. Het gaat nog steeds voort. En als we dat niet gaan aanpakken, ja, dan zal het allemaal traag blijven gaan. En dan nemen de risico's dat wij onze zaak niet op orde krijgen die nemen jaar na jaar toe. Ondertussen gebeurt er wel van alles. De NAVO versterkt de oostflank van Europa op allerlei manieren, onder meer met extra Duitse troepen in Litouwen. En deze week startte de NAVO oefening Stad Vast Defender, de grootste oefening sinds het einde van de Koude Oorlog, met als doel het testen van de verdediging van het bondgenootschap tegen een bijna gelijkwaardige tegenstander. Lees Rusland. Maar boven alles hangt een groot vraagteken, deze man. Hij beloofde eerder al uit de NAVO te stappen. De Verenigde Staten zal echt binnen de NAVO blijven en ons blijven steunen. Ja, dat daar bent u 100% zeker van? Ja. Ook met Trump die al heeft laten vallen mocht hij president worden van, dat de NAVO eigenlijk niet zo veel doet. Nee, ik maak me daar geen zorgen over. Alleen wij moeten gewoon onze broek beter ophouden omdat het te veel crises in de wereld zijn. De capaciteiten zijn zodanige krompen, we zijn zodanig bezuinigd. Dat die inhaalslag echt nodig is. Maar die inhaalslag, dat gaat echt wel. Ik heb het al eerder aangehaald, geldt niet alleen op gebied van munitie. Men gaat echt wel 3 tot 5 jaar duren. Uiteindelijk is Europa volkomen afhankelijk van de Amerikaanse betrokkenheid bij de veiligheid in Europa. In de NAVO leveren zij 70% van de capaciteit. Dat vind ik wel een beetje gek als het gaat over het bondgenootschap het Europees continent. Uiteraard met de dekking van het nucleaire wapen, maar ook met de conventionele bijdrage van de Amerikanen in Europa. En als die beiden zouden wegvallen, dan is West-Europa of wat heeft NAVO-Europa? Is eigenlijk hopeloos verloren, want wij zijn niet in staat om heel snel dat gat te gaan vullen. Doorlopen, doorlopen, doorlopen. Doorlopen. Nu zijn er een hoop mensen die zeggen Europa moet zich voorbereiden op de mogelijkheid van een oorlog met Rusland. Dat gaat dan ook wel heel erg over jou. Als jij dat hoort, wat denk je dan? Nou, ik heb er wel vertrouwen in dat alle opleidingen hier bij defensie voldoen aan waar ze aan moeten voldoen en dat we zeker goed worden voorbereid op eventuele oorlogen. Komen mensen uit in de kamer, aanhouden.
