Name: Waar komen achternamen vandaan?
Uploaded: 2012-03-27T22:00:00+02:00
Duration: 1 min 22 s
Description: Voordat achternamen verplicht werden gesteld door Napoleon, hadden de mensen al wel bijnamen voor elkaar. Zo werd Jan Janszoon vanzelf Jan Jansen.

Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

De mensen die heel vroeger in onze streken woonden, hadden nog geen achternaam. En die hadden ze ook niet nodig. Want in die kleine dorpjes was meestal maar 1 Reinhard of Rudolf. Maar kleine dorpjes worden groot, en in een beetje middeleeuwse stad liepen wel 100 Jannen rond. Om toch over een specifieke Jan te kunnen roddelen, kwamen er bijnamen in zwang. Als de vader van Jan toevallig ook Jan heette, werd de kleine Jan bijvoorbeeld Jan Janszoon genoemd: Jan Jansen. En als onze Jan een smederijtje had, stond hij misschien als Jan Smit bekend. Of als Jan de Wilde, als-ie altijd heel raar ging doen met een paar biertjes op. Of als Jan de Vlaming als hij een zachte g en een puntzak had.
In 1811, onder Napoleon, werd het verplicht om alle geboortes en huwelijken te laten registreren bij de burgerlijke stand. En toen werden al die bijnamen opeens echte familienamen en ook nog eens erfelijk. Dus als jij Ilse de Lange heet, kan je er vanuit gaan dat 1 van je voorouders vrij lang was - voor zijn tijd.
Onze collectie achternamen is dus zo’n 2 eeuwen oud. En daarom hebben we dus wel een voetbaltrainer die Frank de Boer heet, maar geen boer die Frank de Voetbaltrainer heet. Bedankt, Napoleon!

Napoleon Bonaparte is een Franse grootheerser uit de 17e eeuw. Ook Nederland valt onder zijn Franse rijk. Hij stelt zijn broer Lodewijk Napoleon aan als koning van Nederland en voert een aantal belangrijke moderne hervormingen door, die nu nog gebruikt worden. 

Quiz over de Franse tijd

Wat weet jij over Napoleon Bonaparte?

Van de hunebedden tot het oranjegevoel: de vernieuwde canon bevat vijftig vensters die de geschiedenis van Nederland samenvatten. In deze tijdlijn kun je op chronologische wijze door de tien tijdvakken scrollen. Bij elk venster hoort een infoblok met handige kernbegrippen en een video over het venster. Bij enkele nieuwe canonvensters worden nog nieuwe video’s ontwikkeld. 

Tijdlijn met de vijftig vensters

De canon van Nederland

De Middeleeuwen zijn een tijd van ridders, geloof en bijgeloof. Wat weet jij van de periode van het jaar 500 tot 1500? Klik op de afbeelding om de quiz te starten. 

Quiz over de periode van 500 tot 1500

Wat weet jij over de Middeleeuwen?

Na de val van het Romeinse Rijk breken de Middeleeuwen aan in Europa. Een tijd van ridders en kastelen, maar ook van het christelijke geloof. Er worden nieuwe ontdekkingen gedaan, maar ondanks de vooruitgang sterven veel mensen aan de pest en tijdens de heksenjachten. Klik op de afbeelding om naar de tijdlijn te gaan.

Tijdlijn over de periode van 500 tot 1500

De Middeleeuwen

Clipphanger

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Waarom zijn bananen krom? Hoe werkt je geheugen? Uiteenlopende vragen die Clipphanger met een grappige animatie op een verrassende manier beantwoordt.

Clipphanger header

Clipphanger logo

Clipphanger 

Clipphanger op Youtube

Voordat achternamen verplicht werden gesteld door Napoleon, hadden de mensen al wel bijnamen voor elkaar. Zo werd Jan Janszoon vanzelf Jan Jansen. 

Pruiken en revoluties

Waar komen achternamen vandaan?

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.