Name: Biostratigrafie
Uploaded: 2013-02-19T23:00:00+01:00
Duration: 3 min 33 s
Description: Fossielen van micro-organismen geven informatie over een bepaald geologisch tijdvak. Door de fossielen goed te bestuderen, kunnen wetenschappers de informatie gebruiken om het klimaat in het tijdvak te beschrijven.

Klas 4/5/6

Diepzeeboringen worden niet alleen gedaan om olie en gas winnen. Dit schip, de Joides Resolution, voert boringen uit in het kader van klimaatonderzoek. Door te boren in sedimentlagen van de oceaanbodem kan worden onderzocht hoe het klimaat in het verleden is veranderd. Klimaatgeschiedenis wordt opgeslagen in hele kleine micro-organismen, waarvan de schelpjes en skeletjes in het sediment van de oceaanbodem komen. Helaas is op land het sediment vaak weg geërodeerd, dus als er ergens bergen ontstaan, wordt dat in de loop der tijd afgevoerd naar zee. Daarom vinden we vooral in de zee goed bewaarde en onaangetaste sedimentlagen van de geschiedenis van de Aarde. Door analyse van deze boorkernen kunnen onderzoekers een beter beeld krijgen van klimaatveranderingen in het verre verleden om vervolgens ook betere voorspellingen te kunnen doen over het klimaat in de toekomst. Eén van de technieken die op dit schip gebruikt wordt is het onderzoeken van microscopisch kleine fossieltjes waaruit het sediment vaak bestaat. Hiermee kan de ouderdom van de sedimentlagen nauwkeurig worden bepaald. Door vervolgens vergelijkingen te maken tussen hoe deze fossiele organismen zowel vandaag de dag als in de oertijd leefden, kunnen de wetenschappers het leefmilieu reconstrueren over miljoenen jaren. We zijn op zoek naar hele kleine fossieltjes, waarvan de grootste zo klein is als een speldenknop en bestaan ze uit een mineraal; Calciumcarbonaat. Dit is onze belangrijkste methode om te weten te komen hoe oud de sedimentlagen zijn. 
Extreem kleine Foraminifa fossieltjes. Niets, het is compleet leeg”. Ik vind alleen maar kiezelwieren”. Specialisten aan boord van dit schip kunnen honderden soorten micro-fossieltjes herkennen afkomstig van verschillende levensvormen, de biota. Van elk fossiel dat in de boorkern te vinden is, heeft het organisme zich aangepast aan de toenmalige leefomgeving. Denk hierbij aan verschillen in zoutgehalte of temperatuur van de zee. Aan de chemische samenstelling van skeletjes en schelpen kunnen de wetenschappers ook zien of het water voedselarm of -rijk was. En of de micro-organismen veel licht hadden of juist niet. Door verschillen in eigenschappen van de micro-organismen in de op elkaar liggende sedimentlagen te detecteren, kunnen de onderzoekers veranderingen in oceaanstromingen en klimaat herkennen. Foraminifa zijn belangrijke indicatoren voor klimaatveranderingen.
Hier zitten ze in! Niet alleen de geschiedenis van klimaat en oceaanstromingen kan op deze manier worden bepaald, ook kunnen hiermee bio-events herkend worden. Soorten die nieuw evolueren, of migreren, soorten die in verhouding toe of afnemen en soorten die uitsterven, zijn voorbeelden van zulke bio-events. Sinds het begin van geologisch onderzoek zijn dit soort gebeurtenissen al waargenomen. Sommige mondiale bio-events markeren zelfs de scheidslijn tussen geologische tijdperken. Zo is de grens tussen het Krijt en het Paleogeen bepaald door een uitstervings-event waarbij meer dan 50% van alle soorten op aarde plotseling uitstierven. We zien hier de geologische overgang tussen het Krijt en Paleogeen. De overgang waarbij de dinosauriërs uitstierven. Waar van alles gebeurde, zoals een grote meteorietinslag. Zo te zien hebben we precies in deze boorkern restanten van deze inslag gevonden. Dinosauriërs, geen dinosauriërs. Dinosauriërs, geen dinosauriërs.


Klas 1/2/3

Wetenschapsjournalist Govert Schilling gaat op zoek naar de oorsprong van de mens. Hoe zijn we geworden wie we zijn? Bewerkte afleveringen die aansluiten bij de biologieles, inclusief lesbrief.

Govert naar de oorsprong van de mens in de klas

NPO Kennis

Deze interactieve schoolplaat brengt de evolutie van de aarde en al zijn organismen in beeld. Van de oerknal 14 miljard jaar geleden tot de ontwikkeling van dinosauriërs en zoogdieren tot aan nu: het tijdperk van de mens.

In de schoolplaat is veel te ontdekken: het eerste leven op aarde, de invloed van natuurlijke selectie en mutaties op evolutie, de bevolking van de aarde voordat wij bestonden én alle stappen die leidden tot de mens. 

Ervaar de evolutie door zelf te scrollen en video's aan te klikken of door een van de twee tours te doen en je te laten rondleiden. Bij deze schoolplaat hoort een lesbrief met o.a. gebruikstips, leerdoelen, kernbegrippen en verdieping.

Schoolplaat over evolutie, ordening en geologische tijdschaal

Evolutie

In de zomer van 2019 komt de temperatuur in Nederland voor het eerst in de geschiedenis boven de 40 graden Celsius. Deze extreme hitte is het gevolg van klimaatverandering. Hoe komt dit en wat kunnen we ertegen doen? 

Scrollverhaal over klimaatverandering en een leefbaar klimaat

Klimaatkansen 

Schoolplaat ecologische voetafdruk

Hoe jij leeft, wat je eet, hoe je jezelf verplaatst, hoe vaak en hoe je op vakantie gaat, heeft allemaal invloed op jouw ecologische voetafdruk. Jouw ecologische voetafdruk is de oppervlakte op aarde die nodig is om jouw leven te kunnen onderhouden.

Klik op de afbeelding om te beginnen.

Ontdek hoe jouw levensstijl invloed heeft op de aarde

Jouw ecologische voetafdruk

Aardrijkskunde examenquiz

Test of jij goed bent voorbereid op je examen aardrijkskunde! Wat weet je van platentektoniek, de koolstofkringloop en oceanische circulatie? Klik op de afbeelding om te beginnen.

Examenquiz bij aardrijkskunde voor vwo

Wat weet jij over de aarde als natuurlijk systeem?

Biostratigrafie

Fossielen van micro-organismen geven informatie over een bepaald geologisch tijdvak. Door de fossielen goed te bestuderen, kunnen wetenschappers de informatie gebruiken om het klimaat in het tijdvak te beschrijven.

Milieu en klimaat

Klimaatonderzoek met fossielen

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Op dit moment ervaren wij problemen met de site, waaronder de zoekfunctie. Er wordt aan gewerkt, hopelijk snel opgelost. red. Schooltv.nl

Narcis in de knop

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.