Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Introductievideo’s bij de politieke partijen die meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen, uitgelegd door NOS op 3.

Als je de Nederlandse nationaliteit hebt en 18 jaar of ouder bent, mag je bij landelijke verkiezingen stemmen. Da's heel normaal, toch? Nou, nee. Dat algemeen kiesrecht kwam er 100 jaar geleden niet zomaar. Er ging een hele strijd aan vooraf. Voor 1919 mocht je alleen naar de stembus als je bijvoorbeeld genoeg geld had, ridder was of een bepaald diploma had. Start de special van de NOS en ontdek of jíj vroeger had mogen stemmen.

Scrollverhaal over 100 jaar kiesrecht

Stemmenstrijd

Europese verkiezingen

Elke 5 jaar mogen we naar de stembus voor de verkiezingen van de Europese Unie (EU). We kiezen dan de leden van het Europees Parlement. Dat zijn Europarlementariërs. Hoe gaan deze verkiezingen in hun werk? Klik op de afbeelding om de story te lezen.

Story over het Europees Parlement

Hoe werken de Europese verkiezingen?

Europees parlement

Elke vijf jaar mogen we naar de stembus voor de Europese verkiezingen. Maar op wie stemmen we dan eigenlijk? Klik op de afbeelding om de quiz te starten en test je kennis!

Quiz over het Europarlement

Hoeveel weet jij over de Europese verkiezingen?

Gescripte chat Politiek

Een samenleving kan niet zonder politiek. Politiek is de manier waarop er keuzes gemaakt worden voor de samenleving, vaak door middel van democratie. Door te stemmen, oefenen mensen invloed uit op de toekomst van hun gemeente, provincie of land. Vanaf 18 jaar mogen we kiezen wie ons vertegenwoordigt in de gemeenteraad, Provinciale Staten, Tweede Kamer of het Europees Parlement bij verkiezingen.
Deze gescripte chat is gebaseerd op de EDUbox Politiek van de VRT.
Klik op de afbeelding om te beginnen en ga in gesprek met Marleen de Rooy, parlementair verslaggever bij de NOS.

Gescripte chat over politiek en democratie

Van stem tot politiek

Politieke partijen uitgelegd 2025 - NOS op 3

De BBB, de BoerBurgerBeweging met een eigen soundtrack in hun campagnefilmpje. “Een partij met een hart.” (gezongen) “What you see is what you get.” Catchy. BBB is de boerenpartij van Nederland, begonnen na de grote boerenprotesten tegen de stikstofmaatregelen en het verkleinen van de veestapel. Gemeenschapszin is heel belangrijk. Noaberschap heet dat. De partij wil de kloof tussen stad en platteland verkleinen en wil het vertrouwen in de overheid herstellen. De BBB benadrukt graag dat je op hen kunt bouwen, omdat zij niet zijn weggelopen uit het kabinet. De lijsttrekker is opnieuw Caroline van der Plas, partijleider vanaf het begin. Het verkiezingsprogramma heet ‘BBB levert’. Ook in moeilijke tijden, want met tegenwind stap je niet af. Dan trap je juist nog harder door. Reactie op de storm van kabinet Schoof. Verder veel vertrouwde BBB-punten met aandacht voor hun sociaal-conservatieve tradities en het belang van de regio. Klimaatregels zijn volgens de partij doorgeschoten, net als de symboolpolitiek rond LHBTQ+-beleid. Veel aandacht voor maatregelen tegen asielmigratie en ze willen daarvoor door met de Asielnoodmaatregelenwet. Wilde nog niet zo vlotten afgelopen kabinetten. De BBB wil op dit thema een alternatief zijn voor de PVV, met wie veel partijen niet in een kabinet willen. En dan is er nog stikstof, een heel belangrijk BBB-thema. Maar wat stikstof betreft is er nog steeds geen oplossing. Met stevige verwijten van andere partijen na al die grote woorden nog geen begin van een oplossing. “BBB weigert, zul je bedoelen.” “Dat is gewoon niet waar.” BBB komt sowieso veel op voor Israël, maar wil het daar niet altijd over hebben. “Ik ga er geen Gaza-debat van maken.” Laatste nieuwtje: de BBB laat voor het eerst hun programma doorrekenen door het Centraal Planbureau, het CPB. Oftewel, laten uitrekenen wat alle plannen kosten en waar ze dat van willen betalen. “Ik krijg wel gratis bier denk ik, hier.”

Wat wil de BBB?

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

Programmaheaders

Programmalogo's

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

De Boer Burger Beweging (BBB) komt voort uit de boerenprotestbeweging. Ze zijn tegen de stikstofmaatregelen. De agrarische sector vinden ze erg belangrijk, net zoals gemeenschapszin. De focus ligt op herstel van vertrouwen in de politiek en ze willen de Asielnoodmaatregelenwet invoeren.

Politieke partijen uitgelegd door NOS op 3

Wat wil het CDA?

Het Christen Democratisch Appèl heeft de Bijbel als basis, maar minder strikt dan bij andere christelijke partijen. Het CDA wil de aarde op een goede manier doorgeven aan toekomstige generaties. Ook solidariteit, tradities, normen en waarden en fatsoen zijn belangrijk. Wonen heeft veel prioriteit, ze willen de hypotheekrente afbouwen.

Wat wil de ChristenUnie?

Het christelijke geloof staat centraal voor de ChristenUnie, met de Bijbel als gids. Het gezin is de hoeksteen van de samenleving. Ze zijn tegen abortus en euthanasie. Ze willen een groene economie en willen de verschillen tussen arm en rijk verkleinen.

Wat wil D66?

D66 is een sociaal-liberale partij. Ze vinden de vrijheid van het individu belangrijk, onder goede voorwaarden als goede gezondheidszorg en goed onderwijs. Ook is de partij pro-Europese Unie en progressief in medisch-ethische kwesties. Ze willen meer invloed van de burger door middel van referenda.

Wat wil DENK?

DENK gelooft in een sociale samenleving met oog voor elkaar. Ze strijden tegen institutioneel racisme en discriminatie en vinden aandacht voor minderheden belangrijk. Moslimhaat willen ze hard bestraffen. Ook zijn ze tegen LHBTQ+-activisme. Economisch is de partij links.

Wat wil Forum voor Democratie?

Forum voor Democratie (FvD) is een rechtse nationalistische politieke partij, tegen de multiculturele samenleving, tegen klimaatbeleid, tegen gendergelijkheid en tegen feminisme. Ze willen dat Nederland uit de Europese Unie stapt.

Wat wil GroenLinks-PvdA?

De basis voor de gezamenlijke lijst van GroenLinks en de Partij voor de Arbeid is groen en arbeid. Groen betekent zuinig zijn op het klimaat. Duurzaamheid is daarvoor belangrijk. Arbeid houdt in dat ze vechten voor de rechten van arbeiders. Volkshuisvesting is hun hoogste prioriteit, gevolgd door klimaat.

Wat wil JA21?

JA21 typeert zichzelf als conservatief-liberaal rechts van het midden. Ze willen een kleine overheid en zijn kritisch op de huidige bestuurscultuur en op de Europese Unie. Ze willen een tijdelijke asielstop en willen stikstofmaatregelen afschaffen.

Wat wil Nieuw Sociaal Contract?

Nieuw Sociaal Contract (NSC) wil graag de basis leggen voor een nieuwe bestuurscultuur en vertrouwen in de politiek terugwinnen. NSC heeft veel aandacht voor bestaanszekerheid en het oplossen van de wooncrisis.

Wat wil de Partij voor de Dieren?

Het opkomen voor dieren van de Partij voor de Dieren (PvdD) staat ook symbool voor het beschermen van kwetsbare mensen. Een sterke en weerbare rechtsstaat vinden ze belangrijk. Ze willen dat de veestapel drastisch krimpt en dat er 5% van het BBP naar het bestrijden van de klimaat- en natuurcrisis gaat.

Wat wil de PVV?

De Partij voor de Vrijheid (PVV) wil minder islam in Nederland. Geert Wilders wil graag in de grondwet verankeren dat de joods-christelijk-humanistische cultuur in Nederland dominant is. Hij wil dat Nederland uit de Europese Unie gaat. Ook wil hij een totale asielstop en geen btw op boodschappen. Het klimaatbeleid moet geschrapt.

Wat wil de SGP?

De Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) neemt de Bijbel als basis. Het huwelijk en het gezin staan centraal en de zondagsrust is heilig. Ze zijn tegen euthanasie, abortus, drugs, prostitutie en homoseksualiteit. Ook willen ze niet meer islam in Nederland.

Wat wil de SP?

De Socialistische Partij (SP) vindt het collectief belangrijker dan het individu. Ze streven naar gelijke kansen en willen dat de overheid zorgt voor recht op onderwijs, inkomen en gezondheidszorg voor iedereen. Solidariteit vinden ze belangrijk. Ze willen af van doorgeslagen marktwerking en zijn kritisch op de Europese Unie.

Wat wil Volt?

Volt wil een soort Verenigde Staten van Europa met een Europees leger, klimaatbeleid en belastingen. Klimaat heeft een hoge prioriteit. Ze willen een eenvoudiger belastingstelsel en basisinkomen voor iedereen.

De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie. De VVD. De VVD is een liberale partij. Vrijheid staat centraal. Voor een vrije markt, maar ook vrijheid voor het individu. En daar hoort ook individuele verantwoordelijkheid bij. De overheid moet zich daar vooral niet al te veel mee bemoeien. Ook de economie en de veiligheid zijn belangrijke thema's en de partij maakt zich traditioneel sterk voor de huiseigenaar en automobilist. Het verkiezingsprogramma heet ‘Sterker uit de storm’. De focus ligt vooral op wat ze noemen ‘radicale economische groei’. Met typische VVD-punten, zoals een goed ondernemersklimaat met lage belastingen, maar bijvoorbeeld ook door vol in te zetten op kunstmatige intelligentie. Meer geld mag er naar veiligheid. Met zelfs de grootste investering in defensie in decennia en onverminderde steun aan Oekraïne. Vrouwenhaat mag bestempeld worden als extremisme. De VVD wil vooral ook harder optreden tegen antisemitisme en is behoorlijk uitgesproken pro-Israël. Asiel krijgt deze verkiezingen een stuk minder prioriteit, met hoofdstuk vier en pagina 62. En na een weinig succesvol VVD-ministerie op Klimaat... “Je gunt Sophie Hermans een makkelijker levenspad.” ...is daar ook niet veel aandacht voor. Of het moet over het vestigingsklimaat gaan. Of er iets nieuws is? Nou, dat het niet per se heel lekker gaat met de partij. “De VVD was echt in Den Haag jarenlang de grootste partij die de lakens uitdeelde. Na het vertrek van Mark Rutte is dat totaal verdwenen. Is de partij in verwarring, weten ze niet meer waarvoor ze staan.” De twee jaar in dit kabinet waren ook niet makkelijk. “Er was gedoe, chaos.” De VVD nam het de PVV kwalijk te zijn weggelopen. Maar... “Zijn dit dan niet een beetje krokodillentranen van de VVD? Als we dit allemaal wisten en zagen aankomen?” “Voorzitter. Ik zal de heer Dassen iets meer vertellen over wat democratie betekent.” Volgens de VVD zelf zijn hun keuzes helder. Ze kiezen voor een sterk centrumrechts kabinet zonder weglopers. Bedoelen ze dan de PVV? Beetje cryptisch. “En laat het duidelijk zijn, wij sluiten geen enkele kiezer uit door niet met de PVV samen te werken. We zouden ze uitsluiten door wel met de PVV samen te werken.” Ja, iets minder cryptisch: zonder linksaf te slaan. Die is vrij duidelijk. “Vette pet.” “Linksaf verboden.” En als de VVD van de hypotheekrenteaftrek echt een breekpunt maakt... “Wij gaan echt niet in een kabinet stappen dat gaat morrelen aan de hypotheekrenteaftrek.” ...valt ook het CDA weg als mogelijke coalitiepartner, want die willen dat namelijk wel. Regeren wordt dus nog niet zo makkelijk. Veel te doen is er ook over de lijsttrekker Dilan Yesilgöz, voor de tweede keer. Sommigen hebben het volste vertrouwen. “Zij straalt uit dat ze ervoor staat.” Maar bij een groot deel van de achterban ligt ze niet zo lekker. Het ging de afgelopen tijd van incident naar incident, zeker als het over Israël ging. Of een watermeloen. “Je weet dat dat een symbool is voor de steun voor Hamas.” “Het is steun voor het onderdrukte Palestijnse volk.” En zanger Douwe Bob beschuldigde ze in een tweet van pure Jodenhaat, waar ze pas sorry voor zei toen ze er een kort geding mee kon voorkomen. “Als klap op de vuurpijl een fout van mij die ik veel te laat heb gecorrigeerd, wat gewoon echt beter had gemoeten.” Misschien inderdaad te laat. “Het Yesilgöz-effect, wordt over gesproken.” Een beetje het tegenovergestelde van... “dat Bontenbal-effect.” Een wissel van de wacht wil de partij niet, want dat zou paniekvoetbal zijn.

Wat wil de VVD?

De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) is een liberale partij. Vrijheid staat centraal, vooral de vrijheid van het individu en de vrije markt. Economie en veiligheid  zijn belangrijke thema's en ze maken zich sterk voor de huiseigenaar en automobilist.

BVNL. Dat is de partij van Wybren van Haga, een rechtse partij die onder andere minder EU-inmenging, een directe asielstop en uit het klimaatakkoord van Parijs wil stappen. BIJ1 ken je als de partij van Sylvana Simons. Die is er nu al voor de tweede keer niet bij, maar ze hebben wel een ander bekend gezicht weten te strikken. Oud-GroenLinks-Kamerlid Tofik Dibi. BIJ1 is progressief en wil onder meer van dekolonisatie en racismebestrijding topprioriteit maken. 50PLUS, de ouderenpartij. Lijsttrekker is Jan Struijs en de partij zet zich in voor de emancipatie van ouderen, want ook zij verdienen een volwaardige plaats in de samenleving, vindt de partij. Dit keer ook een tweede dierenpartij, Vrede voor Dieren. De partij is een afsplitsing van de Partij voor de Dieren en lijsttrekker is oud-PvdD’er Pascale Plus...quin. Plusquin? Je schrijft het zo. Ook een oude bekende, de Piratenpartij. Lijsttrekker is Matthijs Pontier. Pontier? Ze doen voor de zesde keer mee met de Tweede Kamerverkiezingen, maar haalden nooit een zetel. De partij staat vooral voor privacy van burgers. Dan de libertaire partij. Lijsttrekker is Ton van Lamoen en slogan: De Zaag door Den Haag. LB staat voor maximale individuele vrijheid en een zo klein mogelijke overheid. FNP, aka de Fryske Nationale Partij. Al zo'n zestig jaar actief in Friesland, maar doet voor het eerst landelijk mee. Primaire doel: het geluid van de regio laten horen in Den Haag. Lijsttrekker is oud-NSC-Kamerlid Aant Jelle Soepboer. Vrij Verbond noemt zichzelf de enige rechts-progressieve partij in Nederland en wil vooral een kleinere overheid. Lijsttrekker: Bart Burggraaf. ‘Tot hier en niet verder.’ Dat is de slogan van De Linie. Lijsttrekker is oud-50PLUS’er Gerard van Hooft. De Linie profileert zich als partij tegen bureaucratie. Nederland met een PLAN wil met lijsttrekker Kok Chan vooral de Aziatische gemeenschap in Nederland een stem geven. ELLECT wil met lijsttrekker Joanne Amoah focussen op armoedebestrijding en mensenhandel. En tot slot wil de Partij voor de Rechtsstaat niet links en rechts zijn, maar een partij die gericht is op het beschermen van onder meer vrouwenrechten en inclusiviteit. Lijsttrekker: Daniëlle Tulp.

Wat willen de kleine partijen?

In sommige kieskringen doen ook de volgende politieke partijen mee aan de verkiezingen van 2025: BVNL, BIJ1, 50PLUS, Vrede voor Dieren, de Piratenpartij, de Libertaire Partij, de Fryske Nasjonale Partij, Vrij Verbond, De Linie, NL PLAN, ELLECT en Partij voor de Rechtsstaat. Wie zijn de lijsttrekkers en waar staan ze voor?

Organisatie en bestuur

De standpunten van de partijen in het kort

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.