Name: De Oostzeehandel
Uploaded: 2013-02-13T23:00:00+01:00
Duration: 4 min 11 s
Description: De Nederlanden zijn in de 17e eeuw de belangrijkste handelsmacht ter wereld. Hollandse schepen varen de hele wereld rond op zoek naar lucratieve handel en die handel komt niet alleen uit het verre oosten.

Klas 4/5/6

De Nederlanden zijn in de 17de eeuw de belangrijkste handelsmacht ter wereld. Hollandse schepen varen de hele wereld rond op zoek naar lucratieve handel en die handel komt niet alleen uit het Verre Oosten. In de Bibliotheek van Gdansk heb ik een afspraak met Justina Wubs, een Nederlandse in Polen, woont in Leiden, maar onderzoekt in Gdansk de internationale handel van de 16de en 17de eeuw.

“Dit is een bron die over Hollanders en Gdansk gaat vanaf de Middeleeuwen. Speciaal over de Hollanders?”
“Ja. Ja.”
“Was dat ook de grootste buitenlandse groep die naar Gdansk kwam?”
“Ja, dat was zeker de belangrijkste buitenlandse groep, die vrij snel ook integreerde.”
“Oke, the Gulf of Danzig?”
“Ja, dit is de Oostzee, hier is de Sont.”
“Dus dit is Denemarken zeg maar?”
“Ja.”
“Dus dan is Nederland ergens hier?”
“Ja. Ja. En schepen kwamen via de Sont naar Danzig toe, hier.”
“Oh, hier is Danzig.”
“Ja. Danzig was de graanhoofdstad van Europa. Er werden honderdduizenden tonnen graan vervoerd naar De Nederlanden.”
“En de Nederlanders vervoerden het ook verder door Europa heen?”
“Ja. Ja.”
“Dus de Nederlanders…?”
“Spanje, Italië. Je kunt zeggen dat Nederland en vooral Amsterdam een soort draaischijf in de graanhandel was. Maar die handel, die was zó belangrijk voor De Nederlanden dat het, ja, de “moeder der negotie” genoemd werd.? 
“De moeder van alle handel is het?”
“Ja. Mm-mm.”
“Maar je hoort altijd dat het grote geld verdiend werd met de handel op Azië, Indonesië, China, Japan, de VOC?”
“Ja. Ja, maar de Oostzeehandel wordt zwaar onderschat. De cash cow zat hier, dat was de financiële basis voor verdere uitbreiding. Dit is de ader van de stad kun je zeggen, dat is de rivier. Maar hier konden de schepen aanmeren en weer vertrekken.”
“Als we hier in de 17de eeuw zouden staan, wat zou je hier zien?”
“Je zou heel veel pakhuizen zien aan beide kanten hier, pakhuizen vol met graan. Je zou…
Want die ruïnes daar, dat zijn ook pakhuizen?”
“Ja, dat waren ook pakhuizen. Je zou hier een heleboel schepen met graan en ook vreemde schepen met vreemde kooplieden zien. De handelaren die hiernaartoe kwamen, dat waren Hollanders, Engelsen en ook, ja, mensen ook uit andere landen.”
“Hoeveel Hollanders waren dat?”
“In de 17de eeuw schat men dat om duizenden Hollanders ging.”
“Op een totale bevolking van…?”
“Ja, 50.000 tot medio 17de eeuw 70.000.”
“Dus veel Nederlanders woonden hier ook?”
“Ja.”
“Er waren dus een paar duizend Nederlanders, vaak in de elite, kregen die nou ook invloed op het straatbeeld?”
“Ja, dat kan je heel goed aan de huizen zien: de Nederlandse architecten waren in trek. En je kon het ook gewoon zien: de mode die er hier op straat heerste, de Nederlandse mode was hip.”
“De grote witte molenkragen?”
“Ja. Ja, dat zie je ook.”
“Zwart daaronder?”
“Dat zie je ook op sommige façades hier afgebeeld.”
“Zijn dit archeologen aan het werk?”
“Ja, ze zijn opgravingen aan het doen in een pakhuis en hier stonden meer dan 300 pakhuizen vol met graan. Dus economisch gezien was dat het belangrijkste gedeelte van de stad. Hier werd het graan bewaard dat onder andere naar De Nederlanden verscheept werd en eind 16de eeuw en ook nog begin 17de eeuw zijn het de Spaanse Diplomaten die hier in Danzig waren, want zonder het graan dat hier verzameld werd en verscheept werd, zal de Opstand snel ophouden.”
“De Nederlandse Opstand tegen Spanje?”
“Ja. Ja.”
“Want daar kwam het echte geld vandaan?”
“Ja, dit graan voedde de opstand.”
“Letterlijk?”
“Letterlijk.”
“Ja. En dus de fundamenten van deze pakhuizen zijn ook een beetje de fundamenten van de Opstand in Nederland en daarmee de fundamenten van onze Gouden Eeuw?”
“Ja.”
“Ja, dan kijk je er toch anders tegenaan!”
“Ja.”

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

Programmaheaders

Programmalogo's

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

De Noordzee wordt drukker, met vrachtschepen en windmolens bijvoorbeeld. En dat betekent meer herrie onder water, soms met dodelijke gevolgen voor zeedieren. In deze interactieve special van de NOS ontdek je waarom geluid van levensbelang is voor dieren.

Scrollverhaal over onderwaterherrie in de Noordzee

Herrie achter de horizon

Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

Animaties van dagboekfragmenten uit de tijd van de VOC en WIC. Speciaal gemaakt voor de interactieve schoolplaat 'VOC en WIC van alle kanten'. 

Verhalen van de VOC en WIC van alle kanten

Welkom aan boord van het beroemde VOC-schip 'De Amsterdam'. Kijk nu zelf rond door deze replica van een VOC-schip die aan de steiger van het Scheepvaartmuseum ligt. Verken de Nederlandse geschiedenis uit de 17e en 18e eeuw. Over de eerste overzeese reizen, de handel, de avonturen en ontberingen. En in het ruim kom je meer te weten over de zwarte bladzijdes van het slavernijverleden. Kijk zelf in 360 graden rond, zoom in en ontdek wat er op het schip zoal gebeurde tijdens de lange reis naar de oost.

Handel en oorlog over zee

De VOC en WIC van alle kanten

200 jaar lang maken de VOC en de WIC de dienst uit in overzeese gebieden als Indonesië en Suriname. Nederland is schatrijk geworden van de handel in grondstoffen en specerijen. Maar deze rijkdom heeft ook een keerzijde. Hoeveel weet jij over de VOC en WIC? Test je kennis in de quiz!

Quiz over handel en slavernij

Wat weet jij over de VOC en WIC?

In de 17e eeuw beleeft de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden gouden tijden. Daarna komt er steeds meer kritiek op het systeem van stadhouders. Tegenstanders van de stadhouders noemen zichzelf de ‘patriotten’, wat ‘landgenoten’ betekent. In 1787 proberen ze de macht over te nemen, wat mislukt. Totdat ze hulp krijgen van Frankrijk en de stadhouder voorgoed wordt verjaagd.

Quiz over machtsstrijd in de Republiek

Wat weet jij over de patriotten?

De Oostzeehandel

Een reeks op zichzelf staande geschiedenisafleveringen over gevarieerde onderwerpen. Hoe gebruik je bronnen? 

Dossier geschiedenis

De Nederlanden zijn in de 17e eeuw de belangrijkste handelsmacht ter wereld. Hollandse schepen varen de hele wereld rond op zoek naar lucratieve handel en die handel komt niet alleen uit het verre oosten. 

Regenten en vorsten

Belangrijke handel in de Gouden Eeuw

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

ijsjes 

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.