Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Op 16 maart zijn er verkiezingen voor de gemeenteraad. Waar gaat de gemeente over en hoe heeft de gemeente invloed op jou?

Waarom zijn bananen krom? Hoe werkt je geheugen? Uiteenlopende vragen die Clipphanger met een grappige animatie op een verrassende manier beantwoordt.

Clipphanger header

Clipphanger logo

Clipphanger 

Clipphanger op Youtube

Waar je ook woont in Nederland, elke gemeente heeft een gemeenteraad. In deze raad zitten mensen die door de inwoners gekozen worden. Dat gebeurt elke vier jaar bij de gemeenteraadsverkiezingen. Weet jij hoe de gemeenteraad werkt? Klik op de afbeelding en test je kennis in de quiz!

Quiz over het bestuur van de gemeente

Wat weet jij over de gemeenteraad?

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

De Tweede Kamer in Den Haag is het centrale punt van de Nederlandse politiek. Maar welke functies hebben de mensen die er werken? En hoe komt een nieuwe wet tot stand?

Scrollverhaal over de Nederlandse politiek

Hoe werkt de Tweede Kamer?

Groep 6/7/8

In deze 360º interactieve schoolplaat van de Tweede Kamer van Schooltv en ProDemos vind je informatie en uitleg over wat er in de Tweede Kamer gebeurt en hoe partijen daar via de verkiezingen een plekje kunnen bemachtigen. Met educatieve video’s, teksten en spelelementen, zoals het Debatrad, leren leerlingen over de zin van de democratische rechtsstaat. Klik op de afbeelding om te beginnen.

De tijdelijke Tweede Kamer

Interactieve schoolplaat over de Nederlandse politiek en democratie

Kijk rond in de Tweede Kamer

Gescripte chat Politiek

Een samenleving kan niet zonder politiek. Politiek is de manier waarop er keuzes gemaakt worden voor de samenleving, vaak door middel van democratie. Door te stemmen, oefenen mensen invloed uit op de toekomst van hun gemeente, provincie of land. Vanaf 18 jaar mogen we kiezen wie ons vertegenwoordigt in de gemeenteraad, Provinciale Staten, Tweede Kamer of het Europees Parlement bij verkiezingen.
Deze gescripte chat is gebaseerd op de EDUbox Politiek van de VRT.
Klik op de afbeelding om te beginnen en ga in gesprek met Marleen de Rooy, parlementair verslaggever bij de NOS.

Gescripte chat over politiek en democratie

Van stem tot politiek

Afspeellijst gemeente

In Nederland mogen we stemmen op onze volksvertegenwoordigers. In de tweede kamer en het Europees parlement, maar ook eens in de 4 jaar voor de gemeenteraad. Met z’n alleen het stemhokje in en kleuren maar. Als de uitslag van onze stem bekend is, moet er binnen 8 dagen een nieuwe raad komen. Dan leggen de verse volksvertegenwoordigers een eed af, en dan zijn ze echt, officieel gemeenteraadslid. Een droom komt uit!

De gemeenteraad bereidt het beleid voor, dat vervolgens door de wethouders wordt uitgevoerd. Meestal is het wel duidelijk wat er allemaal moet gebeuren: het vuil moet opgehaald, en de kapotte straatlampen moeten vervangen. Maar de gemeenteraad kan wel bepalen dat die lampen voortaan roze moeten zijn en het vuilnis gescheiden. Als de wethouders dit beleid niet precies zo uitvoeren, dan grijpt de gemeenteraad weer in. En dan kan de wethouder ook bij het vuilnis.

De raad gaat ook over subsidies die verstrekt worden, dus heb je een leuk cultureel plannetje, dan is het raadslid je mannetje. Omkoping is niet nodig, want onze noeste gemeenteraadsleden doen het allemaal naast hun gewone baan. 

En gemeenteraadsleden zijn nooit alleen. De grootte van de raad varieert naar gelang het aantal inwoners. Zo hebben de grote steden maar liefst 45 raadsleden, en moet Vlieland het doen met maar 9 raadsleden, waarvan 1 zeehond.


Clipphanger

Eens in de 4 jaar mogen we stemmen voor de gemeenteraad. De uitverkoren gemeenteraadsleden mogen zich dan bezighouden met het bedenken van nieuw beleid. 

Wat doet de gemeenteraad?

In een democratie hebben burgers een belangrijke plaats. Zij zijn de kiezers zonder wie een democratie niet kan bestaan. Daarom is politieke participatie heel belangrijk: 
stemmen bij verkiezingen van de Tweede Kamer of de gemeenteraad, lidmaatschap politieke partij, demonstreren. Iedereen kan invloed uitoefenen. 

“Burgers kunnen op diverse manieren invloed uitoefenen op het gemeentelijk beleid. Het makkelijkste is om Raadsleden die daar zitten voor de burgers om die persoonlijk aan te spreken, om daar het contact mee te zoeken. Dat kan, daarnaast is er een mogelijkheid om een burgerinitiatief in te dienen. Verder is er mogelijkheid om bij de verkiezingen een stem uit te brengen, dat is één keer in de vier jaar is dat een mogelijkheid om te participeren. Daarnaast is er een referendum en dat wordt dan uitgeschreven door de gemeenteraad, maar daar kunnen burgers ook aangeven of ze voor of tegen een besluit zijn. En daarnaast hebben we iedere raadsvergadering de mogelijkheid voor burgers om gebruik te maken van het spreekrecht. Dat is bij aanvang van de Raadsvergadering, dan krijgen burgers vijf minuten de tijd om hun idee of om hun vraag op tafel te brengen. Ze krijgen de tijd om een toelichting te geven aan de gemeenteraad. Dus op die manier proberen burgers op het laatste moment nog de gemeenteraad te overtuigen van hun mening. Verstandiger is om in het besluitvormingsproces eerder contact te zoeken met die gemeenteraad, want op moment dat de raadsvergadering begint, heeft iedere fractie hun standpunt bepaald. Ik vind ook dat gemeenteraadsleden, volksvertegenwoordigers, een heel nadrukkelijke taak hebben om de burgers ook op te gaan zoeken. Burgerparticipatie is in mijn ogen het belangrijkste wat er is. Wij zitten daar als volksvertegenwoordiger en het is ook heel erg belangrijk om te weten wat speelt onder het volk.“

“De gemeenteraad komt tot stand na de Verkiezingen. Iedere 4 jaar zijn er verkiezingen, dan kunnen de burgers hun stem uitbrengen op de partijen die meedoen aan de lokale verkiezingen. Op basis van het aantal stemmen wordt bepaald hoe groot de partij wordt. Dan vindt er natuurlijk een proces plaats waarin de coalitie gevormd gaat worden. De coalitie wil zeggen, dat partijen, de grootste partij neemt daartoe het initiatief en die gaat er andere partijen bij zoeken die het beste past bij hun ideeën en op die manier wordt dan toe gewerkt naar een meerderheid in de gemeenteraad. Nou, en als dat proces tot stand is gekomen, als bekend is wie de coalitie gaat vormen, dan gaan de fracties apart van mekaar kijken hoe daar de functies verdeeld gaan worden. Dus als gemeenteraad stellen wij kaders. Die kaders geven wij de wethouders mee en die zorgen voor de uitvoering.

De burgemeester is het boegbeeld van de gemeente, ook het uithangbord, hij is de publieke figuur, hij gaat naar de bijeenkomst, hij zoekt de burger op. De Burgemeester is ook de voorzitter van de gemeenteraad, maar de gemeenteraad is het hoogste orgaan van een gemeente. De gemeenteraad wordt in een democratisch proces gekozen middels die verkiezingen één keer in de vier jaar, de gemeenteraad vergadert één keer in de vier weken, van die gemeenteraad is een burgemeester de voorzitter, maar uiteindelijk neemt de gemeenteraad de besluiten, de gemeenteraad is daarmee ook het hoogste orgaan in een gemeente en niet de burgemeester.”

Invloed van de burger

Als je ergens ontevreden over bent in je gemeente kun je bij de pakken neer gaan zitten, maar je kunt ook in actie komen om iets te veranderen! Bij wie moet je zijn in de gemeenteraad om iets gedaan te krijgen? 

Hoe kun jij besluitvorming beïnvloeden? 

‘Nieuwsuur in de klas’ is een samenwerking met Nieuwsuur. Het thema van deze reeks is de Gemeenteraadsverkiezingen: van hoe functioneert een gemeenteraad en wat is het belang van een jongerenpartij tot waarom is integriteit belangrijk als je bestuurder bent.

Gebruik de programma’s om met jongeren in gesprek te gaan over de (nieuwe) taken van de gemeentes en ter voorbereiding van de Scholierenverkiezingen, georganiseerd door ProDemos [www.scholierenverkiezingen.nl].


Nieuwsuur in de klas

Vak: maatschappijleer en Nederlands. Vanaf 2015 bepalen gemeentes zelf wie zorg krijgen en van wie. Dit geldt ook voor de jeugdzorg. Het kan dan zo zijn dat een werkloze of je buurman je uit bed haalt, als je hulp nodig hebt. Is het goed dat werklozen en vrijwilligers ingezet kunnen worden bij zorgtaken? Of is dat het werk van professionals? 

Gemeente en zorgbeleid

‘Nieuwsuur in de klas’ is een samenwerking met Nieuwsuur. 
Het thema van deze reeks is de Gemeenteraadsverkiezingen: van hoe functioneert een gemeenteraad en wat is het belang van een jongerenpartij tot waarom is integriteit belangrijk als je bestuurder bent.

Gebruik de programma’s om met jongeren in gesprek te gaan over de (nieuwe) taken van de gemeentes en ter voorbereiding van de Scholierenverkiezingen, georganiseerd door ProDemos [www.scholierenverkiezingen.nl].


Vak: maatschappijleer en Nederlands. Landelijk is bepaald dat snorscooters op het fietspad moeten en dat een helm niet verplicht is. Maar de vier grote steden willen hun beleid aanpassen, omdat het in deze steden veel drukker. Ook is het per gemeente verschillend waar je je fiets mag parkeren. Vind jij dat gemeentes eigen regels mogen voeren of moeten iedereen zich aan de landelijke regels houden?

Fiets- en scooterbeleid

‘Nieuwsuur in de klas’ is een samenwerking met Nieuwsuur. 
Het thema van deze reeks is de Gemeenteraadsverkiezingen: van hoe functioneert een gemeenteraad en wat is het belang van een jongerenpartij tot waarom is integriteit belangrijk als je bestuurder bent.

Gebruik de programma’s om met jongeren in gesprek te gaan over de (nieuwe) taken van de gemeentes en ter voorbereiding van de Scholierenverkiezingen, georganiseerd door ProDemos [www.scholierenverkiezingen.nl].

Vak: maatschappijleer en Nederlands. Bestuurders moeten integer zijn, dat wil zeggen dat ze zich goed moeten gedragen. Soms moeten bestuurders aftreden omdat ze onzorgvuldig gedeclareerd hebben. Wat kan wel en wat kan niet? Kan een bestuurder aanblijven, als hij verdacht wordt van een strafbaar feit en dus nog niet schuldig bevonden is? Waar ligt volgens jou de grens?


Eerlijke bestuurders

Kijk Nieuwsuur vanaf 11 maart ook in de klas! Nieuwsuur in de klas is een speciale bewerking van Schooltv over de gemeenteraadsverkiezingen. Van hoe functioneert een gemeenteraad en wat is het belang van een jongerenpartij tot waarom is integriteit belangrijk als je bestuurder bent?

Vak: maatschappijleer en Nederlands. Hoe pakt de gemeente fraude aan? Als je onvoldoende inkomen hebt, krijg je een uitkering van de gemeente waar je woont. In Rotterdam worden mensen in de bijstand thuis bezocht en gecontroleerd op bijvoorbeeld samenwonen. Wat vind jij, mogen gemeenten zelfs bij mensen thuis gaan controleren of zij zich aan de regels houden? 


Hoe pakt gemeente fraude aan?

Op zich is dit een rustige buurt en hebben we een jongerenontmoetingsplek. Die bestaat hier al 10 jaar. Hiervoor stonden deze woningen achter, mij stonden hier niet. Daardoor was er eigenlijk ook geen overlast van jeugd op deze locatie. Toen zijn deze woningen gebouwd en daardoor kreeg je toch wel een reactie van de nieuwe mensen die hier kwamen wonen niet wisten dat die jongeren ontmoetingsplek hier was. En zie je dat mensen zich daar niet altijd prettig bij voelen. Als je in de woningen zelf staat, lijkt de ontmoetingsplek redelijk dicht bij en als je daar elke avond jongeren ziet staan kan ik me voorstellen dat er een gevoel van onveiligheid geeft. Hoe was het op school? Had je al een stageplek? Yves Lepelblad is jongerenwerker in de wijk. Myrte heeft met hem contact opgenomen. Ze bespreken wat er gedaan kan worden aan de overlast die de wijkbewoners van de jongeren ervaren. Ze vinden dat ze gewoon recht hebben op een plekje om samen te komen en dat er af en toe overlast is, ja dat gebeurd wel eens. De overheid moet de veiligheid van de burger dus bewaken. Als blijkt dat de woonomgeving onveilig is, dan moet de overheid daar iets aan doen. Dit is nou zo'n plek waar een hoop rottigheid is gebeurd. Zo'n auto is, deze hier, een ruit ingeslagen omdat die lamp daar gewoon uit was. Dat kan een keertje gebeuren, maar dat is symptomatisch voor de hele straat. Ik ben gebeld door een bewoner dat er regelmatig in auto's wordt ingebroken en toen hebben we gekeken wat we onder andere aan de verlichting konden doen zodat er meer zicht is in de straat. Ik heb een verlichtingsexpert van de gemeente uitgenodigd om op locatie te komen kijken over hoe we de verlichting kunnen aanpassen. Dit is natuurlijk zo dicht begroeit en we hebben een hele tijd geleden een aantal jongeren liggen loeren of er een raam open stond. Toen is er in een van die woningen een laptop gejat. Wat we het beste kunnen doen is dat de lichtmast iets verplaatsen of er eentje bijplaatsen zodat net even die donkere hoekjes goed verlicht zijn. Gemeentes moeten zorgen dat straten en parken goed verlicht zijn om criminaliteit te voorkomen. Over hoe crimineel gedrag ontstaat zijn meerdere theorieën over. 

Hoe maak je een wijk veilig?

In een woonwijk moet je prettig en veilig kunnen wonen. Soms zorgen jongeren voor overlast of wordt er ingebroken. Dan moet de gemeente maatregelen nemen. 

Goede verlichting en toezicht

De gemeenteraad is de afvaardiging van de inwoners van een gemeente. De raadsleden controleren het werk van de ambtenaren en de burgemeester en wethouders. Maar de samenstelling van de raad is eigenlijk nergens in Nederland representatief voor de hele bevolking. En steeds minder mensen willen raadslid worden.

Leden van de gemeenteraad

Organisatie en bestuur

Zo wordt het gemeentebeleid bepaald

De gemeenteraad

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Schaatsende kinderen

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.