Schelpdieren, vogels, zeehonden: in het waddengebied leven een heleboel dieren die afhankelijk zijn van de zandplaten die droogvallen bij laag water. Maar als de klimaatverandering doorzet, kan de Waddenzee binnen een eeuw onder water komen te staan. Wat betekent dat voor de dieren die er leven?
Dit is gewoon de bodem van de zee. Het mooie is: er leeft van alles in en op die bodem. Allemaal heel bijzondere dieren. Deze krullen, zijn dat wormen? Het zijn niet de wormen zelf, het is wormenpoep. De worm leeft in het zand en hij eet algjes op. Maar hij eet ook heel veel zand en dat poept hij weer uit. Hij steekt zijn achtereind naar buiten en poept het eruit. Dat moet ik ook eens proberen. Het ligt echt vol. We staan hier tussen de hopen poep. Wow, kijk dan. Je ziet heel mooi...Daar heeft er eentje gezeten. Vet. Je ziet hier het holletje en bovenaan het drolletje. De worm leeft in deze buis. Even boven kakken en dan weer naar beneden. Anders wordt hij opgegeten. We kunnen kijken of we een schelpdier kunnen vinden. Dit is een mooie. Dat is inderdaad een schelpdier. Deze is nu wel dood. Hier. Hier hebben we een mooie grote kokkel.
Dit is nog bijzonderder. Dit lijkt ook wel een plant, maar het is een dier. Is dit een dier? Ja. Het zijn een soort kwalletjes. Die moet je in het water zien, dan zie je pas hoe mooi ze zijn. Nu is net het water weggetrokken. Dat hebben wij weer. We hebben een bakje water nodig. Nou! Nou ja, zeg. Dit is toevallig, er staat een witte bak met water! Midden op het Wad! Kijk eens hoe mooi dit eruit ziet. Hier zijn kleinere kokkeltjes. Nog meer. Zijn dat ook kokkels? Er zijn heel veel kokkels. Er worden er veel gegeten door vogels. Hier, kijk. Hier ligt een hele klomp. Zo. Wat is dat? Kijk. Dit zijn mosselen. Dus dit is allemaal voer voor de vogels en vissen? Ja, en kleine vissen worden gegeten door grotere vissen. En uiteindelijk door de koning en koningin van de Waddenzee: de zeehond. Er leeft echt veel op de Waddenzee. Ja, maar jij zei gisteren tegen mij dat het Wad verdrinkt. Ja. Martin, is dat waar? Dat kan gaan gebeuren. Dat komt door de klimaatverandering. Hoe dan? Het wordt steeds warmer op aarde. Daardoor gaan bijvoorbeeld de ijskappen smelten.
Dan stijgt het zeeniveau. Dan loopt het Wad onder water? Gelukkig niet meteen. Het mooie van de wadbodem is dat hij kan meegroeien met de zeespiegelstijging. Bij elk hoogwater wordt er een beetje zand afgezet en wordt het Wad een beetje hoger. Net als wanneer je op het strand ligt en er een golf komt...er zand bijkomt en weer weg wordt getrokken. Ja. Er komt ook nieuw zand bij. Eigenlijk is dat al duizenden jaren in evenwicht...met de zeespiegelstijging die nu nog heel klein is. Maar we verwachten dat de zeespiegelstijging steeds sneller gaat. En dan kan het niet snel genoeg meegroeien. Dan is het water niet alleen met hoogwater hoger...maar ook met laagwater en dan valt het niet meer droog. Dan komt het niet meer boven het water uit. Over hoeveel jaar hebben we het dan? Dat kan deze eeuw al gebeuren. Deze eeuw al? Dat is heel snel. Ja, dat is akelig snel. Alle schelpdieren en wormen die hier leven, leven hier niet voor niets. Die hebben dat nodig, ze moeten af en toe droogvallen en dan weer nat worden. Daar leven al die vogels van. Die vogels moeten kunnen landen op het Wad om te zoeken naar de wormen en de schelpjes. Er zijn wel 34 vogelsoorten voor hun bestaan afhankelijk van de Waddenzee. Dus als de Waddenzee een gewone zee wordt zonder droogvallende platen...sterven er misschien wel veel vogelsoorten uit. Er gaan dus diersoorten verdwijnen als het Wad verdrinkt? En die zeehond dan? O, ik vind het zo vet! Kijk ze daar nou liggen. Het zijn er heel veel. Hoeveel zijn het er? Ongeveer 100. Ik denk dat dit vooral grijze zeehonden zijn. Zit er verschil in? Ja, je hebt twee soorten. De gewone zeehond en de grijze zeehond. De grijze zeehond is grijs? Ja. En de gewone zeehond? Die is ook grijs. Ook grijs. Toch twee soorten. Handig om ze uit elkaar te houden. Maar stel dat dit Wad ooit gaat verdwijnen. Blijven er dan minder zeehonden over? Ja, die zeehonden hebben een plaat nodig. Je kunt zeggen: Dan gaan ze toch op de eilanden zitten. Maar daar zitten mensen, dus ze hebben een plaat en rust nodig. Als ze dat niet hebben, gaan ze weg of gaan ze dood. O ja. Dan verdwijnen ze. Dus het is heel belangrijk dat we platen die rustig zijn kunnen houden. Zelfs de zeehond is in gevaar als de zeespiegel stijgt. Dat klopt. Maar kunnen we daar niks tegen doen? We kunnen wel wat doen. Het beste wat we kunnen doen, is proberen de klimaatverandering te voorkomen. Bijvoorbeeld door minder broeikasgassen uit te stoten. Minder vlees eten, minder autorijden, minder zware fabrieken. Want als we minder broeikasgassen uitstoten, smelten de ijskappen minder snel. Daardoor stijgt de zeespiegel minder snel... en hebben we misschien toch nog lang plezier van deze zandbanken. En dan kunnen we de Waddenzee behouden.
Dat zou toch best fijn zijn.
