GEK STEMMETJE: Krijg je een hoog stemmetje van helium? Nee. Waarom klinkt mijn stem dan zo? Mijn stem klinkt wel heel anders. Om te begrijpen wat er gebeurt met helium, moet je weten hoe je stem werkt. Als je in mijn keel zou kijken, zie je twee spiertjes. Die trillen heel snel. De stembanden. Die brengen de lucht uit mijn longen in trilling en dat is mijn stem. Dat is het geluid. Dat kun je in zo'n veer zien. Als ik er hier een trilling in breng, zie je... dat de trilling helemaal door naar de rechterkant beweegt. Zie je dat? Dat gebeurt ook in je stem. De lucht komt tot trillen, en zit ook in holtes hier. Daar gaat de lucht ook trillen. De combinatie van het trillen... van die lucht in die holtes en wat eruit komt, vormt samen je stem. Je hebt dus lucht nodig om geluid voort te brengen. Net zoals die veer nodig was om de trilling door te geven. Om dat te laten zien, heb ik hier iets bijzonders. Een stolp waarin een wekker keihard afgaat. Maar je hoort hem nauwelijks omdat we de lucht eruit hebben gezogen. Op het moment dat ik de lucht er weer in laat stromen, via de onderkant... luister wat er dan gebeurt. DE WEKKER GAAT HOORBAAR AF Nu hoor je de wekker wel heel goed. Hij gaat steeds harder omdat er meer lucht in komt en lucht is nodig om geluid doorheen te verplaatsen. Je kunt je misschien voorstellen dat als de lucht verandert... dat er dan iets geks gebeurt met het geluid. Geluid hoeft niet door lucht heen te gaan. Het kan door alles heen gaan. Ook door helium. Dus als jij helium inademt, gaat het geluid door de helium heen. Maar hoe is helium anders dan gewone lucht? De ene gaat omhoog, de andere naar beneden. Dat komt doordat helium lichter is dan lucht. Als dat in trilling gebracht wordt, in die holtes in je hoofd... dan kan het helium makkelijker trillen omdat het lichter is. Daardoor klinkt je stem een beetje anders. Hij wordt niet echt hoger, want de basistoon waarmee je praat is gelijk. Vergelijk het met twee verschillende instrumenten, zoals gitaar en viool- waarop je dezelfde toon aanslaat, maar dat het toch anders klinkt. Dat komt doordat je klankkast verandert. Die is bij de gitaar groter dan bij de viool. Dat bepaalt de klankkleur van je stem. Je kan nog steeds dezelfde toon aanslaan, maar je klankkleur klinkt hoger.
