Is een winterslaap voor mensen weggelegd?

Met een winterslaap kun je niet alleen de koude en donkere maanden overslaan. Als je je lichaam in een spaarstand zou kunnen zetten, zou je langer kunnen wachten op een donororgaan bijvoorbeeld. Hoe realistisch is zo’n menselijke winterslaap?

Koud he. Nu de winter weer langzaam dichterbij komt, kijken sommigen van ons verlekkerd naar hoe beren en egels het aanpakken. Warm in je bed kruipen en alle kou en donker overslaan. Heerlijk. En ja, heus, dat ook: nuttig. Stel je eens voor dat we mensen ook in winterslaap zouden kunnen brengen. Plots kun je dan langer wachten op een donororgaan. En bij een complexe hartoperatie houden je hersenen en overige organen het langer vol. In sciencefictionfilms is die winterslaapdroom zelfs al werkelijkheid geworden. Daar is het overigens vooral populair om door de ruimte te reizen. Op die manier hoeven ruimtevaarders de allesomvattende saaiheid van superlange ruimtetrips niet bewust mee te maken. Ga lekker liggen in een slaapcapsule, leg je metabolisme stil en je wordt onderweg nauwelijks ouder en hebt zo goed als geen voedsel nodig. Dat is nog eens reizen in stijl. Maar kan het ook in het echt? Anekdotes die suggereren van wel zijn er genoeg. Neem nu het verhaal van de Japanner die volgens de overlevering 24 dagen lang in leven bleef zonder eten of drinken, nadat hij in de sneeuw onderkoeld raakte en zijn lichaamstemperatuur daalde tot 22 graden Celsius. En ook in het lab boeken wetenschappers al voorzichtige slaapsuccesjes. In 2005 liet de Amerikaanse biochemicus Mark Roth een stel labmuizen winterslapen door ze waterstofsulfide te laten inademen. Helaas mislukten vervolgexperimenten met schapen en varkens, waarna de geplande klinische testen op mensen werden afgeblazen. Ook andere ideeën, zoals het vervangen van al het bloed door een handige chemische oplossing, boekten voorzichtige successen bij dieren. Maar van een winterslaap bij mensen is het nog niet gekomen. In 2014 probeerde de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA het onderzoek daarom eens verder aan te zwengelen. Twee jaar later zagen winterslaap optimisten in hun resultaten aanwijzingen dat het uiteindelijk wel goed zou komen met die kosmische winterslaapjes. De onderzoekers presenteerden namelijk de eerste basale ontwerpen voor echte slaapcapsules en stelden onomwonden dat winterslaapexperimenten bij astronauten mogelijk moeten zijn. Toch zijn veel resultaten bij nadere beschouwing nog...hoe zeg je dat subtiel? Minder rooskleurig dan gedacht. Zo vertelde bioloog Kenny Drew vorig jaar dat de winterslaapmedicijnen die zij had getest op ratten succesvol leken te werken. Althans, totdat de lijven van de dieren al na twee weken winterslaap ernstige orgaanbeschadigingen bleken op te lopen. Niet bepaald een lekker vooruitzicht bij een jarenlange kosmische reis. Welterusten.